Wartość godziwa w rachunkowości islamu

• Autorzy: Małgorzata Czerny

Warianty tytułu

Fair Value in Islamic Accounting

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest ustalenie, na podstawie badań literatury przedmiotu, jak w systemie rachunkowości ukształtowanym w islamskim kręgu kulturowym postrzegane jest zagadnienie wartości godziwej. Jest to istotne w kontekście postępującej standaryzacji rachunkowości, przy czym, mimo że rachunkowość należy do nauk społecznych, proces ten przebiega bez konsultacji z kulturoznawcami czy też socjologami, gdy tymczasem uwarunkowania kulturowe uchodzą za istotną determinantę ustroju gospodarczego, w tym rachunkowości. Jest to zasadne również dlatego, że Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości w swych pracach nad nowymi Założeniami koncepcyjnymi RMS, dąży, jak się wydaje, do stworzenia podstaw teoretycznych dla powszechnego zastosowania w rachunkowości wartości godziwej jako zasady wyceny. Przeprowadzone studia literaturowe wskazują, że oprócz zastrzeżeń podobnych do tych, jakie formułują ekonomiści zachodni, naukowcy islamscy uznają stosowanie wartości godziwej w wycenie za problematyczne ze względu na specyfikę gospodarki islamu, której główną determinantą jest religia (zakaz gharar i riba, nakaz zakat, omówione w artykule). (abstrakt oryginalny)

EN

The article is to determine on the basis on the literature how the idea of fair value is perceived in the Islamic culture environment. It is important in view of the growing standardisation of accounting. Although accounting belongs to social sciences, this process is being pursued without consultations with culture experts or sociologists; and cultural issues are considered to be important determinants of an economic system, including accounting. It is legitimate also because the International Accounting Standards Committee in its work on the new assumptions of IASs seems to aspire to develop theoretical foundations in order to generally apply fair value in accounting as a principle of valuation. The literature studies indicate that, besides reservations similar to those formulated by western economists, Islamic scientists regard the application of fair value in valuation to be problematic due to the specific nature of the Islamic economy, whose major determinant is religion (prohibitions of gharar and riba or imperatives of zakat are discussed in the article). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wartość godziwa; Rachunkowość; Islam; Kulturowe uwarunkowania

EN

Fair value; Accounting; Islam; Cultural determinants

• Czasopismo: Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2016
• Numer: z. 147
• Strony: 109--124

Twórcy

autor

Małgorzata Czerny

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Accounting and Auditing Organisation for Islamic Financial Institutions, Sharia Standards for Islamic Financial Institutions, Bahrain 2010.
• Adamek J., Kulturowe uwarunkowania rachunkowości w świetle założeń i praktyki rachunkowości islamskiej i chińskiej, CeDeWu, Warszawa 2012.
• Czerny M., Wpływ zasad religijnych islamu na sprawozdania finansowe - zarys problemu. Teoria i historia rachunkowości, materiały konferencyjne UEP "Rachunkowość Warta Poznania", Poznań 2015.
• Edvinsson L., Malone M. S., Kapitał intelektualny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• Gawart M., Wartość godziwa - nowa zasada wyceny?, w: Za i przeciw wartości godziwej w rachunkowości. Teoretyczne aspekty wartości godziwej, red. H. Buk, A. Kostur, Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2012.
• Grabiński K., Dylematy wyboru pomiędzy wartością godziwą a kosztem historycznym w procesie stanowienia standardów rachunkowości, w: Za i przeciw wartości godziwej w rachunkowości. Teoretyczne aspekty wartości godziwej, red. H. Buk, A. Kostur, Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2012.
• Iqbal Z., Amerah M., Public Finance in Islam, Readers Publishers, Lahore1990.
• Jaworska E., Specyfika rachunkowości islamskiej. Wybrane zagadnienia, "Finanse, rynki finansowe, ubezpieczenia", Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego 2011, nr 32.
• Kamela-Sowińska A., Dylematy integracji rachunkowości w krajach Unii Europejskiej, "Studia Oeconomica Posnaniensia" 2013, vol. 1, no. 8 (257).
• Kozłowski T., Autorytet versus przemoc. Ronald Dworkin w obronie imperium prawa, Studia Iuvidica XXX 1996, nr 31.
• Masztalerz M., O standardach rachunkowości. Zasady czy reguły, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości" 2012, nr 66 (122).
• Rahman A. R. A., Pre-Requisites for Effective Integration of Zakat into Mainstream Islamic Financial System in Malaysia, Islamic Economic Studies 2007, 14 (1&2).
• Sadr M. B., Iqtisaduna (our economic), 2nd ed., Teheran 1994.
• Achmed E. A., Accounting postulates and principles from an islamic perspective, "Review of Islamic Economics" 1994, 3 (2).
• Adnan M. A., Gaffikin M., The Shariah, Islamic Banks and Accounting Concepts and Practices, Paper Presented at Accounting, Commerce and Finance: The Islamic Perspective International Conference, Sydney 1997.
• Al-Khadash H. A., Abdullatif M., Consequences of Fair Value Accounting for Financial Instruments in the Developing Countries: The Case of the Banking Sector in Jordan, "Jordan Journal of Business Administration" 2009, vol. 5, no. 4.
• Clarke F., Craig R., Hamid S., Physical asset valuation and zakat: Insights and implications, "Advances in International Accounting" 1996, 9.
• Czerny M., Wpływ zasad religijnych na ukształtowanie systemu rachunkowości, materiały konferencyjne Międzynarodowej Konferencji Naukowej "Gospodarka a społeczeństwo", 24-25 września 2015, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
• Jarugowa A., Fijałkowska J., Kapitał intelektualny - wyzwanie dla rachunkowości, "Rachunkowość" 2003, nr 11.
• Lewis M. K., Islamic and accounting, "Accounting Forum" 2001, 25 (2).
• Majid J., Haliding S., The critical aspect on fair value accounting and its implication to islamic financial institutions, "Al-Iqtishad" 2014, vol. VI, no. 2.
• Mirza M., Baydoun N., Accounting Policy Choice in a Riba-Free Environment, Accounting, Commerce & Finance, "The Islamic Perspective Journal" 2000, 4 (1&2).
• Napier C., Other Cultures, Other Accountings? Islamic Accounting from Past to Present, Paper Presented at the 5th Accounting History International Conference, Banff, Canada 2007.
• Oluku M. D., Ojeka S., The challenge of culture to international financial reporting standards convergence, "Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business" 2011, 2 (12).
• Penman S. H., Financial reporting quality: is fair value a plus or a minus?, Accounting and Business Research Special Issue: International Accounting Policy Forum 2007.
• Wahab N. A., Rahman A. R. A., A Framework to Analyses the Efficiency and Governance of Zakat Institutions, "Journal of Islamic Accounting and Business Research" 2011, 2 (1).
• Aljedaibi T., Fair Value Measurement and Islamic Financial Institutions: The Shariah Perspective and The Case of Saudi Banks, A thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy, Faculty of Economics and Management, Royal Holloway University of London, July 2014, https://pure.royalholloway.ac.uk/portal/en/publications/ fair-value-measurement-and-islamic-financial-institutions-the-shariah-perspectiveand- the-case-of-saudi-banks(87b81f60-a634-49be-8a55-c91c0de31a7a).html
• Rahman S., Islamic Accounting Standards, http://www.ifew.com/insight/13036mon/ accstds.htm, 1997.