Człowiek jest konstrukcją poddaną presjom wynikającym jednocześnie z instynktów wewnętrznych oraz uwarunkowań neuronalnych i genetycznych, a także zewnętrznych praw i systemów etycznych. Postęp cywilizacyjny daje współcześnie możliwość zastosowania coraz bardziej zaawansowanej technologii w celu znalezienia odpowiedzi na bazowe pytania dotyczące ludzkiej natury. Neuroekonomia jako połączenie ekonomii i medycyny, bazująca na obrazowych badaniach mózgu, pozwala skonfrontować wiedzę, którą pozyskaliśmy dzięki historycznej obserwacji ludzkiego zachowania, z aktywnością dokładnych obszarów najważniejszego ludzkiego narządu i odpowiedzieć na pytania o etyczne i neuronalne związki kierujące człowiekiem.(abstrakt oryginalny)
Mergers and acquisitions are a powerful way to modify a company's portfolio and generate both long-term value and resilience. The aim and the reasons behind M&A are among the aspects that contribute to their successful implementation, so ascertaining them is also important for the purposes of maximizing the positive effects of these transactions. The first partial objective of the research presented in the paper is to identify the links between the factors affecting the success of the cross-border merger and acquisition projects and the importance of the aims that the respondents want to achieve by selling the company. The second partial objective is to identify the links between the aforementioned factors and the importance of the reasons for which respondents consider cross-border M&A. The research was conducted on a sample of 244 managers of corporations based in 45 European countries that were the subject of a cross-border merger or acquisition in the 2016-2020 period with a market capitalization of more than €100 mil. using the M&APIF methodology. Several statistically significant correlations between the assessed phenomena were recorded. The research results imply that top managers should focus their attention on particular factors more and on others less to successfully implement a project of cross-border M&A. This study may, therefore, serve as a tool for them to do so. (original abstract)
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Ekonomia behawioralna jest stosunkowo młodą poddyscypliną naukową ekonomii, a już może poszczycić się kolejnym laureatem nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla. W 2017 roku odebrał tę nagrodę Richard H. Thaler, tym samym dołączając do grona laureatów behawiorystów w tej dziedzinie. Wyróżnienie go jest szczególnie istotne, ponieważ to właśnie on, we współpracy z Kahnemanem i Tverskym, zapoczątkował tworzenie serii teorii, które kwestionują neoklasyczną ekonomię. Ich prawdziwość udowodniono na podstawie wielu badań empirycznych. Znalazły one zastosowanie również w tworzeniu nowoczesnej polityki publicznej. Niniejszy artykuł przedstawia dorobek Thalera i jego wykorzystanie przez innych naukowców oraz organizacje rządowe(abstrakt oryginalny)
Ekonomia behawioralna jest stosunkowo nowym nurtem, kwestionującym podstawę stosowanego w ekonomii neoklasycznej modelowania podmiotu działań ekono- micznych jako homo oeconomicus. Wykazując nieracjonalność w podejmowaniu decyzji przez ludzi, systematyczne błędy, jakimi obarczone jest ludzkie rozumowanie w określonych sytuacjach, oraz odczuwaną przez większość osób awersję do straty, Kahneman i Tversky zastąpili teorię użyteczności oczekiwanej teorią niepewnych perspektyw, dając asumpt do dalszych badań nad podejmowaniem decyzji przez rzeczywiste podmioty ekonomiczne. Richard Thaler, laureat Nagrody Nobla z dziedziny ekonomii z roku 2017, otrzymał to wyróżnienie w uznaniu zasług w rozwoju badań nad tymi zagadnieniami. W swoich pracach, opartych na eksperymentach laboratoryjnych oraz badaniach ankietowych, opisywał wiele interesujących efektów, w tym efekt posiadania czy mentalną rachunkowość.(abstrakt oryginalny)
Przy użyciu badania eksperymentalnego (n = 102) przeanalizowano związek między altruizmem (mierzonym za pomocą indywidualnych stop dyskontowania społecznego) a cierpliwością (mierzoną za pomocą dyskontowania w czasie) w warunkach strat finansowych. Dzięki algorytmowi miareczkowania (Holt, Green i Myerson, 2003) oraz wskaźnikowi powierzchni pod krzywą (Myerson, Green i Warusawitharana, 2001) możliwe było zastosowanie procedury dyskontowania do oceny altruizmu i cierpliwości jednostek. Odkryto, że altruizm i cierpliwość mogą, ale nie muszą być pozytywnie skorelowane w dziedzinie strat ekonomicznych. Okazuje się, że występowanie pozytywnej korelacji między altruizmem a cierpliwością (jak jest to przedstawiane w literaturze ekonomii behawioralnej w przypadku materialnych korzyści) zależy od struktury czasowej zadania dyskontowania (czasowego kontekstu wyboru). Gdy zarówno strata decydenta, jak i drugiej osoby ze skali społecznej jest opóźniona, nie obserwuje się dodatnich korelacji pomiędzy altruizmem a cierpliwością. To ostatnie odkrycie jest nowatorskie i poszerza wiedzę ekonomii behawioralnej na temat związku między altruizmem a cierpliwością w wyborach ekonomicznych.(abstrakt oryginalny)
Celem artykułu jest osadzenie eksperymentu w metodologii badań ekonomicznych. Prezentowane studium stanowi próbę połączenia podejścia ortodoksyjnego do konstruowania metody poznania w naukach ekonomicznych z podejściem heterodoksyjnym. Pierwsze nie traktuje ekonomii jako nauki eksperymentalnej, budując jej metodę na fundamencie hipotetyczno-dedukcyjnym. Drugie przypisuje kontrolowanemu eksperymentowi znaczenie narzędzia empirycznego, które może wzmacniać lub osłabiać potencjał wyjaśniający teorii ekonomicznych. Autor proponuje uznanie metod eksperymentalnych za narzędzie poznania w ekonomii, analogicznie jak w przypadku wnioskowania statystycznego.(abstrakt oryginalny)
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
This survey paper discusses the links between (1) research done by Amartya K. Sen on the social rate of discount and (2) behavioural economics studies on intertemporal and interpersonal choice. Sen's idea on the need to differentiate social rate of discount allowed to pave the way further followed by behavioural economists who do research on both (i) time (also known as delay or temporal) discounting and (ii) social discounting. Canonical works of Sen, Marglin, Tullock and Baumol on social rate of discount and newer (even recent) behavioural economics literature on choices made within time and social distance horizon strongly complement each other. As shown, the works of Sen considerably broadened the standard approach (discounted utility model) to the intergenerational choice as well as significantly affected economic debate in that area for years to come. Brief presentation of the discounted utility model and its implications is a first research task of this paper. The concise elaboration of research findings of (a) Sen and (b) behavioural economists comprises two remaining research tasks of this paper. (original abstract)
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono cieszącą się coraz większym zainteresowaniem badaczy dziedzinę nauki, jaką jest ekonomia behawioralna, oraz podjęto próbę przybliżenia jej dokonań. W pierwszej części artykułu skupiono się na genezie ekonomii behawioralnej. W części drugiej omówiono wybraną terminologię i metodologię badawczą stosowaną w tej nauce. Część trzecia opisuje najważniejsze zarzuty wobec podejścia behawioralnego. W części czwartej przedstawiono behawioryzm w innych nurtach ekonomii(abstrakt oryginalny)
Współczesna ekonomia uznaje, że podejmowane decyzje inwestycyjne nie zawsze są w pełni racjonalne. Przyczyn nieracjonalności można szukać w inklinacjach o podłożu psychologicznym, które towarzyszą procesowi podejmowania decyzji. Inklinacje te, nazywane czynnikami behawioralnymi, występują w postaci heurystyk, czyli intuicyjnych opinii formułowanych pospiesznie, jak również w postaci skłonności o charakterze motywacyjnym. Celem artykułu było zbadanie inklinacji psychologicznych wpływających na decyzje inwestycyjne podejmowane przez samorządy gminne. Podstawą badań empirycznych było badanie ankietowe przeprowadzone wśród gmin województwa małopolskiego. Wyniki badania ukazały, że najsilniej oddziałującymi czynnikami behawioralnymi przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych w gminach były następujące inklinacje: heurystyka reprezentatywności, nadmierna pewność siebie oraz nadmierny optymizm. Intensywność oddziaływania czynników behawioralnych była zróżnicowana i zależała wyłącznie od stanowiska zajmowanego przez decydenta. (abstrakt oryginalny)
Ekonomia behawioralna jest wynikiem współpracy ekonomistów z psychologami, a zajmuje się analizowaniem zachowań człowieka w sprawach ekonomicznych. Jednym z przedmiotów jej badań jest socjalizacja ekonomiczna - w Polsce badana głównie przez psychologów. W tekście odnaleźć można zarówno definicję, jak i krótką charakterystykę socjalizacji ekonomicznej. Autorka wprowadza również pojęcie kapitału ludzkiego oraz stara się wskazać związek, jaki może zachodzić między edukacją ekonomiczną a inwestycją w kapitał ludzki.(abstrakt oryginalny)
Przedstawione poniżej teorie powstały na gruncie psychologii ekonomicznej. Ich metodologiczny status jest odmienny od dedukcyjnych i normatywnych teorii tradycyjnie pojmowanej ekonomii. Teorie ekonomiczne są konstrukcjami dedukcyjnymi, pozbawionymi instytucjonalnego kontekstu, wyprowadzonymi z pierwszych zasad - zbioru aksjomatów przyjmowanych bez dowodu. Modele generują testowalne hipotezy, będące jednocześnie testem założeń, na których zostały oparte. Modele dedukcyjne mają normatywny charakter - pokazują, jak racjonalne podmioty powinny się zachowywać. Testowanie hipotez służy sprawdzeniu stopnia spełnienia założeń w realnym świecie.(fragment tekstu)
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Proces określania wartości jest procesem złożonym, zawsze obarczonym subiektywizmem. Na poziom tego subiektywizmu istotny wpływ wywierają zachowania rzeczoznawców majątkowych. Podlegają oni pewnym heurystykom, które nie pozostają bez wpływu na wynik szacunku. Celem opracowania jest ujawnienie behawioralnych uwarunkowań procesu wyceny. W tym celu zastosowane zostały dwie metody badawcze: metoda analizy literatury, dokumentującej behawioryzm na obszarze wyceny, oraz własne badania wykorzystujące metodę ankietową. Opracowanie ma walory naukowe, a także aplikacyjne. Na pierwszym obszarze pokazany został wpływ na poziom wartości czynników, wychodzących poza czynniki przyczynowo-skutkowe, na drugim obszarze podjęta została próba sformułowania postulatów pod adresem praktyki wyceny. (abstrakt oryginalny)
Celem artykułu jest prezentacja bieżących kwestii związanych z psychologicznymi podstawami zarządzania strategicznego na podstawie najnowszych publikacji. Artykuł składa się z dwóch podstawowych części. W pierwszej przedstawiono koncepcję strategii behawioralnej jako fuzji teorii i praktyki zarządzania strategicznego z psychologią kognitywną i społeczną. Przedstawiono w szczególności psychologiczne interpretacje celów organizacji, problemów wdrażania strategii ze względu na reakcje menedżerów średniego szczebla i reakcje odwzajemniania pracowników. W części drugiej omówiono potencjalne możliwości wykorzystania badań mózgu w neurostrategii jako mikrofundamentów strategii behawioralnej. Przedmiotem dyskusji są cele i metody neuronauki, a także potencjalne możliwości ich wykorzystania w strategii organizacji. (abstrakt oryginalny)
Do aukcji typu Sealed Bid zalicza się aukcje rozróżniającą (ang. The Discriminatory Auction lub określane jako "pay-your-bid"), aukcje jednolitych cen (ang. The Uniform Price Auction) oraz aukcję Vickreya (ang. The Vickrey Auction) [4, s. 165]. Aukcje typu Sealed-Bid korespondują bezpośrednio z aukcjami o formach otwartych tzn. takimi jak: aukcja angielska oraz aukcja holenderska. Zarówno jedna jak i druga forma aukcji należy do kategorii aukcji wielu obiektów. W artykule zostaną przedstawione systemy licytacji typu Sealed-Bid przy założeniu wielu takich samych obiektów. Oznacza to, iż na licytacji wystawiane są obiekty, które ze względu na pewne cechy kwalifikowane są jako identyczne. W praktyce aukcyjnej za identyczne obiekty uważa się np.: partie wina pochodzące z określonej winnicy bądź określonego regionu świata, dzieła sztuki określonego autora, numizmatyki pochodzące z określonej kolekcji. Na aukcjach tego typu dopuszczalne jest również wystawianie próbek całych partii obiektów. Należy pamiętać, że podział aukcji na otwarte i typu Sealed-Bid jest jednym z podziałów stosowanych w teorii aukcji.
Jednym z najintensywniej rozwijających się nurtów współczesnej ekonomii jest ekonomia behawioralna. Weryfikuje ona założenia ekonomii neoklasycznej w oparciu o wyniki badań socjologicznych i psychologicznych. Jest zbiorem teorii składających się na różne kierunki wykształcone w jej ramach: ekonomii psychologicznej, ewolucyjnej, eksperymentalnej, złożoności, makroekonomii behawioralnej, neuroekonomii, finansów behawioralnych czy też neurorachunkowości. Jej rozwój przyczynia się do zmiany paradygmatu w naukach ekonomicznych - odchodzenia od klasycznego aksjomatu człowieka racjonalnego na rzecz człowieka emocjonalnego. Celem opracowania jest przedstawienie wybranych elementów ekonomii behawioralnej w kontekście racjonalności ludzkich zachowań w działalności gospodarczej. W artykule przybliżono zarys rozwoju ekonomii behawioralnej, pojęcie człowieka racjonalnego, kluczowe zagadnienia ekonomii behawioralnej oraz krytykę stosowanego w niej podejścia do człowieka i jego zachowań ekonomicznych. Szczególnie pomocny przy opracowaniu przedstawionego materiału był artykuł z 2015 r. autorstwa T. Zalegi pt. Ekonomia behawioralna jako nowy nurt ekonomii - zarys problematyki. (abstrakt oryginalny)
Homo oeconomicus (HOE) jest jedną z fundamentalnych kategorii ekonomicznych. To twardy rdzeń, w sensie Lakatosa, neoklasycznego pro-gramu badawczego w ekonomii. Wprowadzenie przez szkołę klasyczną modelu człowieka racjonalnego w swoich decyzjach gospodarczych miało zasadnicze znaczenie dla rozwoju ekonomii i badań ekonomicznych. Bar-dzo prosta, w początkowym okresie, konstrukcja homo oeconomicus stała się użytecznym narzędziem analitycznym. W miarę rozwoju ekonomii mo-del ten ulegał modyfikacjom i zasadniczym zmianom interpretacyjnym. Szeroko dyskutowano założenia modelu, szczególnie na gruncie ekonomii heterodoksyjnej. Co najmniej od lat 80. i 90. XX wieku ta krytyka zaowo-cowała stopniowym luzowaniem założeń HOE. W licznych współczesnych nurtach ekonomii homo oeconomicus nie jest istotnym punktem odniesienia dla prowadzonych badań. Pomimo tego, nadal dość powszechne jest prze-konanie, że wielu ekonomistów opiera swoje założenia badawcze na kon-strukcji homo oeconomicus. Celem podjętego badania jest próba empirycznego przetestowania, czy założenia identyfikowane z modelem homo oeconomicus są przyjmowane przez polskich badaczy zarówno w procesie naukowo-badawczym, jak i w procesie dydaktycznym. W rozdziale zaprezentowano wyniki badania pilo-tażowego, będącego wstępnym etapem szerszego badania dotyczącego za-łożeń badawczych homo oeconomicus w naukach ekonomicznych. Pierwsza część opracowania stanowi próbę syntetycznej interpretacji koncepcji homo oeconomicus, jej genezy, ewolucji oraz krytyki modelu wysuwanej przez ekonomistów heterodoksyjnych. Model homo oeconomi-cus jest przedmiotem częstych badań, a literatura przedmiotu, zarówno pol-ska, jak i zagraniczna, jest bardzo bogata . W tej części dokonano opera-cjonalizacji kluczowych cech homo oeconomicus, które stanowiły podstawę badania ankietowego. Zasadnicze badanie odnosi się do empirycznej wery-fikacji, czy założenia modelu homo oeconomicus są przyjmowane przez badaczy. Badanie pilotażowe zostało przeprowadzone wśród pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, dla których dyscypliną wiodącą jest dyscyplina ekonomia i finanse. (fragment tekstu)
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł porusza zagadnienia relacji pomiędzy poziomem wzrostu cen a stopą bezrobocia w gospodarce. Stawiana jest teza iż badanie racjonalności zachowania pojedynczych uczestników rynku może korzystnie wpłynąć na opisanie relacji inflacji i bezrobocia. Rozważania prowadzone są na gruncie teorii ekonomii behawioralnej.(abstrakt autora)
Cel - Wskazanie, rozpoznanych w literaturze przedmiotu, optymalnych z punktu widzenia podejmowania działalności badawczo-rozwojowej kontekstów dla włączania opcji na akcje do struktury wynagrodzenia menedżera. Metodologia badania - Przegląd literatury. Wynik - Wyniki empiryczne dotychczas proponowanych w literaturze badań, wskazują na trudności w wykazaniu bezpośredniego wpływu wynagrodzenia w postaci opcji na akcje na podejmowanie przez menedżerów działalności badawczo-rozwojowej. Badacze związani z behawioralną teorią agencji poszukują więc czynników moderujących powyższą relację. W artykule zaprezentowano wyniki badań wskazujące na dwa z nich: rentowność przedsiębiorstwa oraz fazę kadencji menedżera. Oryginalność/wartość - Powszechnie spotykane w literaturze agencyjnej założenie wskazuje na pozytywny wpływ wynagrodzenia w postaci opcji na akcje, na chęć podejmowania przez menedżerów projektów długoterminowych, w tym projektów z zakresu B + R. Poniższy artykuł wskazuje, że założenie to sprawdza się jedynie w pewnych warunkach, tj. przy odpowiednim poziomie rentowności przedsiębiorstwa oraz w odpowiedniej fazie kadencji menedżera. Ponadto, autorka analizuje przytoczony problem przez, wciąż rzadko spotykany na gruncie polskim, pryzmat finansów behawioralnych.(abstrakt oryginalny)
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Specyfika współczesnych procesów konkurencyjnych jest złożonym, dynamicznie zmieniającym się zagadnieniem. Mnogość koncepcji konkurencji powoduje konieczność poszukiwania teorii najbardziej adekwatnych do rzeczywistości. Celem niniejszego artykułu jest przegląd najnowszych badań oraz wskazanie modeli o najwyższym potencjale aplikacyjnym. (abstrakt oryginalny)
The preference to receive benefits as early as possible and delay costs as much as possible is natural for people. That means a positive discount rate in the intertemporal choice, which is a common assumption in economics. However, as research in behavioral economics proves, in certain situations a negative discount rate occurs. The purpose of this paper is to show that the assumption of positive discounting is not always true. The presented experimental study shows how a decrease in probability increases the chances of negative discounting. According to the results, the expected large, uncertain profit is more likely to be deferred over time than a certain profit of the same value. On the other hand, the expected large, uncertain loss is more willingly experienced earlier than a certain loss of the same value. In both cases, it means an increase in the frequency of negative discounting due to increased uncertainty. The results of the study broaden the existing knowledge about the impact of probability on discounting in a situation of expected losses and the area of negative discounting.(original abstract)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.