Uwarunkowania funkcjonowania koszar drogowych, celbud i domów dróżniczych w Królestwie Polskim

• Autorzy: Marek Rutkowski

Warianty tytułu

Diverse Determinants in Functioning of Road Barracks, Celbud Houses (Points of Collection of Travel Fees and Charges) and Houses for Linemen in the Kingdom of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kwestia wystawiania domów dróżniczych czy koszar drogowych oraz celbud, jak też zamieszkiwania w nich i związanych z tym obowiązków, była problemem niejednolitym. Aby wystawić te budowle często trzeba się było posługiwać procedurą wywłaszczeniową. Sprawę regulował między innymi dekret carski z 24 października 1825 roku. Następnie Rada Administracyjna w czerwcu 1852 roku zatwierdziła zupełnie nowe prawo wywłaszczeniowe. Z kolei w październiku roku 1834 Rada Administracyjna zatwierdziła zwolnienie oficjalistów służby drogowej od opłacania komornego od zamieszkiwania wszystkich koszar i domów. Natomiast problem powinności szarwarkowej regulowała tak zwana instrukcja dodatkowa z 21 lutego / 5 marca 1858 roku. Z kolei kwestię zajmowania (przez wojsko) budowli Korpusu Komunikacji Lądowych i Wodnych regulowała w maju roku 1842 instrukcja ministerialna. Wreszcie KRSWDiOśP rozporządzeniem z marca 1839 roku wyjaśniła, jak należy postępować z zapewnieniem locum "tak dla nadrzemieślników, jako też dla dróżników przy drogach bitych, gdzie nie ma koszar". (abstrakt oryginalny)

EN

The issue of building of houses for linemen, or road barracks as well as celbud houses (points of collection of travel fees and charges), as well as living in them and some additional duties, seemed to be a kind of complicated problem. In order to build these edifices one often required to use an expropriation procedure. This matter was primary regulated by, among others, tsarist decree dated as of 24th of October 1825. Then, in June of 1852, the Administrative Council approved completely new expropriation law. On the other hand, in October of 1834, the same Administrative Council accepted, to the benefit for the membes of road maintaining staff, the exemption from the paying of rent from all the road barracks and public homes. Additionally, the problem of the so - called road and water maintenance duty, was regulated by some instruction dated as of 21 February /5 March of 1858. In turn, the issue of temporary occupation (by the military) of buildings belonging to the Corps of Land and Water Communications was regulated in May 1842 by another ministerial instruction. Finally, by law inforcement procedure given in 1839 by Ministry of Internal Affairs, there came precise explanation how to proceed with supplying of locum "as for the overcraftmen, as well as for the linemen of macadam roads, where there are no barracks". (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia; Wywłaszczenie; Gospodarka gruntami

EN

History; Expropriation; Land economy

• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 6
• Strony: 73--75

Twórcy

autor

Marek Rutkowski

• Politechnika Białostocka

Bibliografia

• Decyzja uwalniająca urzędników służby drogowej od opłaty za lokale przez nich w budynkach rządowych zajmowane, Rada Administracyjna -5/17 października 1834 r.
• Instrukcja dodatkowa do sporządzenia spisu dymów ulegających powinności szarwarkowej w naturze z 21 lutego/5 marca 1858 roku, wydana w nawiązaniu do instrukcji Zarządu Komunikacji Lądowych i Wodnych z 1/12 czerwca 1844 r., nr 3515.
• Najwyższy rozkaz o wyznaczaniu części gruntów rządowych na wystawianie domów lub koszar drogowych, minister sekretarz stanu ds. Królestwa Polskiego do namiestnika Zajączka, 12/24 października 1825 r.
• Rozporządzenie o niedopuszczeniu zajmowania koszar drogowych na kwaterunek wojskowy, Zarząd XIII Okręgu Komunikacji, 22 października/3 listopada 1849 r., nr 7269.
• Rozporządzenie o uwolnieniu od powinności kwaterunkowej dróżników przy drogach bitych, Instrukcja KRSWiP obejmująca przepisy o składkach kwaterunkowych w miastach Królestwa, 13/25 maja 1842 r.
• Dziennik Urzędowy Guberni Radomskiej, dodatek do nr 30 z 16/28 czerwca 1849 r.
• Dziennik Urzędowy Guberni Radomskiej, nr 5 z roku 1853,17/29 stycznia 1853 r.
• Dziennik Urzędowy Guberni Radomskiej, dodatek II do nr 14 z 1858 roku, 22 marca/3 kwietnia 1858 r.