Finanse publiczne nowych państw członkowskich Unii Europejskiej na tle kryzysu w strefie euro

• Autorzy: Janusz Heller , Kamil Kotliński

Warianty tytułu

Public Finance of the New European Union Member States Against the Background of the Eurozone Crisis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Badania obejmują 12 krajów, które zostały członkami Unii Europejskiej w 2004 oraz w 2007 r. Oceny stanu finansów publicznych dokonano na podstawie analizy deficytu finansów publicznych i długu publicznego w okresie obejmującym 16 lat (1995-2010). Materiał badawczy uzyskano z Eurostatu, a główną część danych pobrano 15 i 20 grudnia 2011 r. Analizę prowadzono oddzielnie dla każdego państwa, posługując się tabelaryczną prezentacją danych. Zdecydowano się na tak długi okres prowadzenia badań, ponieważ w ten sposób można było uzyskać porównywalny materiał badawczy, w którym uwzględniono cztery etapy integracji gospodarczej badanych krajów z Unią Europejską. Badania prezentują stan finansów poszczególnych państw w okresie przedakcesyjnym, czyli w pierwszym etapie integracji. Jako drugi etap przyjęto okres bezpośrednio po akcesji. Dla niektórych krajów jest on równoczesny z trzecim etapem, czyli ubieganiem się o wejście do strefy euro. W latach objętych badaniami pięć państw uzyskało status pełnoprawnego członka Unii Gospodarczej i Walutowej: Słowenia - 1 stycznia 2007 r., Cypr i Malta - 1 stycznia 2008 r., Słowacja - 1 stycznia 2009 r., Estonia - 1 stycznia 2011 r. Trzeci etap obejmuje dwuletni okres przebywania tych państw w systemie ERM II, który bezpośrednio poprzedza przyjęcie wspólnej waluty. Są wprawdzie od tej zasady dwa wyjątki, bowiem Litwa należy do ERM II już od 28 czerwca 2004 r., natomiast Łotwa od 2 maja 2005 r.2 W badaniach uwzględniono również czwarty etap, który obejmuje dwa lata kryzysu: 2009 i 2010 r. Podane etapy integracji często wzajemnie się nakładają i z tego względu ich związek ze stanem finansów publicznych jest w prezentowanych badaniach rozpatrywany indywidualnie - oddzielnie dla każdego kraju. (fragment tekstu)

EN

The aim of this research was to evaluate the state of public finance of the 12 new Member States of the EU. It showed that the state of public finance in these countries is generally the effect of conscious state fiscal policies. It means that the EU has not created any effective legal instrument which could stabilise public finance. The only exception was a two-year period of the ERM II system, in which the fiscal convergence criteria were observed. The fiscal rule in the Polish constitution also proved to be a very good solution, worth popularising. Seeking legal instruments which could effectively discipline EU Member States' public finance should have preceded the creation of the Eurozone. The reality showed that without effective budget policy rules the monetary union was led to a serious crisis, which might bring the Eurozone to its end. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Finanse publiczne; Kryzys finansowy; Strefa euro

EN

Public finance; Financial crisis; Eurozone

• Czasopismo: Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 2
• Strony: 57--71

Twórcy

autor

Janusz Heller

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Kamil Kotliński

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• K. Kuziemska, Perspektywy integracji walutowej w Europie w: Mechanizmy funkcjonowania strefy euro, red. P. Kowalewski, G. Tchorek, J. Górski, Warszawa 2011, s. 252.
• K. Kotliński, Makroekonomiczne aspekty unifikacji polityki pieniężnej w Unii Europejskiej, praca doktorska napisana na Wydziale Nauk Ekonomicznych UWM w Olsztynie, s. 14.
• G. Tchorek, Integracja rynków finansowych w Unii Europejskiej i strefie euro w: Mechanizmy funkcjonowania strefy euro, red. P. Kowalewski, G. Tchorek, J. Górski, Warszawa 2011, s. 166.
• P. Boguszewski, Konwergencja nominalna i realna a integracja walutowa w kryzysie w: Mechanizmy funkcjonowania strefy euro, red. P. Kowalewski, G. Tchorek, J. Górski, Warszawa 2011, s. 260.
• J. Heller, Integracja Polski z Unią Europejską, Bydgoszcz-Olsztyn 2003, s. 60-61.
• L. Oręziak, Polityka budżetowa w strefie euro, Warszawa 2008, s. 25-26.
• http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do [dostęp 15.12.2011]
• http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/refreshTableAction.do?tab= table&plugin=1&pcode=teina200&language=en (1998-2009).
• http://epp.eurostat.ec.eur opa.eu/portal/page/portal/statistics/search_database [dostęp 22.10.2010].
• http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&plugin=i &language=en&pcode=tsieb020 [dostęp 20.12.2011].
• Raport na temat pełnego uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej, Warszawa 2011, s. 264.