Zaprezentowano mechanizmy funkcjonowania gospodarki nieoficjalnej w systemie ekonomicznym, przyczyny pojawiania się i rozwoju nierejestrowanych form działalności gospodarczej, ich skutki mikro- i makroekonomiczne oraz możliwości prowadzenia skutecznej polityki gospodarczej wobec szarej strefy. Przedstawiono terminologię, definicje i zakres gospodarki drugiego obiegu, a także podstawowe formy nierejestrowanej działalności ekonomicznej. Omówiono przyczyny powstawania i rozwoju sektora ukrytego. Scharakteryzowano metody pomiaru gospodarki nieoficjalnej, przyjmując ich podział na bezpośrednie i pośrednie. Opisano także najczęściej spotykane formy aktywności w ramach nielegalnego segmentu gospodarki nieformalnej (oszustwa, fałszerstwa, wyłudzenia, przemyt, fikcyjne bankructwa, pranie pieniędzy), ich uwarunkowania oraz implikacje społeczne i gospodarcze. Następnie, w oparciu o ogólnopolskie badania GUS oraz własne badania ankietowe, przedstawiono statystyczny obraz aktywności członków gospodarstw domowych w gospodarce nieoficjalnej. Na koniec scharakteryzowano funkcje, jakie sektor ukryty pełni w systemie ekonomicznym, omówiono ich skutki społeczne i gospodarcze, a także uwarunkowania skutecznej polityki wobec szarej strefy.