PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
1984 | nr 119 Prace badawcze z historii gospodarczej | 86--113
Tytuł artykułu

Ruchliwość społeczno-zawodowa wielkopolskich robotników rolnych w okresie Polski Ludowej

Warianty tytułu
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Na tle szerokiej problematyki powojennych przeobrażeń strukturalnych polskiej wsi temat opracowania wydawać się może drugorzędny a jego zakres rzeczowy niezbyt rozległy. Nie trudno dowieść jednak, iż jest to pozorne i za podjęciem takich studiów przemawiają zarówno względy natury poznawczej jak i praktycznej. Pełna analiza mechanizmu ruchliwości społeczno-zawodowej robotników rolnych wymagałaby uwzględnienia przynajmniej kilku wzajemnie powiązanych problemów badawczych, które wyrazić można w następujących grupach pytań: Jak wielkie zmiany odnotować można w liczebności robotników rolnych zatrudnionych w sektorze indywidualnym? Na jakie lata przypadało ich największe natężenie? W jakim stopniu zmieniała się struktura demograficzna i społeczno-ekonomiczna tej kategorii oraz jej pozycja wśród mieszkańców wsi? Czy i w jakim stopniu pochodzenie społeczne stanowiło czynnik determinujący natężenie oraz kierunki powojennej ruchliwości społecznej? Do jakich kategorii społeczno-zawodowych trafiali byli robotnicy rolni? Jakie kierunki i formy wewnątrz- i międzypokoleniowej ruchliwości społecznej dominowały wśród nich? Czy każdą uznać można za awans społeczny? Jak zmieniała się liczebność i pozycja wśród mieszkańców wsi tych spośród robotników rolnych, którzy w wyniku reformy rolnej zasilili warstwę chłopską? Czy zatem, niekwestionowany w momencie startu do samodzielnego gospodarowania, dystans dzielący ich od użytkowników pozostałych gospodarstw tzw. dziedzicznych został w pełni zlikwidowany lub w jakimś stopniu zmniejszony? Jaki był poziom ekonomiczny i charakter gospodarstw parcelacyjnych? Jaką pozycję posiadali parcelanci i na tle tych spośród byłych robotników rolnych, którzy zrezygnowali z pracy na roli lub zdecydowali się na zespołowe gospodarowanie? Jakie były społeczno-ekonomiczne konsekwencje ruchliwości społeczno-zawodowej proletariatu rolnego a zwłaszcza w jakim związku pozostawały te procesy ze strukturą ekonomiczną regionu oraz z poziomem gospodarki rolnej? (fragment tekstu)
Bibliografia
  • S. Warkoczewski, Położenie robotników rolnych w Wielkopolsce w latach 1929-1939. Warszawa 1965.
  • S. Borowski: Rozwarstwienie wsi wielkopolskiej w latach 1807-1914. Studium statystyczne nad społecznymi i ekonomicznymi następstwami włączenia wsi w orbitę rynku. Poznań 1963.
  • S. Kowal, Struktura społeczna Wielkopolski w międzywojennym dwudziestoleciu 1919-1939. Poznań 1974.
  • J. Majewski, Wieś Wielkopolska w okresie międzywojennym (1919-1939). W: Dzieje wsi wielkopolskiej, pod red. W. Rusińskiego. Poznań 1959.
  • Cz. Łuczak, Kraj Warty 1939-1945. Studium historyczno-gospodarcze okupacji hitlerowskiej. Poznań 1972.
  • Cz. Łuczak, Polityka ludnościowa i ekonomiczna hitlerowskich Niemiec w okupowanej Polsce, Warszawa 1979.
  • W. Rusiński, Położenie robotników polskich w czasie wojny 1939-1945 na terenie Rzeszy i "obszarów wcielonych", cz. I, Poznań 1949, cz. II, Poznań 1955.
  • W. Góra, PPR w walce o podział ziemi obszarniczej 1944-1945. Warszawa 1962.
  • Z. Paterczyk, Reforma rolna w Wielkopolsce w latach 1945-1948. Poznań 1963 (maszynopis pracy doktorskiej).
  • Z. Paterczyk, Rola Polskiej Partii Robotniczej w przeprowadzeniu reformy rolnej w województwie poznańskim w latach 1945-1948. Poznań 1962.
  • H. Słabek, Przebudowa ustroju rolnego w Wielkopolsce i na Pomorzu 1945-1948, Poznań 1968.
  • J. Heidrich, Ekonomiczno-społeczne przeobrażenia na wsi wielkopolskiej, Poznań 1969.
  • I. Ławniczak, Rolnicza spółdzielczość produkcyjna w Wielkopolsce 1949-1974, Warszawa-Poznań 1977.
  • K. Ratajczak, Problemy zatrudnienia i płac w PGR, Warszawa 1963.
  • K. Ratajczak, Tendencje rozwojowe spółdzielczości produkcyjnej w woj. poznańskim, "Wieś Współczesna" 1960, nr 10.
  • L.M. Szwengrub, Podupadłe gospodarstwa parcelacyjne w pow. Gniezno, W. Współcz. 1963, nr 8.
  • Społeczno-ekonomiczna struktura wsi w Polsce Ludowej (wyniki badań ankietowych), pod red. B. Gałęskiego, Warszawa 1961.
  • H. Słabek, Przyczynek do organizacyjnych wpływów partii wśród chłopów 1947-1949, "Dzieje Najnowsze" 1981, nr. 1-2.
  • Statystyka Polski, Seria C, Z. 62, z. 76, z. 94.
  • Cz. Madajczyk, Burżuazyjno-obszarnicza reforma rolna w Polsce międzywojennej, Warszawa 1963.
  • H. Słabek, Polityka agrarna PPR, Geneza, realizacja, konsekwencje. Wyd. II, Warszawa 1978.
  • Z. Paterczyk, Rola Polskiej Partii Robotniczej w przeprowadzeniu reformy rolnej w województwie poznańskim, W: PPR w województwie poznańskim 1945-1948, Poznań 1946.
  • J. Zarnowski, Społeczeństwo Polski międzywojennej, Warszawa 1969.
  • NSP 1950, Struktura zawodowa i demograficzna ludności, indywidualne gospodarstwa rolne, Województwo poznańskie, Warszawa 1954.
  • SP 1960, Wyniki ostateczne. Ludność. Gospodarstwa domowe. Województwo poznańskie, cz. I, Warszawa 1965.
  • NSP 1970, Wyniki ostateczne, Struktura demograficzna i zawodowa ludności, Woj. poznańskie, cz. I, Warszawa 1973.
  • Zmiany społeczno-ekonomicznej struktury wsi 1967-1972 (wyniki badań ankietowych) pod red. A. Szemberg, Warszawa 1974.
  • M. Słodowa-Hełpa, Przemiany w strukturze społeczno-zawodowej ludności wiejskiej w latach 1945-1970 (na przykładzie Wielkopolski) - maszynopis pracy doktorskiej.
  • W. Góra, H. Słabek, Przebudowa ustroju rolnego w Polsce w latach 1946-1949. W: Polska Ludowa. IX Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Warszawa 1964.
  • H. Słabek, O niektórych zagadnieniach reformy rolnej, Warszawa 1968.
  • Społeczno-ekonomiczna struktura wsi w Polsce Ludowej, pod red. J. Tepichta, Warszawa 1957.
  • Wieś polska 1939-1948. Materiały konkursowe, t. I, oprac. K. Kersten, T. Szarota, Warszawa 1967.
  • Z. Dulczewski, A. Kwilecki, Społeczeństwo wielkopolskie w osadnictwie Ziem Zachodnich, Poznań 1962.
  • Przemiany społeczne na Ziemiach Zachodnich, pod red. W. Markiewicza i P. Rybickiego, Poznań 1967.
  • K. Kersten, Kształtowanie stosunków ludnościowych, W: Polska Ludowa 1944-1950. Przemiany społeczne, pod red. P. Ryszki, Warszawa 1974.
  • B. Gałęski, Społeczna struktura wsi, Warszawa 1962.
  • S. Paśko, Zmiany organizacyjne i statutowe w spółdzielniach produkcyjnych, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1958, nr 1.
  • B. Gałęski, Studia nad strukturą społeczną wsi, Wrocław 1973.
  • A. Dobieszewski, Społeczno-polityczne problemy wsi wielkopolskiej w latach 1945-1970, Warszawa 1973.
  • K. Ratajczak, Niektóre zagadnienia spółdzielczości produkcyjnej na przykładzie sytuacji w województwie poznańskim, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej", 1960, z. 4.
  • L.M. Szwengrub, Rolnicy spółdzielcy w społeczno-zawodowej strukturze wsi, "Roczniki Socjologii Wsi" 1967, t. VII.
  • M. Ignar, Sytuacja społeczno-zawodowa pracowników sektora uspołecznionego polskiego rolnictwa, "Wieś i Rolnictwo" 1974, nr 3.
  • L.M. Szwengrub, Z zagadnień społecznych skutków innowacji w rolniczych przedsiębiorstwach produkcyjnych, RSW 1967, t. VI.
  • R. Turski, Przemiany struktury społecznej wsi, W: Struktura i dynamika społeczeństwa polskiego, pod red. W. Wesołowskiego, Warszawa 1970.
  • K. Ratajczak, Społeczno-ekonomiczne procesy integracji w PGR, RSW 1966, t. V.
  • Z. Paterczyk, Głos w dyskusji, W: Węzłowe problemy ekonomicznego rozwoju Wielkopolski w latach 1945-1965, pod red. S. Kruszczyńskiego, Poznań 1966.
  • I. Frenkel, Tendencje zmian zatrudnienia w rolnictwie polskim w latach 1950-1970, Warszawa 1974.
  • I. Kowalska, W sprawie planu zatrudnienia w rolnictwie na 1975 r. "Zeszyty Ekonomiki Rolnictwa i Planowania" 1958, nr 13.
  • Z. Smoleński, Zapotrzebowanie siły roboczej w gospodarstwach chłopskich, ZERiP 1963, nr 32.
  • M. Słodowa-Hełpa, Odpływ siły roboczej z rolnictwa w latach 1950-1960 i jego społeczno-ekonomiczne konsekwencje (na przykładzie wsi wielkopolskiej), "Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych", t. XLIII.
  • M. Pohoski, Migracje ze wsi do miast. Warszawa 1963.
  • A. Szemberg, Rolnicy w starszym wieku i ich gospodarstwa, W. Współcz. 1973, nr 2.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171386407

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.