Postawy i oczekiwania proekologiczne mieszkańców wsi obszarów chronionych

• Autorzy: Barbara Perepeczko

Warianty tytułu

Pro-Ecological Attitudes and Expectations of the Inhabitants of Villages Situated in Protected Areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł zawiera prezentację wybranych wyników badań nad świadomością ekologiczną mieszkańców wsi położonych w gminach objętych siecią Natura 2000. Pierwsza część dotyczy rozkładu wskaźnika postaw proekologicznych, który ukazuje kategorie badanych, szczególnie uwrażliwionych i zorientowanych w sprawach środowiska przyrodniczego. Druga część przedstawia ich opinie o stanie najbliższego środowiska. Badani są zwolennikami ochrony środowiska w swojej okolicy, której piękno doceniają. Sądzą, że postawy i zachowania mieszkańców oraz działalność władz lokalnych są najważniejsze dla jego stanu, a związane z ochroną ograniczenia powinny być rekompensowane w postaci szczególnych przywilejów, nie tylko finansowych. Poglądy mieszkańców nie zawsze są spójne i nie zawsze znajdują potwierdzenie w ich codziennej praktyce. (abstrakt oryginalny)

EN

The article comprises a presentation of selected results of studies over the ecological awareness of the inhabitants of villages situated in the communes covered by the Natura 2000 network. The first part of the article deals with the distribution of the indicator of pro-ecological attitudes, which helps reveal the categories of inhabitants who are particularly sensitive to and who have considerable knowledge of matters relating to the natural environment. The second part presents their opinions on the condition of the local environment. The surveyed persons are the proponents of the protection of the natural environment in the areas they live in and they are aware of the beauty of these areas. They believe that the attitudes and behaviours of local residents, and the activity of local authorities are decisive for the condition of the surrounding environment. They also think that restrictions connected with environmental protection ought to be compensated for in the form of special – but not only financial, privileges. The opinions of the surveyed villagers are not always consistent and they do not always find confirmation in their behaviours. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obszary chronione; Środowisko przyrodnicze; Ludność wiejska; Świadomość ekologiczna

EN

Protected area; Natural environment; Rural population; Ecological awareness

• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 1
• Strony: 157--170

Twórcy

autor

Barbara Perepeczko

• Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

Bibliografia

• Bański J., 2008: Przemiany funkcjonalno-przestrzenne terenów wiejskich. W: Ekspertyzy do koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2008-2033. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Barometr zrównoważonego rozwoju 2007/2008, 2008. Red. K. Kamieniecki, B. Wójcik. Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa.
• Barometr zrównoważonego rozwoju 2008/2009, 2009. Red. K. Kamieniecki, B. Wójcik. Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa.
• Beck U., 2004: Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
• Bołtromiuk A., 2009: Świadomość ekologiczna polskiego społeczeństwa - raport z badań 2009. InE, Warszawa.
• Bołtromiuk A., Burger T., 2008: Polacy w zwierciadle ekologicznym. Raport z badań nad świadomością ekologiczną Polaków w 2008 r. Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa.
• Borawska B., Gliński P., Sadowski A., 2002: Zielone Płuca Polski w opinii mieszkańców północno-wschodniej Polski. Instytut Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Broda J., Pluskiewicz W., 1993: Świadomość ekologiczna i wartościowanie przyrody. Habex- -Universum, Gliwice.
• Bukraba-Rylska I., 2008: Socjologia wsi polskiej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Burger T., 2005: Świadomość ekologiczna społeczeństwa polskiego. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Warszawa.
• Czy Polacy dbają o środowisko naturalne? Komunikat z badań, 2008. CBOS, Warszawa.
• Fedyszak-Radziejowska B., 2009: Wieś i rolnictwo cztery lata po akcesji - początek procesu transformacji. W: Warunki życia i satysfakcja Polaków. Red. K. Zagórski. Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
• Gorlach K., 2004: Socjologia obszarów wiejskich. Problemy i perspektywy. Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
• Górny M., 1995: Założenia proekologicznego rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce. "Wieś' i Rolnictwo" 3.
• Halamska M., 2009: Uwagi o naturze wiejskości i sposobie jej definiowania. W: Człowiek - miasto - region. Związki i interakcje. Red. G. Gorzelak, M.S. Szczepański, W. Ślęzak-Tazbir. Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
• Józwiak W, 2009: Efektywność polskich gospodarstw rolnych. Problem czy nadzieja? "Wieś i Rolnictwo" 1.
• Kocik L., 2000: Między przyrodą, zagrodą i społeczeństwem. Społeczno-kulturowe problemy ekologii wsi i rolnictwa. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Liro A., 2006: Środowisko przyrodnicze wsi. W: Polska wieś 2006. Raport o stanie wsi. FAPA, Warszawa.
• Majewski E., Perepeczko B., 2001: Rolnicy, ich postawy i poglądy. W: Jakość zarządzania w gospodarstwach rolniczych w Polsce w świetle badań. Red. E. Majewski. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Macnaghten Ph., Urry J., 2005: Alternatywne przyrody. Nowe myślenie o przyrodzie i społeczeństwie. Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
• Myczkowski Z., 2009: O potrzebie zintegrowanej ochrony środowiska kulturowego i przyrodniczego. W: Kultura a zrównoważony rozwój. Środowisko, ład przestrzenny, dziedzictwo. Red. R. Janikowski, K. Krzysztofek. Polski Komitet do spraw UNESCO, Warszawa.
• Osiniak T., Poskrobko B., Sadowski A., 1993: Wigierski Park Narodowy i jego mieszkańcy. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok - Kraków.
• Pawlikowski J.G., 1913: Kultura a natura. Lamus, Warszawa.
• Perepeczko B., 2009: Przyroda jako rdzeń wiejskiego produktu turystycznego. W: Marka wiejskiego produktu turystycznego. Wydawnictwo Akademii Morskiej, Gdynia.
• Perepeczko B., Pieniążek W, 2000: Kryteria ekonomiczne, ekologiczne i etyczne zrównoważonego rozwoju - sprzeczność, komplementarność czy synergia? Zeszyty Naukowe SGGW "Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej" 40.
• Polska wieś i rolnictwo, 2006. PENTOR, Warszawa.
• Poskrobko B., 1990: Wybrane aspekty świadomości ekologicznej mieszkańców Białostocczyzny. T. 9. Region Białostocki, Białystok.
• Sychut L., Chmielewski T.J., 1990: Świadomość ekologiczna mieszkańców obszarów chronionych. Przegląd i prezentacja wyników. "Przestrzenne Zagospodarowanie Obszarów Chronionych" 1.
• Świadomość ekologiczna i społeczne ruchy "zielonych" w Polsce, 1999. Red. W. Mirowski, P. Gliński. IFiS PAN, Warszawa.
• Tobera P, 1984: Społeczeństwo i środowisko przyrodnicze: zarys problematyki socjoekologicznej. Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Urry J., 2009: Socjologia mobilności. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Wieruszewska M., 1992: Odnowa wsi. Między mitem a nadzieją. IRWiR PAN, Warszawa.
• Wódz J., 1990: Świadomość ekologiczna mieszkańców Górnego Śląska. W: Problemy świadomości ekologicznej. Śląski Instytut Naukowy, Katowice.
• Żylicz T., 2008: Przede wszystkim wyceniać. "Aura" 9.