Omówiono zagadnienia ubezpieczeń społecznych we Wspólnocie podając stosowne dyrektywy i rozporządzenia. Druga część artykułu jest poświęcona ochronie praw pracowniczych w Unii Europejskiej, gdzie przedstawiono szczegółowe zastosowanie Dyrektywy Nr 98/50/WE.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej po raz kolejny zajmował się zagadnieniem ochrony praw pracowniczych w przypadku przejęcia przedsiębiorstwa. W wyroku z 26 marca 2020 r. w sprawie C-344/18, ISS Facility Services NV przeciwko Soni Govaerts, Atalian NV, Trybunał rozpatrywał następstwa przejęcia przedsiębiorstwa przez kilku przejmujących dla umów o pracę pracowników zatrudnionych w tym przedsiębiorstwie. (abstrakt oryginalny)
W artykule poruszono problematykę prawnokarnej reakcji na naruszenie zakazu powierzenia pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu lub wykonywania czynności związanych z handlem wbrew zakazowi. Poza analizą ustawowych znamion przepisów karnych obowiązujących w tym zakresie, odniesiono się do najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego. Autor podziela i rozwija tezę, że przeważająca działalność, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz niektóre inne dni, to także taka działalność, która za swój przedmiot ma wyłącznie jeden ze wskazanych w tym przepisie asortymentów. Opowiada się również za formalnym charakterem wpisu do właściwego rejestru wyznaczającego taką działalność. (abstrakt oryginalny)
Przemiany społeczne wywierają istotny wpływ na kształtowanie się przepisów prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Regulacje obu dziedzin prawa muszą uwzględniać m.in. następstwa przemian demograficznych, w tym wydłużanie okresu aktywności zarobkowej. W wyniku dokonujących się przeobrażeń obowiązujące przepisy tracą funkcje, jakie w pierwotnym kształcie miały spełniać. Na gruncie ustawy z 26.06.1974 r. - Kodeks pracy1 klasycznym tego przykładem jest art. 39 określający zasady szczególnej ochrony pracownika w wieku przedemerytalnym. Liczne nowelizacje ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych2, podnosząc i różnicując wiek emerytalny, skomplikowały jego stosowanie, zarówno po stronie pracodawców, jak i po stronie pracowników. Dlatego też zmiana zasad nabywania prawa do emerytury wymaga oceny wpływu wprowadzonej regulacji na funkcjonowanie przepisów prawa pracy. Poszczególne opracowania obejmujące tę tematykę koncentrują się przede wszystkim wokół prawnopracowniczych aspektów ochrony przedemerytalnej. Ograniczona liczba źródeł analizuje natomiast sytuację zarówno pracodawcy (płatnika), jak i ubezpieczonego. (fragment tekstu)
Układy zbiorowe pracy są jedną z najważniejszych instytucji zbiorowego prawa pracy. Jedną z przyczyn jego niedorozwoju w Polsce jest słabość praktyki układowej, w tym zwłaszcza mała liczba układów zawieranych na szczeblu zakładowym i znikoma - na szczeblu ponadzakładowym. Powoduje to osłabienie ochrony interesów pracowniczych, ograniczenie wpływu rynku na warunki zatrudnienia oraz niewykorzystanie możliwości uelastycznienia prawa pracy, co dotyczy także tych unijnych klauzul elastyczności, których implementacja wymaga układów zbiorowych. Autor wskazuje na rolę, jaką układy mogłyby odgrywać w każdej z tych spraw. Ograniczone znaczenie układów zbiorowych pracy jest spowodowane szeregiem przyczyn, a zwłaszcza brakiem związków zawodowych i organizacji pracodawców uprawnionych do zawierania układów oraz wypierania układów przez inne akty prawne pochodzące od związków i pracodawców. (abstrakt oryginalny)
Artykuł zawiera porównanie regulacji wspólnotowych i obowiązujących w polskim prawie, które dotyczą ochrony praw pracowników w czasie przejścia zakładu pracy lub jego części. Autor stara się wyjaśnić kontrowersje dotyczące zakresu przedmiotowego praw podlegających ochronie w związku z transferem, z jakimi styka się w swoich zawodowych kontaktach z przedstawicielstwem pracowniczym. W odpowiedzi na te, pochodzące z codziennej praktyki doświadczenia, w artykule podjęto próbę wyjaśnienia istoty instytucji przejścia zakładu. W podsumowaniu zawarte są wątpliwości co do tego, czy implementacja dyrektywy 2001/23/WE odbyła się zgodnie z zapisanym w jej treści celem. Porównując treść dyrektywy promulgowanej w językach polskim i niemieckim, autor stara się uzasadnić tezę, że dokonana transpozycja nie zapewnia pełnej realizacji praw pracowniczych w obliczu transferu przedsiębiorstwa. Dowodząc tego założenia, autor stara się wykazać, że art. 2418 k.p. znacząco różnicuje sytuację pracowników w obliczu transferu. (abstrakt oryginalny)
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
This paper deals with the term Corporate Reputation (CR). We look at this term from marketing and jural view. The paper is pointing out possible ways of protection of Corporate Reputation in Slovak Republic. This protection can also be used in wood processing industry(original abstract)
Instytucja powszechnej ochrony przed wypowiedzeniem jest obecna w polskim prawie pracy już od ponad trzydziestu lat. Coraz częściej jednak przedstawiciele doktryny prawa pracy, pracodawcy, a niekiedy nawet sfery rządowe sygnalizują potrzebę zmiany obowiązującego stanu prawnego. Warto zatem się zastanowić, jaki kształt powinna mieć powszechna ochrona przed wypowiedzeniem we współczesnym prawie pracy, w którym jednym z podstawowych zadań ustawodawcy jest godzenie potrzeby ochrony pracowników jako słabszej strony stosunku pracy z uzasadnionymi interesami pracodawców działających w trudnych warunkach wolnego rynku. Autorka podejmuje próbę oceny istniejącej w Polsce regulacji na tle aktów prawa międzynarodowego i rozwiązań przyjętych w systemach innych państw oraz przedstawia propozycje zmian w obowiązującym stanie prawnym. (abstrakt oryginalny)
W niniejszym artykule omówiono zakres prawnej ochrony niektórych grup pracowników. Zaprezentowano rolę i obowiązki społecznego inspektora pracy. Ukazano działania związków zawodowych w zakresie ochrony praw pracowniczych.
Ustawa zmieniająca z dniem 1 października br. wiek emerytalny wprowadziła także zmiany dotyczące ochrony przedemerytalnej pracowników. Według autora precyzyjna regulacja w tym zakresie jest jednak wysoce kontrowersyjna z uwagi na relatywnie wąski zakres jej stosowania, i co za tym idzie - daleko idące różnicowanie sytuacji pracowników. (abstrakt oryginalny)
Ponad dwudziestoletni proces został zakończony przyjęciem dyrektywy o europejskich radach zakładowych, którego celem było zbudowanie, w skodyfikowanej formie, ram sposobu przekazywania informacji oraz przeprowadzania konsultacji w stosunkach przemysłowych w firmach transeuropejskich. Normy prawne zawarte w dyrektywie zobowiązują do powoływania Europejskiej Rady Zakładowej, której zadaniem jest współdziałanie pomiędzy pracodawcą a pracownikami lub ustanowienie procedur informacyjno-konsultacyjnych. Rygorom zawartym w dyrektywie muszą się poddać przedsiębiorstwa spełniające następujące kryteria: zatrudniać co najmniej 1000 pracowników w państwach członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego - w tym co najmniej po 150 pracowników w co najmniej dwóch państwach objętych zasięgiem dyrektywy lub grupie przedsiębiorstw zatrudniającej co najmniej 1000 pracowników w państwach objętych zasięgiem dyrektywy, posiadającej co najmniej dwa przedsiębiorstwa wchodzące w skład grupy z siedzibą w różnych państwach wymienionych wyżej i co najmniej jedno przedsiębiorstwo z co najmniej 150 pracownikami w jednym z państw, o których mowa, i co najmniej jedno inne przedsiębiorstwo ze 150 pracownikami zatrudnionymi w innym państwie niż uprzednio, objętym zasięgiem dyrektywy. Tak zdefiniowany zakres podmiotowy w dyrektywie powoduje, że obowiązkom w niej zawartym muszą się również podporządkować firmy których centrale leżą w państwach trzecich. (fragment tekstu)
Autorka omawia kwestie związane z prawnokarną ochroną możliwości zrzeszania się w związki zawodowe uregulowaną w ustawie o związkach zawodowych. Zwraca uwagę na istotne znaczenie wolności utworzenia związku zawodowego i prawa przystąpienia do niego, wskazuje zachowania, które stanowią naruszenie norm sankcjonowanych chroniących te wartości, oraz analizuje pozostałe elementy struktury przestępstwa warunkujące odpowiedzialność karną za naruszenie tych praw. Na tym tle ocenia zarówno istnienie jak i zakres tej ochrony, z uwzględnieniem znaczenia wymienionych wartości dla ochrony praw pracowniczych, oraz formułuje wnioski de lege ferenda. (abstrakt oryginalny)
Autor stawia pytanie o najważniejsze cele współczesnego prawa pracy, do których zalicza ochronę pracownika oraz promocję zatrudnienia. Podstawowym celem prawa pracy nie jest natomiast tworzenie ułatwień organizacyjnych dla pracodawców, których obecnie chronią mechanizmy rynkowe. Przy tradycyjnym ujęciu tematu uzasadniony byłby w rezultacie wniosek, że prawo pracy pełni funkcje ochronną i promocyjną. Takie podejście ogranicza jednak perspektywę, utrudniając teoretyczny opis prawa pracy. Jego istotą pozostaje bowiem harmonijne ukształtowanie stosunków pracy zależnej, a w konsekwencji zapewnienie stabilnego ładu społecznego. (abstrakt oryginalny)
W artykule omówiono charakter zastosowanych w Holandii środków pomocowych związanych z pandemią COVID, których celem było złagodzenie kosztów wynagrodzeń ponoszonych przez pracodawców. Powstaje pytanie, czy dekrety ustanawiane ad hoc wpisują się w ogólny obraz holenderskiego prawa pracy i czy respektują dwie kluczowe zasady: (1) ochronę dochodów pracowniczych; 2) wymaganie elastyczności pracownika w przypadku sytuacji, gdy konkretna posada przestaje istnieć lub staje się poważnie zagrożona. Badania pokazują, że przepisy nadzwyczajne respektują te dwie główne zasady, podczas gdy sądy odmawiają uznania istotnych zmian płac i/lub godzin pracy w oparciu o przesłankę racjonalności oraz podtrzymują kluczowe zasady ochrony pracownika. (abstrakt oryginalny)
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Konsumpcja stanowi istotny proces społeczno-gospodarczy, staje się atrybutem współczesnego społeczeństwa. W artykule zostały przeanalizowane wybrane zmiany związane ze zwiększającą się świadomością konsumencką, która wpływa na tworzenie się nowych wzorów zachowań konsumenckich, a także wyznacza nowe konteksty postrzegania konsumpcji. Zjawiska takie jak: ekologizacja konsumpcji, konsumpcja świadoma, etyczna konsumpcja, konsumpcja zrównoważona, prosumpcja, konsumpcja kolaboratywna, wskazują na zmiany związane z przeobrażeniami w sferze konsumpcji poprzez kształtowanie się konsumenta odpowiedzialnego, świadomego, racjonalnego. Nowe formy konsumpcji wyrażane w postaci większego zaangażowania i przemyślanych decyzji podejmowanych przez konsumentów w obszarze wyboru produktów i usług, poszanowanie dla środowiska naturalnego, rezygnacji z dotychczasowego konsumpcjonistycznego stylu życia stanowią pozytywny aspekt w ocenie zmian zachodzących w obszarze konsumpcji. Ponadto należy zwrócić uwagę na istotną rolę świadomości konsumenckiej w zakresie znajomości praw konsumenckich (prawa do bezpiecznych produktów, swobodnego ich wyboru, rzetelnej informacji, swobody dochodzenia swoich roszczeń, czy też prawa do życia w czystym i zdrowym środowisku naturalnym). Wzrost świadomości konsumenckiej związany jest ściśle z edukacją w tym zakresie. (abstrakt oryginalny)
W niniejszym artykule zwrócono uwagę na problem ochrony i uprawnień zwalnianych pracowników. Przybliżono występujące świadczenia dla zwalnianych. Omówiono istotę zwolnień indywidualnych.
Przedmiotem artykułu są problemy dotyczące sposobu wskazania dóbr prawnie chronionych i podmiotów przestępstw: narażenia pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 220 k.k.), niezgłoszenia danych (zgłoszenia nieprawdziwych danych) mających wpływ na prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (art. 219 k.k.) i ukrywania wypadków przy pracy i chorób zawodowych (art. 221 k.k.). Autorka poświęca szczególną uwagę kontrowersyjnemu w nauce prawa karnego zagadnieniu zdekodowania w oparciu o unormowania prawa pracy cech podmiotu przestępstwa z art. 220 k.k., tj. bycia odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i higienę pracy. Prezentuje pogląd o możliwości popełnienia tego przestępstwa przez osoby nieuosabiające pracodawcy. Z uwzględnieniem unormowań prawa ubezpieczeń społecznych odtwarza zakres pojęcia "dane mające wpływ na prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego", co pozwala szeroko określić krąg podmiotów zobowiązanych do zgłaszania tych danych. Podobnie szeroko - na podstawie analizy unormowań prawa pracy - autorka wskazuje podmioty przestępstwa ukrywania wypadków przy pracy i chorób zawodowych. (fragment tekstu)
Autor analizuje pojęcie elastycznych form zatrudnienia, obecny stan ich regulacji oraz przedstawia propozycje zmian zmierzające do umocnienia ochrony prawnej pracowników zatrudnionych w tych formach, ze szczególnym uwzględnieniem ich statusu w obrębie zbiorowego prawa pracy. Omawia zatrudnienie na podstawie terminowych umów o pracę, w niepełnym wymiarze czasu pracy, umów zawieranych z agencją pracy tymczasowej, telepracę oraz elastyczne rozwiązania w dziedzinie czasu pracy. Autor odnosi się także do problemów zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym do tzw. samozatrudnienia, proponując objęcie wykonawców z tych umów w pewnym stopniu uprawnieniami pracowniczymi, w szczególności przyznanie im prawa koalicji. (abstrakt oryginalny)
Ustawa o związkach zawodowych ustanawia dwie formy szczególnej ochrony stosunku pracy działaczy związkowych. Jedną z nich jest zakaz jednostronnej zmiany warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika. Powstaje pytanie, jak ta regulacja koresponduje z art. 42 § 4 k.p., czyli z uprawnieniem pracodawcy do czasowego powierzenia pracownikowi innej pracy, a w konsekwencji - kiedy pracodawca może skorzystać z tego uprawnienia wobec chronionego działacza związkowego. Zdaniem autora, powierzenie innej pracy mieści się w zakresie ochrony przewidzianej w ustawie związkowej. Tym samym, jeśli nie zachodzi ustawowe wyłączenie szczególnej ochrony, pracodawca może samodzielnie powierzyć inną pracę jedynie wówczas, gdy nie będzie ona oceniana jako niekorzystna. W przeciwnym razie pracodawca jest zmuszony do uzyskania uprzedniej zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej. (abstrakt oryginalny)
Problematyka podjęta w opracowaniu stanowi niewielki fragment bardzo rozległej i pod wieloma względami złożonej materii, wchodzącej w zakres ochrony trwałości stosunku pracy. Regulacje prawne ochrony trwałości stosunku pracy ograniczają swobodę pracodawcy w zakresie możliwości rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy. Szeroka regulacja prawa pracy ze względu na zakres podmiotowy, której takie ograniczenia swobody pracodawcy dotyczą, jest klasyfikowana w literaturze prawa pracy jako powszechna ochrona trwałości stosunku pracy i szczególna ochrona trwałości stosunku pracy. Pierwsza ze wskazanych regulacja przepisów prawa pracy ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę dotyczy ogółu pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Natomiast ochrona szczególna obejmuje pewne kategorie pracowników, w przypadku których ze względu na ich specyficzną sytuację osobistą, życiową lub pełnione funkcje przepisy prawa pracy ograniczają możliwość pracodawcy w rozwiązywaniu z nimi stosunku pracy. Problematyka będąca przedmiotem rozważań podejmowanych w niniejszym opracowaniu mieści się w drugiej z wydzielonych grup ochrony trwałości stosunku pracy. Wchodzi w zakres szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.