Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Fikcje prawne w nowożytnym common law na tle sporów kompetencyjnych z udziałem sądów westminsterskich

100%

Halberda J.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2014

|

91

|

cz. 1

7-22

Starting with the Middle Ages, the system of writs (forms of actions) began to dominate the English law. Like Roman actiones which may be regarded as equivalents of writs, thus also the latter allowed to determine the circumstances in which an individual was guaranteed to protection of law. The list of writs was exhaustive while the law was considered to be something that was not subjected to changes. Therefore the legal fictions were found to be the only mechanism that made it possible to adapt the common law to the evolving socio-economic circumstances. Thanks to these fictions the parties involved in the litigation could reach the objectives that they desired and that otherwise (without resorting to the fiction) might be unattainable by them. The exploitation of the fiction consisted in the invoking by the trial participant the circumstances that notoriously were not true, the adversary party being simultaneously prevented from proving the opposite. In the course of time the fictions became a characteristic feature of the common law. It was thanks to their application that in the 15th through 17th centuries the scope of the Westminster courts' jurisdictional competence became enlarged. The fictions enabled these courts to settle matters that originally were beyond the scope of their jurisdiction. The application of fictions resulted also in the broadening of the scope within which the particular writs could be resorted to. This consequently led to the extention of legal protection to the situations with respect to which the earlier common law proved helpless for the lack of any legal remedy.(original abstract)

2

Zarys kompetencji edylów jako urzędników miejskich

80%

Kamińska R.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2013

|

88

71-95

Edylowie należą do jednej z bardziej charakterystycznych magistratur okresu republiki rzymskiej. [...] Moim celem będzie podsumowanie posiadanej współcześnie wiedzy na temat tych magistratus i wyłonienie spośród całokształtu ich funkcji wyłącznie tych, które najlepiej podkreślają miejski charakter edylów. (fragment tekstu)

3

Świadectwa kultury prawnej w Polsce do 1320 roku

80%

Lis A.

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

|

2013

|

nr 24

44-55

Źródłem poznania dawnego prawa Polski piastowskiej są Księga henrykowska i Księga elbląska. Pierwsza nie jest spisem prawa, lecz daje opis jego funkcjonowania, oprócz dokładnego przedstawienia rozwoju majątku klasztornego, przekazuje informacje o ówczesnym prawie do ziemi poszczególnych grup jej dzierżycieli. Z kolei Najstarszy Zwód Prawa Polskiego tzw. Księga elbląska - jest spisem prywatnym dokonanym przez nieznanego pisarza. Kronika polska Galla Anonima oraz Kronika polska Wincentego Kadłubka to źródła narracyjne. Kroniki te są nie tylko podstawowymi źródłami historycznymi ale również świadectwem kultury prawnej Polski piastowskiej. (fragment tekstu)

4

Szkice z zakresu rzymskiego prawa karnego - skazanie na udział w igrzyskach gladiatorskich (damnatio ad gladium ludi)

80%

Kubiak P.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2011

|

84

147-165

W ramach rzymskiego prawa karnego wyróżnić można pewną grupę kar, których wspólnym elementem było miejsce ich wykonania - arena igrzysk gladiatorskich. Do takich rodzajów represji zwyczajowo zalicza się [...] - będące przedmiotem zainteresowania niniejszego szkicu - skazanie na udział w igrzyskach gladiatorskich (damnatio ad gladium ludi). Celem prowadzonej analizy nie będzie jednak - co może wydać się zaskakujące - ustalenie sposobu wykonania tej kary, czy też zakresu jej zastosowania, jak to miało miejsce w przypadku rzucenia dzikim zwierzętom. Weryfikacji wymaga bowiem kwestia o wiele bardziej fundamentalna, mianowicie: sam fakt istnienia tej sankcji karnej. (fragment tekstu)

5

U zarania prawa zobowiązań : sposoby zabezpieczenia niepodważalności umów w prawie starożytnego Bliskiego Wschodu

80%

Fijałkowska L.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2011

|

84

117-129

Licznie zachowane na piśmie kontrakty pochodzące z Mezopotamii i Syrii pokazują, że podobnie jak dzisiaj, jedną z najważniejszych trosk kontrahentów było zapewnienie wykonania zobowiązania. Służyły temu między innymi klauzule ustanawiające kary umowne za niewykonanie, nienależyte wykonanie lub podważanie umowy, a także zabezpieczające przed roszczeniami ze strony osób trzecich. Jednakże, pomimo pozornej obfitości źródeł, wiedza na temat prawa zobowiązań tej epoki nie jest pozbawiona poważnych luk. (fragment tekstu)

6

"Sprawa św. Stanisława" w aspekcie historyczno-prawnym

80%

Lis A.

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

|

2010

|

nr 11

56-69

Przedmiotem artykułu jest analiza historyczno-prawna sporu z 1079 roku biskupa Stanisława z Bolesławem II Śmiałym. Wychodząc od danych źródłowych - kronik Galla Anonima oraz mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem autor referuje dyskusję kolejnych pokoleń badaczy. Aspekt prawny sporu biskup-monarcha został omówiony ze szczegółowym uwzględnieniem prac Karola Górskiego i Witolda Sawickiego. Przyczyną wygnania króla Bolesława Śmiałego było zabójstwo biskupa krakowskiego Stanisława, popełnione jako zemsta za czyn określony wyrazem "traditio" - oznaczającym przeciwstawienie się poddanego względem panującego. To właśnie rozpoznał mistrz Wincenty tę prawdę, iż chrześcijański władca w chrześcijańskim narodzie to nie tyran narzucony, który absolutnie - niezależnie od okoliczności sprawuje swoją władzę. Szkic nie rości sobie praw do ostatecznego rozwiązania polemicznych kwestii np. przewinienia, jakiego dopuścił się biskup czy sądu jaki się miał nad nim odbyć. Zawarte w artykule bogate przypisy dokumentują i uzupełniają treść główną oraz rozszerzają spektrum problemowe i ułatwiają percepcję tekstu zasadniczego. (abstrakt oryginalny)

7

Geneza nieleczniczych środków zabezpieczających w polskim prawie karnym. Część 1, Kontekst społeczno-historyczny

80%

Ciepły F.

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

|

2014

|

nr 28

28-37

W pierwszej części artykułu autor opisuje społeczno-historyczne uwarunkowania, w tym tło ideowe, leżące u podstaw wprowadzenia instytucji nieleczniczych środków zabezpieczających do kodeksu karnego z 1932 r. Rozważania koncentrują się na historycznej racjonalizacji trzech środków zabezpieczających: domów pracy przymusowej, zakładów dla niepoprawnych oraz - nie wprowadzonej do polskiego systemu, ale funkcjonującej w innych krajach - sterylizacji przestępców. (abstrakt oryginalny)

8

Nabywanie kwalifikacji i uprawnień przez notariusza w okresie średniowiecza

80%

Kuczałek A.

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

|

2009

|

nr 7

47-54

Artykuł ten stara się przybliżyć ogół zagadnień związanych z uzyskaniem tytułu notariusza w okresie średniowiecza. Opiera się on na konstrukcji pięciu części, których celem jest szczegółowe ukazanie procedur niezbędnych do zdobycia uprawnień notarialnych jak i podmiotów kreujących przyszłych notariuszy. Charakteryzuje profil osobowy ówczesnego notariusza, wskazując zarówno na wymogi formalne jak i predyspozycje fizyczne, umysłowe i psychiczne przyszłych kandydatów stanowiące kwalifikacje niezbędne do sprawowania tej funkcji w ówczesnym czasie. (abstrakt oryginalny)

9

Sprawy dawne w postępowaniu kanonizacyjnym

80%

Lis A.

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

|

2009

|

nr 6

73-80

Od początku istnienia Kościoła świętym oddawany był kult publiczny. W procedurze kanonizacyjnej, istotnym problemem były sprawy dawne, gdy dowody dotyczące cnót w szczególności lub męczeństwa sługi Bożego są oparte wyłącznie na źródłach pisanych, kiedy brakuje świadków naocznych na temat heroiczności cnót lub męczeństwa sługi Bożego. Niniejszy artykuł jest próbą uchwycenia spraw dawnych (historycznych) w ustawodawstwie kolejnych papież począwszy od Urbana VIII(1623-1644) aż do Jana Pawła II (1978-2005).(abstrakt oryginalny)

10

Doktor Ireneusz Jakubowski (1952-2020)

80%

Pikulska-Radomska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2023

|

nr 102 Ius ut carmen necessarium. Studia dedykowane pamięci Doktora Ireneusza Jakubowskiego

7-12

Ireneusz Jakubowski łączył w życiu zawodowym dwie pasje: prawo i muzykę. Był pasjonatem historii Polski, mnóstwo czytał i bardzo dużo wiedział. Jako prawnik koncentrował się na historii prawa rzymskiego oraz poglądach na prawo i jego nauczanie w Polsce. Jako solista na wielu scenach w kraju i za granicą śpiewał największe partie tenorowe w światowej literaturze muzycznej. (abstrakt oryginalny)

11

Chwalebna rewolucja a struktura prawna Dominium korony angielskiej w Ameryce

80%

Michalik P.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2014

|

91

|

cz. 1

103-122

According to the "ancient constitution" of the Kingdom of England, the overseas dominions fully belonged to the king's prerogative (dominium regale). For that reason, the legal structure of the seventeenth century American colonies was shaped independently by the Crown. The first Stuarts limited themselves only to establish the legal frames of the private colonies, making them nearly sovereign entities. In order to strengthen the navigation system, introduced by the republican government (1651), Charles II created the base for the centralized royal Dominion in America. Subsequent Crown's endeavors managed by the Committee of Privy Council for Trade and Plantations (Lords of Trade), which was organized in 1675, brought to the settlement of James's II Dominion of New England (1686-89). This process was suddenly broken by the events of the Glorious Revolution of 1688/89, which led to the fall of the Dominion of New England and significantly diminished the Crown oversight of the colonies. As far as this paper is concerned, in opposition to the situation in England, the constitutional effects of the Glorious Revolution in America were not longstanding. Because the victorious Parliament was aware mainly for maintenance of the navigation system, the colonies were left under the king's prerogative. Owing to that, in 1696 William III nominated royal Commissioners for Trade and Plantations (Board of Trade) to govern the overseas dominions. In that way, Parliament consented for the exclusion of the American colonists from the privileges guaranteed by the new constitutional rules. Such a policy occurred to be the cause for their future mutiny, which led to the fall of the First British Empire.(original abstract)

12

Diuk, król i papież : kilka uwag na temat sporu o legalność objęcia tronu Anglii przez Williama Bastarda w 1066 roku. Cz. I

80%

Wierzbiński S.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2014

|

91

|

cz. 1

203-216

It is not a secret that the war between Harold II and William the Bastard, who eventually became William the Conquer, belongs to the most discussed topics. This statement applies especially to the English scholars, who treat the issue as one of the key events in the history of their nation. However, while reading the works of these excellent scientists, one can have the impression that the topic in question was utilized to strengthen the traditional, post-Wig historiosophy. According to its propagators Edward the Confessor neither designated William as his heir, nor did he have power to do so. In addition to that there is an opinion that the last Anglo-Saxon king chose Harold as future king on his death bed. In this part of the paper I raise a few arguments against the traditional interpretations of the sources. In my opinion the thing may well have been different, since Edward was brought up in Normandy and hade personal reasons to fight off Harold's aspirations.(original abstract)

13

Diuk, król i papież : kilka uwag na temat sporu o legalność objęcia tronu Anglii przez Williama Bastarda w 1066 roku. Cz. II

80%

Tulejski T., Wierzbiński S.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2014

|

91

|

cz. 1

217-227

It is not a secret that the war between Harold II and William the Bastard, who eventually became William the Conquer, belongs to the most discussed topics. This statement applies especially to the English scholars, who treat the issue as one of the key events in the history of their nation. However, while reading the works of these excellent scientists, one can have the impression that the topic in question was utilized to strengthen the traditional, post-Wig historiosophy. It is a very popular belief that papacy (in person of pope Alexander II) supported the Norman conquest of England in 1066. According to some of the Norman sources, William even received a papal banner which he took for his expedition. In opinion of many scholars, there are grounds to treat the invasion of Norman duke as a first crusade (mainly due to character of Alexander II support). However, both nations were Christian, so the assessment of the pope`s statement in modern history is explicit. In the second part of this paper, arguments will be given, that the Apostolic See didn`t support the Normans at the time of the conquest. The paper also examines the evolution of church` approach towards war in early middle ages.(original abstract)

14

English Law and Tadeusz Czacki: Analysis of References to English Legal Sources in Czacki's Opus Magnum

80%

Cimachowicz K., Korporowicz Ł. J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2023

|

nr 102 Ius ut carmen necessarium. Studia dedykowane pamięci Doktora Ireneusza Jakubowskiego

59-68

Tadeusz Czacki jest jedną z kluczowych postaci, które uczestniczyły w wielkiej naukowej dyskusji poświęconej historii, źródłom rozwoju oraz pozycji prawa rzymskiego w dawnym prawie polskim. Dyskusja rozpoczęta przez Czackiego oraz Jana Wincentego Bandtkiego u początku XIX w. trwała wiele dziesięcioleci. Jej konsekwencje są także dostrzegalne we współczesnej nauce historii prawa polskiego. Wprawdzie Czacki był autorem wielu opracowań prawniczych, jednak większość jego zasadniczych idei dotyczących wskazanych powyżej zagadnień została zaprezentowana w jego opus magnum, tj. O litewskich i polskich prawach, opublikowanym po raz pierwszy w 1800 r. Czacki jest dobrze znany jako samouk-erudyta, który odwoływał się w swych pracach do licznych opracowań polskich oraz zagranicznych. Celem tego artykułu jest przeprowadzenie analizy stanu wiedzy Czackiego oraz wykorzystania przez niego angielskich źródeł. W czasach Oświecenia niektórzy polscy intelektualiści zaczęli interesować się angielską kulturą, a także systemami politycznym i prawnym Anglii. Nigdy jednak nie podjęto próby oceny analizy angielskich wpływów na twórczość Czackiego. Zadaniem artykułu jest wypełnienie tej luki. (abstrakt oryginalny)

15

Egzekucja sądowa w okresie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego

80%

Owsianka M.

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

|

2012

|

nr 21

50-58

W niniejszym opracowaniu podjęta została próba przeanalizowania postępowania egzekucyjnego w okresie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Zwrócona została również uwaga na znaczenie egzekucji z ruchomości oraz nieruchomości a także specyfikę funkcjonowania organów egzekucyjnych. (abstrakt oryginalny)

16

Recepcja prawa w monarchii piastowskiej do 1202 roku : zagadnienia wybrane

80%

Lis A.

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

|

2011

|

nr 16

50-63

Po uformowaniu się państwa pierwszych Piastów i przyjęciu chrześcijaństwa przez Mieszka I nastąpiło stopniowe przejmowanie różnych elementów kultury. Sytuacja ta sprzyjała wpływowi niektórych praw obcych na ustrój prawny Polski. W dotychczasowej praktyce państw słowiańskich system prawny opierał się na plemiennym prawie zwyczajowym, w zasadzie niepisanym. Dokument należy do najważniejszych i najliczniejszych źródeł poznania prawa w omawianym okresie. Od XII i XIII wieku rozszerzała się znajomość prawa rzymskiego i kanonicznego w Polsce. W pracy szczegółowo omówiono zapożyczenia z prawa rzymskiego (Kodyfikacje Justyniańskie) i prawa kanonicznego (Dekret Gracjana) w "Kronice polskiej" Mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem (ok. 1150-1223). Problematyka ta, w niniejszym tekście szkicowo zarysowana, domaga się rozwinięcia, pogłębienia i uzupełnienia w erudycyjnych studiach, prowadzonych wedle nowego, poszerzonego kwestionariusza badawczego. (abstrakt oryginalny)

17

Działalność legati iuridici w rzymskiej Brytanii

80%

Korporowicz Ł. J.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2010

|

82

69-80

Urząd legati iuridici w strukturze rzymskiej administracji prowincjonalnej jest stosunkowo mało znany. Był on wyjątkowo rzadko obsadzany z racji swego szczególnego charakteru. Zachowane źródła prawnicze i epigraficzne nie pozwalają jednoznacznie ocenić skali, na jaką działali jurydykowie w rzymskiej Brytanii. (fragment tekstu)

18

Szkice z zakresu rzymskiego prawa karnego - damnatio ad bestias

80%

Kubiak P.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2010

|

82

107-124

Damnatio ad bestias, a więc skazanie na śmierć na arenie z udziałem dzikich zwierząt zasługuje na miano jednej z bardziej interesujących instytucji rzymskiego prawa karnego. Celem tego artykułu jest skupienie się na kilku prawnych aspektach damnatio ad bestias, ze szczególnym uwzględnieniem jej klasyfikacji jako zaostrzonej formy kary śmierci oraz jej relacji do pozostałych kar tego rodzaju.(fragment tekstu)

19

Od szlacheckiego dziedziczenia ustawowego ku wolności testowania w Kodeksie Napoleona

80%

Bieda J., Marciniak-Sikora A.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2012

|

86

11-29

Zagadnienie dotyczące swobody testowania, stanowiącej kluczowe zagadnienie prawa testamentowego, do dnia dzisiejszego nie doczekało się samodzielnej analizy i brak jest na ten temat publikacji o charakterze historycznoprawnym. Przedstawiane w niniejszym artykule rozważania mają więc na celu ukazanie ewolucji prawa polskiego skutkującej pojawieniem się zasady daleko idącej swobody rozporządzania majątkiem na wypadek śmierci oraz różne ograniczenia, jakim owa zasada podlegała na przestrzeni wieków.(fragment tekstu)

20

Grundsätze der Geltungskraft der deutschen Landfrieden bis zur Mitte des 13. Jahrhunderts

80%

Klementowski M. L.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2003/2004

|

50/51

87-113

Niemieckie pokoje ziemskie stanowią wynik współdziałania trzech elementów: zwierzchnich władz państwa bądź jego poszczególnych terytoriów, ówczesnej feudalnej grupy kierowniczej (książęta i inni możni), wyrażających consilium et consensus, oraz szerokich kręgów społeczeństwa. Konsensus feudalnej grupy kierowniczej był niezbędnym składnikiem i zarazem najważniejszą podstawą mocy obowiązującej pokojów ziemskich i innych aktów władczych panującego. Treść pokoju ziemskiego, ogłaszanego zwykle na zjeździe feudalnym (Hoftag) przybierała specyficzną formę prawną zaprzysięganą przez układające się strony. Różny był walor tych przysiąg. Przysięga możnych była konsensusem, a zarazem stanowym przywilejem nil de nobis sine nobis. Przysięga szerokich kręgów społeczeństwa miała charakter tylko deklaratoryjny. Wynikało to z przymusu składania przysięgi, a także faktu, że składali ją również ludzie nie wolni. Szczególnym sposobem ogłaszania pokojów ziemskich były formy orzeczeń sądowych. Pokoje ziemskie, jako specyficzny twór prawny, łączyły w sobie zarówno elementy ustawowe, jak i umowne - w różnym stopniu, w zależności od konkretnej sytuacji politycznej. Stąd przewaga jednych (np. w pokojach ziemskich cesarza Fryderyka I z lat 1152, 1158 i 1186) stwarza pozory konstytucji cesarskich, wzorowanych na konstytucjach imperatorów rzymskich. Nasilenie elementów umownych w innych pokojach sprawia, że niektórzy uczeni (np. H. Holzhauer122) przypisują słynnemu pokojowi ziemskiemu Rzeszy cesarza Fryderyka II z 1235 roku tylko charakter umowny. (abstrakt oryginalny)