Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Scientific Justifiability of the Normative Economics

100%

Sosenko K.

Argumenta Oeconomica Cracoviensia

|

2003

|

no 2

51-67

Contemporary philosophy of knowledge (epistemology) compels the rethinking of whether the well-known division into positive and normative economics is justifiable. Is this division still valid, and if so why? The importance of this issue is linked to the following question: how should we pursue economics? From this perspective, let us examine what light contemporary philosophy of knowledge sheds on methods of formulating economic theories, their certainty and applicability. (fragment of original text)

2

Ekonomia jako nauka pozytywna : refleksje na marginesie "Ekonomii dobra i zła" Tomáša Sedláčka

75%

Dzionek-Kozłowska J.

Annales : etyka w życiu gospodarczym

|

2013

|

16

335-344

Celem artykułu jest analiza argumentacji Sedláčka, skonfrontowanie jego stanowiska z podejściem innych badaczy oraz próba oceny, na ile ujęcie to może być atrakcyjne dla ekonomistów w czasach nam współczesnych. (fragment tekstu)

3

Chaos u podstaw ekonomii (o wieloznaczności terminów "ekonomia pozytywna" i "ekonomia normatywna")

75%

Czarny B.

Ekonomia / Uniwersytet Warszawski

|

2011

|

nr 25

75-90

Uważam, że współcześni ekonomiści, którzy dzielą ekonomię na pozytywną i normatywną, w różny sposób interpretują znaczenie tych - wydawałoby się podstawowych, a nawet "klasycznych" - terminów. W tym artykule chcę właśnie pokazać wieloznaczność podziału ekonomii na ekonomię pozytywną i ekonomię normatywną. Zaczynam od omówienia kryteriów rozróżnienia "ekonomii pozytywnej" i "ekonomii normatywnej", którymi najczęściej posługują się różni ekonomiści. Następnie tworzę typologię znaczeń nadawanych współcześnie nazwom "ekonomia pozytywna" i "ekonomia normatywna". Wreszcie poszczególnym znaczeniom z tej typologii przyporządkowuję przykłady wypowiedzi ekonomistów, którzy terminami "ekonomia pozytywna" i "ekonomia normatywna" posługują się w takim właśnie znaczeniu. Jak sadzę, tym samym pokazuję wieloznaczność języka ekonomistów. (fragment tekstu)

4

Nierówności ekonomiczne jako kategoria opisowa i normatywna

75%

Tomeczek M.

Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. Ekonomia

|

2017

|

12

|

nr 334

7-21

Po globalnym kryzysie finansowym 2008+ nierówności ekonomiczne stały się obiektem zwiększonego zainteresowania opinii publicznej. Urastają do rangi jednego z najbardziej kontrowersyjnych problemów ekonomicznych, a poruszanie go powoduje ostre spory ideologiczno-światopoglądowe. Z tych przyczyn wskazane jest zastosowanie gilotyny Hume'a w celu oddzielenia sądów opisowych od wartościujących. Celem artykułu jest wyjaśnienie kategorii nierówności ekonomicznych przez pryzmat dwóch stosowanych w ekonomii ujęć badawczych: opisowego i normatywnego. Jako zjawisko wieloaspektowe i niejednoznacznie postrzegane wymaga ona zarówno precyzyjnego opisu, jak i oceny opartej na przyjętym systemie wartości. W artykule wykazano, że oba podejścia do problemu znajdują uzasadnienie, ujmują nierówności ekonomiczne w odmienny, ale wzajemnie dopełniający się sposób oraz ułatwiają ich percepcję.(abstrakt oryginalny)

5

Teoria legitymizacji a funkcje rachunkowości

75%

Jastrzębowski A.

Studia Oeconomica Posnaniensia

|

2014

|

2

|

nr 4

50-60

W artykule przedstawiono problem wpływu teorii legitymizacji na kształtowanie się funkcji rachunkowości. Obecnie rachunkowość traktowana jest jako zbiór teorii i subteorii, które najczęściej dzieli się na teorie normatywne i pozytywne. Jedną z teorii wykorzystywanych w badaniach z zakresu rachunkowości jest teoria legitymizacji. Legitymizacja może być rozumiana jako założenie, że działania jednostki są pożądane przez otoczenie i zgodne z normami i wartościami społeczności. W znaczący sposób oddziałuje ona na rozwój pełnionych przez rachunkowość funkcji. Opracowanie zostało podzielone na cztery części. Na początku zaprezentowano przegląd teorii rachunkowości z podziałem na teorie pozytywne i normatywne. Następnie szczegółowo scharakteryzowano teorię legitymizacji. W trzeciej cześć przedstawiono najczęściej identyfikowane w literaturze funkcje rachunkowości. Ostatni punkt pracy zawiera rozważania na temat oddziaływania teorii legitymizacji na rozwój funkcji rachunkowości.(abstrakt oryginalny)

6

O ekonomii normatywnej i pozytywnej w perspektywie założenia o chaotyczności zjawisk ekonomicznych

63%

Mrowiec M.

Ekonomista

|

2022

|

nr 1

7-22

W artykule jest rozważany problem podziału ekonomii na pozytywną i normatywną, a także jego reinterpretacji ze względu na założenia teorii chaosu deterministycznego dla zjawisk ekonomicznych i funkcjonowania rynku. Pytanie badawcze wyrażone jest jako wątpliwość, czy przyjmowanie postulatów idealistycznych oraz opartych na nich sądów wartościujących w ekonomii jest uzasadnione lub przydatne, gdyby omawiane zjawiska okazały się wyłącznie chaotyczne. Odniesiono się do kwestii przedmiotu działalności inwestycyjnej, zwracając uwagę na historyczny zarys kształtowania się podstawowych kategorii ekonomicznych właściwych dla ekonomiki inwestowania. Przedmiot rozważań został podporządkowany założeniom ekonomii złożoności i teorii chaosu deterministycznego, przy czym niektóre ich elementy przedstawiono jako argumenty za zasadnością stosowania ich wobec badań rynków finansowych i systemu gospodarczego. Po wprowadzeniu klasycznego podziału ekonomii na pozytywną i normatywną zwrócono uwagę na specyfikę interpretacji tego podziału w świetle teorii chaosu. Sprawdzono zasadność tego podziału, przy czym stwierdzono, że duży stopień niepewności wyników w dynamice chaotycznej ogranicza sądy bezwzględnie pewne, a wobec tego większą wagę należy przypisać podejściu normatywnemu. Rozważania zostały rozszerzone o kilka spostrzeżeń wskazujących na otwarte kwestie i postulaty procedur badawczych w ramach ekonomii złożoności dotyczące decyzji inwestycyjnych. (abstrakt oryginalny)

7

Ideał ekonomii wolnej od sądów wartościujących

63%

Czarny B.

Zeszyty Naukowe / Szkoła Główna Handlowa. Kolegium Gospodarki Światowej

|

2010

|

nr 28

83-100

W tym artykule analizuję poglądy ekonomistów, którzy przez kilkaset lat pisali o sądach wartościujących w ekonomii. Zdaniem historyków i metodologów ekonomii [np. Hutchison 1964; Blaug 1992; Caldwell 1982; Boland 1982] to ci autorzy najsilniej wpłynęli na spory o naturę ekonomii pozytywnej i normatywnej. Jak to ujął Terence Hutchison: "Ten dwuczłonowy podział na twierdzenia normatywne i pozytywne, a także założenie, że można i należy się nim w sposób jasny i precyzyjny posługiwać, przez około sto lat [...] stanowiły niemalże podstawowy dogmat «ortodoksyjnej» metodologii ekonomii" [Hutchison 1964, s. 18]. O tym, że "dogmat" ten nadal obowiązuje, świadczy lektura podręczników i encyklopedii ekonomicznych. Jego treść i funkcje staram się ujawnić.(abstrakt oryginalny)

8

Metodologiczny indywidualizm we współczesnej ekonomii neoklasycznej. Istota oraz główne kierunki krytyki i modyfikacji

63%

Fiedor B.

Ekonomista

|

1997

|

nr 5-6

663-681

W prezentowaniu metodologicznego indywidualizmu zwrócono uwagę na "klasyczny" i współczesny sposób rozumienia koncepcji homo oeconomicus i wynikające z tego implikacje teoretyczne. (fragment tekstu)

9

Przesłanki ingerencji państwa w procesy rynkowe

63%

Czajkowski M.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Prace Katedry Mikroekonomii

|

1996

|

nr 1

5-23

Autor w swoim opracowaniu wykazuje zawodność rynku całkowicie wolnokonkurencyjnego. Z jego natury bowiem wynika, że w trakcie funkcjonowania pojawiają się zakłócenia i zawodność. Konieczna staje się więc ingerencja instytucji państwowych w procesy gospodarowania.

10

Ekonomia jako nauka porównawcza a problem sądów wartościujących

63%

Bałtowski M.

Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

nr 259

9-18

Autor poddaje krytyce tradycyjny podział ekonomii na "pozytywną" oraz "normatywną". Twierdzi, że rzeczywistym przedmiotem badań ekonomii nie jest enigmatyczna gospodarka, lecz zróżnicowane systemy gospodarcze, których porównywanie łączy ze sobą ujęcie opisowe z wartościującym. W konsekwencji autor dochodzi do wniosku, że sądy wartościujące, od których odżegnuje się ortodoksyjna ekonomia, są jej naturalnymi, immanentnymi elementami. Twierdzenia te zostały zilustrowane analizą poglądów najwybitniejszych przedstawicieli nauki ekonomii w jej historycznym rozwoju (Smith, Marks, Keynes) oraz odwołaniem do poglądów Grzegorza W. Kołodki w ramach tzw. nowego pragmatyzmu. (abstrakt oryginalny)

11

Ewolucja ekonomii a nowy pragmatyzm Grzegorza W. Kołodki

63%

Bałtowski M.

Ekonomista

|

2015

|

nr 5

575-593

Artykuł nawiązuje do tekstu G.W. Kołodki ("Ekonomista" 2014, nr 3) i polemiki z nim autorstwa A. Matysiaka ("Ekonomista" 2015, nr 2). Autor uważa, że polemika A. Matysiaka nie uwzględnia należycie tego, co w dorobku Kołodki wydaje się najciekawsze i najważniejsze, tj. nowatorskiego spojrzenia na ekonomię i jej współczesne cele. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej, metodologicznej, rozważane są cele nauki ekonomii z uwzględnieniem szczególnych cech jej przedmiotu badań, tj. gospodarki - zmienności i różnorodności oraz teleologicznego charakteru. Autor neguje tradycyjny podział ekonomii na pozytywną oraz normatywną. Wprowadza pojęcie "dobrej gospodarki" (dobrego systemu gospodarczego), które w części drugiej analizuje w aspekcie rozwoju myśli ekonomicznej od A. Smitha i D. Ricardo poprzez K. Marksa, J.M. Keynesa aż do współczesnej ekonomii dobrobytu. Część trzecia poświęcona jest analizie kluczowych elementów koncepcji "nowego pragmatyzmu" zaproponowanej przez G.W. Kołodkę. Autor skupia uwagę na poglądach Kołodki na kształt i cele współczesnej nauki ekonomii oraz jego rozumieniu kategorii "dobrej gospodarki". Dochodzi do wniosku, że koncepcja nowego pragmatyzmu, odległa od mainstreamowej współczesnej ekonomii, wychodzi naprzeciw aktualnym potrzebom zmieniającego się świata, a jednocześnie jest silnie osadzona w nurcie poznawczym nauki ekonomii sięgającym jej smithowskich początków. (abstrakt oryginalny)

12

Z metodologii nauk ekonomicznych: struktura logiczna ujęcia pozytywnego i normatywnego

63%

Lipowski A.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2011

|

nr 2

195-217

W artykule przedstawiony jest strukturalny sposób metodologicznej interpretacji ujęcia pozytywnego i normatywnego w naukach ekonomicznych. Sposób ten polega na rozpatrywaniu tych ujęć w ekonomii i polityce gospodarczej w ramach ich struktury logicznej. Elementami tej struktury są: ekonomia pozytywna i pozytywna polityka gospodarcza oraz ekonomia normatywna i normatywna polityka gospodarcza. Związek tych elementów ma miejsce, gdy ekonomia pozytywna i pozytywna polityka gospodarcza dostarczają ekonomii normatywnej teoretycznej wiedzy o czynnikach sprawczych określonych wymiarów wybranych zjawisk gospodarczych. Z kolei, na podstawie oceny tych wymiarów i ich czynników, ekonomia normatywna wytycza normatywnej polityce gospodarczej cele normatywne. Wreszcie ta ostatnia dokonuje wyboru narzędzi ekonomicznych, za pomocą których winna cele te osiągnąć. Implikacją strukturalnego sposobu metodologicznej interpretacji powyższych ujęć jest ukazanie ich w nowym świetle w porównaniu z interpretacją tradycyjną, w której oddzielnie rozpatruje się ekonomię i politykę gospodarczą.

13

Normatywny i pozytywny charakter kategorii rozwoju trwałego

63%

Fiedor B., Graczyk A.

Optimum : studia ekonomiczne

|

2016

|

nr 1 (79)

3-13

Celem artykułu jest próba określenia mikroekonomicznych podstaw koncepcji rozwoju trwałego, z ukazaniem zarazem, iż mikroekonomiczne przesłanki normatywne i pozytywne tego rozwoju są (powinny być) postrzegane jako komplementarne, a nie konkurencyjne czy wykluczające się. Ujęcie normatywne rozwoju trwałego oznacza, iż kategorię tę traktuje się jako pewien wzorzec lub postulowany zintegrowany ład. Ujęcie pozytywne ustala, że dąży się do identyfikacji czynników i przesłanek działających na poziomie mikropodmiotów gospodarczych. Umożliwiają one bądź uprawdopodobniają przejście od dotychczasowych wzorców rozwoju do rozwoju trwałego. Podstawą poznawczą objaśniania zachowań mikroekonomicznych w szeroko rozumianej sferze gospodarowania zasobami środowiska nie może być odwołanie się do koncepcji homo oeconomicus i immanentnie z nią związanej hipotezy maksymalizacji użyteczności. W artykule autorzy określają przesłanki, które współcześnie pozwalają na stwierdzenie o kształtowaniu się mikroekonomicznego modelu zachowań czy modelu behawioralnego, określanego w literaturze przedmiotu jako homo sustinens. (abstrakt oryginalny)

14

Pozytywizm a sądy wartościujące w ekonomii

51%

Czarny B.

Monografie i Opracowania / Szkoła Główna Handlowa

|

2010

|

nr 575

210

Na przykładzie ekonomii opisano nauki empiryczne w ujęciu współczesnego pozytywizmu. Zbadano metodologiczny status ekonomii dla sprawdzenia, czy model hipotetyczno-dedukcyjny oraz idee Poppera i Lakatosa nadają się do zastosowania w ekonomii. Przedstawiono klasyfikację wypowiedzi ekonomistów na sądy opisowe i sądy wartościujące. Zanalizowano związki ekonomii z sądami wartościującymi. Oceniono i zanalizowano sposób posługiwania się przez współczesnych ekonomistów terminami "ekonomia pozytywna" i "ekonomia normatywna".

15

Ekonomia pozytywna i normatywna - wybrane zagadnienia filozoficzne

51%

Sosenko K.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

1996

|

nr 464

11-24

Zagadnienie aksjologicznej teorii ekonomii jest fragmentem szerszego problemu metody uprawiania ekonomii. Wielu ekonomistów uważa, że właściwym podejściem w teorii ekonomii jest tzw. ekonomia pozytywna w przeciwieństwie do ekonomii normatywnej, która przedstawiana jest jako postępowanie nienaukowe. Zdaniem autora, kwestia uwolnienia ekonomii od wartościowań nadal pozostaje dyskusyjna. Celem rozważań jest przypomnienie niektórych ograniczeń "pozytywnego" uprawiania ekonomii oraz pokazanie, że problematyka aksjologiczna, która jest związana z ekonomią, może być uprawiana w sposób podlegający racjonalnej, krytycznej dyskusji.

16

Uwagi na temat związków ekonomii i etyki w gospodarowaniu

51%

Mierzwa Z.

Prace Naukowe / Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Marketingu w Chrzanowie

|

1998

|

nr 2

7-14

Ekonomia i etyka są ze sobą powiązane, obie wyjaśniają ludzkie zachowania. Różnią się jednak przedmiotem badań i sposobem podejścia do ludzkich zachowań. Zawsze występowały związki pomiędzy ekonomią i etyką, chociaż różniły się one w zależności od okresu w historii. Debata o roli sądów wartościujących w ekonomii należy do najważniejszych problemów, które łączą ekonomię i etykę. Kwestia ta była przyczyną podziału na ekonomię pozytywną i normatywną. W jego rezultacie ekonomia wartości etycznych zaczęła odgrywać drugorzędną rolę. Wątpliwości dotyczące tego podziału (i jego podstawy) oraz rosnące zainteresowanie etyką w działalności gospodarczej mogą przyczynić się do zrewidowania powyższych przeciwstawień.

17

Dylematy integracji rachunkowości w krajach Unii Europejskiej

51%

Kamela-Sowińska A.

Studia Oeconomica Posnaniensia

|

2013

|

1

|

nr 8

20-31

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie dylematów rachunkowości w procesie jej integracji w Unii Europejskiej. Źródłem tych dylematów jest zmieniający się globalny świat i związane z tym zmieniające się oczekiwania inwestorów i innych odbiorców danych z rachunkowości, a w szczególności odbiorców sprawozdań finansowych. Dylematy integracji sprowadzają się - według autorki - do siedmiu głównych, podstawowych dylematów.(abstrakt oryginalny)

18

Bojkot konsumencki - śliska sprawa

45%

Kuchno M., Tarnowski R.

Marketing w Praktyce

|

2017

|

nr 8

15

Nawoływanie do bojkotu wybranych produktów lub marek wykorzystują nie tylko niezadowoleni konsumenci, szukający zadośćuczynienia, ale też politycy, konkurencja lub liderzy opinii. Jednak zamiast krytykować i nawoływać do negatywnych zachowań i wyładowywać frustrację, znacznie korzystniej jest uruchomić pozytywną komunikację, opartą na faktycznych korzyściach dla klientów. (fragment tekstu)

19

Pozytywizm i falsyfikacjonizm a sądy wartościujące w ekonomii

45%

Czarny B.

Monografie i Opracowania / Szkoła Główna Handlowa

|

2004

|

nr 535

158

Przedmiotem pracy jest analiza dyskusji o miejscu i funkcji sądów wartościujących w naukach ekonomicznych. Przedstawiono, stosowane przez ekonomistów, kryteria rozróżnienia "ekonomii pozytywnej" i "ekonomii normatywnej", a także funkcje spełniane przez tę klasyfikację. Opisano nauki empiryczne w ujęciu współczesnego pozytywizmu, na przykładzie ekonomii. Na podstawie analizy literatury ekonomicznej XIX i XX wieku przedstawiono podział wypowiedzi ekonomistów na sądy opisowe i wartościujące oraz związki ekonomii z sądami wartościującymi. Zanalizowano także fragmenty popularnych podręczników ekonomii, encyklopedii i słowników w celu oceny sposobu posługiwania się przez współczesnych ekonomistów nazwami "ekonomia pozytywna" i "ekonomia normatywna". Zdaniem autora, powyższy podział ekonomii nie spełnia istotnych funkcji sprzyjających poznaniu procesu gospodarowania i stanowi jedynie pretekst do trwających od wielu lat sporów o miejsce i rolę sądów wartościujących w ekonomii.