Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Исковость: в поисках утраченного?

100%

Sachnova T.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2016

|

99

75-88

Zaskarżalność jest od XIX wieku tradycyjną kategorią, która służy wyjaśnieniu z jednej strony powstania actio, a z drugiej, ochrony procesowej w ogóle. W Rosji współczesna doktryna prawa procesowego oraz ustawodawca prawie jej nie uwzględniają. Taka postawa jest zdaniem autorki niewłaściwa. Zaskarżalność i jej rozumienie są jednymi z przesłanek stworzenia w pełni efektywnych rozwiązań prawnych. Metodologia zaskarżalności jest metodologią wzajemnego współdziałania prawa materialnego i procesowego, rozumienia istoty procedury sądowej. Z tego powodu uwzględnienie kwestii zaskarżalności jest koniecznym warunkiem działań ustawodawczych, a także ich systematyzacji. To założenie zostało w artykule zanalizowane zarówno w aspekcie historycznym, jak i z uwzględnieniem współczesnych rosyjskich rozwiązań prawnych oraz projektów ich nowelizacji.(abstrakt oryginalny)

2

Doktryna forum non-conveniens a konwencja brukselska z 1968 roku o jurysdykcji sądowej oraz wykonaniu orzeczeń w sprawach cywilnych i gospodarczych

100%

Uliasz E., Minas M.

Problemy Prawne Handlu Zagranicznego / Uniwersytet Śląski

|

1995

|

nr 18

169-185

Doktryna forum non-conveniens oznacza, że sąd może odrzucić pozew, jeżeli stwierdzi, że rozpoznanie przez niego sprawy stwarzałoby niedogodności z uwagi na interesy prywatne i interes publiczny. Autorzy przedstawili genezę i założenia tej doktryny, a także relacje między jej założeniami a postanowieniami Konwencji Brukselskiej z 1968 roku o jurysdykcji krajowej i wykonalności orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych.

3

Law as a Fable: The Issue of Myth in the Interpretation of Law

75%

Ceglarska A.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2021

|

Vol. 30, nr 2

49-61

Fakt wpływu rozmaitych mitów na kształt prawa oraz mitologizacja pewnych jego założeń są niepodważalne. W większości wypadków ten proces "mitologizacji" postrzegany jest pejoratywnie - jako prowadzący do ugruntowania bezpodstawnych, irracjonalnych wyobrażeń i zarazem do odrzucenia "nauki" na rzecz "fikcji". Celem niniejszego artykułu jest zaproponowanie odmiennego podejścia zarówno do samego pojęcia mitu, jak i do mitologizacji prawa poprzez odwołanie się do klasycznego, antycznego rozumienia pojęcia mythos jako fabuły, opowieści. Starogrecki mit pełnił funkcję zbliżoną do prawa, ustanawiał bowiem pewne podstawowe reguły obowiązujące w społeczeństwie. Zaakcentowanie jego strony "fabularnej" wskazuje zaś, że istotny jest nie tyle opis rzeczywistości, ile proces podkreślający relacyjny charakter wspólnoty. Tym samym opowiadanie mitu, podobnie jak odczytywanie normy prawa, stanowi interpretację zdarzenia w świetle obowiązujących zasad i systemów wartości, jest również ciągłym procesem kształtowania społecznej świadomości. Ujęcie prawa jako opowieści powoduje, że ci, którzy je tworzą i stosują, tracą luksus prostego pozostania monteskiuszowskimi "ustami ustawy", ponieważ mają się troszczyć nie tylko o jego wykonywanie, lecz także o jakość oraz przekonanie obywateli co do jego słuszności. Proponowana forma odczytania prawa jako mitu-opowieści, mitu politycznego polega zatem na poszukiwaniu fabuły, czyli możliwości działania umożliwiającego reagowanie na potrzeby i problemy zmieniającego się świata oraz na rozwój polityczności i edukację obywateli. (abstrakt oryginalny)

4

O możliwym wykorzystaniu modeli argumentacyjnych w obszarze doktryny i praktyki prawa karnego materialnego - przyczynek do dyskusji

75%

Fila K.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2022

|

nr 1

23-36

Artykuł przedstawia propozycję aplikacji stosowanych w teorii argumentacji modeli argumentacyjnych na potrzeby identyfikacji twierdzeń formułowanych w obszarze nauki i praktyki prawa karnego materialnego. Hipotezą badawczą uczyniono założenie, że wbrew pozorom, doktryna i praktyka prawa karnego nie powinny zamykać się tylko wewnątrz tradycyjnej argumentacji retoryczno-topicznej, albowiem mnogość wątków, przewijających się zarówno w obszarze nauki o przestępstwie, jak i innych działach prawa karnego materialnego, niejako wymusza sięgnięcie także po te argumentacje, które są właściwe dla innych modeli, a więc przykładowo dla modeli epistemiczno-technologicznego oraz komunikacyjnego. Tym sposobem wzajemne przenikanie się określonych typów twierdzeń, co uwypuklone zostaje w szczególności w odniesieniu do twierdzeń deontycznych, pozwala na różnicowania znaczenia prawdy w obszarze prawa karnego materialnego i skutkuje zachowaniem spójności metodologicznej pojawiających się na tym gruncie różnorakich w swej istocie argumentów. (abstrakt oryginalny)

5

Rola glos w tworzeniu prawa na przykładzie nowelizacji z dnia 29 czerwca 2007 roku dotyczącej przepisów karnych ustawy - Prawo własności przemysłowej

75%

Zelek M.

Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny

|

2012

|

nr 3

52-58

Tworzenie prawa ma charakter interdyscyplinarny, jednoczący na użytek prawodawstwa dorobek innych dyscyplin naukowych niezbędnych do rejestrowania zmian w życiu gospodarczym, społecznym i kulturalnym. Rola nauki w tym procesie sprowadza się do formułowania twierdzeń na temat właściwości środka mającego realizować cele prawodawcze, tzn. do właściwości samych przepisów i norm prawnych. Współczesny prawodawca musi uwzględniać wątpliwości, które wynikają z dyskusji nad prawem i mają istotne znaczenie dla wyjaśnienia pewnych wartości a jednocześnie dla kształtowania wzorców kultury i świadomości prawnej społeczeństwa Jedną z form takiej dyskusji jest glosowanie orzeczeń sądowych. Niniejszy artykuł opisuje dyskusję wokół pojęcia "wprowadzenia do obrotu" wywołaną wśród przedstawicieli doktryny przez uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2005 r., I KZP 13/05, jak również jej skutki w postaci nowelizacji przepisów karnych ustawy - Prawo własności przemysłowej dokonaną 29 czerwca 2007 roku. (abstrakt oryginalny)

6

Obowiązek badania kwalifikacji prawnej czynu przez organy stosujące tymczasowe aresztowanie

75%

Izydorczyk J.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2015

|

97

43-52

Artykuł dotyczy kwestii obligatoryjnego badania istnienia podstaw stosowania tymczasowego aresztowania na każdym etapie postępowania karnego - również w odniesieniu do oceny prawidłowości kwalifikacji prawnej czynu. Zdumiewającym jest bowiem to, że pomimo jednoznacznego stanowiska doktryny prawa oraz orzecznictwa Sądu Najwyższego, wciąż w praktyce sądowej pojawiają się poglądy kontestujące tą zasadę.(abstrakt oryginalny)

7

Ensuring Uniform Case Law in Slovenia : Jurisprudence Constante, Stare Decisis, and a Third Approach

75%

Novak M.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2018

|

Vol. 27, nr 1 Judicial Precedent in Comparative Approach

131-142

Doktryna prawna utrwalonego orzecznictwa (jurisprudence constante) jest cywilno-prawnym ekwiwalentem doktryny stare decisis w porządku prawnym common law. Obydwie narodziły się z XIX-wiecznego ruchu pozytywistycznego krytykującego swobodę sądownictwa w przypadku wydawania orzeczeń precedensowych. O ile stare decisis rozwinęła się w normatywnie ważką doktrynę, zapewniającą spójne i konsekwentne orzecznictwo, o tyle jurisprudence constante nie rozwinęła się w takim stopniu. W niniejszym artykule omówiono, po krótkim historycznym wstępie dotyczącym rozwoju obu doktryn, ich najbardziej istotne różnice pod względem normatywnym, wskazując zarazem ich przyczyny. Ponadto przeanalizowano problemy doktryny cywilno-prawnej, w szczególności w słoweńskim systemie prawnym, jak również możliwość przeniesienia doktryny na gruncie common law do Słowenii oraz potrzebę wdrożenia trzeciego, alternatywnego, podejścia w celu zapewnienia jednolitości prawa precedensu w tym kraju. (abstrakt oryginalny)

8

Między originalism a living constitution - Jacka M. Balkina koncepcja wykładni Konstytucji

75%

Minich D.

Ius Novum

|

2022

|

16

|

nr 3

130-145

Przedmiotem artykułu jest problem interpretacji konstytucji na gruncie amerykańskiej doktryny. Punktem wyjścia jest rozróżnienie koncepcji oryginalizmu oraz living constitution. Autorka skrótowo przedstawia założenia tych głównych nurtów. Na ich tle analizuje koncepcję autorstwa Jacka M. Balkina, który określił ją jako living originalism. Balkin w swej konstrukcji łączy to, co najlepsze w tradycyjnym oryginalizmie i w koncepcji living constitution: moralną wykładnię konstytucji w ujęciu Ronalda Dworkina z tradycyjnym oryginalizmem. Dla niego oryginalizm to wstępne ramy zarządzania. Od Dworkina przyjął rozróżnienie norm na reguły i zasady oraz tezę, że zasady wyrażają wartości. Balkin określił swoje ujęcie oryginalizmu jako "method of text and principle". (abstrakt oryginalny)

9

Pozytywna wartość osobowości. Pawła Nowgorodcewa idealizm prawny

75%

Daniłkina N.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2017

|

nr 78 Filozofia prawa

69-80

Paweł Nowgorodcew był profesorem prawa, działaczem politycznym i jednym z czołowych przedstawicieli rosyjskiej filozofii prawa. Na przełomie wieków XIX i XX zauważył kryzys doktryny pozytywizmu prawniczego i wzrost zapotrzebowania na nową filozofię prawa, którą utożsamiał z doktryną prawa naturalnego. Według Nowgorodcewa nowa doktryna prawa naturalnego miała zawierać w sobie zbiór ideałów moralnych w stosunku do treści prawa pozytywnego. Swoją koncepcję autor ten budował na fundamencie szeroko pojmowanego idealizmu filozoficznego: od Kanta do filozoficznie "zmodernizowanej" rosyjskiej ortodoksji chrześcijańskiej. W artykule przedstawiono zarys filozofii prawa Nowgorodcewa i ujawniono jej cechy szczególne w porównaniu z wybranymi teoriami zachodnioeuropejskimi, a także w związku z wyraźną tendencją personalistyczną w filozofii rosyjskiej.(abstrakt oryginalny)

10

Socrates' doctrine based on the Dialogues of Plato

75%

Ciszewski P.

Pieniądze i Więź

|

2019

|

nr 4(85)

17-23

Celem niniejszej pracy jest przybliżenie podstawowych założeń jednej z pierwszych, a przy tym najbardziej rozpoznawalnych i wartościowych doktryn z czasów starożytnej Grecji. Autor rozpoczyna swoje rozważania od przedstawienia sposobu funkcjonowania społeczeństwa Hellady. Szereg przemian, które dotknęły społeczeństwo greckie, wykształcił ideę obywatelstwa, to natomiast miało bezpośredni wpływ na późniejsze utworzenie zupełnie nowego ustroju, jakim była demokracja. Następnie, autor zwraca swoją uwagę na Sofistów, wędrownych nauczycieli greckich działających głównie w okresie humanistycznego rozkwitu Grecji, przypadającym na VI-V wiek p.n.e. Sofiści aprecjonowali wszechstronność oraz praktyczną przydatność wiedzy. Autor przybliża pokrótce sylwetki oraz podstawowe twierdzenia najbardziej cenionych Sofistów takich, jak: Protagoras z Abdery, Antyfon Sofista, Hippiasz z Elidy, czy Trazymach z Chalcedonu. Po omówieniu filozofii przedsokratejskiej autor przechodzi do rozważań dotyczących czołowego przedstawiciela tamtego okresu, jakim niewątpliwie był Sokrates. Przybliża jego życiorys, skupiając się przede wszystkim na uwydatnieniu wyznawanych przez niego zasad oraz cenionych wartości. Autor podejmuje się próby zdefiniowania oraz jak najprostszego zobrazowania głoszonej przez Sokratesa filozofii. Sokrates nie pozostawił po sobie żadnych pism, dlatego do podstawowych źródeł można zaliczyć dzieła Platona, Ksenofonta oraz Arystofanesa, uczniów Sokratesa. Niniejsza praca opiera się na Dialogach Platona. Ukazuje ona Sokratesa jako jedną z najważniejszych postaci w historii europejskiej myśli filozoficznej. Poprzez swoje postępowanie pokazał on przykład prawdziwej miłości do mądrości oraz zwrócił uwagę świata na istotę wartości etycznych, które do dnia dzisiejszego towarzyszą każdemu człowiekowi.(abstrakt oryginalny)

11

Ewolucja metodologii nauk prawnych w ujęciu Profesora Grzegorza Leopolda Seidlera

75%

Dubel L., Kostrubiec J.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2010

|

13

21-34

W artykule omówiono koncepcje Profesora Grzegorza Leopolda Seidlera, które stanowiły pierwszą polską próbę przedstawienia zagadnień metodologii historii doktryn. Jego ortodoksyjne stanowisko było szeroko komentowane, przedstawiono proponowany przez niego model stanowiący system analizy prawa oraz omówiono napisane przez niego prace naukowe.

12

Ars bene vivendi, czyli o związkach doktryn politycznych ze sztuką na przykładzie Snu Scypiona Marka Tuliusza Cycero

75%

Łuszczyńska M., Łuszczyński A.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

Vol. 25, nr 3 Od prawa przeszłego do współczesnego : księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Witkowskiemu

575-586

W świecie współczesnym wydaje się dominować biurokratyczny pogląd traktujący prawo oraz idee, jakie w nim się kryją, jako bezduszne konstrukcje tworzone nawet nie przez polityków, ale urzędników-biurokratów. Artykuł jest polemiką z takim podejściem. Autorzy starają się przypomnieć klasyczne źródła stojące za przepisami prawnymi, którym często bliżej do sztuki, gdzie dominują idee dobra i piękna w miejsce efektywności. Jest paradoksem, o którym chyba udało nam się zapomnieć, że ideom politycznym i prawnym łatwiej wyrażać się we śnie aniżeli w realnym świecie. We śnie może panować bezwstydny idealizm, nieliczący się ani z ekonomią, ani skutkami wprowadzenia go w życie, może zatem wyrażać ideę czystą. (abstrakt oryginalny)

13

Rola i znaczenie mediów elektronicznych we współczesnej dydaktyce historii doktryn polityczno-prawnych

75%

Niemczyk M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2016

|

63

|

nr 1

153-173

Celem artykułu jest przedstawienie i analiza tych aspektów kształcenia akademickiego, które są związane z wykorzystywaniem w dydaktyce narzędzi, jakie pojawiły się wraz z rozwojem mediów elektronicznych. Dla przykładowego zobrazowania przedmiotowych treści zaprezentowano i przeanalizowano także wyniki przeprowadzonych specjalnie w tym celu badań ankietowych studentów. Postulowana polimetodyczność w realizacji dydaktyki historii doktryn polityczno-prawnych może stanowić szansę na ponowne ukazanie przydatności przedmiotów historycznych w procesie kształcenia przyszłych prawników. Wystrzegając się traktowania e-learningu jedynie jako sposobu na podniesienie atrakcyjności prowadzonych zajęć, należy traktować go jako mechanizm wspomagający tradycyjny proces kształcenia. Proces, który powinien być oparty na bezpośrednim kontakcie nauczycieli akademickich ze studentami. (abstrakt oryginalny)

14

Autonomia i wolność - korelacja pojęć w doktrynach polityczno-prawnych

75%

Górecki O.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2023

|

nr 105 Varia

209-220

Celem artykułu jest przedstawienie relacji znaczeniowych zachodzących pomiędzy pojęciem autonomii i wolności na gruncie doktryn polityczno-prawnych. Przeprowadzona analiza służy wykazaniu, że pojęcie autonomii ma węższe znaczenie, zawierające się w szerszej kategorii, jaką jest wolność. O ile pojęcie autonomii nie jest tożsame z negatywnym ujęciem wolności, sprowadzającym się do posiadania jak najszerszego spektrum alternatyw możliwego wyboru zachowania, to wyraża się ono w koncepcji wolności pozytywnej, czyli w zasadzie samodzielnego kierowania własnym postępowaniem. Obydwa pojęcia zostały badane wyłącznie w kontekście postrzegania ich jako atrybutu człowieka. Metodyka prowadzonej analizy opiera się głównie na koncepcjach Isaiaha Berlina, Geralda C. MacCalluma Jr. oraz Geralda Dworkina. W artykule poruszono także rozumienie pojęcia autonomii w wybranych wyrokach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. (abstrakt oryginalny)

15

Zjawisko wojny w teorii konfliktu Ludwika Gumplowicza

75%

Górecki O.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2019

|

66

|

nr 2

61-70

Ludwik Gumplowicz (1938-1909) był jednym z najwybitniejszych polskich naukowców przełomu XIX i XX w., który do opisu państwa i zjawisk społecznych konsekwentnie stosował perspektywę socjologiczną. Z punktu widzenia dyscypliny doktryn polityczno-prawnych stworzony przez niego system naukowy jest niezmiernie istotny, gdyż jako jeden z pierwszych myślicieli wyprowadził istnienie kategorii państwa z konfliktu i podboju (tzw. egzogeniczna geneza państwa), konsekwentnie uzasadnionego prawami ewolucjonizmu społecznego. Artykuł został poświęcony udowodnieniu tezy, że fatalizm charakteryzujący naukowe koncepcje Gumplowicza prowadzi do wniosku o niemożliwości zaprzestania prowadzenia wojen przez ludzi. W celu przeprowadzenia poprawnej analizy badawczej najpierw zostały zaprezentowane podstawowe założenia teorii konfliktu Gumplowicza, później ukazano uproszczony model ewolucji społecznej, by ostatecznie skupić się na opisanym przez niego zjawisku wojny. Rekonstruując i interpretując badane koncepcje, posłużono się metodologią doktryn polityczno-prawnych, operując klasycznymi kategoriami przedmiotu, jakimi są: jednostka, społeczeństwo, państwo, władza, prawo oraz własność. (abstrakt oryginalny)

16

Podmioty administrujące i prawne formy ich działania w europejskiej doktrynie prawa administracyjnego przełomu XIX i XX wieku

75%

Smyk G.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2012

|

59

|

nr 2

67-80

Artykuł dotyczy problematyki organu administracyjnego i jego istoty prawnej w europejskiej doktrynie prawa administracyjnego przełomu XIX i XX wieku. Autor przedstawia definicje organu administracyjnego, problematykę prawnych form zewnętrznej aktywności aparatu administracyjnego oraz studia nad istotą aktu administracyjnego pojawiające się na przełomie wieków m.in. w piśmiennictwie francuskim, niemieckim i polskim.

17

Śladami doktrynalnych spotkań Milovana Djilasa z Polską

75%

Niemczyk K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2011

|

58

|

nr 2

43-63

W artykule ukazano zarówno wypowiedzi Djilasa o sprawach dotyczących Polski i Polaków, jak i wskazano wpływ, jaki wywarły jego poglądy na przedstawicieli polskiej myśli politycznej (zarówno dysydentów, jak i przedstawicieli komunistycznych władz). Przedstawione w niniejszym artykule spotkania Djilasa z Polską dotyczyć będą jego wątków biograficznych (np. pobyt w Polsce w związku z tworzeniem Kominformu), jak i wypowiedzi na temat Polski i Polaków zawartych w jego pracach i wywiadach. (fragment tekstu)

18

An Outline of a General Theory of Legal Interpretation and Constitutional Interpretation

75%

Wróblewski J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

1987

|

nr 32 Teoria państwa i prawa

33-89

Istnieje szereg pojęć interpretacji prawa. Autor ujmuje interpretację jako ustalenie znaczenia budzących wątpliwość testów prawnych. Jest to ujęcie przydatne dla badań wykładni podejmowanej w procesie stosowania prawa (wykładnia operatywna) i dotyczy wykładni dokonywanej przez naukę prawa (wykładnia doktrynalna), choć w obu rodzajach wykładni odmienne są źródła wątpliwości oraz charakter podejmowanej decyzji interpretacyjnej. Autor przedstawia typologię wykładni, ze względu na: (a) źródła wykładni, (b) moc wiążącą ustaleń interpretacyjnych, (c) rodzaj interpretowanego tekstu, (d) kwalifikację wykładni. Model wykładni operatywnej wyróżnia następujące elementy zanalizowane przez autora: (a) źródła wątpliwości w rozumieniu tekstu prawnego połączone z właściwościami języka prawnego, systemu prawa i kontekstu jego funkcjonowania; (b) zastosowanie dyrektyw interpretacyjnych pierwszego stopnia, ujętych w trzy rodzaje wykładni prawa, wyodrębnione ze względu na kontekst językowy, systemowy i funkcjonalny (autor formułuje 14 dyrektyw tego typu); (c) porównanie wyników zastosowania tych dyrektyw i usunięcie ewentualnych rozbieżności przez dyrektywy preferencji drugiego stopnia (autor podaje trzy takie dyrektywy); (d) sformułowanie decyzji interpretacyjnej uzasadnianej przez powołanie dyrektyw interpretacyjnych oraz ocen potrzebnych do ich wyboru oraz stosowania. Ustalenie interpretacyjne dotyczy znaczenia przepisu lub jego elementu w języku prawnym lub w danej sytuacji jogo użycia. Przy podejściu oceniająco-postulatywnym do wykładni prawa formułuje się ideologie względnie normatywne teorie wykładni prawa. Wyznaczają one podstawowe wartości, które interpretator winien realizować, oraz dyrektywy interpretacyjne. Normatywna teoria wykładni formułuje je w sposób wyczerpujący i wystarczający do rozwiązania każdego zagadnienia interpretacyjnego, ideologia zaś jedynie ogólnie je wyznacza. Ze względu na podstawowe wartości zakładane w ideologii (normatywnej teorii) wykładni autor wyróżnia teorie statyczne (wartości: pewność prawa, stałość prawa, bezpieczeństwo prawne), związane z konstrukcją stałego znaczenia przepisów oraz teorie dynamiczne (wartość: dostosowanie prawa do życia) zakładające konstrukcję zmiennego znaczenia przepisu. Dyskutowane zagadnienie twórczego charakteru wykładni oraz istnienia "rzeczywistego znaczenia przepisu" zakłada przyjęcie szeregu konstrukcji pojęciowych. Istnienie takiego znaczenia przyjmuje wykładnia operatywna oraz, z reguły, wykładnia doktrynalna. Z teoretycznoprawnego punktu widzenia, ustalone interpretacyjnie znaczenie przepisu jest uzależnione od przyjętych dyrektyw interpretacyjnych i ocen. Prawdziwość ustaleń interpretacji, przy założonej koncepcji prawdy, zależy od właściwości tej relatywizacji. Zastosowanie teorii wykładni do wykładni konstytucji wiąże autor z rozważaniem funkcji kontrolnej przepisów konstytucji, w ramach której występuje kontrola konstytucyjności ustaw oraz odpowiedzialność konstytucyjna, co wymaga z reguły dokonania wykładni odpowiednich przepisów. Istnieją trzy instytucjonalne rozwiązania kontroli konstytucyjności ustaw (przez ciało polityczne, przez instytucję typu sądowego, w drodze samokontroli); każda wymaga dokonania wykładni niezbędnej do sformułowania odpowiedniego zwrotu stosunkowego o zgodności ustawy z konstytucją. Autor omawia również podstawowe rozwiązania w zakresie odpowiedzialności konstytucyjnej związanej z wykładnią niezbędną dla sformułowania zwrotu stosunkowego o zgodności zachowania z konstytucją. Szczególne problemy wykładni konstytucji wiążą się z następującymi momentami: (a) z różnorodnością reguł konstytucji przy założeniu jej normatywnego charakteru (reguły sensu stricto, reguły organizacyjne, reguły celowościowe, reguły dyrektywalne); (b) z rodzajami zwrotów występujących w sformułowaniach konstytucji (zwroty oceniające zwroty quasi-opisowe, zwroty opisowe); (c) ze stosowalnością przepisów konstytucji (bezpośrednia stosowalność, pośrednia przez ustawy); (d) z politycznym charakterem wykładni konstytucji, która jest najwyższym hierarchicznie aktem normatywnym i jednocześnie aktem politycznym. (abstrakt oryginalny)

19

Kilka uwag o wykładni celowościowej w prawie ochrony środowiska

63%

Łazor M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2021

|

nr 4

31-48

Prawo ochrony środowiska to jedna z niewielu gałęzi prawa, w których rośnie obecnie rola wykładni celowościowej. System wartości oddziaływujący na ten proces podlega dynamicznym przekształceniom zarówno ze względu na rodzaj, jak i skalę pojawiających się zagrożeń środowiskowych. Błędna identyfikacja celów, czy też w ogóle ich pominięcie przy pojawiających się wątpliwościach interpretacyjnych, co do kształtu normy prawnej, może zaburzać, czy nawet paraliżować funkcjonowanie określonych instytucji prawnych. W praktyce przekłada się to na zwiększenie stopnia występujących zagrożeń środowiskowych. Doniosłość kontekstu aksjologicznego przesadza o tym, że celem artykułu jest nie tylko dążenie do wyeksponowania rangi wykładni celowościowej w tym obszarze, ale także zwrócenie uwagi na przydatność określonego schematu postępowania interpretacyjnego. Tłem dla poczynionych w niniejszym opracowaniu rozważań jest ogólna analiza systemu wartości oraz celów występujących w prawie ochrony środowiska oraz ich odniesienie do stosownych poglądów i koncepcji ugruntowanych w teorii prawa. Zastosowana metoda badawcza opiera się w głównej mierze na przeglądzie głównych założeń celowościowych występujących w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa Macieja Zielińskiego oraz próbie ich zestawienia z twierdzeniami doktryny prawa ochrony środowiska odnoszącymi się do celu normy prawnej. Przyjęta konstrukcja ma za zadanie uwodnić tezę, że derywacyjna koncepcja wykładni prawa Macieja Zielińskiego może być najbardziej adekwatnym narzędziem do interpretacji norm prawa ochrony środowiska. Jej struktura teoretycznoprawna, odnosząca się zwłaszcza do odtwarzania celów i innych wartości z tekstu prawnego, potwierdza wskazane założenie badawcze. (abstrakt oryginalny)

20

Historia doktryn polityczno-prawnych jako przedmiot wykładany na studiach prawniczych : analiza wyników badań opinii studentów pierwszego roku Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego

63%

Niemczyk M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2013

|

60

|

nr 2

191-209

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie i analiza badań ankietowych dotyczących opinii studentów o historii doktryn politycznych i prawnych jako przedmiocie wykładanym na studiach prawniczych. W zamiarze autorskim badania te mają nie tylko w sposób deskryptywny przedstawić opinię studentów o tym przedmiocie, ale także mają być głosem w dyskusji nad jego znaczeniem w procesie kształcenia przyszłych prawników. Celem tych badań było bowiem nie tylko pozyskanie wiedzy na temat znaczenia dla edukacji prawniczej przedmiotu jakim jest historia doktryn politycznych i prawnych, ale także w oparciu o pozyskane dane dostarczenie wiedzy, która może przyczynić się do wskazania kierunków pożądanych zmian związanych z realizacją procesu dydaktycznego. (fragment tekstu)