Stan obecny i perspektywy ochrony ciemnego nieba w Polsce

• Autorzy: Tomasz Ściężor

Warianty tytułu

Status Quo and Prospects for the Protection of Dark Sky in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wśród zanieczyszczeń środowiska naturalnego jednym z najpowszechniejszych, a jednocześnie najmniej zauważanych, jest zaburzenie nocnych ciemności przez wadliwie skonstruowane źródła światła. Ten rodzaj zanieczyszczenia środowiska, zwany zanieczyszczeniem świetlnym, początkowo zauważany jedynie przez astronomów, jest od pewnego czasu dostrzegany przez ekologów jako zagrożenie środowiskowe ekosystemów nocnych. W celu ochrony tych właśnie ekosystemów powstają na świecie, w tym również w Polsce, kolejne obszary chronione, w których podejmuje się różnego rodzaju działania w celu zachowania naturalnych nocnych ciemności. Drugim, niemniej istotnym celem tej akcji jest zwrócenie uwagi na piękno nocnego rozgwieżdżonego nieba, co w efekcie spowodowało powstanie nowej gałęzi turystyki ekologicznej - tzw. astroturystyki. Prezentowana praca pokazuje stan bieżący i perspektywy tego rodzaju działalności w naszym kraju. (abstrakt oryginalny)

EN

Among a number of environmental pollutions one of the most common but probably the least noticeable one is disturbing the night darkness by a poorly designed or misdirected light sources. This type of pollution, called light pollution, initially noticed only by astronomers, for some time is also noticed by environmentalists as an environmental threat to night ecosystems. In order to protect such ecosystems, all over the world, including Poland, are created protected areas aimed to preserve the natural night darkness. The second, equally important goal of this action is to draw attention to the beauty of the night, starry sky, which led to the creation of a new branch of ecotourism - so-called astrotourism. Presented work shows the current state and prospects of this type of activity in our country. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zanieczyszczenie środowiska; Ochrona środowiska; Obszary chronione

EN

Environmental pollution; Environmental protection; Protected area

• Czasopismo: Aura
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 7-8
• Strony: 12--16

Twórcy

autor

Tomasz Ściężor

• Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Astronomiczny biznes. Poradnik dla organizatorów astroturystyki, Projekt Karpackie Niebo, Krosno 2012.
• [2] R. Bury, Park Gwiezdnego Nieba "Bieszczady" - jego rola w ochronie regionu przed zanieczyszczeniem świetlnym oraz w rozwoju astroturystyki, wystąpienie na III Ogólnopolskiej Konferencji na temat Zanieczyszczenia Światłem, Kraków 2015 (nie publikowane).
• [3] Gwiezdne Bieszczady, http://www.gwiezdnebieszczady.pl/ [dostęp 15.03.2016].
• [4] The International Dark Sky Association, http://darksky.org/ [dostęp 15.03.2016].
• [5] G. Iwanicki, Ciemne niebo w województwie lubelskim - wybrane aspekty, wystąpienie na III Ogólnopolskiej Konferencji na temat Zanieczyszczenia Światłem, Kraków 2015 (nie publikowane).
• [6] Izerski Park Ciemnego Nieba, http://www.izera-darksky.eu [dostęp 15.03.2016].
• [7] K. Narisada, D. Schreuder, Light Pollution Handbook, Springer, 2004.
• [8] P. Nawalkowski, Efekty działalności Programu Ciemne Niebo Stowarzyszenia POLARIS - OРР z okazji 10-lecia funkcjonowania programu, wystąpienie na III Ogólnopolskiej Konferencji na temat Zanieczyszczenia Światłem, Kraków 2015 (nie publikowane).
• [9] III Ogólnopolska Konferencja na temat Zanieczyszczenia Światłem. Kraków, 25-27 września 2015, http://lightpollution.pk.edu.pl/konf2015/ [dostęp 15.03.2016].
• [10] Program Ciemne Niebo, http://www.ciemneniebo.pl/pl/ [dostęp 15.03.2016].
• [11] C. Rich, Т. Longcore (wyd.), Ecological Consequences of Artificial Night Lighting, Island Press 2006.
• [12] Stowarzyszenie POLARIS-OPP, http://www.polaris.org.pl/ [dostęp 15.03.2016].
• [13] Т. Ściężor, M. Kubala, W. Kaszowski, Т.Z. Dworak, Zanieczyszczenie świetlne nocnego nieba w obszarze aglomeracji krakowskiej. Analiza pomiarów sztucznej poświaty niebieskiej, Monografia 388, Politechnika Krakowska, Kraków 2010.
• [14] F.J. Verheijen, The Mechanisms of the Trapping Effect of Artificial Light Sources Upon Animals, Archives Néerlandaises de Zoologie, 13, 1960, 1-107.
• [15] Т. Zaraś, Ostoja Ciemnego Nieba, wystąpienie na III Ogólnopolskiej Konferencji na temat Zanieczyszczenia Światłem, Kraków 2015 (nie publikowane).

Identyfikatory

DOI

10.15199/2.2016.7-8.3