Trudne sąsiedztwo. Współczesne relacje polsko-litewskie i perspektywa ich dalszego rozwoju

• Autorzy: Andrzej Szabaciuk

Warianty tytułu

Demanding Neighbourhood. Contemporary Polish-Lithuanian Relations and the Prospect of Their Development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Gwałtowny i burzliwy rozpad sztucznie przez lata podtrzymywanego bloku wschodniego istotnie skomplikował sytuację międzynarodową w Europie Środkowo-Wschodniej. Schyłek komunizmu rozluźnił więzy uniemożliwiające obywatelom radzieckim swobodne wyrażanie swoich opinii. Pochodną tych wydarzeń było widoczne ożywienie patriotyczne społeczeństwa, a także wzrost napięć na tle narodowościowym, który gdzieniegdzie przerodził się w otwarte konflikty. Ożywienie patriotyczne w republikach bałtyckich pod koniec lat 80. wyrażało się nie tylko poprzez organizowanie masowych wieców, ale również przez tzw. "śpiewane rewolucje" - wielotysięczne festiwale pieśni narodowych, które w okresie przełomu przybrały charakter manifestacji politycznych. Fenomenem był także symboliczny "bałtycki łańcuch", sformowany 23 sierpnia 1989 roku przez ok. 2 mln obywateli republik bałtyckich trzymających się za ręce w proteście przeciwko wpływom Moskwy. Dodajmy, że na datę tej manifestacji nieprzypadkowo wybrano kolejną rocznicę podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow. (fragment tekstu)

EN

The article analyses contemporary Polish-Lithuanian relations, since the fall of the USSR until the present day. It looks at their history, outlining the main problems in the Warsaw-Vilnius relationship and the causes of its deterioration. The aim of this paper is to show the position Poland has in Lithuanian foreign affairs, and vice-versa, as well as to present the perspectives for the improvement of mutual relations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Stosunki międzynarodowe; Polityka zagraniczna; Historia społeczeństw

EN

International relations; Foreign policy; Societies history

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2012
• Numer: R. 10, z. 1 Co po ULB? Polityka wschodnia Polski wobec sąsiadów w nowych uwarunkowaniach
• Strony: 51--69

Twórcy

autor

Andrzej Szabaciuk

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie

Bibliografia

• Źródła nienawiści. Konflikty etniczne w krajach postkomunistycznych, red. K. Janicki, Warszawa 2009.
• The History of the Baltic Countries, eds. Z. Kiaupa, A. Mäesalu, A. Pajur, G. Straube, 3rd revised edition, Tallinn 2002, s. 200-205.
• P. Łossowski, Historia państw świata w XX w. Litwa, Warszawa 2001, s. 229-232.
• J. Lewandowski, Historia Estonii, Wrocław 2002, s. 270-271.
• Д. Фурман, Э. Задорожнюк, Притяжение Балтии (балтийские русские и балтийские культуры), http://www.dartmouth.edu/ ~crn/groups/religion_group_papers/Finalpapers/Furman.pdf, s. 9 (29.03.2012).
• J. Widacki, Litwo, ojczyzno nie moja, Kraków 2008, s. 109.
• M. E. Commercio, Russian Minority Politics in Post-Soviet Latvia and Kyrgyzstan: The Transformative Power of Informal Network, Philadelphia 2010, s. 94-101.
• Дискриминация русских в странах Балтии: причины, формы, возможности преодоления. Сборник статей, ред. А. Гапоненко, Москва-Рига 2012, passim.
• Ю. Емельянов, Прибалтика. Почему они не любят Бронзового солдата?, Москва 2007, s. 542-563.
• P. Eberhardt, Polska ludność kresowa. Rodowód, liczebność, rozmieszczenie, Warszawa 1998, s. 134.
• A. Bobryk, Polityka Polski wobec państw nadbałtyckich, w: Polityka wschodnia Polski. Uwarunkowania. Koncepcje. Realizacja, red. A. Gil, T. Kapuśniak, Lublin-Warszawa 2009, s. 254-256.
• K. Buchowski, O stosunkach polsko-litewskich w latach 1989-2007, w: Stosunki polsko-litewskie wczoraj i dziś. Historia, kultura, polityka, red. W. K. Roman, J. Marszałek-Kawa, Toruń 2009, s. 311- 321.
• J. Wołkonowski, Współczesna sytuacja polskiej mniejszości na Litwie: płaszczyzna konfliktu i współpracy z instytucjami państwa litewskiego i społeczeństwa obywatelskiego, w: Życie społeczne Polaków na Wschodzie. Wybrane zagadnienia, red. A. Bobryk, Siedlce 2007, s. 57-58.
• G. Ryssel, Innenpolitische Demokratisierungsprozesse und grenzüberschreitende Vernetzungen der Bevölkerungen als Motor einer zukünftigen Stabilisierung und Intensivierung der polnisch-litauischen Beziehungen, Bonn 1997, s. 536-540.
• Aktualność przesłania paryskiej "Kultury" w dzisiejszej Europie: zbiór studiów, red. J. Jasina, J. Kłoczowski, A. Gil, Lublin 2007.
• Nuklearne oziębienie na linii Warszawa-Wilno, "Rzeczpospolita", http://www.rp.pl/artykul/768802. html (12.12.2011).
• J. Hyndle-Hussein, Litwa zapowiada kontynuację projektu budowy elektrowni jądrowej nawet bez udziału Polski, "Best OSW", http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/best/2011-12-14/litwa-zapowiada- kontynuacje-projektu-budowy-elektrowni-jadrowej-nawet-bez (12.12.2011).
• A. Kublik, Wikileaks: Geopolityczna zemsta Rosji na litewskiej rafinerii Orlenu, "Wyborcza.biz", http://m.wyborcza.pl/wyborcza/1,105226,8973355.html (19.01.2011).
• Orlen nie planuje na razie sprzedaży Możejek i Anwilu, tamże, http://wyborcza.biz/biznes/ 1,100896,11113631,Orlen_nie_planuje_na_razie_sprzedazy_Mozejek_i_Anwilu.html (09.02.2012).
• Geopolityka rurociągów: współzależność energetyczna a stosunki międzypaństwowe na obszarze postsowieckim, red. E. Wyciszkiewicz, Warszawa 2008, passim.
• S. Tarasiewicz, Kolejny, "ostateczny" zwrot ziemi na Wileńszczyźnie, "Kurier Wileński", http://kurierwilenski. lt/2010/10/27/kolejny-"ostateczny"-zwrot-ziemi-na-wilenszczyznie/ (27.10.2009).
• S. Tarasiewicz, Znowu odbierają Polakom ziemię - druga fala nacjonalizacji?, tamże, http://kurierwilenski. lt/2011/02/25/znowu-odbieraja-polakom-ziemie---druga-fala-nacjonalizacji/ (25.02.2011).
• Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w związku z przyjęciem przez Sejm Republiki Litwy ustawy oświatowej w dniu 17 marca 2011 r., http://www.msz.gov.pl/
• Nuklearne oziębienie na linii Warszawa-Wilno, "Rzeczpospolita", http://www.rp.pl/artykul/ 768802.html (12.12.2011).
• Weekly Looks at Reasons Behind Poland's "Verbal Attack" on Lithuania, BBC Monitoring European, 15 November 2010.
• M. Narbutt, Po braterstwie nie został ślad, "Rzeczpospolita", http://www.rp.pl/artykul/554530. html (26.10.2010).
• Europe: Bad Blood; Lithuania and Poland, "The Economist", vol. 398, 2011, no. 8717, s. 64.
• Bad Blood: Polish-Lithuanian Ties Are Ancient but Increasingly Acrimonious, "The Economist", http://www.economist.com/node/21549987 (10.03.2012).
• Litwa. Prezydent: decyzje ws. NATO - w Chicago, nie w Warszawie, "Kurier Wileński", http://kurierwilenski. lt/2012/04/18/litwa-prezydent-decyzje-ws-nato-w-chicago-nie-w-warszawie/ (18.04.2012).
• D. Pszczółkowska, Znów spór z Litwinami, "Gazeta Wyborcza", http://m.wyborcza.pl/wyborcza/ 1,105226,11549336,Znow_spor_z_Litwinami.html (17.04.2012).
• J. Haszczyński, Niebezpieczna gra, "Rzeczpospolita", http://www.rp.pl/artykul/858531.html (11.04.2012).
• Dialogue of the Deaf Between Vilnius and Warsaw, "The Economist", http://www.economist.com/ blogs/easternapproaches/2012/02/poland-and-lithuania (10.02.2012).