Ryzyko dopłaty do emerytury minimalnej w nowym systemie emerytalnym w Polsce

• Autorzy: Joanna Owczarek , Barbara Więckowska

Warianty tytułu

The Risk of Minimum Pension Payments in the Reformed Old-Age Pension System in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie wyników modelu obejmującego zasięg dopłat do emerytur minimalnych w nowym systemie emerytalnym w Polsce. Analiza obejmuje ubezpieczonych podejmujących aktywność zawodową w wieku 18 lat, przechodzących na emeryturę w wieku od 60 do 70 lat włącznie. Równocześnie dla każdej grupy wieku emerytalnego wyznaczony został kapitał bądź uprawnienia emerytalne w przedziale od minimalnego do maksymalnego stażu składkowego z wyeksponowaniem wpływu umiejscowienia okresu składkowego na wysokość zgromadzonych praw. Wynikiem przeprowadzonej analizy jest wielowymiarowa płaszczyzna ukazująca próg wynagrodzenia, poniżej którego wystąpi realizacja ryzyka dopłaty do emerytury minimalnej. W przypadku kobiet o minimalnym wymaganym stażu składkowym oraz wieku próg ten wynosi 114% przeciętnego wynagrodzenia dla początkowych lat aktywności zawodowej oraz 148% dla aktywności zawodowej przypadającej na koniec okresu. Dla mężczyzn (również o minimalnym okresie składkowym i wieku emerytalnym) progi dopłat są odpowiednio: 71% oraz 94% przeciętnego wynagrodzenia. Biorąc pod uwagę powyższe wyniki, można wnioskować o bardzo wysokim ryzyku dopłat do emerytur minimalnych w nowym systemie emerytalnym w Polsce, a co za tym idzie, również wysokim ryzyku niestabilności finansowej funduszu emerytalnego. Zatem reformując system emerytalny w zakresie minimalnego wieku emerytalnego, należałoby również rozważyć podwyższenie liczby lat składkowych uprawniających do otrzymania dopłaty do emerytury minimalnej. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the outcomes of the model showing the range of the minimum pension payments in the reformed Polish pension system. The analysis includes insured people starting their working activity at the age of 18 and going on retirement at 60 to 70. For every age group of insured people authors counted pension capital and pension entitlements depending on the length of contributory period. The calculations were done for two variants of the contributory period: 1) when the contributions were paid at the beginnig of working career or 2) when the insured contributed in the last years preceding the retirement, showing the influence of the moment of contributory payment on the capital accumulated. According to the outcomes of the analysis, women having only minimum contributory period collected just before the retirement will get the minimum pension payments, if their earn less than 148 percent of average wage. For the same women, when the contributions were paid in the first years of vocational activity the wage level below which minimum pensions payment appears equals 114%. Analogously, men having minimum contributory period will get minimum benefits when their earnings are lower than 71 percent and 94 percent of average wage respectively. Taking above into consideration, Polish pension system is exposed to high risk of minimum pension payments that causes also high risk of financial unsustainability of pension fund administered by Social Insurance Institute. When working on changing the minimum statutory pension age in the system man should also consider extending the minimum contributory period that gives entitlement to minimum pension guarantee. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Emerytury; Płaca minimalna; System emerytalny; Zabezpieczenie społeczne; Świadczenia gwarancyjne

EN

Pensions; Minimum wage; Pension schemes; Social security system; Guarantee services

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 181
• Strony: 331--340

Twórcy

autor

Joanna Owczarek

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Barbara Więckowska

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Chłoń, A., 2000, Pension Reform and Public Information in Poland, World Bank.
• Golinowska, S. (red.), 1997, Reforma Systemu Emerytalno-Rentowego, Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa.
• Góra, M., 2003, System emerytalny, PWE, Warszawa.
• Klammer U., 2001, Reforming Public Pensions: Equivalence Versus Redistribution, Universite Nancy, Dusseldorf.
• Komisja Europejska, 2006, Adequate and Sustainable Pensions - Synthesis Report 2006, Luksemburg.
• Projekt ustawy o funduszach dożywotnich emerytur kapitałowych z dnia 27 sierpnia 2008 r., druk nr 865, www.sejm.gov.pl
• Szumlicz, T., 1998, Vademecum funduszy emerytalnych (1), Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych, nr 10.
• Two Decades of Pension Reform: What Has Been Achieved and What Remains to Be Done?, 2009, The Geneva Papers, vol. 34, no. 4.
• Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi, 2001, Bezpieczeństwo dzięki zapobiegliwości, Warszawa.
• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz.U., nr 137, poz. 887 ze zm.
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu ubezpieczeń Społecznych, tekst jednolity Dz.U. z 2004, nr 39, poz. 353 ze zm.
• Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych, Dz.U., nr 228, poz. 1507.
• Więckowska, B., Bijak, J., 2010, Wpływ zmiany systemowej na wysokość świadczeń emerytalnych w Polsce, Problemy Polityki Społecznej, nr 12.
• ZUS, 2009, Ważniejsze informacje z zakresu ubezpieczeń społecznych w 2009 r., Departament Statystyki, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Warszawa.