Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 77

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  History of Europe
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
1
Content available remote Polska a Europa
100%
Przedstawiono rozważania na temat historycznej ewolucji zarówno stosunku Polaków do spraw europejskich, jak i miejsca naszego kraju w Europie.
W XVI i XVII w. Litwa i Litwini zajmowali istotne miejsce w staropolskiej świadomości. Świadczą o tym opinie ówczesnych intelektualistów. To oni w głównej mierze zabierali głos na poziomie teoretycznym. Te opinie pozostawały w zgodzie z opiniami szlacheckimi, choć cechowały się większym praktycyzmem i lakonicznością. Każda z nich potwierdzała tezę o podmiotowym wizerunku Wielkiego Księstwa Litewskiego i jego mieszkańców. Na kształt tego wizerunku składały się oceny o charakterze etnogenicznym, dynastycznym, politycznym, ustrojowym, patriotycznym, religijnym i kulturowym. Wszystkie one, mimo nieznacznych różnic, w zasadniczym kształcie pozostawały spójne i pozytywnie wartościowały obecność Litwy i jej mieszkańców w strukturze państwa. Pamiętano bowiem, że symbioza Korony i Litwy stanowiła warunek wartości nadrzędnej - potęgi Rzeczypospolitej Obojga Narodów. (abstrakt oryginalny)
"The Black Death", which rolled over Europe from 1347 to 1350, was the greatest human disaster the world has ever seen from the sixth up to the end of the nineteenth century. This horrible disease, spreading out with unusual speediness, was an effect of the very primitive hygienic habits of Middle Age society. Bacilli of the plague were transferred by black rats, by their fleas to be exact. From a medical point of view, the bacillus Pasteurella Pestis caused the most common form of the plague. The visible effects of the infection were huge blisters, rising just under the groin of a sick person. Additionally, on a skin of such a person, very often, black spots appeared, caused by inner bleeding. The agony usually persisted usually for a few days [Davies, 1998, 241], The infection appeared in Middle Asia and was transferred with terrible speed towards Europę. In 1346 the plague appeared in Kaffa on the Crimean Peninsula. The Tatars besieged this town. They used a "bacteriological weapon" - the bodies of dead comrades, infected by the plague, which were thrown beyond the walls of the city and thus transferred this infection among its inhabitants. The defenders of Kaffa ran away to Sicily. At the beginning of 1348 the plague had spread over almost the whole Italy. By 1350, the plague had entered Scotland, Denmark and Sweden and finally Russia, through the hanzeatic towns. As historians estimate, the number of victims of the plague was about 35% of the population of medieval Europę. In England 1.4-2 million people died, in France - 8 million, and about 30 million in Europe.(fragment of text)
4
Content available remote Świętosława (Swatawa) - czeska królowa z dynastii piastowskiej
80%
W artykule przedstawiono losy jedynej córki księcia Polski Kazimierza Odnowiciela i Dobroniegi-Marii, Świętosławy (Swatawy). Praca ze względu na niewielki stan materiałów źródłowych jest niejednokrotnie hipotetyczna. W artykule omówiono datę urodzin i śmierci Świętosławy, jej małżeństwo z władcą czeskim Wratysławem, a także wpływ na swoich synów oraz rolę w państwie czeskim. Podjęto również próbę umiejscowienia jej dóbr oprawnych. (abstrakt oryginalny)
W niniejszym artykule została przedstawiona pozycja i rola matki króla Polski Władysława Jagiełły, Julianny Twerskiej. Problem dosyć istotny, ponieważ rzutuje na większość decyzji podejmowanych przez młodego hospodara litewskiego po objęciu tronu wileńskiego w 1377 roku po śmierci Olgierda. Natomiast data graniczną, czyli rok 1382, jest końcem wojny domowej na Litwie pomiędzy młodym Jagiełło, a jego stryjem Kiejstutem. Do dnia dzisiejszego toczy się dyskusja nad wkładem Julianny w ukształtowanie syna, a także na jest oddziaływanie na politykę zagraniczną dworu wileńskiego. Jednak należy zauważyć, iż Julianna pojawiała się na kartach historii w momentach krytycznych i zazwyczaj w otoczeniu innych ważnych person, z otoczenia Jagiełły. Tekst została podzielny wewnętrznie na dwie części, które może nie są wyraźnie wyeksponowane, ale pozwalają na swobodne poruszanie się w tekście. Część pierwsza jest przeglądem badań głównie historiografii okresu międzywojennego, kiedy to wyniki swoich badań publikowali wybitni historycy (np. Antoni Prochaska, Henryk Łowmiański, Oskar Halecki, Stanisław Smolka).Jednak obraz nie mógłby być kompletny bez zaprezentowania stanowiska najnowszej historiografii (np. Jarosław Nikodem, Jan Tęgowski), którzy kwestionują wiele, uważanych za pewnik, twierdzeń starszych pokoleń. Z kolei część druga jest próbą dyskusji z zaprezentowaniu przednio stanowiskami. Swoje poglądy opieram na wydaniach krytycznych dokumentów, a także na osiągnięciach innych badaczy. Tekst nie wyczerpuje całego problemu, a raczej jest przyczynkiem do dyskusji nad utartymi i niepodważalnymi poglądami części badaczy dziejów Litwy w XIV wieku. (abstrakt oryginalny)
Urząd legati iuridici w strukturze rzymskiej administracji prowincjonalnej jest stosunkowo mało znany. Był on wyjątkowo rzadko obsadzany z racji swego szczególnego charakteru. Zachowane źródła prawnicze i epigraficzne nie pozwalają jednoznacznie ocenić skali, na jaką działali jurydykowie w rzymskiej Brytanii. (fragment tekstu)
Najważniejsze zmiany w Europie na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych to zmiany ustrojowe w państwach Europy Środkowej, zjednoczenie Niemiec, rozwiązanie Układu Warszawskiego i Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, rozpad Jugosławii, odrodzenie niepodległej Litwy, Łotwy i Estonii, rozpad ZSSR i powołanie Wspólnoty Niepodległych Państw oraz rozpad Czechosłowacji. Omówiono czynniki o charakterze zewnętrznym i wewnętrznym, mające wpływ bezpośredni lub pośredni na zmianę międzynarodowego układu sił w Europie.
Przedstawiono w zarysie powojenną polityczną historię Niemiec, od Układu Poczdamskiego zaczynając, aż po zjednoczenie w latach 1989-90.
Celem niniejszego opracowania jest próba przedstawienia zaproponowanej przez Lichaczowa interpretacji dziejów i kultury Rosji. Jednocześnie omówione zostaną - wpływające na tę interpretację - poglądy rosyjskiego historyka na samo zjawisko kultury. W artykule zwrócono również uwagę a aspekt światopoglądowych uwikłań Lichaczowa. Prezentowana przez niego koncepcja rozwoju kultury rosyjskiej nie jest bowiem od nich wolna. Wnioski wypływające z kulturoznawczych i historycznych ustaleń projektują przyszłość, na swój sposób odpowiadając na tradycyjne w rosyjskiej myśli filozoficzno-społecznej pytanie: co robić? (fragment tekstu)
Nie ulega wątpliwości, że nad całą debatą nad miejscem krajów leżących w przestrzeni europejskiej między Niemcami a Rosją, w innym nieco ujęciu między Bałtykiem, Morzem Czarnym a Adriatykiem, ciążyła i ciąży niezwykle silnie aktualna sytuacja polityczna. W XIX wieku dominowały tu trzy, a nawet cztery mocarstwa - Rosja, Habsburgowie, Prusy-Niemcy i słabnąca Turcja - przy wybijających się z trudem do niepodległości państwach narodowych. W XX wieku bardzo wyraźnie zaznaczyły się dwa pojęcia: Mitteleuropa jako obszar wpływów niemieckich sięgających daleko na Wschód i Europa Wschodnia pojmowana po 1945 r. powszechnie w całym świecie jako obszar sowiecki czy sowieckich wpływów w zależnych od Moskwy tzw. krajach demokracji ludowej. (fragment tekstu)
Jeśli nie pamiętamy większości nazwisk osób czy nazw organizacji laureatów Pokojowej Nagrody Nobla, to nie ze względu na upływ czasu, ale dlatego, że ich osiągnięcia okazywały się nietrwałe albo ich związek z pokojem był wątpliwy. Coś mogło się wydawać w danym momencie ważne, lecz bieg historii tego nie potwierdził. Zdarzały się też decyzje kontrowersyjne już w momencie ich ogłoszenia. Ja także mógłbym przytoczyć długą listę nagród nietrafnych, niekiedy zdezawuowanych przez samych laureatów ich dalszą działalnością. Taktownie przemilczę. Muszę jednak powiedzieć, że kontrowersje i uwagi krytyczne wobec decyzji z 2012 r. o przyznaniu tej nagrody Unii Europejskiej zupełnie mnie zaskoczyły. Miały one różne podłoże: narcyzm niektórych laureatów z przeszłości, niechęć do UE czy Europy lub też zwyczajna niewiedza dotycząca aktywności Unii czy też reguł przyznawania tej nagrody. (fragment tekstu)
12
61%
Niniejszy artykuł opisuje proces deportacji ludności przeprowadzony przez władze ZSRR w latach 1940-1941 na ziemiach polskich znajdujących się pod okupacją sowiecką tzw. Kresach Wschodnich po 17 września 1939 roku. Z różnych danych wynika, że represjom poddano od 350 tys. do nawet 1,2 mln obywateli II Rzeczpospolitej, którzy zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domów i wywiezieni w odległe tereny sowieckiej Rosji m.in. na Syberię i do Kazachstanu. Tam poddani zostali ciężkiej przymusowej pracy. Ich sytuacja zmieniła się dopiero po ataku III Rzeszy na ZSRR, która miała miejsce 22 czerwca 1941 roku. Zwolnieni z obowiązków nałożonych przez okupanta obywatele II RP szukali pomocy w miejscach tworzenia się polskiej armii w ZSRR, a część z nich została potem ewakuowana do Iranu skąd trafili do Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i innych państw świata. Szczególną uwagę zwrócono zarówno na wytyczne zawarte w dokumentach NKWD jak i wspomnienia wysiedleńców zawierające faktyczny obraz procederu, któremu zostali poddani. Analizie poddane zostały poszczególne etapy procesu deportacyjnego począwszy od sporządzania list wysiedleńców i pierwszych dni po wyrzuceniu z domów poprzez trwającą kilka tygodni ciężką podróż, a skończywszy na opisie katorgi na terenach wschodnich ZSRR. Praca zawiera informacje dotyczące różnych elementów życia wysiedleńców m.in. ciężkiej pracy, walki z chorobami, zmagań o żywność, a także kultywowania narodowych tradycji, życia religijnego czy kulturalnego. (abstrakt oryginalny)
Opis podejścia władz Królestwa Polskiego do lokalnych oznaczeń miejscowych i drogowych oraz wiorstowych wskazuje, iż problem ten stał się celem intensywnych zabiegów jeszcze w okresie konstytucyjnym. Otwarcie antynarodowy aspekt zagadnienia ujawnia się w roku 1833, gdy podjęto decyzję o wymazaniu z przestrzeni publicznej wszelkich oznak polskich kolorów państwowych. Następnie, gdy wprowadzono przepisy, aby we wszystkich wsiach wystawić słupy z oznaczeniem ich nazw, od roku 1835 drogowskazy miały nosić napisy nie tylko polskie, ale i rosyjskie. W roku 1843 namiestnik postanowił, aby stawiane przy szlakach komunikacyjnych przez właścicieli dóbr słupy drogowe uzupełnić o nowe dwujęzyczne napisy, zawierające informacje o "nazwie miejsca i liczbie domów". Z kolei rozporządzenie o wprowadzeniu rosyjskich, wiorstowych, oznaczeń dystansu zostało wydane na długo przed powstaniem listopadowym. W konkluzji widzimy nieustanną troskę władz państwowych o uporządkowanie sytemu drogowskazów oraz tablic z nazwami miejscowości, z czym jednak łączy się nieodparcie wykorzystanie przez Rosjan zmian systemu oznaczeń drogowych do wprowadzenia wizualnie wszechobecnej tendencji rusyfikacyjnej.(abstrakt oryginalny)
Artykuł poświęcony jest sytuacji polityczno-militarnej w Europie w połowie 1941 roku i uderzeniu Niemiec na Związek Radziecki. W ten sposób rozpoczęła się wojna na froncie wschodnim, która trwała ze zmiennym szczęściem aż do maja 1945 roku. Armia Czerwona zdobyła Berlin i dotarła do Łaby, gdzie spotkała idące z zachodu wojska brytyjsko amerykańskie. Sukces ten stał się możliwy dzięki utworzeniu koalicji antyhitlerowskiej złożonej ze Związku Radzieckiego, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych oraz wielu innych państw. Członkiem koalicji była także i Polska. (abstrakt oryginalny)
Władze austriackie traktowały Galicję jako wewnętrzną kolonię, zróżnicowany był jednak stopień jej podległości kolonialnej. Bilans pierwszego, okołoosiemdziesięcioletniego okresu rządów austriackich w Galicji był negatywny. Region ten nie został objęty reformami światłego absolutyzmu, które przeprowadzono w krajach austriackich, czeskich i węgierskich. Włączony do strefy krajów basenu dunajskiego, odcięty od tradycyjnych rynków zbytu, doświadczany kolonialną polityką Wiednia, pomijany przy inwestycjach, stanowił prowincję peryferyjną, skazaną na stagnację gospodarczą i społeczną. Niemniej przyłączenie do cesarstwa Habsburgów umożliwiło, zwłaszcza wschodniej Galicji, przyjęcie po raz pierwszy orientacji prozachodniej. Era autonomiczna (od 1867 r.) przyniosła w Galicji istotne zmiany ustrojowe i stanowiła ważny czynnik postępu ekonomicznego i cywilizacyjnego. Miało miejsce zjawisko importu kulturowego w zakresie wielu rozwiązań zachodnioeuropejskich, m.in. w sferze gospodarki komunalnej, ubezpieczeń i zarządzania. Relacje kolonialne między metropolią a prowincją są jednak widoczne np. w układzie sieci kolejowej wybudowanej w Galicji czy też w polityce gospodarczej władz wiedeńskich wobec tego regionu. Wyrazem kolonialnych relacji Galicji i monarchii habsburskiej zauważalnych również i dziś była sfera militarna. (abstrakt autora)
Tekst jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego Wilno zachowało daleko posuniętą rezerwę wobec propozycji reaktywacji unii przedstawionej przez Józefa Piłsudskiego w Odezwie do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego (22 kwietnia 1919 r.) w oswobodzonym od bolszewików mieście. W czasie wojny polsko-sowieckiej J. Piłsudski podejmował liczne działania w celu doprowadzenia do odrodzenia unii lubelskiej w nowoczesnym, XX-wiecznym kształcie. Na niepowodzenie tej polityki federacyjnej miały głównie wpływ konsekwencje niemieckiej polityki specjalnej prowadzonej w latach 1915-1918 na terenie niemieckiej okupacji części ziem byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego, tzw. Ober-Ost. Polityka Niemców mająca na celu osiągnięcie własnej dominacji politycznej i gospodarczej na okupowanym terytorium wykorzystywała ambicje polityczne innych niż polska narodowości, starała się o antagonizowanie przedstawicieli różnych grup narodowych z najsilniejszą i najniebezpieczniejszą dla niemieckich interesów na terytorium byłej Rzeczpospolitej Obojga Narodów grupą polską. W tej sytuacji liderzy litewscy i białoruscy pozostający pod okupacją niemiecką nie widzieli korzyści płynących z ewentualnego sojuszu z Polakami, a posunięcia mające wymowę antypolską przynosiły im konkretne dotacje ze strony niemieckich okupacyjnych władz wojskowych. Próby porozumienia się polityków polskich, litewskich i białoruskich kończyły się zatem niepowodzeniem, zwiększały się natomiast sprzeczności interesów spadkobierców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego (16 lutego 1918 r. Litwini ogłosili po raz drugi niepodległość, 25 marca 1918 r. liderzy BRL wydali III Hramotę, 11 listopada 1918 r. proklamowano powstanie pierwszego litewskiego rządu, 11 grudnia 1918 r. członkowie żydowskiej starszyzny weszli do litewskiej Taryby). Wejście bolszewików do Wilna dodatkowo zantagonizowało Polaków i Żydów. Niezależnie od narodowości mieszkańcy Wilna odnieśli się więc nieufnie do idei federacji. Nie była zatem możliwa realizacja projektu systemu (ew. unii) państw buforowych, oddzielających Polskę od Rosji. W wyniku politycznej klęski polityki federacyjnej po podpisaniu traktatu ryskiego na terenie b. Rzeczypospolitej Obojga Narodów nie było już silnego związku narodów mogącego skutecznie stawić opór różnego rodzaju ekspansji - czy to ze wschodu, czy z zachodu. (abstrakt oryginalny)
O Oskarze Haleckim, jednym z najwybitniejszych dziejopisów polskich XX wieku, powiedziano i napisano już wiele, choć wciąż brak studium biograficznego. Najnowszy artykuł na jego temat wyszedł w zeszłym roku spod pióra prof. J. Kłoczowskiego1. W mojej wypowiedzi chciałbym położyć nacisk na rolę wielkiego uczonego jako pioniera studiów Europy Środkowo-Wschodniej. Rozwijając ten wątek w jego twórczości, należy umieścić go w szerszym kontekście pisarstwa i dydaktyki, a także powiedzieć parę słów o osobowości Oskara Haleckiego jako człowieka. (fragment tekstu)
Droga, jaką przebyła Rosja od swej państwowej inicjacji w drugiej połowie wieku XIII pod postacią księstwa moskiewskiego, jednego z wielu udziałów licznie rozrodzonych Rurykowiczów, do osiągnięcia rangi światowego imperium, słusznie budzi pewne pytania. Dotyczą one przede wszystkim problemu, kiedy i w jakich okolicznościach narodził się jej imperialny status, a także, chociaż może w mniejszym stopniu, w opozycji do kogo/czego miało to miejsce. (...) Pytanie o charakter państwa/imperium rosyjskiego jest też związane z jego miejscem w świecie, i to nie w aspekcie geograficznym, ale przede wszystkim cywilizacyjnym. (fragment tekstu)
Prawdopodobnie każda historia jest jakimś wymierzaniem sprawiedliwości, każda historia musi bowiem poruszyć kwestię przyczyn i skutków, rozdzielić winy i zasługi. Każda historia ZSRR podejmuje w jakiś sposób kwestię gleby i ziarna - to znaczy odpowiada na pytanie, co głównie wpłynęło na powstanie, charakter i rozwój nowego ustroju, czy głównym czynnikiem sprawczym były tradycje rosyjskiego samodzierżawia, czy raczej importowana ideologia. Malia opowiada się za drugą opcją, mimo nacisku, jaki kładzie na rodzajową odmienność rewolucji rosyjskiej na tle innych rewolucji, to jednak historia tej rewolucji jest dla niego częścią procesu paneuropejskiego. Historia Rosji, mimo wszystko, jest dla niego częścią historii Europy. (fragment tekstu)
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.