Realizacja idei społecznej gospodarki rynkowej w polskim ustroju pracy

• Autorzy: Michał Skąpski

Warianty tytułu

Realisation of the Idea of Social Market Economy in Polish Labour Regime

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Fundamentalne zmiany ustrojowe, które nastąpiły w Polsce po 1989 r., objęły także transformację ustroju pracy. Już w exposé premiera Tadeusza Mazowieckiego, wygłoszonym 24 sierpnia 1989 r., użyte zostało pojęcie "społeczna gospodarka rynkowa", jako określenie pożądanego modelu ustroju społeczno- -gospodarczego. Początkowo jednak społeczna gospodarka rynkowa nie była pojęciem prawnym. Zmiany przepisów konstytucyjnych w pierwszych latach III RP nie doprowadziły do określenia w sposób bezdyskusyjny charakteru powstającej w Polsce gospodarki rynkowej.(fragment tekstu)

EN

Social market economy has been the desired model of economy since the beginning of the political and economic transformations in Poland initiated in 1989. In 1997, pursuant to the provision of article 20 of the new Constitution of the Republic of Poland, it became the normative foundation of the country's political regime. Today, twenty five years later, one may wish to analyse the effects of these changes and compare the contents of currently binding regulations of employment issues and labour market practices with the social market economy model which lay at their formulation. Social relations, regulated by collective labour law achieved through the activity of trade unions and employers' organisations, collective negotiations and creation of the sources of autonomous law, belong to these areas, which are most neglected in Poland in terms of their compliance with the basic assumptions of social market economy. They aim, among other things, at implementing a social partnership model and workers' participation as active subjects in the dialogue with employers on matters concerning the conditions of an enterprise, resolving problems and disputes by way of collective negotiations leading to collective agreements. In Poland, this concept is still given only marginal attention. This paper also identifies problems that arise from implementation of the idea of a social market economy in the practice of individual labour law. Legislative tendencies of the recent years focus on the economic efficiency of enterprises, also at the cost workers' status, rather than sustained development of economy, fostering for the needs of all subjects involved in the functioning of the enterprise. With due respect to the achievements of the transformations in Poland after 1989, full implementation and realisation of the constitutional provisions of article 20 constituting grounds for the political regime, has not yet been achieved.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo pracy; Zatrudnienie; Rynek pracy

EN

Labour law; Employment; Labour market

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2
• Strony: 109--124

Twórcy

autor

Michał Skąpski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Centrum Badania Opinii Społecznej, Związki zawodowe i prawa pracownicze, komunikat z badań, Warszawa 2012, s. 1, http://www.cbos.pl/SPI SKOM.POL/2012/K_052_12.PDF [dostęp: 20.02.2014].
• Departament Dialogu i Partnerstwa Społecznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej: http://www.dialog.gov.pl/dialog-krajowy/uklady-zbiorowe-pracy/ [dostęp: 20.02.2014].
• Florek L., Kodyfikacyjne problemy prawa pracy oraz W. Sanetra, Niektóre sporne zagadnienia kodyfikacji prawa pracy, [w:] Problemy kodyfikacji prawa pracy. Wybrane zagadnienia zabezpieczenia społecznego, Gdańsk 2007.
• Florek L., Zieliński T., Prawo pracy, Warszawa 2004.
• Florek L., Znaczenie układów zbiorowych pracy, [w:] Z. Góral (red.), Układy zbiorowe pracy. W stulecie urodzin profesora Wacława Szuberta, Warszawa 2013.
• Gardawski J. et al., Rozpad bastionu? Związki zawodowe w gospodarce prywatyzowanej, Warszawa 1999.
• Gardawski J., Związki zawodowe na rozdrożu, Warszawa 2001.
• Główny Urząd Statystyczny, Kwartalna informacja o aktywności ekonomicznej ludności (I kwartał 2012), http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/pw_kwart_inf_aktywn_ekonom_ludnosci_1kw_2012.pdf.
• Główny Urząd Statystyczny, Zatrudnienie i wynagrodzenia w gospodarce narodowej w I półroczu 2012, Warszawa 2012.
• Grimm K., Socjalna gospodarka rynkowa w RFN. Koncepcja - rozwój - problematyka, Warszawa 1992.
• Hajn Z., Status prawny organizacji pracodawców, Warszawa 1999.
• http://www.mpips.gov.pl/prawo-pracy/projekty-kodeksow-pracy/.
• Rączka K., Rokowania układowe, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1995, nr 4.
• Skąpski M., Ochronna funkcja prawa pracy w gospodarce rynkowej, Kraków 2006.
• Stalina J., Zbiorowa reprezentacja pracowników w Polsce - stan obecny i perspektywy, [w:] Problemy kodyfikacji prawa pracy. Wybrane zagadnienia zabezpieczenia społecznego, Gdańsk 2007.
• Strzyczkowski K., Konstytucyjna zasada społecznej gospodarki rynkowej jako podstawa tworzenia i stosowania prawa, [w:] C. Kosikowski (red.), Zasady ustroju społecznego i gospodarczego w procesie stosowania Konstytucji, Warszawa 2005.
• Zieliński T., Problem rekodyfikacji prawa pracy, Państwo i Prawo 1999, z. 7.
• Ziembiński Z., Wartości konstytucyjne, Warszawa 1993.

Identyfikatory

DOI

10.14746/rpeis.2014.76.2.9