Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

P. Czarnecki, Historia filozofii, Difin, Warszawa 2011

100%

Dancák P.

Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne

|

2010

|

nr 5 (2)

493-496

Recenzowana publikacja z pewnością nie należy do podręczników napisanych w taki, a nie inny sposób z uwagi na aktualną potrzebę rynkową. Już pobieżne przejrzenie tekstu wskazuje, że filozofia - tak jak została przedstawiona w podręczniku - jest wprawdzie pewnym sposobem myślenia o pewnych problemach, jednak dla Autora problemy te są przede wszystkim problemami człowieka. Praca Autora pokazuje, jak bardzo sposób przekazania wiedzy o filozofii zależy wyznawanej przez autora podręcznika koncepcji filozofii. W przypadku Historii filozofii chodzi zresztą nie tyle o samą koncepcję, bowiem często zdarza się, że autorzy podręczników przyjmują określoną koncepcję filozofii (oraz koncepcję podręcznika filozofii) po to, aby napisać podręcznik właśnie w oparciu o tego rodzaju "podręcznikową", stworzoną specjalnie na użytek dydaktyczny koncepcję- chodzi przede wszystkim o opowiedzenie się za jednym z dwóch zasadniczych sposób patrzenia na rzeczywistość: za perspektywą przyrodniczą bądź za perspektywą humanistyczną.(fragment tekstu)

2

Wojciech Słomski jako historyk filozofii

80%

Ryziński R.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2009

|

nr 2

61-70

W czasach średniowiecznych z języka łacińskiego utrwaliło się przekonanie, że każdy człowiek, każda jednostka ludzka ma prawo do wolności, jest z natury wolny. Rzecz ta odnosi się do każdego człowieka, niezależnie od stanu, nie ma od tej reguły wyjątku, co nie znaczy, że wartości te nie były brutalnie deptane i zapominane. W XV wieku zaczynały się z sobą ścierać dwie koncepcje wolności, które źródło swoje biorą w ockhamizmie i tomizmie. W pierwszej wolność polega przede wszystkim na urzeczywistnianiu ludzkich postanowień. W drugiej człowiek poddaje się rzeczą, które uważa za właściwe, a jego własny rozum podaje mu jako cel do zrealizowania. Jedno pytanie ciągle krąży w dysputach na temat wolności jaki jest stopień i zakres jej ograniczenia, gdzie się owo ograniczenie zaczyna, a gdzie kończy? (fragment tekstu)

3

Utopia platońska

80%

Gołoś M.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2010

|

nr 1

143-157

Utopia platońska, jak już to zostało powiedziane, zasadzała się na zasadzie sprawiedliwości, gdzie jednostka była podporządkowana państwu, a ono celom moralnym. Utopia ta ma także wymiar arystokratyczny, ponieważ państwem rządzą najlepsi jego obywatele, dobrze urodzeni, odpowiednio wychowani, etc. Tylko oni mogli w odpowiedni, sprawiedliwy sposób decydować nie tylko o ogólnym kształcie państwa i drodze jego rozwoju, ale także o dobrach należnych każdemu mieszkańcowi polis. Dlatego tak istotne było wychowanie. Rządzący mieli przygotowywać się swojego powołania począwszy od 20 roku życia. Najpierw obowiązywała ich 2 - 3 letnia służba wojskowa. W kolejności uczyli się matematyki, astronomii, muzyki i gimnastyki. W 30 roku życia następowała wtórna selekcja. Większość pozostawała w stanie strażników, a tylko najlepsi z najlepszych przechodzili do następnego okresu edukacji. Nauka dialektyki - a więc nauki zajmującej się tym, co dobre i ogólne - trwała 5 lat. Kolejne 15 lat adepci stanu rządzącego spędzali na pracy w administracji oraz w wojsku na stanowiskach dowódczych. Dopiero około 50 roku życia zdolni byli przejmować władzę. (fragment tekstu)

4

Wissariona Bielińskiego zmagania z rzeczywistością

80%

Dobieszewski J.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Nauki Społeczne

|

2009

|

1

|

nr 78

22-31

Bieliński jest swego rodzaju symbolem rosyjskiego inteligenta, powszechnie uznanym w tej dziedzinie wzorcem. Przy tym nie pozostawił Bieliński wielkich i wybitnych dzieł, oddziaływał raczej charyzmą osobowości, siłą charakteru, pasją i dynamiką myśli, które już za jego życia przyczyniły się do powstania "mitu Bielińskiego" i nadania mu miana "szalonego Wissariona". W artykule spróbujemy jednak przyjrzeć się przynajmniej pewnym poglądom filozoficznym Bielińskiego, dającym się bez większego trudu wyczytać z jego korespondencji, publicystyki, tekstów krytycznoliterackich. (abstrakt oryginalny)

5

Zasada konstytuująca nauki szczegółowe. Arystoteles czy Platon ?

80%

Jaskóła J.

Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach

|

2008

|

Prawda i świat człowieka. Studia i szkice filozoficzne

83-101

Współczesne nauki szczegółowe "czują się dobrze" w obrębie własnej metodologii i pozyskiwanego, kształtowanego na wytyczonym przez nią obszarze, przedmiotu. Nie jest w stanie tego "samopoczucia" naruszyć powracające - zresztą z coraz mniejszym natężeniem, z coraz mniejszą zdolnością przyciągania uwagi, z coraz mniejszą umiejętnością inspirującego sformułowania problemu i jego znaczącego dla rozumienia "rzeczywistości naukowej" rozwiązywania - dyskusje dotyczące porządku pierwotności relacji metoda-przedmiot, czy próby wykraczania poza obręb swojej specjalistycznej dziedziny poznania rzeczywistości ku szerszej nad nią refleksji. Szczególnie ten drugi rodzaj rozważań naukowcy lubią nazywać filozofią, a filozofowie, którzy zajmują się nauką, z taką ich klasyfikacją się zgadzają. Co więcej, filozofia współczesna (krytyczna) w ogóle oddała pewien obszar refleksji nad rzeczywistością, jako właściwy obszar realizacji fenomenu rozumności, tak zwanym naukom szczegółowym. Jest to swoiste pokłosie rozdziału przedmiotu poznania na właściwy naukom przyrodniczym i humanistycznym, wypracowania postawy "rozpraszającej" prawdę, obezwładniającego sukcesu techniki i społeczeństwa masowego, i wielu innych czynników. W konsekwencji m.in. otrzymujemy zwielokrotniony świat, a właściwie zwielokrotnione światy, które wystarczają sobie same - stanowią siebie i uzasadniają. Światy, które przez redukcję pozostałych do siebie lub przez postawę "bezrefleksyjnej oczywistości" radzą sobie z "naiwnym", ale przecież w tym wypadku dojmującym, postrzeganiem świata zastanego jako jedna, jako tego, co jest. (fragment tekstu)

6

Czy filozofia jest nauką?

80%

Laskowska-Stasiuk J.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Nauki Humanistyczne

|

2001

|

6

|

nr 897

58-67

Przedstawiono historię i aktualny stan sporu między filozofią i nauką.

7

Feješ przeciw Rousseau

80%

Dupkala R.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2010

|

nr 2

37-42

Wpływ francuskiej filozofii oświeceniowej na wykształconych Słowaków z XVIII i XIX wieku nie był jednorodny ani jednakowy pod względem znaczenia. Niektórzy autorzy słowaccy reagowali na oświeceniową filozofię francuską krytycznie (M. Institoris-Mošovsky), inni przeciwnie - oceniali ją pozytywnie (S. Fuchs). Najliczniejsza grupa autorów słowackich XVIII i XIX wieku stosowała wobec niej podejście zróżnicowane lub wybiorcze. Do tej grupy można zaliczyć także tych autorów, którzy stosowali podejście zróżnicowane również wobec poszczególnych przedstawicieli Oświecenia francuskiego, gdyż jedne poglądy danego autora przyjmowali, inne natomiast odrzucali. (fragment tekstu)

8

Zadania stawiane filozofii przez Karla R. Poppera

80%

Kilian K. J.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio I. Philosophia-Sociologia

|

1998

|

23

97-111

Artykuł, stanowi próbę obrony filozofii jako dziedziny autentycznych problemów, którą dokonuje Popper, wobec opcji traktującej filozofię jako dziedzinę pseudoproblemów. W perspektywie zadań, jakie stawia przed filozofią Popper, jawi się przede wszystkim powrót do badania problemów przenikających rozmaite dziedziny wiedzy. Fundamentalne znaczenie dla Poppera ma sposób rozumienie świata i samych siebie. Celem jego filizofii jest właśnie filozoficzne uzupełnianie wiedzy o świecie, jak również sam fakt stworzenia wiedzy o świecie. Zdaniem Poppera, autentyczne problemy filozoficzne mają swoje problem poza filozofią, tkwią w samej rzeczywistości, zarówno fizycznej jak i kulturowej.

9

Kategoria wartości w myśli starożytnej i średniowieczu

61%

Przybyła H.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2014

|

Podstawowe kategorie ekonomiczne w ujęciu wybranych kierunków myśli ekonomicznej : kategoria wartości

9-34

W rozważaniach na temat przedklasycznej myśli ekonomicznej, a zwłaszcza jej obecności w filozofii starożytnej oraz w średniowieczu ważne jest uwzględnienie dwóch kwestii. Po pierwsze, filozofowie tego okresu zajmowali się pewnymi aspektami działalności gospodarczej ludzi w ograniczonym zakresie. Po drugie, zmiany w myśleniu ekonomicznym są funkcją swojego czasu i pytania o naturę gospodarowania są uwarunkowane historycznie. W związku z tym poglądy na temat życia gospodarczego starożytnej Grecji były pochodną gospodarki naturalnej, a epoki średniowiecza wywodziły się z ustroju feudalnego. Charakterystyczną cechą starożytnej i średniowiecznej myśli ekonomicznej było to, że celem wysiłków poznawczych była holistyczna analiza społeczeństwa bez oddzielania jednej aktywności ludzkiej, np. gospodarczej od pozostałych, nadawanie kluczowego znaczenia problemom etycznym oraz ocena problemów gospodarczych przez pryzmat etyki. Taką tendencję można znaleźć i obecnie w ekonomii heterodoksyjnej, w ekonomii społecznej czy etyce życia gospodarczego. (fragment tekstu)

10

Pytania o tozsamość filozofii współczesnej

61%

Słomski W.

Nauka, Gospodarka, Społeczeństwo

|

2014

|

nr 1 (8)

3-8

Bardzo często stawiamy pytania: Czym jest filozofia? Jak rozumieć filozofię? Co to jest filozofia współczesna? Pytania te sugerują, że istnieje pewna dziedzina wiedzy zwana filozofią, którą można w określony sposób scharakteryzować. Tymczasem założenie to nie jest wcale oczywiste. Współczesna filozofia składa się z szeregu dyscyplin mniej lub bardziej szczegółowych, z których część rości sobie pretensje do autonomii pojmowanej jako niezależność względem pozostałych dyscyplin filozoficznych. Nie jest to bynajmniej cecha filozofii współczesnej, choć zjawisko specjalizacji charakterystyczne dla wszystkich nauk, nasila się obecnie także w filozofii. Filozofia nigdy nie stanowiła jednolitej całości, lecz składała się z kilku głównych działów, które wprawdzie pozostawały zależne od siebie (w przeciwnym razie nie byłoby możliwe tworzenie systemów filozoficznych), mogły być jednakże uprawiane w sposób od siebie niezależny. Wśród owych głównych działów filozofii należy wymienić przede wszystkim metafizykę (ontologię), czyli teorię bytu, epistemologię, czyli teorię poznania, oraz etykę, czyli teorię dobra1(fragment tekstu)

11

O rzeczy filozofii

61%

Kwiatkowski S.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Łódzka

|

2008

|

z. 44, nr 1039

89-107

Podstawowym zadaniem filozofii jest podążanie za transcendencją. Dziś, gdy dominuje naukowy światopogląd i przedmiotowe przedstawianie, to zadanie ulega zapomnieniu. W dobie panującej pewności myślenia zajmowanie się transcendencją, która wykracza poza dogmatyczną religijną albo psychologiczną interpretację, wydaje się bezprzedmiotowe i zbyteczne. Ale właśnie dzięki takiemu "nieokreślonemu" postępowaniu myślenie filozoficzne nabywa egzystencjalnego charakteru - wprowadza się w swoistą nierównowagę. Dzięki niej myśl pozostaje otwarta: myśliciel może napotkać coś istotnego, nieprzewidywalnego. (abstrakt oryginalny)

12

Istnienie jako kategoria filozoficzna w ujęciu profesora Jana Legowicza

61%

Wawrzonkiewicz-Słomska A.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2009

|

nr 2

51-59

Pytanie o istnienie w ujęciu filozoficznym od zawsze nurtowało myślicieli i jak pisze Jan Legowicz ciągle powracało. Zadawali je technolodzy jońscy, starożytni atomiści, średniowieczni naturaliści. Zdaniem profesora swoistą odpowiedzią na te wszystkie pytania było dzieło Kopernika, który z jednym odkryciem z centrum układu słonecznego za jaki uważana była Ziemia strącił ją do roli planety, krążącej wokół ruchomego do tej pory Słońca. Jednakże pomimo tego pytanie to nie przestało nurtować dalsze pokolenia badaczy, filozofów i innych myślicieli, do grona których Jan Legowicz zalicza Kepplera, Newtona czy Holbacha. Nawet dziś zdaniem profesora pytanie o istnienie świata i człowieka nie straciło nic na ważności i ciągle przewija się w rozważaniach filozoficznych. Zgodnie z poglądami Jana Legowicza "człowiek współczesny, choć wyzwolony dzięki postępowi technicznemu z wielu lęków i niepokojów przed zagrożeniem ze strony kosmosu, niemniej jednak ponownie zamyka się w ciasnym indywidualiźmie, często odkrywa od swego aktywnie historycznego powiązania ze światem rzeczy i w poszukiwaniu powrotu do swego źródła - pyta o wywód wszechistnienia rzeczy." (fragment tekstu)

13

Status zákona v Platónových dielach "Politeia" a "Nomoi"

61%

Wollner U.

Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach

|

2008

|

Prawda i świat człowieka. Studia i szkice filozoficzne

155-163

Artykuł omawia ujęcie prawa, sprawowania władzy i polityki, według Platona, w jego dziełach "Politeia" i "Nomoi".

14

Odpowiedzialność jako wyraz prawdy antropologicznej

61%

Kiepas A.

Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach

|

2008

|

Prawda i świat człowieka. Studia i szkice filozoficzne

111-121

W ostatnich latach daje się wyraźnie zauważyć wzrost zainteresowania kategorią odpowiedzialności, o której mówi się wiele w kontekście różnych dziedzin działalności człowieka. Nastąpiła nawet pewna dewaluacja tego pojęcia, które często jest traktowane jako słowo-klucz, otwierające różne możliwości rozwiązań wielu problemów, z jakimi mamy obecnie do czynienia. Pojęcie odpowiedzialności nie jest całkiem nowe i było ono wielokrotnie wykorzystywane w tradycji filozoficznej, szczególnie w tradycji antropologicznej i etycznej. W różnorodnych koncepcjach antropologicznych, jako przykład można podać personalizm czy egzystencjalizm, przypisuje się odpowiedzialności istotne znaczenie. To ona jest bowiem jednym z tych fenomenów ludzkiego bycia w świecie, w którym ogniskuje się to, co właściwe dla człowieka jako osoby lub też jako egzystencji. Skąd więc nagle dzisiaj takie zainteresowanie odpowiedzialnością? Ma ono wiele przyczyn i stąd też nie sposób ich wszystkich wymienić, lecz wybranym warto się bliżej przyjrzeć. (fragment tekstu)

15

Arystoteles - zoon politikon

61%

Gołoś M.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2009

|

nr 2

95-101

Arystoteles (384-322 p.n.e) wywodził się ze Stagiry z rodziny lekarskiej. Był najwybitniejszym uczniem Akademii, która opuścił po wyborze Speuzypa na następcę Platona. Sam zajmował się edukacją młodego Aleksandra Wielkiego. Około roku 335 roku założył własną szkołę Lykeion. Do historii przeszła metoda nauczania, którą stosował Stagiryta i od której jego uczniów nazywana także perypatetykami. Po śmierci Aleksanda, oskarżony o bezbożność opuścił Ateny i wkrótce potem umarł w Chalkis. Kanon pism Arystotelesa jest niezwykle obszerny. Stanowią go pisma teoretyczne oraz praktyczne. W ramach tych ostatnich znajduje się polityka. Najważniejszym pismem omawiającym te kwestie jest Politeia. Niektóre kwestie filozofii polityki znaleźć można także w Etyce nikomachejskiej oraz Ustroju politycznym Aten. Inaczej niż Platon, Arystoteles nie formułował rewolucyjnej teorii państwa ale zajmował się raczej opisem istniejących systemów i zwłaszcza człowieka w ramach tych systemów. (fragment tekstu)

16

Pluralizm, wartości i prawda we współczesnych dyskusjach filozoficznych

61%

Wojewoda M.

Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach

|

2008

|

Prawda i świat człowieka. Studia i szkice filozoficzne

135-154

Według jednej z definicji, zawartej w Routledge Encyclopedia of Philosophy - pluralizm to koncepcja według której ostatecznie istnieje wiele rzeczy i wiele rodzajów rzeczy niesprowadzalnych do konstytutywnej jedności, pluralizm jest intelektualną opozycją wobec filozoficznego monizmu, który różnorodność rzeczy tłumaczy poprzez idee jedności. Niektórzy badacze używają terminu «pluralistyczny» na określenie możliwości wyboru różnych sposobów życia, standardów moralnych i przekonań religijnych. W historii i współcześnie pluralizm miał wiele wariantów, jego zwolennicy reprezentują różne nurty i style myślenia. Pluralizm zazwyczaj jest rozumiany jako przeciwieństwo monizmu ontologicznego, epistemologicznego, etycznego, religijnego, politycznego. Stanowiska monistyczne kładły nacisk na to, co łączy, spaja, poszukując dla wielości bytów metafizycznej podstawy. Moniści to także racjonaliści, skłonni do tworzenia zasad poznania, które pomijają różnice i eksponują abstrakcyjnie wyznaczone cechy jedności. W przeciwieństwie do monistów pluraliści za punkt wyjścia przyjmują różnorodność ontyczną bytów oraz wielość sposobów postrzegania i rozumienia rzeczywistości. (fragment tekstu)

17

Arystotelizm protestancki Eliasa Ladivera a filozofia na Słowacji

61%

Dupkala R.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2009

|

nr 2

71-81

Sposób filozofowania w duchu arystotelesowsko-scholastycznym E. Ladiver opanował podczas swych studiów na uniwersytetach niemieckich w Erfurcie i Wittenberdze. Zapoznał się tam nie tylko z twórczością Arystotelesa, lecz także z jej interpretacją protestancką w wersji tamtejszych profesorów J. Scharffa, A. Caloviusa, G. Meissnera i innych. Do "szkoły preszowskiej" przybył w roku 1667 r. Jako profesor filozofii i teologii nauczał w klasie czwartej (classis logicorum), gdzie realizował program wykładów z logiki w oparciu o podręcznik J. Scharffa i C. Danhavera Peripathetica logica , podręcznik filozofii praktycznej Wendelera Philosophia practica oraz podręcznik teologii polemicznej Weleriusa Theologia polemica. (fragment tekstu)

18

Platońska koncepcja filozofii politycznej

61%

Nowak A. W.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2009

|

nr 2

71-81

Filozofia europejska narodziła się 2700 lat temu w Grecji. Jest jednym z podstawowych wzorników ludzkiej tożsamości. Na przełomie wieków filozofia grecka dała wielu myślicieli. Byli wśród nich tacy, których poglądy miały wpływ na dalszy rozwój tej dziedziny oraz stali się wzorami dla następców żyjących nawet wiele lat po nich. Główną siedzibą filozofii były Ateny, a jednym z najwybitniejszych filozofów w tym czasie był Platon. Urodził się w 427 r. p.n.e. w zamożnej rodzinie ateńskiej. Był wystarczająco dorosły, aby oglądać ostatnie sceny tragedii - zmierzchu i upadku imperium ateńskiego. Żył również na tyle długo, "aby być świadkiem początków imperium zupełnie innego rodzaju, imperium Filipa Macedońskiego" [Hare, 1982: 11]. Przez trzy ostatnie dziesięciolecia piątego stulecia, aż do swej klęski w 405r.p.n.e., Ateny były w stanie niemal permanentnej wojny ze Spartą, która wraz ze swoimi sprzymierzeńcami stawiała opór ateńskiej potędze i w końcu złamała ją. Same Ateny były względnie wolne od politycznych morderstw, do których dochodziło wszędzie indziej w Grecji, jednak także tam sytuacja była bardzo ostra i napięta. (fragment tekstu)

19

Z historii paradoksu. Kierkegaard - istnienie ludzkie jako paradoks

61%

Filek J.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

1990

|

nr 310

19-30

W każdej koncepcji, w której paradoks pojawia się w całej pełni, oznacza on w gruncie rzeczy coś innego, choć te rozmaite znaczenia wyrastają ze wspólnych korzeni. Chcąc zbliżyć się do owej istoty paradoksu, należy dokonać analizy każdej koncepcji z osobna, tak by niezależnie od odmienności zawartego w niej paradoksu uchwycić także to co wspólne. (fragment tekstu)

20

Problemy z problemami filozofii (o fundamentach filozofii)

61%

Piątek Ł.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Nauki Humanistyczne

|

1996

|

2

|

nr 722

99-112

Przedstawiłem własne rozumienie filozofii i jej problemów. Jest ono niekoniecznie reprezentatywne dla większości filozofów. Zresztą w tych sprawach takie reprezentatywne ujęcie przypuszczalnie w ogóle nie istnieje. Warto zatem sięgnąć do innych licznych podręczników i porównać różne sposoby ujmowania poruszanych spraw, a potem wybrać ten, który Tobie odpowiada. (fragment tekstu)