System prawny dotowania, jego podstawy, zakres niezbędnej instytucjonalizacji na gruncie prawa materialnego i procedury, wreszcie klasyfikacja prawna dotacji to zagadnienia, które były dotąd badane wycinkowo, a nie w ujęciu całościowym, koncepcyjnym. A przecież występuje poważna zależność pomiędzy tymi zagadnieniami ogólnymi, które stanowią niejako fundament, a rozwiązaniami szczegółowymi w zakresie dotowania państwowych jednostek organizacyjnych poszczególnych typów, w tym w szczególności przedsiębiorstw państwowych. System prawny w tym rozumieniu nie był nigdy całościowo ujmowany przez prawo budżetowe, którego rozwiązania w tym zakresie częściowe lub fragmentaryczne, ciążyły ku "rozbiciu" problematyki dotowania pomiędzy zagadnienia finansowania poszczególnych typów państwowych jednostek organizacyjnych oraz zagadnienia procedury budżetowej. Dotowanie unormowane jest także w wielu innych aktach prawnych, w tym w odniesieniu do przedsiębiorstw, przede wszystkim w ustawie o gospodarce finansowej, ale także i takich aktach, jak ustawia o przedsiębiorstwach państwowych, o poprawie gospodarki przedsiębiorstwa państwowego oraz jego upadłości (która stwarza nowy typ dotacji), o planowaniu społeczno-gospodarczym itd. Ocena charakteru prawnego poszczególnych rodzajów dotacji, praw i obowiązków stron stosunku dotowania przebiegać może tylko w drodze wykładni systemowej na podstawie kilku ustaw, przy czym prawo budżetowe spełnia rolę uzupełniającą ze względu na jego fragmentaryczność oraz fakt, iż reguluje ono tylko te kwestie, które w przepisach ustaw szczególnych nie zostały rozwiązane (np. w zakresie procedury przyznawania dotacji, zasad jej wykorzystania w trakcie roku, zmian i blokowania wydatków budżetowych, wygasania prawa do dotacji itp.) lub tam, gdzie ustawy szczególne expressis verbis do prawa budżetowego odsyłają. Odczuwa się również brak badań ekonomiczno-statystycznych nad skutkami dotacji, jako pośrednich metod finansowania, w zakresie kształtowania się dochodów poszczególnych grup ludności oraz wpływu jaki wywierają - przykładowo - dotacje przedmiotowe na stratyfikację dochodową - co w dużej mierze utrudnia ocenę efektywności poszczególnych form dotacji w relacji do innych np. bezpośrednich metod zasilania budżetowego dochodów ludności. Rolą prawnika nie jest wszakże ocena ekonomicznej efektywności dotacji, lecz: 1) wskazanie potrzeby i stopnia instytucjonalizacji prawnej stosunków dotowania, z uwzględnieniem wszystkich pozytywnych i negatywnych skutków, jakie się wiążą z tą instytucjonalizacją, 2) ocena systemu źródeł prawa, ich rangi, budowy norm prawnych, spójności lub sprzeczności systemowych itd., 3) wskazanie na możliwości wykorzystania dodatnich efektów, jakie mogą się wiązać z wykorzystaniem niektórych cech konstrukcyjnych pewnych typów dotacji oraz dokonanie w związku z tym typologii teoretyczno-prawnej dotacji, 4) wskazanie kierunków rozwoju lub ograniczenia zastosowania tej instytucji, tak by zapewnić harmonizację systemu dołowania z podstawowymi założeniami zarządzania gospodarką, wynikającymi z innych obowiązujących ustaw oraz sformułowanie wniosków de lege ferenda. (fragment tekstu)