Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

The Volume of Wet and Dry Atmospheric Deposition in the Area Around Goczałkowice Reservoir Between 2011-2013

100%

Leśniok M., Zimnol J.

Environmental & Socio-economic Studies

|

2016

|

4

|

nr 3

56-68

Research on wet and dry pollution deposition was carried out at two measurement points situated on opposite sides of the Goczałkowice Reservoir. On the east side was a station in Goczałkowice and on the west side was a station in Frelichów. Meteorological monitoring was conducted at four points situated in the vicinity of the reservoir. On the basis of the research carried out between 2011-2013 it was concluded that the size of dry and wet deposition in the area of the Goczałkowice Reservoir is diversified in particular years, seasons and months. Due to high precipitation and biological processes (activity of flora and fauna) the pollutant loads in the form of biogenic compounds (nitrogen and phosphorus) are the highest in the summer season. Whereas pollutant inputs in the form of dry deposition are highest in the winter season (heating season), which in the case of a thick ice and snow cover in the spring time causes their accumulation and increased input into the reservoir water (thawing weather, snow-melt season). In relation to the 1970s the size of the deposition became smaller, but in the case of biogenic compounds it was diversified. A decrease was observed in the case of total nitrogen but an increase in the case of phosphorus. On the basis of a comparison of the received results with the data provided by the Provincial Inspector for Environmental Protection and calculated for the annual area deposition of the Pszczyna district in 2011 it appears that deposition of total nitrogen in the reservoir area slightly exceeded the area value. In the case of total phosphorus in relation to the area data the deposition was over twice as high, which indicates that biogenic compounds are still a significant load of atmospheric deposition in the reservoir area. (original abstract)

2

Uciążliwość warunków odczuwalnych podczas dni upalnych przy różnej intensywności aktywności fizycznej (na przykładzie północno-zachodniej Polski)

100%

Okoniewska M.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2017

|

z. 150

95-117

Praca zawiera charakterystykę uciążliwości warunków odczuwalnych występujących w południe w czasie dni z tmax≥30°C w trzech miastach położonych w północno-zachodniej Polsce, tj. w Kołobrzegu, Chojnicach i Poznaniu, dla osób podejmujących aktywność fizyczną o różnej intensywności. Na podstawie danych meteorologicznych z godziny 12 UTC z lat 1981-2016 obliczono średnie wartości wskaźników biometeorologicznych (HSI, STI) i termofizjologicznych (HR, Oh_H, SW, DhRna), ich wartości ekstremalne oraz amplitudy, a także określono częstość stanów obciążających organizm człowieka, podejmującego wysiłek fizyczny w terenie otwartym. Analizy wykazały, że w godzinach okołopołudniowych zwiększenie aktywności fizycznej prowadzi do nasilenia intensywnych odczuć cieplnych oraz znacznego obciążenia organizmu stresem ciepła. Odnotowano możliwość wystąpienia ryzyka przegrzania, które przy intensywnym wysiłku mogło wystąpić już przed upływem godziny. Ponadto wykazano poważne niebezpieczeństwo odwodnienia już przy aktywności umiarkowanej. Szczególnie obciążające warunki pogodowe, cechujące się dużą parnością i możliwością wystąpienia hipertermii, stwierdzono w Kołobrzegu. (abstrakt oryginalny)

3

Radar reflectivity signatures and possible lead times of warnings for very large hail in Poland based on data from 2007-2015

100%

Pilorz W., Łupikasza E.

Environmental & Socio-economic Studies

|

2020

|

8

|

nr 3

34-47

Hail involving very large hailstones (maximum diameter ≥ 5 cm), is a rare but very hazardous phenomenon in Poland, and can be forecast using reflectivity signatures. Every year, Poland experiences from one to over a dozen storms with such large hailstones. Despite the current recommendations regarding polarimetric techniques used in hail risk monitoring, Poland does not have a fully polarimetric radar network. Therefore it is essential to check hail detection capabilities using only reflectivity techniques based on individual radar systems involving hail detection algorithms such as Waldvogel et al. (1979) or Vertically Integrated Liquid thresholds connected with manual signature analysis to get better warning decisions. This study is aimed to determine the reflectivity features, thresholds and lead times for nowcasting of severe storms with very large hailstones in Poland, using data from the Polish radar system and from the European Severe Weather Database for the period 2007-2015. Most incidents involving very large hailstones were linked to supercell storms with distinctive reflectivity signatures, however, some storms with extremely large hailstones presented very poorly developed signatures. These signatures enabled the prediction of hail involving very large hailstones approximately 29 minutes before it fell. The Lemon (1980) criterion and WER were found to be the best hail predictors for Polish radar system conditions.(original abstract)

4

Regiony dendroklimatyczne modrzewia europejskiego (Larix decidua Mill.) w Polsce

75%

Szymański N., Wilczyński S.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2022

|

z. 169

69-85

Celem pracy było wyznaczenie regionów dendroklimatycznych na obszarze Polski na podstawie analizy podobieństwa corocznego rytmu przyrostowego drzew 19 populacji modrzewia europejskiego, będącego reakcją przyrostową drzew na presję czynnika klimatycznego. Za miarę tej reakcji przyjęto szerokości tworzonych przez drzewa słojów drewna. Dla każdej populacji stworzono stanowiskową chronologię szerokości słojów obejmującą okres 1957-2016. Jej wartości przeliczono na indeksy przyrostowe. Następnie 19 stanowiskowych chronologii indeksowanych włączono do analizy głównych składowych (PCA) w celu zidentyfikowania ich wspólnych cech i pogrupowania. W rezultacie wyróżniono trzy regiony dendroklimatyczne, które pokrywają się z obszarem nizin (Pojezierzy Południowobałtyckich i Nizin Środkowopolskich), wyżyn (Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz Małopolskiej) oraz gór (Sudetów i Karpat Zachodnich). W celu zidentyfikowana elementów klimatycznych, które miały istotny wpływ na wielkość przyrostów radialnych modrzewi w regionach dendroklimatycznych, skorelowano wartości głównych składowych (PC1, PC2, PC3) z parametrami klimatycznymi. Analogicznie analizy wykonano dla trzech chronologii regionalnych, które powstały poprzez uśrednienie stanowiskowych chronologii indeksowanych z danego regionu (grupy). Stwierdzono, że pozytywny wpływ na wielkość przyrostów radialnych wszystkich populacji modrzewia miała niska temperatura i wysokie opady we wrześniu w roku poprzedzającym przyrost, a także wysoka temperatura marca i maja oraz wysokie opady w lipcu w roku formowania słoja. Z kolei wysoka temperatura listopada poprzedniego roku miała pozytywny wpływ na przyrost modrzewi rosnących na nizinach i wyżynach, natomiast negatywny wpływ na przyrost modrzewi w górach. Pozytywny wpływ na przyrost modrzewi z gór, w przeciwieństwie do tych z nizin i wyżyn, miała wysoka temperatura i niskie opady w czerwcu. Niska zaś temperatura i wysokie opady w październiku w poprzednim roku oraz wysokie opady w maju w roku odkładania słoja korzystnie oddziaływały na przyrost modrzewi na wyżynach. (abstrakt oryginalny)

5

Variability of the Mean Monthly Values of Air Pressure Based on the Cracow Series of Records (1792-2000)

75%

Bärring L., Trepińska J., Kowanetz L.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2002

|

z. 110 Climate variability in Europe: case studies

9-24

W opracowaniu przedstawiono przebieg miesięcznych wartości ciśnienia powietrza w styczniu (ryc. 1), kwietniu (ryc. 4), lipcu (ryc. 7), październiku (ryc. 10) i średnich rocznych wartości na podstawie serii pomiarów barometrycznych w Krakowie w latach 1792-2000 (ryc. 13). Część opracowania poświęcono historii pomiarów i metodzie uzupełnienia brakujących danych z lat 1792-1825. Wartości ciśnienia rozpatrywano na poziomie stacji (220 m n.p.m.). Analizę przebiegu i kształtowania się tendencji miesięcznych i rocznych wartości ciśnienia wykonano numerycznie i graficznie przy zastosowaniu podstawowych metod statystycznych (ryc. 2-3, ryc. 5-6, ryc. 8-9, ryc. 11-12, ryc. 14-15). Średnie miesięczne i roczne wartości ciśnienia odznaczają się dużą zmiennością w miesiącach zimowych. Zmienność w porze zimowej w zasadniczy sposób wpływa na fluktuacje średnich rocznych wartości ciśnienia. W miesiącach wiosennych i letnich zmienność ta jest dużo mniejsza (tabela 1). Podjęto zatem próbę określenia pewnych typów zmienności średnich wartości ciśnienia. Zaobserwowane fluktuacje mają swoje uzasadnienie w cyrkulacyjnych uwarunkowaniach trendów klimatycznych. (abstrakt oryginalny)

6

Differentiation of Equivalent Temperature in a Town (with Cracow and Homburg as Examples)

75%

Kühne O., Matuszko D.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2002

|

z. 110 Climate variability in Europe: case studies

77-86

Temperatura ekwiwalentna jest uznawana za jeden z wyznaczników termicznego obciążenia organizmu człowieka. W latach 1997-1999 przeprowadzono pomiary patrolowe temperatury ekwiwalentnej w Krakowie (Polska) i Homburgu (Niemcy). Stwierdzono, że wskaźnik ten dobrze odzwierciedla różnice między stosunkami bioklimatycznymi w śródmieściu i w strefie pozamiejskiej. Zmiany temperatury ekwiwalentnej w obydwu badanych miastach wykazywały podobną tendencję, ich różnice zależały od wielkości miasta i zmian w czasie. Badania - choć bardzo krótkotrwałe w Krakowie, wykonane w warunkach pogody radiacyjnej, potwierdziły działanie takich czynników jak warunki rzeźby terenu oraz sposób zagospodarowania: tereny otwarte - rolnicze, zalesione, tereny zabudowy: mieszkaniowa jednorodzinna, wielorodzinna, tereny przemysłowe. Ogólnie maksimum temperatury ekwiwalentnej nocą występuje w gęsto zabudowanym śródmieściu. Na obszarach uprzemysłowionych o wysokiej emisji termicznej można zidentyfikować wtórne maksima. W południe nie udało się stwierdzić żadnej prawidłowości. Szczególnie w dużych miastach (Kraków) może być wyższe obciążenie parnością mieszkańców miasta. Badania w Homburgu - Zagłębie Saary, wykazały, że obszar maksimów nie utrzymuje się na stałym miejscu, to znaczy nie jest statyczny, lecz przesuwa się ku stronie odwietrznej, jednocześnie słabnąc ze wzrostem prędkości wiatru. Również przy zwiększającym się zachmurzeniu można stwierdzić obniżanie się różnic temperatury ekwiwalentnej. W rozkładzie sezonowym temperatury występują charakterystyczne wyższe letnie różnice w stosunku do terenów pozamiejskich. (abstrakt oryginalny)

7

Distribution of Air Pollution and Its Microclimatological Conditioning with Tarnów City as an Example

75%

Gabała J., Kühne O.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2002

|

z. 110 Climate variability in Europe: case studies

61-76

Tarnów jest średniej wielkości ośrodkiem przemysłowym. Pole imisji zanieczyszczeń kształtowane jest w rejonie Tarnowa głównie przez emisje z kombinatu chemicznego Zakłady Azotowe i kilku mniejszych przedsiębiorstw oraz przybierające na znaczeniu emisje komunikacyjne. Deniwelacje na terenie miasta w przekroju wschód-zachód wynoszą do ok. 60 m, natomiast w kierunku NW-SE osiągają 180 m. Antycyklonalne sytuacje synoptyczne sprzyjają pogorszeniu się stanu sanitarnego powietrza. Poza sezonem grzewczym mogą jednak oddziaływać korzystnie na rozkład zanieczyszczeń powietrza w mieście. Położenie miasta u wylotu dolin oraz występowanie wysp ciepła prowadzi w okresach stagnacji powietrza do tworzenia się nocnych systemów wiatrów grawitacyjnych, które mogą wpłynąć na zmniejszenie się stężeń zanieczyszczeń w centrum. (abstrakt oryginalny)

8

Zmiany usłonecznienia rzeczywistego w Polsce i ich przyczyny (1966-2018)

75%

Marsz A. A., Styszyńska A.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2021

|

z. 165

23-52

W pracy omówiono zmiany usłonecznienia rzeczywistego nad Polską, zachodzące w latach 1966-2018. Zasadniczą analizę przeprowadzono dla szeregu rocznego usłonecznienia obszarowego, obliczonego z 11 stacji względnie równomiernie rozłożonych na obszarze Polski (zmienna UPLRK). Stwierdzono w przebiegu UPLRK wystąpienie nieciągłości, polegającej na skokowym wzroście tej wielkości w latach 1987-1989, a następnie pojawienia się w nim statystycznie istotnego trendu dodatniego. Zmiana przebiegu UPLRK i całkowita zmiana reżimu usłonecznienia nastąpiła w momencie zmiany "epok cyrkulacyjnych", charakteryzowanych przez zmianę struktury frekwencji makrotypów cyrkulacji środkowotroposferycznej W, E i C według klasyfikacji Wangengejma-Girsa. Frekwencja tych makrotypów, poprzez sterowanie zmiennością cyrkulacji dolnej (polami SLP), steruje zmianami usłonecznienia. Wzrost frekwencji makrotypu W, z którym wartości UPLRK skorelowane są dodatnio, i jednoczesny spadek makrotypu E, z którym usłonecznienie skorelowane jest ujemnie, jaki nastąpił w momencie zmiany epok makrocyrkulacyjnych w latach 1987-1989, pociągnął za sobą odpowiednie zmiany zachowania się przebiegu usłonecznienia nad Polską. Zmiany frekwencji makrotypów W oraz E sterowane są przez zmiany rozkładu zasobów ciepła w poszczególnych akwenach Atlantyku Północnego. Tymi zmianami sterują zmiany cyrkulacji termohalinowej na Atlantyku Północnym (NA THC). W rezultacie obserwowane w latach 1966-2018 zmiany UPLRK odtwarzają zmiany zarówno warunków makrocyrkulacyjnych w atlantycko-europejskim sektorze cyrkulacyjnym, jak i zmiany faz NA THC. Pozwala to na twierdzenie, że zmienność UPLRK stanowi rezultat działania wewnętrznej dynamiki systemu klimatycznego, a nie stanowi, jak do tej pory się uważa, skutków antropogenicznych zmian koncentracji aerozoli w atmosferze. (abstrakt oryginalny)

9

Determination of Optimum Heating and Cooling Degree-Hour Values for Pepper Plant

75%

Atilgan A., Yucel A., Tanriverdi C., Oz H., Tezcan A.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2017

|

nr II/1

457-467

Information on the energy needs of agricultural production activities carried out in any region can be obtained in advance. Many methods are used for this purpose. One of them is a degree-hour method. Kumluca district of Antalya province where pepper cultivation is done intensively was chosen as a study area. The growers prefer autumn production of pepper plants inside the greenhouses in this region. Production starts in early October and last until June. The long-term (1960 - 2015) thermometer temperatures in the study area were obtained from the Turkish State Meteorological Service. In this study, by using only meteorological data, during each growing season (planting, flowering, pollination, fruit ripening and harvesting) were obtained degree-hour values for the pepper plant and evaluated with Student-t test. Regression coefficients were obtained by correlating heating and cooling degree-hour values with different temperature values which are recommended during the vegetative growing season for the pepper plant. Regression analysis was performed between obtaining heating and cooling degree-hour values (dependent variable) and annual mean heating and cooling degree hour values (independent variable) which are suggested basic temperature values. In conclusion, the regression coefficients were determined as 0.99 for out of greenhouse heating degree-hour and as 0.90-0.99 for cooling degree-hour, respectively. Heating and cooling-hour values were found between 0.96-0.88 and 0.99- 0.87, respectively. It was determined that there are very high correlations in the positive direction. According to different growing seasons of pepper, knowing how much less or more of heating and cooling degree-hour values is needed, one can give information in advance in terms of energy consumption or usage. Areas or regions where less energy is to be used can be determined in terms of agricultural production to be done in any region.

10

The Influence of Brine Graduation Towers on Biometeorological Conditions, on the Example of Ciechocinek Spa Town (Poland)

75%

Kejna M., Pospieszyńska A., Becker M.

Bulletin of Geography. Socio-economic Series

|

2022

|

No. 56

23-41

The paper provides an analysis of the influence of brine graduation towers on biometeorological conditions, on the basis of the example of Ciechocinek - a spa town in Poland. Using the records of air temperature and relative air humidity in the years 2018-2020 at two locations near Graduation Tower 1 and at the reference site near Spa Hospital No. 1 it was demonstrated that the graduation towers caused a mean drop in air temperature of 0.5-0.7°C with maximum diff erences 7.5°C. The average humidity due to brine evaporation was 3.6-4.6% higher, but maximum differences exceeded 30%. Based on mobile measurements the effects of the graduation tower were found to be limited to its vicinity, where air temperature was lower and humidity higher. The distribution of air temperature and humidity changed depending on wind direction. Cooler and more humid air was carried downwind of the graduation tower. The calculated biometeorological indices showed that neutral, comfortable or refreshing conditions prevailed at the graduation tower and the sensation of heat or thermal stress leading to body overheating was less frequent.(original abstract)

11

The Relationship between Temperature, Cloudiness and Precipitation at the Time of Rapid Growth of the Cracow Agglomeration

75%

Matuszko D., Piotrowicz K., Twardosz R.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2003

|

z. 112 Changes of geographical environment and those of the socio-economic phenomena

69-80

W opracowaniu dokonano próby określenia relacji między temperaturą, zachmurzeniem i opadami atmosferycznymi w Krakowie w latach 1951-2000. Przeanalizowano wartości średnie miesięczne i roczne temperatury powietrza, liczbę dni z temperaturą maksymalną powyżej 10°C i 25°C, sumy roczne i dobowe opadów atmosferycznych oraz rodzaje opadów, wielkość zachmurzenia i rodzaje chmur. Szczególną uwagę zwrócono na wartości anomalne, które wyznaczono w oparciu o wielkość (±0.5ϭ) odchylenia standardowego od średnich wieloletnich. Wraz z dynamicznym rozwojem terytorialnym, przemysłowym i demograficznym Krakowa od 1951 roku zauważono istotne związki w przebiegu temperatury powietrza, opadów atmosferycznych i zachmurzenia. Warunki termiczne i opadowe charakteryzowała przewaga lat z dodatnimi anomaliami. Ujemnej anomalii termicznej najczęściej odpowiadała dodatnia anomalia opadowa. Nadmiary opadów koncentrowały się w latach sześćdziesiątych. Obserwowany wyraźny wzrost średniej rocznej temperatury powietrza, szczególnie silnie zaznaczający się od końca lat osiemdziesiątych został wywołany prawdopodobnie zarówno czynnikami naturalnymi jak i antropogenicznymi. Ocieplenie klimatu Krakowa przyczyniło się do zmiany struktury zachmurzenia oraz miało wpływ na wielkość i rodzaj opadów atmosferycznych nad miastem. Wzrosła częstość występowania niskich chmur konwekcyjnych, prowadzących często do intensywnych opadów przelotnych, burz i gradobić. Warto zaznaczyć, że na wzrost średniej rocznej temperatury powietrza największy wpływ ma temperatura miesięcy zimowych. Znamienny jest fakt, że w ostatnich latach także w tej porze roku zwiększyła się częstość występowania chmur Cb i liczby dni z burzą. (abstrakt oryginalny)

12

The Day-To-Day Variability of air Temperature in Cracow and Its Surroundings

75%

Olejniczak J.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2003

|

z. 112 Changes of geographical environment and those of the socio-economic phenomena

93-103

Niniejszy artykuł jest próbą analizy rocznej zmienności temperatury powietrza z dnia na dzień w mieście i w terenie pozamiejskim. Głównym celem jest poznanie zróżnicowania tej zmienności w zależności od użytkowania terenu. Analizę oparto na danych z pięciu stacji meteorologicznych: Kraków (Ogród Botaniczny), Balice, Libertów, Miechów i Gaik-Brzezowa. Wykorzystano średnie dobowe (24 h) wartości temperatury powietrza, a także codzienne temperatury maksymalne i minimalne z okresu 1986-1995. Średni roczny przebieg zmienności temperatury powietrza z dnia na dzień został przeanalizowany, a otrzymane rezultaty potwierdziły, że głównymi czynnikami, które decydują o warunkach zmienności temperatury są: cyrkulacja atmosferyczna i własności termiczne napływających mas powietrza. Warunki termiczne niektórych miesięcy także potwierdziły te stwierdzenia, np. w styczniu 1987 r. i w kwietniu 1986 r., oraz warunki termiczne niektórych dni, np. 5, 6 i 7 stycznia 1987 r. W tych miesiącach i dniach zanotowano największe zmiany temperatury. W styczniu 1987 i w kwietniu 1986 sytuacja synoptyczna zmieniała się ponad 20 razy w miesiącu, a 5, 6 i 7 stycznia 1987 r. naprzemiennie pojawiły się bardzo znaczne ocieplenie i ochłodzenie. Porównanie poszczególnych stacji wykazało, że nie ma między nimi znaczących różnic w przebiegu zmienności temperatury z dnia na dzień. Największe różnice wystąpiły w rocznym przebiegu średniej zmienności temperatury minimalnej. Różnice w temperaturze minimalnej między stacjami wynosiły średnio 0.7°C, zaś dla średniej dobowej i maksymalnej temperatury różnice nie przekraczały średnio 0.3°C. Nie stwierdzono jednoznacznego wpływu obszarów zurbanizowanych na zmienność temperatury z dnia na dzień. Jednakże miasto wyraźnie wpływało na zmniejszenie amplitudy dobowej temperatury, zwłaszcza poprzez podnoszenie temperatury maksymalnej. Dalsze badania w oparciu o zmienność wewnątrzdobową pozwolą lepiej rozpoznać wpływ użytkowania terenu na zmienność temperatury powietrza, w poszczególnych porach roku. (abstrakt oryginalny)

13

The Vertical Temperature Gradients in the Autumn/Winter Season in Cracow

75%

Skublicka L.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2003

|

z. 112 Changes of geographical environment and those of the socio-economic phenomena

81-92

Niniejszy artykuł prezentuje duże zróżnicowanie pionowych gradientów temperatury w warstwach: 1 - 0,05-0,5 m n.p.g. (nad poziomem gruntu); 2 - 0,5-2 m n.p.g., i 3 - 2-12 m n.p.g. Dane dotyczące temperatury zanalizowano w zależności od warunków pogodowych sezonu jesienno-zimowego, określonych przy pomocy sytuacji synoptycznych (kierunek adwekcji mas powietrza i rodzaj układu barycznego: a - antycyklonalny, c - cyklonalny). Dane dotyczące temperatury powietrza pochodzą ze Stacji Klimatologicznej Zakładu Klimatologii Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ w Krakowie (Ogród Botaniczny), z lat 1988-1998 (październik-marzec). Najczęściej występowały układy wyżowe (ponad 60%). Największe gradienty zanotowano w warstwie 1, w lutym (-611,1°C/100 m, przy sytuacji synoptycznej Sa). Najmniejsze gradienty pojawiły się w warstwie 3 w listopadzie (0,l°C/100m, przy bruździe cyklonalnej Bc). Typ układu barycznego (antycyklonalny lub cyklonalny) miał wpływ na wartość gradientu. Przy sytuacjach antycyklonalnych obserwowano większe wartości gradientów niż przy sytuacjach cyklonalnych, dla tych samych kierunków adwekcji. Kierunek adwekcji miał wpływ na różnice w wartościach gradientów między poszczególnymi warstwami. Największe różnice występowały w sytuacjach cyklonalnych i antycyklonalnych przy adwekcji z pd.-zach., zach. i pn.-zach., zaś najmniejsze różnice przy adwekcji z pd.-wsch. i wsch. Inwersja w całym profilu pomiarowym o godz. 7 występowała przy sytuacjach cyklonalnych i antycyklonalnych, przy adwekcji z pd. i zach. O godz. 13 taki profil temperatury wystąpił w grudniu przy sytuacji SEc i w lutym przy sytuacji Sc. Jednak o godz. 13 wystąpił także profil insolacyjny przy sytuacjach cyklonalnych i antycyklonalnych i napływie mas powietrza z pn., pd. i zach. (abstrakt oryginalny)

14

Influence of the Water Reservoir on the Transformation of the Ecoclimate of the Foothill Oak-Hornbeam Forest Tilio-Carpinetum in Gaik-Brzezowa

75%

Obrębska-Starkel B.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2002

|

z. 109 Topoclimatic and geoecological changes in the Wieliczka Foothills in the surroundings of the Dobczyce Reservoir

111-197

The present-day transformation of the climate of the mountains against the background of their entire environment is still an open question which requires a broad supplementary research. Mountains represent areas of particularly rich variability climatic phenomena and, because of that, are treated as a so-called ''margin environment". The majority of the works on human influence on the climate of mountains on various spatial scales deals with the air temperature and precipitation. The changes in climatic conditions that depend on the influence of natural climatic factors such as circulation and radiation which, in turn, affect the water and soil conditions as well as the vegetation, are also characterised. A mesoclimate or topoclimate develop in relation to the physical-geographic conditions of a given region or site, i.e. elevation above sea level, typical landforms, aspect and gradient of die slopes, vegetation and water conditions. The feamres of the annual and diurnal courses of the climatic elements, particularly of the characteristics of thermal conditions, are important attributes of the differentiation of the climatic conditions on various scales. Based on the characteristics mentioned above, the typological units of the climate of different ranks and sizes may be distinguished. The units range from the climatic vertical zones which are typical of the macroclimate to tiny areas of homogenous physical properties of the substratum that are related to the topoclimate. The functioning of the topoclimates is conditioned by a modification of the influence of geographic and circulation factors in the boundary layer (Kożuchowski 1998). Still in the not so distant past, the studies on climatic changes focused on the global and regional scales. At present the emphasis is on the effects of these changes on a broadly understood geographical environment and on human management. (original abstract)

15

Radial Growth of Pedunculate Oak And European Ash on Active River Terraces : Hydrologic and Climatic Controls

75%

Okoński B.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2017

|

nr III/1

1075-1091

The aim of this study was (1) to assess relationships binding hydroclimatic factors and radial growth of pedunculate oak and European ash growing on active terraces of river valleys; (2) to compare the growth reaction of these species from this location. Research site was located in a floodplain valley, within mid-course of the lowland section of the Warta River in the Lasy Czeszewskie Forest, Poland. The Warta River (length 808 km, basin area: 54,529 km2 ) is a mid-size European river, a tributary of the Odra River draining the North European Plain to the Baltic Sea. The sampled forest stand was an old growth composed of pedunculate oak and European ash mixed with other mature tree species. The main conclusions are: (1) ash in comparison to oak growing on the same site located on floodplains appeared to be both more sensitive to hydroclimatical features and less ecologically flexible as far as monthly pattern of water requirements is concerned, therefore adaptation to changing climatic conditions and drought may be a greater ecological challenge for ash than for oak in river valleys; (2) streamflow could be considered as the parameter that substituted precipitation well, or even was more important than precipitation, as far as availability of water for development of tree rings of ash and oak growing on active terraces of river valleys is concerned; however, the role of streamflow in radial growth developing decreased substantially during 20th century; (3) Standardized Precipitation Evapotranspiration Index (SPEI) as a measure of drought is a prospective parameter in dendroecological analysis, since it conveys real availability of water for trees.(original abstract)

16

Agroclimatic Conditions in Bulgaria and Agricultural Adaptation

75%

Kazandjiev V., Degórski M., Błażejczyk K., Georgieva V.

Europa XXI

|

2015

|

29 The Impact of Climate on Some Sectors of the Economy in Poland and Bulgaria and their Adaptation

23-42

The sole factors of major importance to Bulgaria's agrarian output are temperature, and water probability. Between these two factors it is the component relating to soil moisture that proves more limiting. Probabilities of occurrence of water and of given temperatures are estimated by reference to summed temperatures and total rainfall, but also in relation to certain more specific indicators. Heat conditions and heat resources can be summed up by reference to the continuity of the vegetation period or growing season, which are limited for each type of plant, with thresholds for each crossed over the spring-autumn period in relation to biological minima. In the case of agricultural crops in Bulgaria, the biological minima are taken to be: 5°C - for wheat, barley, oats, peas, lentils and sunflowers; 10°C for corn, haricot beans and soybeans, and 15°C for cotton, vegetables and other spring cultures. The durations of cold and warm periods are of course interrelated characteristics. In the first period a key further issue is to determine the number of days with snow fall and with snow cover, these being fundamental to the shaping of soil-moisture reserves after the spring snow melt. Defining regions with thermal stress during the vegetation season is a further priority in describing agroclimatic conditions. Values indicative of limitations on crop growth would be one or more periods of at least 10 consecutive days with maximal air temperature over 35°C. Temperatures over 28°C are considered stresses that slow growth, and may even destroy plants if heat stress develops. The components most limiting the growth, development and formation of yields from agricultural crops are conditions as regards moisture represented in relation to atmospheric and soil moisture. The most apparent indicator is the annual total rainfall, or else the rainfall total in periods with average daily temperatures over 5 or over 10°C. A cross correlation matrix between the meteorological elements upon which evapotranspiration depends, i.e. air temperature, relative air humidity, wind speed and vapour pressure deficit, is discussed. One of the ways of assessing the actual necessity for water is to consider the difference between rainfall totals and potential water use, i.e. evapotranspiration. The difference between these two variables presents the balance of atmospheric moisture (BAM). Values for the relationship between real and potential evapotranspiration were calculated for two potential vegetation sub periods: March-June (the period in which the yields from winter crops are shaped) and July-August (the period in which the yields for spring crops are shaped).(original abstract)

17

Estimation of Plant Water Requirements During Sequences of Days Without Precipitation in 2011-2015

75%

Wójcik K., Treder W., Zbudniewek A.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2017

|

nr III/2

1187-1199

This paper presents data on daily precipitation totals from six meteorological stations and the climatic water balance for the stations located throughout Poland in 2011-2015. The following sequences of days without precipitation were distinguished: from 11 to 15 days, from 16 to 20 days, and of more than 20 days. The number of precipitation-free sequences during the growing season in 2011-2015 was highly variable. Over the studied period, there were from 1.0 rainless sequence in Wtelno to 2.4 such sequences in Gołębiów per one growing season. The most frequently occurring were sequences of 11-15 days, while those of 16-20 days were less frequent. In the years under analysis, all of the different sequences occurred most frequently in July, and the least frequently in April. The highest numbers of sequences without precipitation were recorded in the south-east of Poland (Zakalniki, Gołębiów).(original abstract)

18

Impact of Weather Conditions Yield

75%

Michalak D.

Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy

|

2018

|

z. nr 55

387-400

Wydajność pracy zależy od wielu czynników, poczynając od najbardziej oczywistych, tj. wynagrodzenie, organizacja pracy i tych rzadziej branych pod uwagę, takich jak pogoda. Pogoda wpływa na dobre samopoczucie pracowników, a tym samym na jakość wykonywania ich obowiązków. W zależności od pory roku pracownicy mogą czuć się mniej lub bardziej zmęczeni i mniej lub bardziej skłonni do podejmowania nowych wyzwań. Pojawia się pytanie - czy istnieje dokładny sposób mierzenia wpływu pogody na plon pracownika? Czy warunki pogodowe mają wpływ na wydajność, czy też są grupy zawodowe bardziej lub mniej podatne na warunki pogodowe? Czy zależy to od płci, czy też pogoda wpływa na wydajność pracy obu płci w równym stopniu? W jakim stopniu, w porównaniu z innymi czynnikami, pogoda wpływa na wydajność? Czy możliwe jest określenie czynnika pogodowego, który ma największy wpływ na wydajność? Aby odpowiedzieć na powyższe pytania, przeprowadzono badanie ankietowe wśród 314 pracowników umysłowych w regionie łódzkim. Z analizy wyników ankiety można wywnioskować, że pogoda wpływa na wydajność pracowników, ale nie na wszystkich jednakowo. Czynnikiem pogodowym mającym największy negatywny wpływ na wydajność pracy, zarówno u mężczyzn, jak i kobiet, jest zbyt wysoka temperatura. (abstrakt oryginalny)

19

Przebieg temperatury zim na obszarze Polski w latach 1720-2015

75%

Marsz A. A., Styszyńska A.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2018

|

z. 155

85-138

W pracy omówiono przebieg temperatury powietrza okresów zimowych (grudzień-marzec) w Polsce w latach 1720-2015. Analiza jest prowadzona dla wartości będących średnimi obszarowymi obliczonymi z 5 stacji: Szczecina, Wrocławia, Warszawy, Wilna i Lwowa. Szereg czasowy wartości średniej temperatury obszarowej zim (dalej PLZ) stanowią połączone dane pomiarowe (140 lat) i rekonstruowane (156 lat). Rekonstrukcja PLZ oparta jest na zmiennych niezależnych: wartościach maksymalnej powierzchni zlodzonej Bałtyku w danym sezonie lodowym oraz na wartościach temperatury miesięcznej stycznia i marca ze zbioru Central England Temperature (CET). Uzyskane zależności między zmiennymi niezależnymi a PLZ są silne, wysoce istotne i stabilne. Analiza statystyczna wykazuje, że przebieg PLZ jest silnie skorelowany (r = 0,80, p < 0,001) z szeregiem średniej temperatury zim w Europie, rekonstruowanym przez Luterbachera i in. (2006). W rozpatrywanym okresie lat 1720-2015 przebieg temperatury zim jest niestacjonarny, występowały okresy ochłodzeń i ociepleń o różnej amplitudzie i czasie trwania. Zakres zmienności PLZ mieści się w granicach od -6,24 (rok 1929) do +3,35°C (rok 1990). Zimy o temperaturze niższej od 0°C stanowią 72% zim w badanym okresie. W ciągu badanego wielolecia dominowały nad Polską zimy stosunkowo łagodne, o średniej temperaturze mieszczącej się w przedziale od -1°C do 0°C i od 0°C do 1°C, stanowiące łącznie 39,5% wszystkich zim. Występujący w szeregu czasowym PLZ trend jest bardzo słaby (+0,0020(±0,0012)°C·rok-1; p = 0,103) i statystycznie nieistotny, mimo tego, że najwyższe wartości PLZ w całym badanym okresie występują po 1988. Analizy wykazują, że zmienność PLZ w całym badanym okresie nie wykracza poza granice zmienności naturalnej, a wzrost PLZ w ostatnim okresie nie jest bezprecedensowy, podobnie silne wzrosty temperatury zim miały kilkukrotnie miejsce po roku 1720. Najchłodniejsze zimy wystąpiły między dekadami 1751-1760 a 1841-1850. Największą zmienność PLZ wykazuje w XX w., kiedy wystąpiły najchłodniejsza (1961-1970, średnia dekadowa PLZ -2,253°C) i najcieplejsza dekada (1991-2000, PLZ +0,020°C) w całym badanym okresie. Przełom w przebiegu PLZ, połączony ze zmianą struktury termicznej zim, który można utożsamiać z końcem Małej Epoki Lodowej wystąpił stopniowo w latach 1858-1885, wraz ze wzrostem natężenia cyrkulacji strefowej. Zmiany stałej słonecznej i częstości wybuchów wulkanicznych nie wywierały wpływu na zmienność temperatury zim. (abstrakt oryginalny)

20

Roczna i dobowa zmienność temperatury gruntu na polanie śródleśnej w Wielkopolskim Parku Narodowym

75%

Szyga-Pluta K.

Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2018

|

z. 155

69-83

Celem niniejszego opracowania jest określenie rozkładu temperatury gruntu na polanie śródleśnej w Wielkopolskim Parku Narodowym. Analizie poddano wyniki pomiarów temperatury przy powierzchni gruntu (0 cm) oraz temperatury gruntu na głębokościach 5, 10, 20, 50 i 100 cm w Stacji Ekologicznej UAM w Jeziorach. Scharakteryzowano przebieg roczny i dobowy oraz stratyfikację termiczną gruntu w latach 2002-2015. Zbadano zmienność gradientów temperatury gruntu pomiędzy poziomami na poszczególnych głębokościach. W okresie od kwietnia do sierpnia następuje spadek, a w okresie od października do lutego wzrost temperatury wraz z głębokością. W marcu i we wrześniu zachodzi odwrócenie profilu termicznego w gruncie. Największa różnica temperatury między powierzchnią a głębokością 100 cm występuje w grudniu i wynosi 5,2°C. Dużą różnicą charakteryzuje się również czerwiec, tj. 4,8°C. Gradienty temperatury maleją wraz z głębokością. W warstwie gruntu 0-5 cm następują większe zmiany temperatury (średni gradient 0,04°C/cm), a wraz z głębokością tempo zmian jest mniejsze (średnio 0,0001°C/cm w warstwie 50-100 cm). W warstwie gleby do 20 cm zachodzą największe zmiany temperatury. Najwięcej ciepła magazynują warstwy najgłębsze. Warstwa 20-50 cm charakteryzuje się natomiast dużą akumulacją ciepła w ciepłej połowie roku - występują wtedy największe różnice między tymi poziomami. Średnia dobowa temperatura gruntu w Jeziorach w latach 2002-2015 wynosiła 9,8°C. Amplituda dobowa temperatury malała wraz z głębokością. Największa amplituda temperatury charakteryzowała najpłytsze warstwy gruntu i wynosiła w ciągu doby średnio w analizowanych latach 8,4°C. Im głębiej tym wartości amplitudy malały do 0,0°C na głębokości 100 cm. Wyraźnie widoczne jest przesunięcie terminu najwyższej temperatury gruntu wraz z głębokością. Największe zmiany dobowe termiki gruntu w ciepłej połowie roku zachodzą w warstwie do 50 cm, a w chłodnej połowie roku do głębokości 20 cm. Uzyskane wyniki pozwalają na stwierdzenie, że warunki termiczne gruntu na polanie śródleśnej różnią się od tych charakteryzujących grunt na obszarach otwartych. (abstrakt oryginalny)