Pojęcie nieruchomości rolnej jako przedmiotu reglamentacji obrotu własnościowego

• Autorzy: Konrad Marciniuk

Warianty tytułu

Agricultural Real Property as a Subject of Limitations on Transactions Transferring Ownership

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem rozważań prezentowanych w artykule jest kształtowanie się normatywnej treści definicji pojęcia nieruchomości rolnej jako przedmiotu reglamentacji obrotu własnościowego. Analiza prowadzona jest na gruncie szeregu aktów prawnych na przestrzeni lat - przed uchwaleniem kodeksu cywilnego, zgodnie z treścią art. 461 Kodeksu cywilnego, na gruncie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Przedmiotem rozważań są także: kryteria uznawania nieruchomości za wykorzystywaną na cele produkcji rolnej, ocena prawnego charakteru wpisu klasyfikacji gruntów jako rolnych w ewidencji gruntów i budynków, określania gruntów jako rolnych w aktach planowania przestrzennego oraz na gruncie samej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Autor opisuje również historię reglamentacji obrotu ziemią rolną w Polsce, poświęcając dużo miejsca zmianom wprowadzonym ustawą z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw. Opracowanie obejmuje ponadto analizę podstaw materialnoprawnych i postępowania w sprawie wyrażania zgody na zbycie nieruchomości rolnej, udzielanej w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych, oraz potencjalne konsekwencje jej wadliwości dla obrotu gruntami rolnymi. Zostały też opisane inne zagadnienia związane z ograniczeniami obrotem nieruchomościami rolnymi w Polsce. (abstrakt oryginalny)

EN

The article introduces a definition of agricultural real property based on various legal acts - before the adoption of the Civil Code, pursuant to Article 461 of the Civil Code and the Act on Shaping the Agricultural Regime; it also describes the criteria of establishing the property as being used for agricultural properties. It features the assessment of the legal character of a property being recorded in the cadaster as agricultural and establishing properties as agricultural in zoning acts and the Act on Zoning and Development. The article also tells the story of limitation of trading agricultural land in Poland, focusing largely on the most recent and very extreme limitation introduced by the Act on Ceasing the Sale of Property Owned by the State Treasury and amending certain other acts of 14 April 2016 and reviews the procedure and legal conditioning of obtaining a permit to sell agricultural property, granted by means of an administrative decision issued by the President of the Agricultural Property Agency and the potential consequences of its invalidity. The article provides a complex review of a wide range of issues related to the limitations on transactions involving agricultural real property. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Nieruchomości gruntowe; Obrót nieruchomościami; Regulacje prawne; Nieruchomości rolne

EN

Ground real estate; Real estate transactions; Legal regulations; Agricultural real properties

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2017
• Numer: Vol. 26, nr 1 Prawne determinanty polityki rolnej
• Strony: 93--114

Twórcy

autor

Konrad Marciniuk

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Bieluk J., Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa 2016.
• Borkowski M., Pojęcia "nieruchomości rolnej" i "nieruchomości leśnej" w rozumieniu ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, "Rejent" 2007, nr 7-8.
• Budzinowski R., [w:] Kodeks cywilny, t. 1: Komentarz do art. 461, red. Gutowski, Warszawa 2016.
• Czerwińska-Koral K., Pojęcie nieruchomości rolnej jako wyznacznik zasad obrotu nieruchomościami rolnymi, "Rejent" 2016, nr 6.
• Goździewicz-Biechońska J., Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (cechy szczególne), "Państwo i Prawo" 2010, z. 2.
• Grabarek W., Określenie nieruchomości podlegającej dziedziczeniu na zasadach dziedziczenia gospodarstw rolnych, "Nowy Przegląd Notarialny" 2005, nr 2.
• Gryszczyńska A., [w:] G. Szpor, M. Durzyńska, A. Gryszczyńska, I. Kamińska, K. Mączewski, W. Radzio, Prawo geodezyjne i kartograficzne. Komentarz, Warszawa 2013.
• http://ipo.trybunal.gov.pl/ipo/Sprawa?&pokaz=dokumenty&sygnatura=K%2036/16-[dostęp: 10.04.2017].
• http://sn.pl/orzecznictwo/SitePages/Baza_orzeczen.aspx [dostęp: 10.04.2017].
• Klat-Górska E., Przeniesienie własności nieruchomości rolnej - przykłady ograniczeń, Wrocław 2013.
• Klat-Górska E., Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa 2014.
• Kurowska T., Upowszechnienie prawa własności nieruchomości, Katowice 1994.
• Lichorowicz A., Glosa do wyroku SN z 2.6.2000 r., II CKN 1067/98, OSP 2001, nr 2, poz. 27.
• Lichorowicz A., Instrumenty oddziaływania na strukturę gruntową Polski w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, "Kwartalnik Prawa Prywatnego" 2004, nr 2.
• Lichorowicz A., O nowy kształt zasad w obrocie nieruchomościami rolnymi w kodeksie cywilnym, "Rejent" 1997, nr 6.
• Lichorowicz A., Regulacja obrotu gruntami rolnymi według ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego na tle ustawodawstwa agrarnego Europy Zachodniej, "Przegląd Legislacyjny" 2004, nr 3(43).
• Maj K., Zmiany w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego obowiązujące od dnia 30 kwietnia 2016 r., "Krakowski Przegląd Notarialny" 2016, nr 2.
• Marciniuk K., [w:] Prawo rolne, red. P. Czechowski, Warszawa 2015.
• Postanowienie SN z dnia 7 maja 1997 r., II CKN 137/97, Legalis.
• Postanowienie SN z dnia 15 maja 2009 r., II CSK 9/09, Legalis.
• Prawo rolne, red. A. Oleszko, Kraków 2009.
• Ptaszyk M., Nowe zasady obrotu nieruchomościami rolnymi inter vivos, "Państwo i Prawo" 1991, z. 7, poz. 52.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz.U. z 2003 r., nr 164, poz. 1587).
• Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2016 r., poz. 1034).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1964 r. w sprawie przenoszenia własności nieruchomości rolnych, znoszenia współwłasności takich nieruchomości oraz dziedziczenia gospodarstw rolnych (Dz.U. z 1970 r., nr 24, poz. 199; Dz.U. z 1983 r., nr 19, poz. 86).
• Rozporządzenie tymczasowe Rady Ministrów z dnia 1 września 1919 r. normujące przenoszenie własności nieruchomości ziemskich (Dz.U. z 1919 r., nr 73, poz. 428).
• Stanowisko Krajowej Rady Notarialnej w sprawie stosowania w praktyce notarialnej ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, www.anr.gov.pl/web/guest/stanowisko-krajowej-rady-notarialnej-i-agencji-nieruchomosci-rolnych-ukur [dostęp: 10.04.2017].
• Stefańska K., Poszukiwanie indywidualnego modelu gospodarstwa rolnego, "Studia Iuridica Agraria" 2001.
• Stelmachowski A., [w:] System prawa prywatnego, t. 3: Prawo rzeczowe, red. T. Dybowski, Warszawa 2007.
• Truszkiewicz Z., [w:] Prawo rolne, Warszawa 2015.
• Truszkiewicz Z., Nieruchomość rolna i gospodarstwo rolne w rozumieniu U.K.U.R., "Krakowski Przegląd Notarialny" 2016, nr 2.
• Truszkiewicz Z., Wpływ planowania przestrzennego na pojęcie nieruchomości rolnej w rozumieniu Kodeksu cywilnego, "Studia Iuridica Agraria" 2007, t. 6.
• Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych (Dz.U. z 1954 r., nr 43, poz. 191).
• Ustawa z dnia 29 czerwca 1963 r. o ograniczeniu podziału gospodarstw rolnych (Dz.U. z 1963 r., nr 28, poz. 168).
• Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2015 r., poz. 520 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 909).
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2016 r., poz. 778).
• Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 803 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 585).
• www.konsultacje.gov.pl/node/4338 [dostęp: 14.04.2017].
• Wyrok SN z dnia 2 czerwca 2000 r., II CKN 1067/98, OSP 2001, nr 2, poz. 27.
• Wyrok WSA w Warszawie z dnia 30 lipca 2010 r., VII SA/Wa 950/10. Zarządzenie Prezesa ANR nr 27/10.

Identyfikatory

DOI

10.17951/sil.2017.26.1.93