Samotność i relacje społeczne u osób powyżej 60. roku życia

• Autorzy: Angelika Kleszczewska-Albińska , Joanna Huć

Warianty tytułu

Sense of Loneliness and Social Relations in People Over 60 Years of Age

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem badania była analiza czynników wpływających na poczucie samotności u osób po 60 roku życia. Sprawdzono: (1) czy osoby po 60. roku życia mieszkające w domach wielopokoleniowych będą różnić się istotnie pod względem poczucia samotności w porównaniu z osobami z innych grup; (2) czy istnieje współzależność między liczbą domowników/osób w otoczeniu respondenta a jego poziomem samotności; (3) czy istnieje współzależność między wiekiem osób badanych a natężeniem poczucia samotności; (4) czy natężenie poziomu samotności różni się w zależności od płci; (5) czy natężenie poziomu samotności różni się w zależności od zaangażowania (lub jego braku) w wykonywanie aktywności dodatkowych. Badanie miało charakter ankietowy. Do pomiaru natężenia poczucia samotności wykorzystano Skalę Samotności. Dowiedziono, że najbardziej samotni czują się mieszkańcy domów wielopokoleniowych i osoby przebywające w domach spokojnej starości. Najmniej samotne czują się osoby samodzielnie zamieszkujące na osiedlach. Im więcej ludzi znajduje się w otoczeniu osób po 60. roku życia, tym bardziej czują się oni samotni. Poczucie samotności nie ma związku z wiekiem respondentów. Wyższe, w porównaniu z mężczyznami, poczucie samotności deklarują kobiety. Osoby aktywne czują się istotnie mniej samotne w porównaniu z osobami niezaangażowanymi w dodatkowe aktywności. Warto zachęcać osoby po 60. roku życia do samodzielnego mieszkania w otoczeniu innych osób na osiedlach. Dobrym rozwiązaniem jest włączanie tych osób w działalność różnorodnych grup formalnych i nieformalnych. Szczególną uwagę warto poświęcić kobietom po 60. roku życia, które deklarują wyższy poziom poczucia samotności niż mężczyźni. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the study was to analyze factors influencing sense of loneliness in people over 60 years of age. It was verified: (1) whether respondents over 60 years of age living in multigenerational homes differ from people from other groups in their level of loneliness; (2) are there any relationships between number of people in the household and the level of loneliness of respondents; (3) is there a relationship between age of respondents and their sense of loneliness; (4) whether the level of loneliness differs between men and women; (5) whether the level of loneliness differs between active and non-active respondents. It was survey study. The level of loneliness was measured with Loneliness Scale. The most lonely are people living in multigenerational homes, and in an elderly homes. The least lonely are people living by themselves in housing developments. More the people around person over 60 years of age, higher the level of loneliness they declare. The level of loneliness is independent from the age of respondents. Women declare higher level of loneliness in comparison to men. Active people are less lonely in comparison to people uncommitted in additional activities. It is worth to encourage people over 60 years of age to live independently but close to other people in housing developments. It is good to include people over 60 in activities of formal and informal groups. Particular emphasis should be put on lonely women over 60, since they declare higher level of loneliness than men. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ludzie starsi; Jakość życia; Relacje międzyludzkie; Psychologia

EN

Elderly people; Quality of life; Interpersonal relations; Psychology

• Czasopismo: Polityka Społeczna
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 10
• Strony: 30--37

Twórcy

autor

Angelika Kleszczewska-Albińska

• Uniwersytet Opolski

autor

Joanna Huć

• Uniwersytet Opolski

Bibliografia

• Alpass F.M., Neville S. (2003), Loneliness, health and depression in older males, "Aging & Mental Health", Vol. 7, No. 3, s. 212-216.
• Barker H.R., Griffiths P., Mesa-Eguiagaray I., Pickering R., Gould L., Bridges J. (2016), Quantity and quality of interaction between staff and older patients in UK hospital wards: A descriptive study, "International Journal of Nursing Studies", Vol. 62, s. 100-107.
• Bowling A., Stafford M. (2007), How do objective and subjective assessments of neighbourhood influence social and physical functioning in older age? Findings from a British survey of ageing, "Social Science and Medicine", Vol. 64, s. 2533-2549.
• Burzyńska M., Pikala M., Kondak K., Maniecka-Bryła I. (2017), Jakość życia osób starszych korzystających z pomocy instytucjonalnej, "Acta Universitas Lodzensis. Folia Oeconomica", No. 3, s. 131-145.
• Cacioppo J.T., Cacioppo S. (2014), Social relationships and health. The toxic effects of perceived social isolation, "Social and Personality Psychology Compass", Vol. 8, No. 2, s. 58-72.
• Cacioppo J.T., Cacioppo S. (2018a), The growing problem of loneliness, "Lancet", Vol. 391(10119), s. 426.
• Cacioppo J.T., Cacioppo S. (2018b), Loneliness in the modern age: an evolutionary theory of loneliness (ETL), "Advances in Experimental Social Psychology", Vol. 58, s. 127-197.
• Cacioppo S., Grippo A.J., London S., Goossens L., Cacioppo J.T. (2015), Loneliness: Clinical import and interventions, "Perspectives on Psychological Science", Vol. 10(2), s. 238-249.
• Cacioppo J.T., Hawkley L.C. (2009), Perceived social isolation and cognition, "Trends in Cognitive Sciences", Vol. 13(10), s. 447-454.
• Cacioppo J.T., Hawkley L.C., Thisted R.A. (2010), Perceived social isolation makes me sad: 5-year cross-lagged analyses of loneliness and depressive symptomatology in the Chicago health, aging, and social relations study, "Psychology and Aging", Vol. 2, s. 453-263.
• Calastri C., Hess S., Daly A., Maness M., Kowald M., Axhausen K. (2017), Modelling contact mode and frequency of interactions with social network members using the multiple discrete-continuous extreme value model, "Transportation Research Part C: Emerging Technologies", Vol. 76, s. 16-34.
• Chodkiewicz J., Świątkowska M. (2007), Poczucie osamotnienia a wsparcie społeczne i zadowolenie z życia u mężczyzn uzależnionych od alkoholu, "Acta Universitatis Lodziensis Folia Psychologica", No. 11, s. 81-95.
• Conoley C.W., Garber R.A. (1985), Effects of reframing and selfcontrol directives on loneliness, depression, and controllability, "Journal of Counseling Psychology", Vol. 32(1), s. 139-142.
• Czapiński J. (2005), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• De Jong Gierveld J., Kamphuis F. (1985), The development of a Rasch-type loneliness scale, "Applied Psychology Measures", No. 9, s. 289-299.
• Domeracki P., Trybulski W. (2006), Zrozumieć samotność. Studium interdyscyplinarne, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Dubas E. (2000), Edukacja dorosłych w sytuacji samotności i osamotnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Głębocka A., Szarzyńska M. (2005), Wsparcie społeczne a jakość życia ludzi starszych, "Gerontologia Polska", No. 13, Issue 4, s. 255-259.
• Gouveia O.M.R., Matos A.D., Schouten M.J. (2016), Social networks and quality of life of elderly persons: a review and critical analysis of literature, "Revista Brasileira de Geriatria e Gerontologia", Vol. 19(6), s. 1030-1040.
• Grygiel P., Humenny G., Rębisz S., Świtaj P., Sikorska-Grygiel J. (2012), Validating the Polish adaptation of the 11-item De Jong Gierveld Loneliness Scale, "European Journal of Psychological Assessment", No. 29, Issue 2, s. 1-11.
• Halicki J. (2005), Pomyślne starzenie jako jedna z kluczowych kategorii późnej dorosłości, w: E. Dubas (red.), Człowiek dorosły istota (nie)znana?, Wydawnictwo Naukowe Novum, Łódź-Płock, s. 165-173.
• Hawkley L.C., Cacioppo J.T. (2010), Loneliness matters: A theoretical and empirical review of consequences and mechanisms, "Annals of Behavioral Medicine", No. 40, s. 218-227.
• Hawkley L.C., Hughes M.E., Waite L.J., Masi C.M., Thisted R.A., Cacioppo J.T. (2008), From social structural factors to perceptions of relationship quality and loneliness: the Chicago health, aging, and social relations study, "Journal of Gerontology: Social Sciences", Vol. 63, s. 375-384.
• Kaleta K., Mróz J. (2013), Struktura relacji w rodzinie pochodzenia a poczucie wsparcia i osamotnienia, "Społeczeństwo i Rodzina", No. 35, Issue 2, s. 80-95.
• Kearns A., Whitley E., Tannahill C., Ellaway A. (2015), 'Lonesome town'? Is loneliness associated with the residential environment, including housing and neighbourhood factors?, "Journal of Community Psychology", Vol. 43, s. 849-867.
• Kemperman A., van den Berg P., Weijs-Perrée M., Uijtdewillegen K. (2019), Loneliness of older adults: Social network and the living environment, "International Journal of Environmental Research and Public Health", Vol. 16, s. 406; doi:10.3390/ijerph16030406.
• Lauder W., Sharkey S., Mummery K. (2004), A community survey of loneliness, "Journal of Advanced Nursing", Vol. 46, No. 1, s. 88-94.
• Luo Y., Waite L.J. (2014), Loneliness and mortality among older adults in China, "The Journals of Gerontology", Vol. 4, s. 633-645.
• Masi C.M., Chen H., Hawkley L.C., Cacioppo J.T. (2011), A meta-analysis of interventions to reduce loneliness, "Personality and Social Psychology Reviev", Vol. 15, No. 3; doi:10.1177/1088868310377394.
• Moorer P., Suurmeijer T.P.B.M. (2001), The effects of neighbourhoods on size of social network of the elderly and loneliness: A multilevel approach, "Urban Studies", Vol. 38, s. 105-118.
• Olejniczak P. (2013), Wsparcie społeczne i jego znaczenie dla osób starszych, "Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne", No. 3, Issue 2, s. 183-188.
• Park N.S., Jang Y., Lee B.S., Haley W.E., Chiriboga D.A. (2013), The mediating role of loneliness in the relation between social engagement and depressive symptoms among older Korean Americans: do men and women differ?, "The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences", Vol. 68(2), s. 193-201.
• Pikhartova J., Bowling A., Victor C. (2016), Is loneliness in later life a self-fulfilling prophecy?, "Aging and Mental Health", Vol. 5, s. 543-549.
• Pinquart M., Sörensen S. (2000), Influences of socioeconomic status, social network, and competence on subjective well-being in later life: A meta-analysis, "Psychology and Aging", Vol. 15, No. 2, s. 187-224.
• Pinquart M., Sörensen S. (2001), Influences on loneliness in older adults: A meta-analysis, "Basic and Applied Social Psychology", Vol. 23, No. 4, s. 245-266.
• Portacolone E. (2018), Structural factors of elders' isolation in a high-crime neighborhood: An in-depth perspective, "Public Policy And Aging Report", Vol. 27(4), s. 152-155.
• Portacolone E., Perissinotto C.M., Yeh J., Greysen S.R. (2018), "I feel trapped": The tension between personal and structural factors of social isolation and the desire for social integration among older residents of a high-crime neighborhood, "The Gerontologist", Vol. 58, No. 1, s. 79-88.
• Rains S.A., Brunner S.R., Oman K. (2014), Self-disclosure and new communication technologies: The implications of receiving superficial self-disclosures from friends, "Journal of Social and Personal Relationships", Vol. 33, No. 1, s. 42-61.
• Rembowski J. (1992), Samotność, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Richard A., Rohrmann S., Vandeleur C.L., Schmid M., Barth J., Eichholzer M. (2017), Loneliness is adversely associated with physical and mental health and lifestyle factors: Results from a Swiss national survey, "PLoS One", 7: e0181442; DOI:10.1371 / journal.pone.0181442.
• Rico-Uribe L.A., Caballero F., Olaya B., Tobiasz-Adamczyk B., Koskinen S., Leonardi M., Haro J.M., Chatterji S., Ayuso-Mateos J.L., Miret M. (2016), Loneliness, social networks, and health. A cross-sectional study in three countries, "PLoS One", 1:e0145264; DOI: 10.1371 / journal.pone.0145264.
• Rosen D., Surprenant C. (1998), Evaluating relationships: are satisfaction and quality enough?, "International Journal of Service Industry Management", Vol. 9, No. 2, s. 103-125.
• Scharf T., De Jong-Gierveld J. (2008), Loneliness in urban neighbourhoods: An Anglo-Dutch comparison, "European Journal of Ageing", Vol. 5, s. 103-115.
• Schirmer W. Michailakis D. (2016), Loneliness among the elderly as a social problem: The perspectives of medicine, religion and economy, "Ageing & Society", Vol. 36, No. 8, s. 1559-1579.
• Schrempft S., Jackowska M., Hamer M., Steptoe A. (2019), Associations between social isolation, loneliness, and objective physical activity in older men and women, "BCM Public Health", Vol. 19, s. 74.
• Sęk H. (2001), O wieloznacznych funkcjach wsparcia społecznego, w: L. Cierpiałkowska, H. Sęk (red.), Psychologia kliniczna i psychologia zdrowia, Wydawnictwo Humaniora, Poznań, s. 13-33.
• Stochmiałek J. (2005) Samotność oraz starość w świecie koncepcji jakości życia, w. J. Twardowska-Rajewska (red.), Przeciw samotności, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 29-45.
• Stefaniak-Hrycko A. (2006), Stare kobiety: problemy z rolą i tożsamością, "Teksty Drugie", nr 3, s. 202-210.
• Świtoń A., Wnuk A. (2015), Samotność w obliczu niesprawności osób starszych, "Geriatria", nr 9, s. 243-249.
• Teh J.K.L., Tey N.P., Ng S.T. (2014), Family support and loneliness among older persons in multiethnic Malaysia, "The Scientific World Journal".
• Theeke L.A. (2010), Sociodemographic and health-related risks for loneliness and outcome differences by loneliness status in a sample of U.S. older adult, "Research in Gerontological Nursing", Vol. 2, s. 113-125.
• Trybusińska D., Saracen A. (2019), Loneliness in the context of quality of life of nursing home residents, "De Gruyter Open Med.", Vol. 14, s. 354-361.
• Trzop B. (2013), Dojrzałe, spełnione, niezależne...? Kobiety 50+ w socjologicznym zwierciadle, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Trzop B. (2016), W poszukiwaniu dojrzałej tożsamości: Kim są kobiety i mężczyźni 50+ we współczesnym społeczeństwie polskim?, "Rocznik Lubuski", Vol. 42(1), s. 261-275.
• Vakili M., Mirzaei M., Modarresi M. (2017), Loneliness and its related factors among elderly people in Yazd, "Elderly Health Journal", Vol. 3, No. 1, s. 10-15.
• VanderWeele T.J., Hawkley L.C., Cacioppo J.T. (2012), On the reciprocal association between loneliness and subjective well-being, "American Journal of Epidemiology", Vol. 176(9), s. 777-784.
• Wyka J., Biernat J., Zabłocka K. (2009), Żywienie ludzi starszych, Instytut Psychologii Zdrowia, Wrocław.
• Yalom I. D. (2008a), Staring at the Sun: overcoming the terror of death, Jossey-Bass, San Francisco, CA.
• Yalom, I.D. (2008b). Psychoterapia egzystencjalna, Instytut Psychologii Zdrowia PTP, Warszawa.
• Yalom I.D. (2014), Mama i sens życia, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.
• Yang H., Bath P. (2018), Predictors of loneliness among older men and women in England, "Journal of Epidemiology and Community Health", Vol. 72 (Supplement 1), A60-A60.