Wybrane kierunki i aspekty przemian funkcjonalnych terenów przemysłowych we Wrocławiu w latach 1989-2016

• Autorzy: Dominik Sikorski

Warianty tytułu

Selected Directions and Aspects of Functional Changes of Industrial Areas in Wrocław in 1989-2016

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Struktura przestrzenna miast w Polsce po 1989 roku uległa istotnym przeobrażeniom. Do terenów miejskich, które znacząco zmieniły swoje oblicze po tym okresie, można zaliczyć tereny przemysłowe, które z uwagi na swoje atrakcyjne położenie w tkance miejskiej i duży rezerwuar powierzchni były wyjątkowo podatne na zaistniałe nowe procesy oraz zjawiska społeczno-gospodarcze. W wyniku tych przemian na jednolite dotąd tereny przemysłowe zaczęły wkraczać podmioty o innej funkcji niż produkcyjna. Dochodziło do sukcesji funkcjonalnej. Celem opracowania jest pokazanie najważniejszych kierunków i aspektów przemian funkcjonalnych terenów przemysłowych we Wrocławiu w latach 1989-2016. Artykuł powstał na bazie analizy danych REGON (1999, 2004, 2009 i 2016) i przeprowadzonych badań terenowych. Proces zmiany funkcji terenów przemysłowych istotnie zmienił większość terenów produkcyjnych miasta, wywołując zmiany morfologiczno-fizjonomiczne, funkcjonalne oraz społeczne. Na dynamikę zmian funkcji tego rodzaju terenów wpływa głównie specyfika ich lokalizacji (bliskość centrum, położenie względem głównych ciągów komunikacyjnych miasta), rodzaj prowadzonej działalności przemysłowej, stan techniczny budynków, kondycja finansowa zakładu przemysłowego i wiele innych czynników. Badany proces ma często charakter nieplanowanych przemian o niekontrolowanej dynamice i formie zmian.(abstrakt oryginalny)

EN

The spatial structure of cities in post-1989 Poland underwent significant transformations. The urban areas that significantly changed their image were industrial areas. Due to their attractive location in the city, they were susceptible to new processes and socio -economic phenomena. As a result of these changes, entities of a function other than production entered the uniform industrial site. The process of functional succession was observed. The aim of the study is to indicate the most important directions and aspects of functional changes of industrial areas in Wroclaw in the years 1989-2016. The article was created on the basis of REGON data analysis (1999, 2004, 2009 and 2016) and field studies. The process of changing the functions of industrial areas has significantly changed most of the city's production areas, causing morphological and physiognomic changes, as well as functional and social changes. The dynamics of changes in the functions of this type of urban areas are mainly influenced by the specificity of their location (proximity to the city centre, location relative to the main transport routes of the city), type of industrial activity, technical condition of buildings, financial condition of the industrial plant and many other factors. The studied process is often an unplanned transformation with uncontrolled change dynamics.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Tereny poprzemysłowe; Struktura przestrzenna

EN

Post-industrial areas; Spatial structure

• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Rocznik: 2019
• Tom: 33
• Numer: nr 4 Przemiany przemysłu i jego otoczenia w układach przestrzennych = Changes in Industry and Its Environment in Spatial Systems
• Strony: 227--240

Twórcy

autor

Dominik Sikorski

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Barski, J., Zathey, M. (2018). Industrial heritage and post-industrial situation in the post-transformation era in Lower Silesia (Poland). GeoSpace: Industrial Culture in Urban and Regional Development 12(1), 17-25. Ústí nad Labem: Jan Evangelista Purkyně University.
• Brezdeń, P., Szmytkie, R. (2017). Procesy koncentracji działalności przemysłowej w strefie podmiejskiej na przykładzie Dolnego Śląska. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 31(2), 56-74.
• Bohle, D., Greskovits, B. (2007). Neoliberalism, embedded neoliberalism and neocorporatism. Towards transnational capitalism in Central-Eastern Europe. West European Politics, 30(3), 443-466.
• Conzen, M.R.G. (1960). The plan analysis of an English city centre. Lund Studies in Geography, seria B, 24, 383-414.
• Deptuła, M. (2016) Tradycyjne szkoły urbomorfologii a nowe podejścia do analizy miejskich form przestrzennych. Acta Universitatis Lodziensis Folia Geographica Socio-Oeconomica, 25, 25-38.
• Harasimowicz, J. (red.) (2006). Encyklopedia Wrocławia. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
• Jałowiecki, B. (1996). Społeczne wytwarzanie przestrzeni w okresie transformacji ustrojowej. Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk, 175, 21-50.
• Kaczmarek, S. (2004). Tereny poprzemysłowe w miastach - problem czy wyzwanie? W: J. Słodczyk (red.). Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 155-165.
• Koter, M. (1969). Geneza układu przestrzennego Łodzi przemysłowej. Prace Geograficzne Instytutu Geografii Polskiej Akademii Nauk, 79.
• Koter, M. (1974), Fizjonomia, morfologia i morfogeneza miasta. Przegląd rozwoju oraz próba uściślenia pojęć. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Matematyczno-Przyrodnicze, II(55), 3-16.
• Koter, M., Kulesza, M. (2007). Morfologia miast - stan i tendencje rozwoju. W: I. Jażdżewska (red.). Polska geografia osadnictwa. Dotychczasowy dorobek. Program badań. XX Konwersatorium wiedzy o mieście. Łódź: Katedra Geografii Miast i Turyzmu Uniwersytetu Łódzkiego, 303-314.
• Koter, M., Kulesza, M. (2008). Zastosowanie metod conzenowskich w polskich badaniach morfologii miast. W: M. Kulesza (red.). Czas i przestrzeń w naukach geograficznych. Wybrane problemy geografii historycznej. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 257-272.
• Kotlicka, J. (2008). Przemiany morfologiczne terenów przemysłowych Łodzi. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
• Kulak, T. (2001). Historia Wrocławia. Od twierdzy fryderycjańskiej do twierdzy hitlerowskiej. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
• Kwiatek, J., Lijewski, T. (1998). Leksykon miast polskich, Warszawa: Wydawnictwo Muza.
• Liszewski, S. (1994). Studia nad strukturami przestrzennymi miast. W: S. Liszewski (red.). Geografia osadnictwa i ludności w niepodległej Polsce. Tom II: Kierunki badań naukowych. Łódź: Polskie Towarzystwo Geograficzne, 181-199.
• Lorens, P., Martyniuk-Pęczek, J. (red.) (2009). Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast. Seria Miasto-Metropolia-Region. Gdańsk: Wydawnictwo Urbanista.
• Miśkowiec, M. (2016). Przemiany terenów poprzemysłowych w miejscach dziedzictwa przemysłu włókienniczego na przykładzie Manchesteru, Lyonu i Łodzi. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 30(3), 199-212.
• Muller, B., Finka, M., Lintz, G. (red.). (2005). Rise and decline of industry in Central and Eastern Europe. A comparative study of cities and regions in eleven countries. Heidelberg: Springer.
• Piech, M. (1998). Przemiany przestrzenne i funkcjonalne terenów przemysłowych w Łodzi w latach 1988-1996. W: J. Kaczmarek (red.). Zróżnicowanie przestrzenne struktur społecznych w dużych miastach. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 117-122.
• Piech, M. (2004). Przemiany funkcjonalne terenów przemysłowych w latach 1988-1996 (w granicach kolei obwodowej). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
• Scott, A.J. (1985). Location processes, urbanization and territorial development. Environment and Planning A, 3, 479-501.
• Scott, A.J. (1988). New industrial space. London: Pion.
• Sikorski, D. (2009). Wpływ przeobrażeń terenów przemysłowych na fizjonomię i morfologię przestrzeni miejskiej na przykładzie Wrocławia. Problemy Ekologii Krajobrazu, 24, 189-198. Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza.
• Sikorski, D. (2013). Proces sukcesji funkcjonalnej na terenach przemysłowych i poprzemysłowych w miastach województwa dolnośląskiego. Studium przypadków. Wałbrzych: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. A. Silesiusa.
• Slenczek, M. (1996). Miasto Wrocław jako ośrodek przemysłowy. Prace Instytutu Geograficznego. Seria B. Geografia Społeczna i Ekonomiczna, 14, 85-91.
• Wrocław w liczbach (2017). Wrocław: Urząd Statystyczny we Wrocławiu.

Identyfikatory

DOI

10.24917/20801653.334.14