Szacuje się, że w krajach o wysokich dochodach 1 na 10 pacjentów doznaje uszczerbku na zdrowiu podczas hospitalizacji, a w krajach o niskich i średnich dochodach notuje się 134 milionów zdarzeń niepożądanych, co oznacza 2,6 miliona zgonów rocznie. Rzecznik Praw Pacjenta wskazuje, że w Polsce również ok. 10 proc. hospitalizowanych pacjentów doświadcza zdarzenia niepożądanego. Badania dowodzą, że negatywne skutki zdarzenia dotykają zarówno pacjenta, jako głównego poszkodowanego, personel ochrony zdrowia, który może odczuwać poczucie winy czy strach przed konsekwencjami po zdarzeniu, jak i placówki ochrony zdrowia, na które w przypadku wniesienia sprawy sądowej przez pacjenta spada obowiązek wypłacenia ewentualnego odszkodowania. Wyzwaniem staje się zatem zmniejszenie liczby zdarzeń niepożądanych. Pierwszym krokiem do tego jest wprowadzenie w organizacjach ochrony zdrowia kultury przyjaznej zgłaszaniu tych zdarzeń. Kultura zgłaszania zdarzeń niepożądanych nie rodzi się naturalnie, ze względu na charakter tych zdarzeń, dlatego w wielu środowiskach powstają regulacje związane z tą kwestią. W Unii Europejskiej obowiązek prawny zgłaszania zdarzeń mają placówki ochrony zdrowia w Danii, Norwegii i Szwecji. Dobrowolny system zgłaszania zdarzeń niepożądanych przez pacjentów obowiązuje m.in. w Danii, Francji czy Szwecji. Przykładem kraju pozaeuropejskiego, w którym istnieje obowiązek prawny zgłaszania niepożądanych zdarzeń medycznych, jest Australia; obowiązek ten wprowadzono wraz z programem ich otwartego ujawniania pacjentom. W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie obowiązują ustawy o przeprosinach, nakładające na pracowników ochrony zdrowia obowiązek przeprowadzenia rozmowy z pacjentem po wystąpieniu zdarzenia niepożądanego. W Europie programy otwartego ujawniania wprowadziły m.in. Dania i Irlandia. Zgodnie z obowiązującym prawem w Polsce nie ma obowiązku rejestrowania czy zgłaszania niepożądanych zdarzeń medycznych. Nie istnieją także żadne uregulowania w zakresie obowiązku komunikowania ich pacjentom. Programy otwartego ujawniania, o których mowa powyżej, opierają się na stworzeniu środowiska pracy przyjaznego zgłaszaniu i rejestrowaniu niepożądanych zdarzeń medycznych, ich ujawnianiu pacjentom lub/i ich bliskim, oraz zaopiekowaniu się tzw. second victims, czyli personelem zaangażowanym w zdarzenie. Spisane procedury, programy czy poradniki dla różnych szczebli personelu placówki medycznej to tylko część elementów, na które składają się te rozwiązania. Programy te często powiązane są z kulturą sprawiedliwego traktowania, której celem jest przekonanie pracowników do zgłaszania zdarzeń związanych z bezpieczeństwem, poprzez zbudowanie kultury bezpieczeństwa psychicznego, wzajemnego zaufania, uczenia się i odpowiedzialności. Celem niniejszej pracy jest analiza procesów ujawniania zdarzeń niepożądanych wprowadzonych w Australii, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych opierających się na programach i ustawach o przeprosinach. W krajach tych, zwłaszcza w Australii, uregulowania te są wdrożone kompleksowo i są rekomendowane przez nadzór ochrony zdrowia. Analizie poddane zostaną główne założenia programów, zasady ujawniania zdarzeń pacjentom oraz najczęstsze obawy, jakie towarzyszą personelowi w tym procesie. Celem jest również próba odpowiedzi na pytanie, dlaczego i jak placówka ochrony zdrowia powinna zaopiekować się personelem zaangażowanym w zdarzenie oraz czym jest just culture, czyli kultura ułatwiająca wprowadzanie programów ujawniających. (fragment tekstu)