Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Motywy odpowiedzialności konstytucyjnej w państwach Unii Europejskiej

100%

Zaleśny J.

Przegląd Europejski

|

2004

|

nr 2

72-94

Omówiono na czym polega postępowanie w sprawie odpowiedzialności konstytucyjnej. Przedstawiono przykłady kar orzekanych w ramach odpowiedzialności konstytucyjnej.

2

The Petitions Committee of the Polish Parliament (Sejm) - the Legal Basis and Practice of Functioning

100%

Kędziora P.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2022

|

Vol. 31, nr 5 Contemporary Challenges of Parliamentarism - Theory and Practice. Special Issue Devoted to the Memory of Professor Wojciech Orłowski (1963-2019)

139-154

Przedmiotem artykułu jest prezentacja rozwiązań proceduralnych przyjętych w Regulaminie Sejmu, których celem było dookreślenie trybu rozpatrywania petycji w Sejmie, a zatem realizacja konstytucyjnego prawa petycji. Autor nawiązuje do historycznych prób ustawowego uregulowania trybu rozpatrywania petycji. Uwagi dotyczące aktualnych ustawowych podstaw składania petycji do Sejmu oraz przepisy dotyczące wewnątrzsejmowego rozpatrywania petycji przez organy Sejmu - Marszałka Sejmu oraz Komisję do Spraw Petycji, są przedstawione na tle praktyki parlamentarnej ostatnich lat. Autor prezentuje dane statystyczne dotyczące petycji kierowanych do rozpatrzenia przez Komisję do Spraw Petycji oraz dominujące w praktyce rozpatrywania petycji sposoby ich załatwiania. Przedstawione są również uwagi de lege ferenda odnośnie do trybu rozpatrywania petycji w Sejmie, które były przedmiotem rozważań w ostatnich latach. (abstrakt oryginalny)

3

The Role of the Voivodship Contract in Regional Development Within Poland

100%

Korenik D.

Economic and Environmental Studies

|

2003

|

Vol. 4

181-190

The reform of the territorial organisation of Poland, which resulted in the formation of 16 voivodeship (provincial) self-governments, has opened new possibilities for promoting regional development. Until 1975 Poland was divided into voivodeships, districts and municipalities. In 1975 a two-grade division was introduced consisting of voivodeships (their number was increased to 49) and municipalities. On the grounds of constitution clauses and the act of March 8, 1990, municipal self-government has been brought back to life as a new element in the Polish political system. Next, in 1998 the second stage of the reform was prepared, i.e. districts were reintroduced and a new, voivodeship level of self-government administration was created. Many hopes regarding the decentralisation of tasks are placed in the institutional development of territorial self-government, in particular concerning regional development and, consequently, the decentralisation of public finances. The basie criteria in deciding the formation of the new division of the country into administration units at the voivodeship level were geographic and economic. Therefore, the division of some areas of the country on the basis of appropriate criteria caused the formation of regions, now identified with the greatest division unit of the country - voivodeship self-government.(fragment of text)

4

Model teoretyczny instytucji rozporządzenia w doktrynie prawa konstytucyjnego

100%

Kozik M.

Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej. Administracja i Zarządzanie

|

2010

|

11

|

nr 84

181-201

Artykuł prezentuje genezę i rozwój instytucji rozporządzenia w prawie konstytucyjnym. Rozporządzenie jako źródło prawa ma swoją długą historię sięgającą na kontynencie europejskim czasów XVIII-wiecznych rewolucji w Europie. Współczesne pojmowanie rozporządzenia jako aktu wykonawczego do ustawy, wydawanego przez organ władzy wykonawczej, oparte jest w dużej mierze właśnie na poglądach wypowiedzianych w nauce prawa francuskiego, niemieckiego i angielskiego końca XVIII i początkach XIX wieku. Niniejszy artykuł omawia również poszczególne cechy rozporządzenia jako źródła prawa konstytucyjnego o charakterze wykonawczym w stosunku do ustaw. Przedstawiony został także model kontroli aktów wykonawczych – rozporządzeń zarówno przez organy administracji państwowej, jak i organy sądowe, w tym przede wszystkim Trybunału Konstytucyjnego. (abstrakt oryginalny)

5

Presidency Model in the Constitution of the Republic of Poland

100%

Pikuła Ł., Kaczmarczyk H.

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

|

2015

|

nr 32

6-14

Artykuł przedstawia pozycję polityczną prezydenta w konstytucji RP. Przeanalizowano podstawowe zagadnienia związane z uprawnieniami prezydenta RP. Celem artykułu jest przedstawienie problemu niespójności polskiego modelu prezydentury w konstytucji. Autorzy argumentuję, iż w celu zwiększenia władzy wykonawczej należy zdecydować się, czy władza ta powinna przypaść prezydentowi czy premierowi, gdyż w obecnym modelu konstytucyjnym brak jest jednoznacznego rozstrzygnięcia tej problematyki, co od czasu do czasu generuje konflikty na poziomie władzy wykonawczej. Autorzy stoją na stanowisku potrzeby wzmocnienia władzy prezydenta. (abstrakt oryginalny)

6

Ocena przydatności kryteriów oddzielenia prawa konstytucyjnego i administracyjnego

100%

Szreniawski P.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2017

|

64

|

nr 1

83-89

Prawo administracyjne uważane jest za uszczegółowienie części prawa konstytucyjnego zajmującej się władzą wykonawczą. Niekiedy jednak prawo administracyjne dotyczy również władzy sądowniczej, poza tym część norm prawa administracyjnego jest powtórzeniem norm prawa konstytucyjnego. Za podstawowe kryteria rozdziału prawa konstytucyjnego i administracyjnego można uznać kryterium formalne i kryterium materialne, przy czym wielkie znaczenie ma także szeroko rozumiane kryterium społeczne, obejmujące zagadnienia historyczne i socjologiczne. (abstrakt oryginalny)

7

Legal Consequences of Violation of Time Limits in Legislative Proceedings

100%

Orłowski R.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2020

|

Vol. 29, nr 5

249-264

Celem artykułu jest przybliżenie problematyki związanej z terminami wyznaczonymi poszczególnym organom władzy publicznej (Sejm, Senat, Prezydent RP) na wykonanie określonych czynności w ramach postępowania legislacyjnego. Terminy te należy obliczać według reguł konwencjonalnych, a więc od początku dnia następnego po dniu, w którym nastąpiła czynność, z którą przepisy prawa wiążą rozpoczęcie terminu. Czynność będzie jednak skuteczna również wtedy, gdy zostanie wykonana w tym samym dniu, w którym nastąpiło wspomniane zdarzenie. Naruszenie terminu w postępowaniu ustawodawczym ma zasadnicze znaczenie dla ustawy, jako aktu normatywnego, w zakresie jej obowiązywania. Trybunał Konstytucyjny, w ramach kontroli konstytucyjności prawa, dokonuje także badania prawidłowości postępowania, w którym doszło do jego ustanowienia. Według najnowszego orzecznictwa TK naruszenie terminów minimalnych, wymaganych przy dokonywaniu poszczególnych czynności, które zostały określone jedynie w regulaminie Sejmu, może stanowić samodzielną podstawę do stwierdzenia niekonstytucyjności całej ustawy. Stanowisko to odbiega znacząco od dotychczasowego, ugruntowanego stanowiska w tym przedmiocie. Skutki naruszenia terminów postępowania ustawodawczego można rozważać również na płaszczyźnie uprawnień poszczególnych organów, w ramach konkretnego postępowania. Podpisanie ustawy przez Prezydenta, po upływie konstytucyjnego terminu, powinno zostać uznane jako prawnie skuteczne. Należy rozważyć dopuszczalność wydawania przez Trybunał Konstytucyjny wyroków zakresowych w sytuacjach naruszenia reguł poprawnej legislacji, prowadzących do pominięcia lub skrócenia vacatio legis. (abstrakt oryginalny)

8

Prawo do ochrony środowiska naturalnego jako prawo podstawowe w Republice Słowackiej

100%

Chmielewski G.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2010

|

81

11-29

W słowackiej Konstytucji istnieje zapewnione przez ustawodawcę prawo do ochrony środowiska naturalnego. Składa się ono z prawa do przyjaznego środowiska naturalnego oraz prawa do informacji o środowisku naturalnym.(fragment tekstu)

9

Czynniki wpływające na trwałość konstytucji

100%

Okarmus P.

Administracja : teoria, dydaktyka, praktyka

|

2013

|

nr 4(33)

129-143

In the paper there were presented factors influencing durability of fundamental acts indicated in the literature, both connected with its contents and an accepted course of changes, occurrence of unchangeable provisions, the scope and detailed character of regulation, degree of engagement of the society in the process of passing and application of the fundamental statute,as well as those, which are external towards the Constitution, as e.g. jurisdictional activism of constitutional courts, influence of the international and transnational law, armed conflicts, integration processes. It would be difficult to indicate all circumstances which have the most essential influence on performance of changes of the Constitution, the more so as a degree of their influence will be different in particular states. However, from the point of view of the system-makers the greatest meaning will have these factors, which potentially have the greatest influence, thus they are connected with the contents of the fundamental statues. (original abstract)

10

Immutable Values - Durability of the Constitution from a Historical Perspective and Contemporary

100%

Szymański Ł.

Law and Administration in Post-Soviet Europe

|

2019

|

vol. 6, iss. 1

37-45

On the dogmatic basis, many constitutional classifications stand out, some of them have been functioning for hundreds of years based on a few basic statements, others update in different intervals temporal internal political forces of individual states. Factors influencing the durability of basic legal acts are numerous and diverse. The assumption of the construction of constitutional acts is their durability and rigidity of the rules they regulate. The features of constitutional laws are the invariability of provisions, the scope and detail of regulations, the degree of public involvement in the process of making them, and superiority in relation to other legal acts established by state authorities. It seems impossible to indicate the factors implying the necessity to make changes in the basic acts. However, one may wonder how much influence on their functioning exerts, for example, changes in the system of international forces and international law, ongoing armed conflicts or international integration processes. The aim of the article is to indicate the catalog of factors determining the constitution's durability as a fundamental legal act in the state. The author would like to answer the question whether it is possible in the rapidly changing modern world to maintain the basic principles from a few or several decades ago. The comparative analysis will be based on the indicated objective of the basic laws of selected countries. (original abstract)

11

Tryb i konsekwencje prawne wprowadzenia stanu klęski żywiołowej w Polsce - Wybrane zagadnienia

100%

Dąbrowska M.

Intercathedra

|

2020

|

nr 42(1)

13-17

Tryb, sposób i przesłanki wprowadzenia stanu klęski żywiołowej jako jednego ze stanów nadzwyczajnych określa ustawa zasadnicza wraz z ustawami szczegółowymi. Celem stosowania rzeczonej instytucji jest zapobieżenie skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych. Analizę ustanawianych w jej ramach ograniczeń warto przeprowadzić w odniesieniu do działalności naczelnych organów państwowych oraz podstawowych praw i wolności obywatela. Wiodącą rolę w procesie wprowadzenia stanu klęski żywiołowej odgrywa Rada Ministrów, która to w drodze rozporządzenia określa m.in czas i obszar obowiązywania ograniczeń. Należy mieć w tym kontekście na uwadze chociażby zasadę proporcjonalności oraz celowości wprowadzanych obostrzeń, tak aby zapewnić prawidłowość funkcjonowania organizmu społecznego i niwelować negatywne skutki stanu odbiegającego od normy(abstrakt oryginalny)

12

Zasada proporcjonalności jako metoda rozstrzygania konfliktów praw podstawowych - krytyka i obrona

100%

Michalska M.

Krytyka Prawa

|

2019

|

T. 11, Nr 2

253-269

Chociaż we współczesnym prawie konstytucyjnym w wielu jurysdykcjach zasada proporcjonalności stanowi powszechnie akceptowaną metodę umożliwiającą rozstrzyganie konfliktów praw podstawowych oraz ocenę dopuszczalnego stopnia ich ograniczeń, w ostatnim czasie stała się ona przedmiotem narastającej krytyki. Celem artykułu jest opisanie i dokonanie krytycznej analizy głównych argumentów podnoszonych przez przeciwników tej koncepcji. Autorka przedstawia najbardziej klasyczną trójelementową formułę testu proporcjonalności, a następnie prezentuje trzy najczęściej podnoszone argumenty przeciwko stosowaniu mechanizmu proporcjonalności, które ostatecznie kolejno odrzuca. (abstrakt oryginalny)

13

Konstytucyjno-prawne aspekty integracji Republiki Czeskiej z Unią Europejską

100%

Simicek W.

Studia i Prace Kolegium Ekonomiczno-Społecznego / Szkoła Główna Handlowa

|

2001

|

nr 1

130-137

Porównano pełnomocnictwo integracyjne w wybranych krajach. Przedstawiono proponowane konstytucyjno-prawne pełnomocnictwo integracyjne w Republice Czeskiej.

14

The Immunity of a Member of the Seimas in Lithuania

75%

Juškevičiūtė-Vilienė A.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2022

|

Vol. 31, nr 5 Contemporary Challenges of Parliamentarism - Theory and Practice. Special Issue Devoted to the Memory of Professor Wojciech Orłowski (1963-2019)

121-138

W opracowaniu przeprowadzono badanie zakresu immunitetu posła litewskiego parlamentu (Seimas). Jak wiadomo, parlamentaryzm jest uznawany za wartość w demokratycznym społeczeństwie i kulturze politycznej. W celu prawidłowej realizacji idei parlamentaryzmu konstytucja i ustawy powinny wprowadzać gwarancje dla członków parlamentu, umożliwiające im pełnienie funkcji przedstawicieli narodu bez ingerencji i przeszkód. Konstytucja Republiki Litewskiej jednak tylko skrótowo stwierdza, że poseł jest nietykalny. Z tego względu w niniejszym opracowaniu przeanalizowano orzecznictwo konstytucyjne i doktrynę Litwy oraz innych państw członkowskich Unii Europejskiej, koncentrując się na pojęciu i znaczeniu immunitetu członka parlamentu. Wyniki badania wskazują, że immunitet parlamentarny na Litwie ma charakter szczególny i jest zakreślony szerzej niż immunitet sędziowski. Wyniki opisanych badań mogą mieć wpływ także na rozwój studiów nad parlamentaryzmem w litewskim i zagranicznym prawie konstytucyjnym. (abstrakt oryginalny)

15

About the Need for Constitutional Variability

75%

Grabowski R.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2022

|

Vol. 31, nr 5 Contemporary Challenges of Parliamentarism - Theory and Practice. Special Issue Devoted to the Memory of Professor Wojciech Orłowski (1963-2019)

55-65

Liczni naukowcy, analizujący funkcjonowanie polskiego systemu prawnego, zwracają uwagę na praktykę systemowego łamania przepisów prawa, w tym także Konstytucji, przez organy państwa. Przy tej okazji wskazują przyczyny i okoliczności złamania przepisów w konkretnych przypadkach, jednak nie dokonują ustalenia, czy jest to jedynie wynikiem woli politycznej rządzących czy też efektem wadliwego ukształtowania systemu prawnego. Niniejszy artykuł stanowi próbę dokonania ustaleń w tym zakresie. Autor stawia tezę, że przypadki reinterpretacji, naginania i przełamywania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej są spowodowane rozdźwiękiem pomiędzy jej treścią a realiami społeczno-politycznymi. Obowiązująca Konstytucja może zostać znowelizowana wyłącznie przy zastosowaniu bardzo utrudnionej procedury zmiany - dokonano w niej tylko dwóch poprawek w ciągu 25 lat. Przyczyn systemowego łamania praworządności należy zatem upatrywać w zbyt sztywnej procedurze zmiany konstytucji. (abstrakt oryginalny)

16

Zgromadzenia publiczne w ujęciu normatywnym

75%

Olma B.

Administracja : teoria, dydaktyka, praktyka

|

2011

|

nr 1(22)

94-104

Wolność zgromadzeń jest jednym z istotnych elementów współczesnego standardu państwa demokratycznego w sferze praw i wolności obywatelskich. W świetle art. 57 Konstytucji każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. (...) Dla sprecyzowania zakresu omawianej wolności znaczenie ma pojęcie zgromadzenia, do którego ta kategoria wolności się odwołuje. Brak legalnej definicji zgromadzenia w przepisach o randze konstytucyjnej bądź międzynarodowej, powoduje, że trudno przyjąć, iż pojęcie to ma charakter zastawny i należałoby mu nadać jednoznaczną i utrwaloną treść. (fragment tekstu)

17

Konstytucyjne gwarancje ochrony środowiska na przykładzie nałożonych kar przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska.

75%

Pilarczyk A., Pilarczyk E.

Zeszyty Naukowe Collegium Witelona

|

2022

|

nr 43

39-55

W artykule przestawiono problematykę gwarancji konstytucyjnych, które związane są z zagadnieniami dotyczącymi ochrony stanu środowiska naturalnego. Autorzy w niniejszej publikacji zwracają uwagę, że samo dobro wspólne, jakie stanowi środowisko naturalne jest nie tylko wartością, z której każdy ma prawo korzystać, ale również może implikować nałożeniem pewnych obowiązków, obciążeń i ograniczeń swobód obywatelskich. Autorzy dokonują analizy konstytucyjnych gwarancji ochrony środowiska w świetle kar pieniężnych, które zostały nałożone przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska wskutek łamania przepisów o ochronie środowiska. Podstawową metodą badawczą jest analiza ilości wykrytych naruszeń przepisów o ochronie środowiska w latach 2018-2020 przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska, obowiązujących aktów prawnych dotyczących ochrony środowiska, a także publikacji zwartych i artykułów naukowych. W publikacji przedstawiono znaczenie prawa ochrony środowiska w polskim systemie prawnym, co implikuje nadanie uprawnień organom do nakładania sankcji oraz ograniczenie swobód obywatelskich. (abstrakt autora)

18

Prawo równego dostępu do służby publicznej

75%

Lubeńczuk G.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2017

|

64

|

nr 2

47-60

Art. 60 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przyznaje wszystkim obywatelom polskim korzystającym z pełni praw publicznych prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach, tworząc tym samym konstytucyjne gwarancje prawa równego dostępu do służby publicznej, wyrażonego w art. 21 ust. 2 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka uchwalonej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ na III Sesji w Paryżu 10 grudnia 1948 r. oraz w art. 25 lit. c Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku 19 grudnia 1966 r. Równy dostęp do służby publicznej stanowi jedno z najważniejszych praw politycznych przysługujących obywatelom, jednak określenie jego istoty i treści rodzi liczne wątpliwości. Trudności sprawia zarówno ustalenie przedmiotu tego prawa, jak i zakres zawierających się w nim uprawnień związanych z korzystaniem z dostępu do służby publicznej, w tym w szczególności z ubieganiem się o możliwość pełnienia stanowisk w tej służbie. Zasadniczym źródłem tych trudności jest brak jednoznacznego określenia zakresu pojęcia "służba publiczna", które determinuje przedmiotowy zakres tego prawa. Pojęcie to nie posiada definicji legalnej, natomiast w doktrynie i orzecznictwie istnieją daleko idące rozbieżności co do sposobu jego rozumienia. Podobne problemy dotyczą również zdefiniowania pojęcia "dostęp", które ma decydujące znaczenie dla określenia zakresu uprawnień wynikających z treści art. 60 Konstytucji RP. Wiele trudności wiąże się też z określeniem podmiotowego zakresu tych uprawnień, zwłaszcza kwestii możliwości korzystania z prawa równego dostępu do służby publicznej przez osoby będące jednocześnie obywatelami innych państw oraz osoby pozbawione pełni praw publicznych. Artykuł stanowi próbę uporządkowania poglądów dotyczących istoty prawa równego dostępu do służby publicznej i wskazania możliwości takiej wykładni, będącego źródłem tego prawa, art. 60 Konstytucji RP, która zagwarantuje możliwie pełną realizację wynikających z jego treści uprawnień. (abstrakt oryginalny)

19

Konstytucyjne podstawy prawa do pomocy społecznej w Polsce

75%

Miruć A.

Administracja : teoria, dydaktyka, praktyka

|

2010

|

nr 1(18)

73-91

Pomoc społeczną w Polsce cechuje rozbudowana regulacja prawna. System prawny pomocy społecznej stanowią: Konstytucja RP, konwencje międzynarodowe ratyfikowane przez Polskę, umowy bilateralne zawarte przez Polskę, ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz akty wykonawcze regulujące szczegółowo tę problematykę, inne ustawy traktujące o instytucji pomocy społecznej w znaczeniu szerokim1 oraz uchwały organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego. Celem niniejszego opracowania jest ukazanie konstytucyjnych podstaw prawa do pomocy społecznej w polskich konstytucjach, zwłaszcza w obecnie obowiązującej Konstytucji RP z 1997 r.(fragment tekstu)

20

Solidarność horyzontalna a ograniczenie praw pracownika

75%

Sobczyk A.

Praca i Zabezpieczenie Społeczne

|

2013

|

nr 2

11-16

Prawo pracy zawiera kilka instytucji prawnych, których istotą jest ograniczenie praw konstytucyjnych pracowników w imię ochrony praw innych pracowników. Zagadnienie to nie jest zbyt częstym przedmiotem rozważań doktryny prawa pracy. Autor podejmuje próbę analizy niektórych rozwiązań prawnych noszących taki właśnie charakter. Wskazuje na występujące w tym zakresie niespójności konstrukcyjne i aksjologiczne, jak również na kierunek ewentualnych zmian. (abstrakt oryginalny)