Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Zasada ochrony konsumenta z art. 76 polskiej Konstytucji na tle prawa Unii Europejskiej

100%

Pachuca-Smulska B.

Przedsiębiorczość i Zarządzanie

|

2019

|

t. 20, z. 3, cz. 3 Administracja a zarządzanie

71-84

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie czy polska Konstytucja stwarza silne podstawy prawne pod gwarancje wysokiego poziomu ochrony praw konsumenta, do którego obligują państwa członkowskie przepisy prawa Unii Europejskiej. Badania będą prowadzone w kontekście regulacji unijnych i art. 76 Konstytucji RP, który wyznacza kierunek i stanowi fundament ochrony konsumenta. Z uwagi na ograniczone rozmiary niniejszego opracowania, zaznaczyć trzeba, że nie pozwalają one na kompleksową i szczegółową analizę badanego problemu, a jedynie jest ono wycinkowym głosem w dyskusji, w którym wskazane zostaną tylko wybrane zagadnienia w odniesieniu do art. 76 Konstytucji. W pracy zostanie wykorzystana przede wszystkim metoda dogmatyczna i analityczna w kontekście obowiązujących regulacji i wybranego orzecznictw. (fragment tekstu)

2

O potrzebie modernizacji polskiej służby cywilnej - w poszukiwaniu modelu po 20 latach reform

100%

Przywora B., Bielecki L.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2017

|

64

|

nr 2

83-97

Reforma służby cywilnej należy do istotnych zagadnień w procesie transformacji ustrojowych w Polsce po 1989 r. Skonstruowanie odpowiedniego systemu wartości, zasad i procedur służących realizacji zadań państwa przez działający w jego strukturach korpus urzędników nastręczało i w dalszym ciągu stwarza ustawodawcy wiele problemów. Dlatego autorzy niniejszego opracowania podjęli próbę oceny regulacji prawnych dotyczących służby cywilnej pod kątem wskazania kierunków dalszych zmian w celu zagwarantowania ich zgodności z Konstytucją RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. oraz zapewnienia efektywności działania administracji publicznej. (abstrakt oryginalny)

3

Samorząd terytorialny w Konstytucji RP

100%

Niewiadomski Z.

Samorząd Terytorialny

|

2002

|

nr 3

3-30

Jest to komentarz do art. 15, art. 16 oraz art. 163-172 Konstytucji RP.

4

Czynniki wpływające na trwałość konstytucji

100%

Okarmus P.

Administracja : teoria, dydaktyka, praktyka

|

2013

|

nr 4(33)

129-143

In the paper there were presented factors influencing durability of fundamental acts indicated in the literature, both connected with its contents and an accepted course of changes, occurrence of unchangeable provisions, the scope and detailed character of regulation, degree of engagement of the society in the process of passing and application of the fundamental statute,as well as those, which are external towards the Constitution, as e.g. jurisdictional activism of constitutional courts, influence of the international and transnational law, armed conflicts, integration processes. It would be difficult to indicate all circumstances which have the most essential influence on performance of changes of the Constitution, the more so as a degree of their influence will be different in particular states. However, from the point of view of the system-makers the greatest meaning will have these factors, which potentially have the greatest influence, thus they are connected with the contents of the fundamental statues. (original abstract)

5

Prawo do zabezpieczenie społecznego w polskiej Konstytucji

100%

Ślebzak K.

Praca i Zabezpieczenie Społeczne

|

2019

|

nr 12

8-13

W przypadku jurydyzacji prawa do zabezpieczenia społecznego na poziomie konstytucyjnym jednym z bardziej interesujących zagadnień zarówno teoretycznych, jak i praktycznych jest pytanie o możliwość domagania się na podstawie przepisu konstytucji wyrażającego przedmiotowe prawo świadczenia w określonej wysokości. Stąd też w powoływanych w artykule porządkach konstytucyjnych mamy do czynienia albo z konstytucyjnym prawem podmiotowym, albo wyłącznie z odesłaniem do przepisów konkretyzujących to prawo. W tym drugim przypadku nie ulega wątpliwości, że konkretna treść danego prawa ma być dopiero ustalona w aktach prawnych niższego rzędu. Natomiast w sytuacji, gdy prawo do zabezpieczenia społecznego wyrażone jest w konstytucji wprost, pojawia się pytanie o jego materialny (konkretny) substrat. Jest to zazwyczaj źródłem wielu kontrowersji, zarówno w piśmiennictwie jak i orzecznictwie. Problem ten dotyczy również prawa do zabezpieczenia społecznego uregulowanego w polskiej Konstytucji z 1997 r. Celem artykułu jest przedstawienie kontrowersji związanych z powyższym zagadnieniem w polskim porządku konstytucyjnym. (abstrakt oryginalny)

6

Sumienie w świetle obowiązujących przepisów prawa

100%

Śmieja P. S.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2020

|

67

|

nr 2

201-219

Artykuł traktuje o tym, czym jest "sumienie" oraz jakie problemy pozostają w kręgu jego oddziaływania. Rozważania dotyczą również różnych przedsięwzięć podmiotów (pojedynczych osób czy też grup ludzkich), które wpłynęły na unormowanie tego zagadnienia. W celu wyklarowania niejednoznaczności, które budzi potoczne rozumienie pojęcia "sumienie", a także dla lepszego zrozumienia szerokiego spektrum tego terminu wyodrębniono jego pola semantyczne. Ponadto przedstawiono wybrane unormowania aktów prawnych i zestawiono je z aktami oporu, tj. sprzeciwem sumienia, obywatelskim nieposłuszeństwem oraz klauzulą sumienia. Przeprowadzone badania stanowią próbę odpowiedzi na pytanie, czy zasadne jest powoływanie się na "sumienie" w każdej dowolnej sytuacji. (abstrakt oryginalny)

7

Kilka uwag na temat wzajemnych relacji Konstytucji RP i prawa Unii Europejskiej

100%

Lang G.

Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego

|

2004

|

nr 2

31-52

Pierwsza część artykułu dotyczy prawa wspólnotowego w systemach państw członkowskich. W kolejnych poruszono problemy związane z Trybunałem Konstytucyjnym po akcesji. Na końcu przedstawiono skutki sprzecznego z prawem wspólnotowym orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

8

About the Need for Constitutional Variability

76%

Grabowski R.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2022

|

Vol. 31, nr 5 Contemporary Challenges of Parliamentarism - Theory and Practice. Special Issue Devoted to the Memory of Professor Wojciech Orłowski (1963-2019)

55-65

Liczni naukowcy, analizujący funkcjonowanie polskiego systemu prawnego, zwracają uwagę na praktykę systemowego łamania przepisów prawa, w tym także Konstytucji, przez organy państwa. Przy tej okazji wskazują przyczyny i okoliczności złamania przepisów w konkretnych przypadkach, jednak nie dokonują ustalenia, czy jest to jedynie wynikiem woli politycznej rządzących czy też efektem wadliwego ukształtowania systemu prawnego. Niniejszy artykuł stanowi próbę dokonania ustaleń w tym zakresie. Autor stawia tezę, że przypadki reinterpretacji, naginania i przełamywania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej są spowodowane rozdźwiękiem pomiędzy jej treścią a realiami społeczno-politycznymi. Obowiązująca Konstytucja może zostać znowelizowana wyłącznie przy zastosowaniu bardzo utrudnionej procedury zmiany - dokonano w niej tylko dwóch poprawek w ciągu 25 lat. Przyczyn systemowego łamania praworządności należy zatem upatrywać w zbyt sztywnej procedurze zmiany konstytucji. (abstrakt oryginalny)

9

Podobieństwa i różnice między obowiązkiem szkolnym a obowiązkiem nauki w art. 70 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

76%

Wolanin M.

Przegląd Prawa Publicznego

|

2023

|

nr 2

48-55

W artykule autor zwraca uwagę, że w doktrynie toczy się spór na temat tego, czy art. 70 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nakłada na jednostkę jeden obowiązek czy dwa. Przeprowadzając dogmatyczną analizę tego przepisu, autor dochodzi do wniosku, że przepis ten nakłada dwa obowiązki: szkolny i nauki, a swoje zdanie uzasadnia trzema argumentami: z racjonalności prawodawcy i wykładni dogmatycznej; z nierównoważności nazw "obowiązek szkolny" i "obowiązek nauki"; ze spójności prawa. Jednocześnie autor omawia na gruncie ustawy zasadniczej trzy podobieństwa i dwie różnice między tymi obowiązkami.(abstrakt oryginalny)

10

Warunek wykonalności zachowania się człowieka stawiany normowanemu przez prawo zachowaniu jako konsekwencja konstytucyjnej zasady proporcjonalności

76%

Buczek Ł.

Kwartalnik Prawo-Społeczeństwo-Ekonomia

|

2018

|

nr 3 Konstytucyjne standardy w kontekście ich znaczenia dla prawa karnego

36-43

Celem niniejszego opracowania uczynione zostało wykazanie, że doktrynalne aprobowanie warunku wykonalności zachowania się człowieka, stawianego normowanemu przez prawo zachowaniu, jest nieuświadamianą sobie przez doktrynę konsekwencją obowiązywania konstytucyjnej zasady proporcjonalności. Skoro bowiem non ex regula ius sumatur, sed ex iure quod est regula fiat (łac. reguły nie tworzą prawa, lecz się z niego wywodzą), to nie sposób aprobować konsekwencji paremii ad impossibilia nemo obligatur (łac. nikt nie jest zobowiązany do rzeczy niemożliwych) - która leży u podstaw warunku będącego tematem niniejszego opracowania - jeśli w systemie prawnym nie można odszukać jej normatywnej podstawy. (abstrakt oryginalny)

11

The Legal Position of the National Bank of Poland as a Guardian of the Value of Money in the Light of Normative Determinants of Monetary Order

76%

Zdyb M.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2023

|

Vol. 32, nr 3

279-303

Artykuł dotyczy problematyki o dużej doniosłości z punktu widzenia współczesnych wyzwań. Celem podstawowym jest identyfikacja problemów i instrumentów prawnych, które mają podstawowe znacznie w perspektywie określonych w ustawie o Narodowym Banku Polskim (NBP) oraz w art. 227 ust. 1 Konstytucji RP jego zadań dotyczących ochrony wartości pieniądza i utrzymania stabilnego poziomu cen. Istotne w tym kontekście jest zrozumienie problemu wartości pieniądza w ogóle i właściwe podejście do statusu prawnego NBP w kontekście budowania ładu pieniężnego oraz prawnych możliwości jego działania w tym zakresie. Niewątpliwie istotnym atrybutem NBP w tym zakresie jest prawnie gwarantowana jego niezależność od wszelkich organów państwa oraz wyartykułowanie w ramach systemu prawa jego podstawowych form działania. Podstawowe znaczenie dla problemu określonego w tytule artykułu ma niewątpliwie zrozumienie w praktyce działania NBP podstawowych instrumentów prawnych w zakresie ochrony wartości pieniądza. Należy do nich w szczególności zaliczyć: ustalanie i realizację polityki pieniężnej, zapobieganie nadmiernej inflacji oraz wzrostowi cen towarów i usług, a także wykorzystanie stóp procentowych w procesie stabilizacji wartości pieniądza i kształtowania cen. Oddzielnym problemem staje się kwestia emisji pieniądza, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z jego dodrukowywaniem. W konkluzji należałoby stwierdzi, że troska o ład pieniężny jest kluczowym elementem budowania podstaw ładu gospodarczego, finansowego, socjalnego i prawnego w państwie. Chociaż artykuł koncentruje się i opiera na prawie polskim, to jednak posiada również wartość poznawczą ujmowaną w perspektywie ponadnarodowej. W pracy zastosowano przede wszystkim metodę dogmatyczną, a w mniejszym zakresie także inne metody. (abstrakt oryginalny)

12

Constitutional Changes in Poland between 1989 and 1997

76%

Górski G.

Law and Administration in Post-Soviet Europe

|

2014

|

vol. 1, iss. 1

5-15

Between 1987 and 1988 the communist elite in Poland that held the power had become aware of the fact that the significant changes in both system and economic model were necessary. It resulted from the influence of both external factors, i.e. the general dismantling of the system and paralysis of the Soviet state, as well as the internal ones, such as the growing threat of economic disaster. The growing social resistance and gradual self-organization of the socjety made the pretended changes, like the ones made in 1956 and 1970, pointless. It was obvious that the next change of the party and state leaders, introducing another "reform", or the policy of "further improvement" of socialist system would be no more than indifferent for the society. (original abstract)

13

Standardy służby publicznej. Uwagi ogólne

76%

Zdyb M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2017

|

64

|

nr 2

9-27

Dla każdego - i szerokiego, i wąskiego - ujęcia służby publicznej ważna jest nie sama władza, ale służenie innym (służebnicza postawa). Nie ulega dziś wątpliwości, że podstawowych standardów służby publicznej należałoby szukać w Konstytucji RP, aktach normatywnych rangi ustawowej, aksjologicznych desygnatach ładu publicznego itd. Pośród podstawowych standardów tak pojmowanej służby należałoby wskazać m.in.: należyte staranie w zakresie ochrony godności człowieka, roztropną troskę o dobro wspólne i dobro Rzeczypospolitej, bezpieczeństwo prawne i pewność prawa, autorytet służby publicznej jako wyznacznik autorytetu Państwa, etykę i moralność w zakresie służby, prawość woli i poczucie sprawiedliwości, neutralność, apolityczność, bezstronność, uczciwość, rzetelność, roztropność, a także stosowną realizację idei państwa prawnego itd. Podstawowym i ważnym problemem staje się dziś budowanie etosu służby publicznej, z którym wiąże się swoisty imperatyw moralny, powiązany z godnością zawodową, honorem służby, poczuciem prawa i ładu publicznego. (abstrakt oryginalny)

14

Prawdy i iluzje IV RP

76%

Kik K.

Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2010

|

nr 9

71-77

W prezentowanej analizie skoncentrowano się na kilku najważniejszych aspektach IV RP, aspektach ustrojowych, politycznych i społecznych. Pominięto sprawy polityki międzynarodowej i gospodarczej – a więc te, których racjonalnie obronić się nie da, a które stanowią tylko konsekwencję wyborów w płaszczyźnie ustrojowej, politycznej i społecznej. (fragment tekstu)

15

Konstytucyjne podstawy prawa do pomocy społecznej w Polsce

76%

Miruć A.

Administracja : teoria, dydaktyka, praktyka

|

2010

|

nr 1(18)

73-91

Pomoc społeczną w Polsce cechuje rozbudowana regulacja prawna. System prawny pomocy społecznej stanowią: Konstytucja RP, konwencje międzynarodowe ratyfikowane przez Polskę, umowy bilateralne zawarte przez Polskę, ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz akty wykonawcze regulujące szczegółowo tę problematykę, inne ustawy traktujące o instytucji pomocy społecznej w znaczeniu szerokim1 oraz uchwały organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego. Celem niniejszego opracowania jest ukazanie konstytucyjnych podstaw prawa do pomocy społecznej w polskich konstytucjach, zwłaszcza w obecnie obowiązującej Konstytucji RP z 1997 r.(fragment tekstu)

16

Ubezwłasnowolnienie jednostki w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

76%

Szczepański D.

Kwartalnik Prawo-Społeczeństwo-Ekonomia

|

2018

|

nr 2

90-102

Celem niniejszego artykułu jest ocena instytucji ubezwłasnowolnienia przez pryzmat jej zgodności z prawami i wolnościami wynikającymi z Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Rozważania te zostały skupione omówieniu wybranych standardów konstytucyjnych odnoszących się do instytucji ubezwłasnowolnienia w oparciu o wybrane orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. (abstrakt oryginalny)

17

Siła i słabość Konstytucji RP z 17 marca 1921 r. : rozważania w 100-lecie uchwalenia polskiej konstytucji marcowej

76%

Kruk M.

Ius Novum

|

2021

|

15

|

nr 2

5-24

Motywem podjęcia problematyki polskiej Konstytucji z 17 marca 1921 r. była 100. rocznica jej uchwalenia. Chodziło jednak nie tylko o rocznicowe przypomnienie jednej z historycznych polskich ustaw zasadniczych, ale o zwrócenie uwagi - przy okazji tej rocznicy - na wiele szczególnych okoliczności towarzyszących jej uchwaleniu, na konsekwencje polityczne jej wejścia w życie i - ostatecznie - jej znaczenie dla polskiego konstytucjonalizmu. Z jednej strony była to konstytucja, która stała się widomym znakiem, wręcz symbolem renesansu państwa polskiego, które po ponad 100 latach braku niepodległości (od końca XVIII w. pod władaniem Prus, Austrii i Rosji), po I wojnie światowej, nie bez dodatkowych trudności (wojna z Rosją bolszewicką), odzyskiwało swą niepodległość. Z drugiej - konstytucja ta uchwalana była w sytuacji stuletniej przerwy własnej ewolucji konstytucyjnej, oderwana od własnej tradycji i pozbawiona własnego doświadczenia w funkcjonowaniu nowoczesnego na owe czasy konstytucjonalizmu. Wzory trzeba było czerpać z zewnątrz. I był to podstawowy, istotny dylemat, bo dokonać wyboru należało na dwu zasadniczych płaszczyznach: monarchia czy republika, system prezydencki (amerykański) czy parlamentarny (anglo-francuski)? I na tym tle wybuchły zagorzałe spory doktrynalne i polityczne, bo ani doktryna nie była całkiem własna, ani system polityczny ostatecznie ukształtowany i wypróbowany. Ale zarazem panował ogromny "głód konstytucji", intensywnie odbudowywane państwo nie mogło jej nie mieć. Upowszechniona w Polsce kultura francuska przesądziła o wyborze modelu III Republiki francuskiej, a swoista idealizacja parlamentu, jako organu przedstawicielstwa narodowego, spowodowała wybór systemu z silną władzą ustawodawczą. I w konsekwencji - ze słabą egzekutywą. Tym bardziej że rozbicie polityczne nie pozwoliło na ukształtowanie większości parlamentarnej, a tym samym na efektywność i stabilność rządów. I znowu pojawiły się zagorzałe spory. Ale wtedy podjęto już zmiany konstytucji - w ich rezultacie została zastąpiona aktem z 1935 roku, który nie kontynuował demokratycznej linii ustrojowej, raczej dopasowując ją do trendów lat 30. w Europie. Konstytucja marcowa, upragniona i oczekiwana, ale krytykowana "przed, w trakcie i po" swego istnienia, pozostała symbolem demokratycznej polskiej myśli konstytucyjnej. I nadal krytykowanej. W tekście przedstawione zostały okoliczności i atmosfera towarzysząca uchwaleniu aktu, przebieg uchwalenia, podstawowe zasady i treści konstytucji, a ponadto wiele towarzyszących temu poglądów, słów krytyki, postulatów ówczesnej polskiej doktryny konstytucyjnej. (abstrakt oryginalny)

18

On the Right of Public Law Entities to Lodge a Constitutional Complaint in the Light of the Jurisprudence of the Polish Constitutional Tribunal

76%

Kłopocka-Jasińska M., Krzywoń A.

Wroclaw Review of Law, Administration & Economics

|

2016

|

6

|

nr 1

45-64

The constitutional complaint entered into the Polish legal system under the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997.The institution of constitutional complaint has been therefore in existence for nearly two decades and one might imagine that after this length of time a matter of such practical importance as delineating a group of entities entitled to lodge a constitutional complaint should cause no actual problems whatsoever. However, quite the opposite is in fact the case and the question of the capacity to file a constitutional complaint is still unresolved. It is open for discussion whether a constitutional complaint may be lodged by public law entities. The article deals with this problem, in particular, with the capacity of economic entities, units of local government and political parties. There are many arguments for enabling them, at least partially, to commence proceedings before the Polish Constitutional Tribunal.(original abstract)

19

Zasada państwa prawa w Konstytucji Republiki Czeskiej (kilka uwag z punktu widzenia doświadczenia polskiego)

76%

Kruk M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2018

|

nr 84

47-62

Niniejsze rozważania poświęcone są zawartej w tekście Konstytucji Republiki Czeskiej z 1992 roku zasadzie demokratycznego państwa prawnego: sposobowi konstytucyjnego ujęcia tej zasady, jej gwarancjom i ochronie, jaką konstytucja udziela istocie państwa prawnego oraz konsekwencjom takiej regulacji, zarówno dla życia społecznego i politycznego, jak i dla rozwoju doktryny prawa konstytucyjnego w tym zakresie. Szczególne znaczenie ma bowiem - obok deklaracji, że Republika Czeska jest demokratycznym państwem prawa (art. 1, ust. 1) - dodatkowe zastrzeżenie, iż w konstytucji nie mogą być dokonywane zmiany naruszające istotę tej zasady (tzw. klauzula wieczności), ani w tym kierunku interpretowane normy prawne (art. 9 ust. 2 i 3). Ponadto poddane zostały analizie także współgrające z tą zasadą inne przepisy konstytucji, zwłaszcza zastrzeżenie, iż podejmując decyzje większość respektuje prawa mniejszości (art. 6) oraz wyrażone expressis verbis obywatelskie prawo do oporu (art. 23 Karty podstawowych praw i wolności).(abstrakt oryginalny)

20

Ratyfikacja umów międzynarodowych w świetle uregulowań Konstytucji RP z 1997 roku - aspekty prawnomiędzynarodowe

76%

Kamiński T.

Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2010

|

nr 12

351-361

W artykule przedstawiono historyczne ujęcie pojęcia ratyfikacji oraz omówiono postrzeganie ratyfikacji umów międzynarodowych współcześnie. Zaprezentowano również tryby ratyfikacji umów międzynarodowych określone w Konstytucji RP z 1997 roku.