Jednym z ważniejszych celów, które stawiają sobie rządy demokratycznych państw, jest wyrównanie szans edukacyjnych dla dzieci i młodzieży. Obok zabiegów organizacyjnych zmierzających do wyrównania poziomu kształcenia, kształtowania infrastruktury szkolnej umożliwiającej podobne warunki kształcenia, za istotny czynnik uznane jest korygowanie nierówności szans edukacyjnych wynikających z odmienności sytuacji materialnej rodziców. W odniesieniu do studentów najczęściej jest to realizowane poprzez system stypendialny, często uzupełniany przez system preferencyjnych. Dotychczasowa sytuacja dużego zróżnicowania wysokości stypendiów i nierównomierności warunków uzyskiwania stypendiów naukowych jest trudna do racjonalnego wytłumaczenia, choć dla wielu dogodna. Czy jednak tak być powinno?(abstrakt oryginalny)