"Konarszczyzna" czyli przygotowania do wojny partyzanckiej w latach 1835-1839

• Autorzy: Marcin Konarski

Warianty tytułu

"Konarszczyzna" or the Preparations for Partisan War in 1835-1839

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wojna partyzancka w historii konfliktów zbrojnych miała miejsce zawsze kiedy dochodziło do okupacji jakiegoś terytorium przez najeźdźcę. Polska w tym względzie nie należy do wyjątków, a najprawdopodobniej ma ona największe tradycje tego rodzaju walki zbrojnej jaką jest zbrojny ruch oporu w postaci partyzancki narodowo-wyzwoleńczej. "Konarszczyzna" - taką nazwę od nazwiska jej twórcy, przybrały przygotowania do wojny partyzanckiej, jakie miały miejsce w latach 1835-1839 na ziemiach (na Litwie i Podolu) zabranych Polsce przez Rosję w drodze rozbiorów, została rozciągnięta na cały ruch spiskowy, stworzony przez Młodą Polskę po upadku powstania listopadowego 1830-1831, której emisariuszem był właśnie Szymon Konarski. W swoim programie Młoda Polska stanowiła, że wszelkiej władzy źródłem jest Lud, jedynym tej władzy wykonawcą Prawo, zaś jedynym prawodawcą Wola Ludu. Podstawami ludowego ustroju miały być: wolność, równość, braterstwo. Szymon Konarski za cel stawiał sobie przede wszystkim oswobodzenie Polski przez wojnę lub rewolucję, ale pisał również o oswobodzeniu ludów północno-wschodniej Europy, oswobodzeniu ludzkości od ucisku tyranów. Jego hasłem było: "Polska i ludzkość".(abstrakt oryginalny)

EN

In the history of armed conflicts, partisan warfare took place whenever an invader occupied a certain territory. Poland is no exception in this respect. Indeed, it most probably has the greatest tradition of armed resistance in the form of national liberation partisan war. "Konarszczyzna" - such name, which comes from the surname of its creator Szymon Konarski, was given to the preparation for the partisan war that took place, between 1835 and 1839, in the territories (Lithuania and Podolia) which had been taken by Russia during the partitions of Poland. This name was extended to refer to the whole conspiracy created by Young Poland, whose emissary was Szymon Konarski. after the fall of the November Uprising of 1830- 1831. In its programme Young Poland stated that the People are the source of all political authority, that this authority may only be executed by the Law and that the only legislator is the Will of the People. Such people's political system was to be based on liberty, equality and fraternity. Szymon Konarski's main goal was to liberate Poland through war or a revolution but he also wrote about the liberation of peoples in north-eastern Europe and about the liberation of the mankind from tyrants. His watchword was "Poland and mankind". (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia polityczna; Prawo międzynarodowe; Ruchy narodowo-wyzwoleńcze; Walki narodowo-wyzwoleńcze; Konflikty zbrojne

EN

Political history; International law; National liberation movements; National liberation struggles; Armed conflicts

• Czasopismo: Studia Prawnicze i Administracyjne
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 21 (3)
• Strony: 23--41

Twórcy

autor

Marcin Konarski

• Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie

Bibliografia

• Bardach J., Statuty Wielkiego Księstwa Litewskiego - pomniki prawa dobry Odrodzenia, "Kwartalnik Historyczny" 1974, z. 4,
• Barszczewska A., Szymon Konarski, Warszawa 1976,
• Barszczewska-Krupa A., Emigracja i kraj: wokół modernizacji polskiej świadomości społecznej i narodowej 1831- 1863, Łódź 1999,
• Baszkiewicz J., Historia Francji, Warszawa 1995,
• Bednarski Ł., Statuty Wielkiego Księstwa Litewskiego, "Przegląd Wschodnioeuropejski" 2012, nr 3,
• Blanqui L. Wybór pism, Warszawa 1975,
• Bobrzyński M., Dzieje Polski w zarysie. Tom III: Dzieje porozbiorowe, Warszawa 1931,
• Borkowska G., Alienated Women: A Study on Polish Women's Fiction 1845-1918, Budapest-New York 2001,
• Briggs A., Saville J., Essays in Labour History: in memory of G.D.H. Cole 25 September 1889-14 January 1959, New York 1967,
• Brus A. (red.), L. Kasznicka (red.), W. Caban (red.), Stowarzyszenie Ludu Polskiego na Litwie i Białorusi: Szymon Konarski, Warszawa 2015,
• Camion C., The Right of Resistance in Jean Calvin and the Monarchomachs, [w:] "Ithaque-Revue de Philosophie de l'Universitéde Montréal" 2009, nr 5,
• Cwenk M., Pisarstwo Ewy Felińskiej, [w:] A. Brus (red.), Stowarzyszenie Ludu Polskiego na Litwie i Białorusi: Szymon Konarski, Warszawa 2015,
• Cygler B., Działalność polityczno-społeczna Joachima Lelewela na emigracji w latach 1831-1861, Gdańsk 1969,
• Daszyński I., Szymon Konarski: w 60-tą rocznicę stracenia : interpelacya posła Ignacego Daszyńskiego i towarzyszy, wniesiona w dniu 23-go lutego 1900 r. na 35-tem posiedzeniu XVI-go peryodu Izby posłów, Lwów 1902,
• Dyariusz Sejmu z r. 1830-1831, tom I, Kraków 1907,
• Hamm M.F., Kiev: A Portrait 1800-1917, New Jersey 1993,
• Heltman W., Emigracja polska od 1831 do 1863. Krótki rys historyczny, Lipsk 1865,
• Heltman W., Demokracja polska na emigracji: wyjątki z pism, Lipsk 1866,
• Hercen A., Eseje filozoficzne. Rosja i stary świat, tom II, tłum. W. Bieńkowska, Kraków 1966,
• Kalwin J., O zwierzchności świeckiej, porządne, według sznuru Pisma świętego opisane. Zaraz o pożytkach i powinnościach urzędu jej. Z łacińskiego na polskie wiernie przetłumaczone. Anonimowy przekład polski dwudziestego rozdziału czwartej księgi "Institutio Christianae religionis nunc uere demum suo titulo respondens" Jana Kalwina wydany w 1599 r., oprac. i wstęp. W. Kriegseisen, Warszawa 2009,
• Kieniewicz S., Samotnik brukselski: opowieść o Joachimie Lelewelu, Warszawa 1964,
• Kieniewicz S., Szymon Konstanty Józef Ignacy Konarski, [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom XIII, Wrocław 1967- 1968,
• Kieniewicz S., Historyk a świadomość narodowa, Warszawa 1982,
• Kalembka S., Towarzystwo Demokratyczne Polskie w latach 1832-1846, Wrocław 1966,
• Kamieński H., Katechizm demokratyczny: czyli opowiadanie słowa ludowego, Paryż 1845,
• Konarski Sz., Przykazania narodowe według Szymona Konarskiego, Warszawa-Lwów 1914,
• Konarski Sz., O obowiązkach Polaka: program działań narodowych skreślony w roku 1838, przedm. H. Mościcki, 1918,
• Konarski Sz., Szlachta kalwińska w Polsce, Warszawa 1936,
• Konarski Sz., Dziennik z lat 1831-1834, Wrocław 1973,
• Konarski M., Challenging the legitymacy of the law, "Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie" 2015, tom VIII,
• Kronika emigracji polskiej, tom 7-8, Paryż 1838,
• Krzywicki T., Litwa: przewodnik, Pruszków 2005,
• Lelewel J., Dzieje polskie od roku 1795, Bruksela 1843,
• Limanowski B., Socyjalizm jako konieczny objaw dziejowego rozwoju, Lwów 1879,
• Limanowski B., Stanisław Worcell: życiorys, Kraków 1910,
• Limanowski B., Szermierze wolności, Kraków 1911,
• Łopuszański B., Stowarzyszenie Ludu Polskiego, Kraków 1975,
• Łuczewski M., Odwieczny naród: Polak i katolik w Żmiącej, Toruń 2012,
• Mehring F., Historia socjaldemokracji niemieckiej, tom I, Warszawa 1963,
• Mickiewicz A., Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, Paryż 1832,
• Młynarski Z., Okruchy dziejów, Warszawa 1949,
• Mochnacki M., Powstanie narodu polskiego w roku1830 i 1831, tom II, Warszawa 1984,
• Ochmański J., Historia Litwy, Wrocław 1990,
• Oniszczuk J., Prawo do oporu i Radbrucha wizja nieposłuszeństwa obywateli. Opór jako odtworzenie nowoczesnej polis, [in:] Nieprzeciętność. Dylemat wolności, ed. M. Szyszkowska, ed. A. Rossmanith, Warszawa 2013,
• Pamiętnik obchodu ku uczczeniu prac i męczeństw Szymona Konarskiego rozstrzelanego w Wilnie, Strasburg 1839,
• Pańków I., Filozofia utopii, Warszawa 1992,
• Rolnik D., Konfederacja jako instrument działania politycznego w opinii szlachty czasów stanisławowskich (1764- 1795), [w:] M. Markiewicz (red.), E. Opaliński (red.), R. Skowron (red.), Król a prawo stanów do oporu, Kraków 2010,
• Rosnowska J., Goszczyński, Warszawa 1977,
• Rostocki W., Władza wodzów naczelnych w powstaniu listopadowym (studium historycznoprawne), Wrocław 1955,
• Ruciński J., Konarszczyk: 1838-1878. Pamiętniki zesłania na Sybir, Lwów 1895,
• Smirnow A.F., Więzi rewolucyjne narodów Rosji i Polski w latach trzydziestych-sześć dziesiątych XIX wieku, Warszawa 1972,
• Sowiński A., Ściegienny. Wikary z Wilkołazu, Warszawa 1948,
• Szpotański S., Konarszczyzna: przygotowania powstańcze w Polsce 1835-1839, Kraków 1916,
• Śliwowska W., Baza źródłowa stanowiąca podstawę wiedzy o Szymonie Konarskim i Stowarzyszeniu Ludu Polskiego w Królestwie Polskim i na tzw. ziemiach zabranych, [w:] A. Brus (red.), Stowarzyszenie Ludu Polskiego na Litwie i Białorusi: Szymon Konarski, Warszawa 2015,
• Świętochowski A., Utopie w rozwoju historycznym, Warszawa 1910,
• Sucheni-Grabowska A., Walka o demokrację szlachecką, [in:] Polska w epoce Odrodzenia, ed. A. Wyczański, Warszawa 1970,
• Thaden E.C., Russia's Western Borderlands 1770-1870, New Jersey 1984,
• Wandycz P.S., The Lands of Partitioned Poland 1795-1918, Washington 1975,
• Zaliwski J., Rewolucja polska 29 listopada 1830 roku, Paryż 1833,
• Zajewski W., Powstanie listopadowe 1830-1831, [w:] S. Kieniewicz, A. Zahorski, W. Zajewski, Trzy powstania narodowe, Warszawa 1994,
• Ziegler G., Paryż i jego rewolucje, Warszawa 1972,
• Zienkowicz L., Szymon Konarski, Paryż 1859.