Racjonalistyczne inspiracje liberalizmu społeczno-gospodarczego François'a Quesnaya

• Autorzy: Helena Przybyła

Warianty tytułu

Rational Inspiration of the Socio-Economic Liberalism of François Quesnay's

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W historii myśli ludzkiej występowały różne formy liberalizmu, pokrewne, ale i rozbieżne, toteż przed wyjaśnieniem osobliwości liberalizmu Quesnaya należy określić ogólne ramy, porządkujące te doktryny. Najczęściej liberalizmowi przypisuje się zespół cech, wśród których poczesne miejsce zajmują, racjonalistyczna i indywidualistyczna koncepcja człowieka, atomistyczna koncepcja społeczeństwa, zasada nienaruszalności własności prywatnej, postulat wolnej konkurencji i ograniczenie funkcji państwa, wiara w harmonię interesów osobistych i działań żywiołowych oraz wiara w postęp. Liberalizm François'a Quesnaya w XVIII w. wyraźnie akcentował racjonalizm i indywidualizm w filozofii społecznej i ta cecha zaciążyła na francuskiej tradycji liberalizmu. W wieku oświecenia zasady liberalizmu rozwijali intelektualiści skupieni wokół Encyklopedii i nie tylko, w szerokim zakresie podejmujący zagadnienia społeczne, czyniąc punktem wyjścia - metodę, wzorem - nauki przyrodnicze, a to związaniem głównych zagadnień o charakterze praktycznym - cel. Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie filozoficznej genezy wybranych pojęć liberalizmu, takich jak indywidualizm i racjonalizm oraz ich implikacji w systemie społeczno-ekonomicznym François'a Quesnaya. (fragment tekstu)

EN

The article deals with a rational inspiration of the philosphical and economic thought of the creator of physiocrats' school, François Quesnay's. The author of the article has analysed the Descartes' method which influenced the way of thinking of social philosophy and the basic concepts of the Quesnay's liberalism (individualism, rationalism, liberty and utility). The aim of this paper is to present the main plots of the economic and social liberalism, which logically comes from the Quesnay's natural order. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Liberalizm społeczno-ekonomiczny; Liberalizm gospodarczy; Liberalizm; Historia myśli politycznej; Filozofia społeczna

EN

Social and economic liberalism; Laissez faire; Liberalism; History of political thought; Social philosophy

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 26 Problemy makroekonomiczne w teorii i praktyce
• Strony: 175--187

Twórcy

autor

Helena Przybyła

• Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach

Bibliografia

• B. Sobolewska, M. Sobolewski: Myśl polityczna XIX i XX w. Liberalizm. Warszawa 1978, s. 5-7.
• W. Tatarkiewicz: Historia filozofii. T. 1. Warszawa 1968, s. 311-315.
• S. Kowalczyk: Liberalizm i jego filozofia. Katowice 1995, s. 20-22
• R. Tokarczyk: Klasycy praw natury. Lublin 1988, s. 159 i n.
• T. Płużański: Filozofia dla ekonomistów. Część I. Warszawa 1995, s. 108 i n
• Kartezjusz: Rozprawa o metodzie. Kraków 1952, s. 113.
• J. Legowicz: Zarys historii filozofii. Elementy doskografti. Warszawa 1978, s. 299.
• Cz. Głombik: Filozofia przedmarksistowska. Wybrane kierunki i zagadnienia. Warszawa 1970, s. 108.
• A. Fanfani: Historia doktryn ekonomicznych. Od czasów starożytnych do XIX wieku. Londyn 1965. s. 229-231.
• F. Quesnay: Pismo wybrane. Warszawa-Kraków-Lublin-Łódź 1928. s. 17-19.
• Z.J. Twyrozembski: Istotne źródła współczesnej burżuazyjnej ekonomii politycznej. "Ekonomista" 1958, nr 6, s. 1523.
• E. Taylor: Historia rozwoju ekonomiki. T. 1. Warszawa 1957, s. 46-47.
• J. Zagórski: Ekonomia Franciszka Quesnaya. Warszawa 1963. s. 36-42.
• D. Probucka: Użyteczność jako wartość utylitarystycznej teorii moralnej. "Prakseologia" 1995. nr 1-2, s. 163-170.
• W. Kwaśnicki: Historia myśli liberalnej. Warszawa 2000, s. 56-64.
• O. Lange: Ekonomia polityczna. T. 1-2. Warszawa 1978, s. 151