Istotę klauzul generalnych - szczególnej instytucji prawnej wywodzącej się z prawa cywilnego - próbowano opisać i wyjaśnić w całym szeregu opracowań. Wielokrotnie podkreślano, iż sformułowania zawarte w tekstach prawnych, a określane mianem klauzul generalnych, cechuje "otwartość", "ogólnikowość" czy "enigmatyczność". Są to zwroty "niedostatecznie ściśle określone" lub też "nie dookreślone". Niejednokrotnie podkreśla się ich "blankietowy" charakter, co ma prowadzić, w zakresie orzecznictwa sądziowskiego, do niepewności, której wyrazem ma być zarówno różnorodność rozstrzygnięć przez różne sądy, jak i brak stałej linii orzecznictwa. Są one "nieskończonymi szablonami", a zatem w konsekwencji stają się "wielką przestrzenią dla sędziowskiego uznania w ramach norm ustawowych", stwarzają "wolność wyboru między różnymi możliwościami". Pozostawiony stosującemu prawo zakres swobody wymaga dokonania przez niego określonego wartościowania", zaś występująca w klauzulach ,,wartościująca konkretyzacja" pozwala na uwzględnienie "odrębności poszczególnych przypadków". Dzięki tej instytucji możliwa jest indywidualizacja rozstrzygnięć, "mogą być podstawą różnej oceny sędziowskiej w poszczególnych przypadkach". Jednocześnie podkreśla się odsyłający charakter klauzul generalnych. Stwierdza się, że stanowią one "odesłanie do sędziowskiego poczucia prawnego", z racji "odsyłania sędziego" do "dobrych obyczajów", "dobrej wiary" czy "zwyczajów obrotu". Podstawą rozstrzygania poszczególnych przypadków są określone kryteria czy wartości pozaprawne, do których odsyłają przepisy prawa. Odsyłając do "sędziowskiego uznania", odsyłają zarazem do "sędziowskiej oceny okoliczności poszczególnych przypadków". Wielokrotnie podkreśla się, iż klauzule generalne zawierają odesłanie do odrębnego od prawa systemu normatywnego, "do układu norm pozaprawnych, takich jak: zasady współżycia społecznego, zasady ustroju czy cele Państwa Ludowego", "do norm społecznych". Tym też szczególnym aspektem klauzul generalnych zajmę się w poniższych rozważaniach. (fragment tekstu)