KGB wobec zagrożeń systemu radzieckiego. Przykład rejonu trockiego w LSRR (1980-1984)

• Autorzy: Adam Bobryk

Warianty tytułu

The KGB and the Threats of the Soviet System. The Case of the Trotsky Region in LSRR (1980-1984)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In the USSR, including Lithuania, which was annexed in 1940, repression was the key tool used by the establishment to eliminate from the society any potential threats to the system. One of the key services was the KGB (eng. CSS = Committee for State Security). Its operation is presented with the Trotsky Region as an example. This administrative unit was characterised with a multinational population, and somehow peripheral location, yet still close to the capital of the Republic. Its unique character was emphasised by higher touristic activity resulting from the appeal of its cities and its position on the main route from Poland to Vilnius. As the possibilities to visit the country by people of other nationalities were limited, this was a very important factor for the secret services. The period which was analysed is 1980-1984. This was a particularly specific time as frequent changes in the key positions in the Communist Party took place at that time. During this period a slow change in the defined spheres of threat can be observed. Although the KGB activity was initially focused largely on surveillance of people who had been involved in anti-system activities decades earlier and most of whom had served jail sentences and on searching for the activity of the western intelligence, it later became a response to the challenges of the current times. They resulted largely from the effect of the changes taking place in Poland on the attitudes of the Russian citizens. This concerned the issues of achieving better working conditions through protests, the emerging criticism of the system and the aspirations to gain more civil liberties.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Socjalizm; Służby specjalne; Bezpieczeństwo; Wolności obywatelskie

EN

Socialism; Secret service; Security; Civil liberties

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2016
• Numer: Vol. 14, z. 1
• Strony: 35--65

Twórcy

autor

Adam Bobryk

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczn w Siedlcach

Bibliografia

• Anušauskas A., Teroras 1940-1958 m., Vilnius 2012.
• Błaszczyk G., Litwa współczesna, Warszawa-Poznań 1992.
• Bobryk A., Odrodzenie narodowe Polaków w Republice Litewskiej 1987-1997, Toruń 2005.
• Czas totalitaryzmu. Stalinizm, faszyzm, nazizm i pokrewne systemy polityczne w XX wieku, red. E. C. Król, J. Szymoniczek, Warszawa 2011.
• Czykwin E., Stygmat społeczny, Warszawa 2007.
• Davenport J. C., The Bolshevik Revolution, New York 2010.
• Dzwonkowski R. (w rozmowie z J. Pałygą), Za wschodnią granicą 1917-1993, Warszawa 1993.
• Eberhardt P., Przemiany narodowościowe na Litwie, Warszawa 1997.
• Goodman N., Wstęp do socjologii, Poznań 1997.
• Gorbatschow M., Umgestaltung und neues Denken für unser Land und für die ganze Welt, Berlin 1988.
• Lietuvos naikinimas ir tautos kova 1940-1998, oprac. I. Ignatavičius, Vilnius 1999.
• Łossowski P., Litwa a sprawy polskie 1939-1940, Warszawa 1985.
• Marples D. R., Historia ZSRR. Od rewolucji do rozpadu, Wrocław 2011.
• McCauley M., Narodziny i upadek Związku Radzieckiego, Warszawa 2010.
• Mikłaszewicz I., Polityka sowiecka wobec Kościoła katolickiego na Litwie 1944-1965, Warszawa 2001.
• Misiūnas R. J., Taageper R., Baltijos valstybės: priklausomybės metai 1940/1980, Vilnius 1992.
• Moritz V., Leidinger H., Die Rusissche Revolution, Wien 2011.
• Pipes R., Rewolucja rosyjska, Warszawa 2006.
• Požarskas M., Współpraca przyjaciół zrodzona przez socjalizm, Kaunas 1984.
• Renik K., Podpolnicy. Rozmowy z ludźmi kościoła na Litwie, Łotwie, Białorusi i Ukrainie 1990-1991, Warszawa 1991.
• Romanek J., Totalitaryzm sowiecki w ocenie polskiej prasy wojskowej lat 1929- 1939, Toruń 2009.
• Schmitt M., Das Ostgeschäft von morgen. Glasnost-Perestoika-Uskorenje, Baden-Baden 1988.
• Senn A. E., Lietuva 1940. Revoliucija iš viršaus, Vilnius 2009.
• Srebrakowski A., Polacy w Litewskiej SRR 1944-1989, Toruń 2000.
• Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003.
• Totalitaryzmy XX wieku. Idee, instytucje, interpretacje, red. B. Szlachta, W. Kozub-Ciembrowicz, H. Kowalska-Strus, M. Kiwior-Filo, Kraków 2010.
• Turowski J., Socjologia. Wielkie struktury społeczne, Lublin 2000.
• Wiatr J. J., Socjologia polityki, Warszawa 2009.65 Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej • Rok 14 (2016) • Zeszyt 1 KGB wobec zagrożeń systemu radzieckiego. Przykład rejonu trockiego w LSRR (1980-1984).
• Wołowski P., Korzeniewska K., Jak służąc Panu Bogu przechytrzyć KGB. Rozmowy z twórcami "Kroniki Kościoła Katolickiego na Litwie", Warszawa 2006.
• Арнаутов Н. Б., Образ «врага народа» в системе советской социальной мобилизации: идеолого-пропагандистский аспект (декабрь 1934 - ноябрь 1938 г.), Новосибирск 2012.
• Романкина И. А., Типология диссидентского движения в СССР (1950-е - 1980-е годы), Коломна 2007.
• Сазонов Е. А., Образ «врага народа» в партийной и государственной политике большевиков (июль 1917 г. - июль 1918 г.), Новосибирск 2002.
• Север А., История КГБ, Москва 2008.
• Шубин А. В., Парадоксы перестройки. Упущенный шанс СССР, Москва 2005.
• Яковлев А., Перестройка: 1985-1991, Москва 2008.