Dylematy w określaniu aktywności zagranicznej samorządów terytorialnych - kategoria paradyplomacji

• Autorzy: Wojciech Tomasz Modzelewski

Warianty tytułu

Dilemmas in Specifying Foreign Activity of Territorial Self-Governments - Category of Paradiplomacy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jednostki polskiego samorządu terytorialnego, od momentu ich utworzenia, podejmują aktywność zagraniczną, która jest przedmiotem badań naukowych, głównie z zakresu ekonomii, socjologii, prawa, geografii i politologii. Mimo zainteresowania nauki nie wypracowano jednak wspólnych dla tego obszaru badawczego terminów oraz definicji, a te które określają różnorodną aktywność zagraniczną samorządów, stosowane są niejednolicie. Występujący w literaturze nieład terminologiczny skłania do przyjęcia terminu "paradyplomacja", który - jak założono - dobrze oddaje istotę oraz różnorodność zagranicznej aktywności jednostek samorządu terytorialnego.
Paradyplomacja jest działaniem równoległym i komplementarnym do klasycznej dyplomacji realizowanej przez państwo. Uzupełnia ją i wzbogaca, jest również jej podporządkowana. Poza tym należy analizować zagraniczne działania jednostek samorządu (paradyplomację) jako element nowych, zdecentralizowanych stosunków międzynarodowych. (abstrakt oryginalny)

EN

Polish territorial self-governments have been taking up foreign activity since their establishment, which is the subject of academic research, mainly in economics, sociology, law, geography and political science. However, despite academic interest, common terms and definitions have not been developed for this research area, while those that define various foreign activities of territorial self-governments are not uniformly applied. The terminology disorder that is present in literature encourages the acceptance of the term 'paradiplomacy', which - as assumed - well reflects the essence and diversity of the international activity of territorial self-governments. Paradiplomacy is an activity that is parallel and complementary to the classic diplomacy pursued by the government. Paradiplomacy complements and enriches diplomacy, while being subordinated to it. Furthermore, the foreign activity of territorial self-governments (paradiplomacy) needs to be analysed as a source of new decentralized international relations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Samorząd terytorialny; Stosunki międzynarodowe; Dyplomacja; Paradyplomacja

EN

Local government; International relations; Diplomacy; Paradiplomacy

• Czasopismo: Samorząd Terytorialny
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 3
• Strony: 15--29

Twórcy

autor

Wojciech Tomasz Modzelewski

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Bibliografia

• Aguirre I., Making Sense of Paradiplomacy? An Intertextual Inquiry about a Concept in Search of a Definition [w:] Paradiplomacy in Action. The Foreign Relations of Subnational Governments, red. F. Aldecoa, M. Keating, London 1999.
• Cappellin R., Interregional Cooperation in Europe: An Introduction [w:] Border Regions in European Integration, red. R. Cappellin, P.W.J. Batey, London 1993.
• Czarnow S., Współpraca zagraniczna województw, "Państwo i Prawo" 2000, nr 11.
• Dickson F., The Internationalisation of Regions: Paradiplomacy or Multi-level Governance?, "Geography Compass" 2014/8.
• Dołzblasz S., Związki partnerskie miast wojewódzkich na tle współpracy zagranicznej województw [w:] Przekształcenia strukturalne miast i zrównoważony rozwój gospodarki miejskiej, red. J. Słodczyk, D. Rajchel, Opole 2008.
• Duda R., Multi-level governance - MLG. Nowy sposób zarządzania Unią Europejską w obliczu procesów integracji i regionalizacji, Wrocław 2013.
• Dumała H., Rodzaje i formy struktur współpracy międzyterytorialnej w Europie [w:] Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Europa bez granic - nowa jakość przestrzeni, red. S. Dołzbłasz, A. Raczyk, Wrocław 2008.
• Dumała H., Transnarodowe sieci terytorialne w Europie, Lublin 2012.
• Dumała H., Współpraca międzynarodowa polskich województw na przykładzie województwa lubelskiego [w:] Europa regionów. Tradycje i perspektywy, red. B. Nitschke, Zielona Góra 2002.
• Fuksiewicz A., Łada A., Wenerski Ł., Współpraca zagraniczna polskich samorządów. Wnioski z badań, Warszawa 2012.
• Gabbe J., Malchus V., European Models of Inter-Regional and Cross-border Cooperation, Biuro Studiów i Analiz Kancelarii Senatu RP, Warszawa 1995.
• Gabbe J., Malchus V., Martinos H., Praktisches Handbuch zur Grenzübergreifenden Zusammenarbeit, http://www.aebr.eu/files/publications/lace_guide.pl.pdf, s. 12 (dostęp: 22.02.2019 r.)
• Gajda A., Regiony w prawie wspólnotowym. Prawne problemy udziału regionów polskich w procesach integracyjnych, Warszawa 2005.
• Gałuszka K., Współpraca międzynarodowa polskich gmin na przykładzie miasta Katowice [w:] Samorząd terytorialny w zintegrowanej Europie, t. 1, red. B. Filipiak, A. Szewczuk, Szczecin 2006.
• Goik H., Współpraca przygraniczna, "Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej" 1996.
• Góralczyk W., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 1995.
• Hocking B., Catalytic Diplomacy: Beyond Newness and Decline [w:] Innovation in Diplomatic Practice, red. J. Melissen, New York 1999.
• Hooghe L., Marks G., Multi-Level Governance and European Integration, Lanham 2001.
• Hryniewicka-Filipkowska W., Dyplomacja czy delegacja samorządowa za granicą? Charakter zagranicznych biur polskich województw, "Białostockie Studia Prawnicze" 2012/12.
• Inny słownik języka polskiego PWN P-Ż, red. M. Bańko, Warszawa 2000.
• Jóskowiak K., Samorząd terytorialny w procesie integracji europejskie. Polskie doswiadczenia i wnioski na przyszłość, Katowice 2008.
• Kaczmarek T., Struktury terytorialno-administracyjne i ich reformy w krajach europejskich, Poznań 2004.
• Karcz-Kaczmarek M., Rozwój kultury jako zadanie samorządu województwa [w:] Regiony w prawie i praktyce. Polska - Ukraina, red. K. Skotnicki, K. Wlaźlak, Łódź 2015.
• Komornicki T., Powiązania międzynarodowe polskich regionów [w:] Europejskie wyzwania dla Polski i jej regionów, red. A. Tucholska, Warszawa 2010.
• Kukułka J., Polityka zagraniczna a polityka wewnętrzna [w:] Polityka zagraniczna państwa, red. J. Kukułka, R. Zięba, Warszawa 1992.
• Kuznetsov A.S., Theory and Practice of Paradiplomacy. Subnational governments in international affairs, New York 2015.
• Levrat N., Legal aspects of transfrontier co-operation [w:] Building a New Europe. Transfrontier Cooperation in Central Europe, red. V. Hudak, Prague 1996.
• Łuszczuk M., Zastosowanie pojęcia "paradyplomacja" w świetle ewolucji badań dyplomacji niesuwerennej [w:] Nowe oblicza dyplomacji, red. B. Surmacz, Lublin 2013.
• Malarski S., Regiony i euroregiony. Zagadnienia organizacyjne, prawne, administracyjne, Opole 2003.
• Mingus M.S., Transnationalism and Subnational Paradiplomacy: Is this Perforated Sovereignty or Are Democracy and Civil Society Just Reaching Across Borders?, http://www.jura.fu-berlin.de/fachbereich/einrichtungen/oeffentliches-recht/lehrende/bolewskiw/dokumente/5_Para_diplomacy/Mingus_Transnationalism_and_Subnational_Paradiplomacy.pdf (dostęp: 22.02.2019 r.)
• Modrzyńska J., Protokół dyplomatyczny i jego zastosowanie podczas oficjalnych uroczystości na szczeblu regionalnym, krajowym i międzynarodowym, "Samorząd Terytorialny" 2015/9.
• Modzelewski W.T., Kierunki geograficzne aktywności międzynarodowej województwa warmińsko-mazurskiego [w:] Polska polityka wschodnia a współpraca zagraniczna województwa warmińsko-mazurskiego, red. W. Kotowicz, W.T. Modzelewski, A. Żukowski, Olsztyn 2013.
• Modzelewski W.T., Paradyplomacja regionów. Studium województw Polski Wschodniej, Olsztyn 2016.
• Multi-level governance w Unii Europejskiej, red. J. Ruszkowski, L. Wojnicz, Szczecin-Warszawa 2013.
• Neves M.S., Paradiplomacy, Knowledge Regions and the Consolidation of Soft Power, http://janus.ual.pt/janus.net/en/arquivo_en/en_vol1_n1/en_vol1_n1_art2.html (dostęp: 22.02.2019 r.).
• Ociepka B., Dyplomacja publiczna jako forma komunikowania międzynarodowego [w:] Dyplomacja publiczna, red. B. Ociepka, Wrocław 2008.
• Ociepka B., Miękka siła i dyplomacja publiczna Polski, Warszawa 2013.
• Pasiut J., Założenia polityki zagranicznej miast w odniesieniu do aktualnej polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej, "Samorząd Terytorialny" 2014/11.
• Perkmann M., Building Governance Institutions Across European Border, "Regional Studies" 1999/33, No. 7.
• Perkowski M., Ustępująca ambiwalencja władzy wykonawczej, czyli współpraca zagraniczna polskich regionów a polityka zagraniczna państwa, "Białostockie Studia Prawnicze" 2016/20/B.
• Piasecki A., Polityka zagraniczna jednostek polskiego samorządu terytorialnego [w:] Europa regionów. Tradycje i perspektywy, red. B. Nitschke, Zielona Góra 2002.
• Pietrzyk I., Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich, Warszawa 2000.
• Practical Guide to Transfrontier Co-operation, http://www.espaces-transfrontaliers.org/fileadmin/user_upload/documents/Documents_MOT/Etudes_Publications_MOT/Practical_guide_COE_MOT_EN.pdf (dostęp: 22.02.2019 r.).
• Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. H. Zgółkowa, t. 27, Poznań 2000.
• Rudolf W., Intensywność współpracy polskich województw z regionami partnerskimi w Niemczech i na Ukrainie [w:] Znaczenie samorządu terytorialnego dla rozwoju regionalnego w Polsce, Niemczech i na Ukrainie. VI Forum Samorządowe. I Międzynarodowe Forum Samorządowe, Szczecin 2010.
• Sapała M., Rola władz terytorialnych w Unii Europejskiej. Formy reprezentacji interesów na forum europejskim, Poznań 2005.
• Sapała M., Banaś R., Regionalne przedstawicielstwa w Brukseli - paradyplomatyczna ofensywa polskich województw [w:] Regiony w procesie integracji europejskiej, red. E. Małuszyńska, Poznań-Leszno 2007.
• Skrzydło A., Współpraca transgraniczna, "Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej" 1998.
• Słownik języka polskiego PWN L-P, red. M. Szymczak, Warszawa 1995.
• Solarz P., Współpraca transgraniczna jako czynnik procesu integracji europejskiej, Warszawa 2009.
• Sozański J., Prawo Traktatów. Zarys współczesny, Warszawa-Poznań 2009.
• Stańczyk J., Współpraca transgraniczna w warunkach transnarodowości we współczesnych stosunkach międzynarodowych, "Przegląd Geopolityczny" 2011/3.
• Surmacz B., "Ambasady" regionów - przedstawicielstwa polskich województw w Brukseli, "Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych PAN" 2013/8.
• Surmacz B., Dyplomacja niepaństwowych uczestników stosunków międzynarodowych [w:] Niepaństwowi uczestnicy stosunków międzynarodowych, red. A. Pawłowska, Lublin 2010.
• Surmacz B., Ewolucja współczesnej dyplomacji. Aktorzy, struktury, funkcje, Lublin 2015.
• Swianiewicz P., Kontakty międzynarodowe samorządów, "Samorząd Terytorialny" 2005/10.
• Szadkowska E., Województwa jako potencjalny podmiot współpracy transgranicznej [w:] Współpraca transgraniczna. Aspekty prawno-ekonomiczne, red. M. Perkowski, Białystok 2010.
• Szul R., Uwarunkowania lokalnej współpracy transgranicznej, "Polski Przegląd Dyplomatyczny" 2001/2.
• The New Public Diplomacy: Soft Power in International Relations, red. J. Melissen, Basingstoke-New York 2005.
• Toczyski W., Międzynarodowa współpraca regionów, Gdańsk 1998.
• Trzcielińska-Polus A., Samorządowy wymiar polityki zagranicznej województwa opolskiego, "Pogranicze. Polish Borderlands Studies" 2015/3, nr 2.
• Warning M.J., Transnational Public Governance. Networks, Law and Legitimacy, Houndmills 2009.
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2000.
• Wolf Ch., Rosen B., Public Diplomacy. How to Think About and Improve It, Rand Corporation 2004, http://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/occasional_papers/2004/RAND_OP134.pdf (dostęp: 22.02.2019 r.).
• Woźniak M., Współpraca międzynarodowa jednostek samorządu terytorialnego w świetle prawa polskiego i standardów międzynarodowych, "Samorząd Terytorialny" 2005/4.
• Współpraca międzynarodowa samorządu gminnego, red. A. Skorupska, Warszawa 2005.
• Współpraca partnerska samorządów. Praktyczny przewodnik, red. K. Paczyńska, A. Stachowiak, A. Porawski, H. Leki, Poznań 2009.
• Zięba-Załuska H., Współpraca międzynarodowa samorządów, "Samorząd Terytorialny" 2008/1-2.