Artykuł ma charakter naukowo-badawczy, a jego celem jest przede wszystkim określenie prawnego charakteru, źródeł regulacji i głównych cech prawa regulującego postępowanie w międzynarodowym arbitrażu handlowym. Problematyka ta jest analizowana poprzez badanie odpowiednich postanowień aktów międzynarodowych, przepisów prawa krajowego i regulaminów postępowania arbitrażowego czołowych stałych instytucji arbitrażowych. Przyjmuje się, że zastosowane prawo procesowe można rozumieć jako pojedynczy system prawny tylko w pewnym kontekście, w szczególności odwołującym się do zasad proceduralnych lex arbitri. Autorzy uzasadniają również stanowisko, zgodnie z którym - w najszerszym sensie - prawo stosowane w postępowaniu arbitrażowym należy rozumieć jako państwowe prawo procesowe o swoistym charakterze prawnym i określonym celu, wybrane przez strony lub określone przez sąd arbitrażowy lub inny uprawniony organ, przy czym zwykle jest to prawo właściwe ze względu na miejsce arbitrażu (lex arbitri) oraz przepisy proceduralne uzgodnione przez strony poprzez wskazanie w klauzuli arbitrażowej regulaminu postępowania danej instytucji arbitrażowej lub innych podobnych przepisów. (abstrakt oryginalny)
Niniejszy artykuł dotyczy zagadnienia istnienia odpowiedzialności z tytułu culpae in contrahendo w prawie międzynarodowym publicznym. Pozytywna odpowiedź w tej kwestii będzie miała istotne znaczenie nie tylko z punktu widzenia relacji państwo-państwo, ale również państwo-inwestorzy. Inwestorzy prywatni dysponują bowiem możliwością pozywania państw przed sądy arbitrażowe, które stosują prawo międzynarodowe. Istnienie zatem odpowiedzialności z tytułu culpae in contrahendo w prawie międzynarodowym pozwoli na udzielenie odpowiedzi, czy podmioty prywatne mogą dochodzić roszczeń z tego tytułu przed sądami arbitrażowymi i czy droga ta jest dla nich korzystna. Proponowana analiza zostanie dokonana w oparciu o źródła prawa międzynarodowego, takie jak traktaty, zwyczaj międzynarodowy, ogólne zasady prawa, wypowiedzi orzecznictwa i doktryny oraz -pomocniczo - o praktykę w wybranych krajowych porządkach prawnych. (abstrakt oryginalny)
Alternatywne formy rozstrzygania sporów, i proponowane przez nie sposoby zażegnywania konfliktów są jak to zostało przedstawione w pracy korzystniejsze niż arbitralne rozstrzygnięcia sądu. Nie a jednak oczekiwać, że ta forma zastąpi tradycyjne sądownictwo. Jest ono w wielu wypadkach niezbędne, a część sporów można rozstrzygnąć jedynie decyzją sądu państwowego. Część sporów o podłożu cywilnoprawnym winna być jednak rozstrzygana poprzez różne metody alternatywne w stosunku do sądownictwa państwowego. Instrumenty alternatywne znalazły uznanie w innych państwach europejskich, stąd może budzić zdziwienie, iż ich zastosowanie w Polsce ma charakter marginalny. Jest to tym bardziej zadziwiające, że reformy polskiego sądownictwa nie podążają za dynamicznymi zmianami gospodarczymi, a co za tym idzie wzrostem spraw znajdujących się na wokandzie. Efektem tego jest wydłużający się okres oczekiwania na orzeczenie. Rozwiązania alternatywne z kosztami, które są niższe od sądowych, a jednocześnie z krótkim okresem oczekiwania na rozstrzygnięcie wydaje się idealnie wpisywać w potrzeby przedsiębiorców. Dziwi zatem brak zaufania do tego typu instytucji, jednak należy zauważyć, że nie miały one w minionej epoce ustrojowej należytego oparcia. Ten obszar usług o charakterze prawnym ma olbrzymi potencjał wzrostu, szczególnie w kontekście ilości stałych sądów polubownych działających obecnie w Polsce. Niekwestionowanymi zaletami sądownictwa polubownego są podkreślane po wielokroć w tym artykule przez autora: szybkość, sprawność i profesjonalizm. Cechy te w obecnej rzeczywistości gospodarczej wydają się być kluczowe dla decyzji o wyborze takiej formy rozstrzygania konfliktów wynikających z działalności gospodarczej. Należy przy tym podkreślić, że obowiązujące przepisy usprawniają korzystanie z form alternatywnych, a ustawodawca w ostatniej nowelizacji KPC podkreślił dodatkowo ważność tych uregulowań przenosząc je do wyodrębnionej końcowej jego części. Alternatywne formy cieszące się uznaniem i popularnością w krajach o rozwiniętych gospodarkach rynkowych, znajdą niewątpliwie w najbliższym czasie szersze niż dotąd grono entuzjastów również w Polsce. Tym bardziej, że regulacje prawne nie odbiegają od najlepszych standardów legislacyjnych. (fragment tekstu)
Zdaniem autora rozwój wymiany handlowej między polskimi przedsiębiorstwami a przedsiębiorstwami z innych państw - w tym państw członkowskich Unii Europejskiej - powoduje, iż znaczenia nabierają metody skutecznego rozstrzygania sporów. Z uwagi na to, że współpracujące ze sobą przedsiębiorstwa funkcjonują w różnych systemach prawnych, mogą być one zainteresowane uniezależnieniem rozstrzygania sporów od sądów powszechnych jednego z tych państw. Autor twierdzi, że skutecznym mechanizmem w tym zakresie jest właśnie arbitraż, czy też inaczej sądownictwo polubowne.
W dniu 9 lipca 1999 r. na Białorusi została przyjęta ustawa "O międzynarodowym sądzie arbitrażowym" opracowana w oparciu o prawo modelowe dotyczące międzynarodowego arbitrażu handlowego UNICTRAL. Do momentu przyjęcia ustawy na Białorusi praktycznie brakowało wewnętrznego uregulowania odnoszącego się do arbitrażu.
Instytut Arbitrażowy przy Sztokholmskiej Izbie Handlowej założony został w 1917 r. Instytucja ta była jednym z pionierów w zakresie międzynarodowego arbitrażu handlowego. W 1998 r. liczba postępowań arbitrażowych administrowanych przez Instutut przekroczyła 120, zaś liczba krajów związanych z rozpatrywanymi przez Instytut sporami wyniosła przeszło 40.
Inwestycje zagraniczne w Polsce, podobnie jak i na całym świecie budzą kontrowersje i spory. Do niwelowania i wyjaśniania tych problemów służy międzynarodowy arbitraż o ochronie i popieraniu inwestycji. Polska zaczęła wiązać się takimi umowami w drugiej połowie lat 80-tych. Do chwili obecnej kraj nasz zawarł ponad 35 tego typu traktatów. W materiale podano m.in. nazwy i zakres działania poszczególnych instytucji arbitrażowych.
Jedną z głównych cech prawa europejskiego jest jego złożoność oraz komplementarność. Orzeczenie Achmea jest doskonałą inkarnacją tych cech. Rozstrzygnięcie przez Trybunał Sprawiedliwości w tej sprawie wywarło rewolucyjne skutki w dziedzinie arbitrażu inwestycyjnego. Konsekwencje te mają także swoje reperkusje na płaszczenie całego systemu prawa unijnego, ze względu na zjawisko określane jako kryzys praworządności w UE. Esencją pracy jest próba dokonania niezbędnej syntezy obu procesów wraz z próbą diagnozy ich obecnego wymiaru, a także przyszłych rozstrzygnięć.(abstrakt oryginalny)
The aim of the paper is to present the subject matter related to the procedure of resolving disputes arising in connection with implementation of agreements concluded on the basis of contract models published by the international federation FIDIC in 1999 Red and Yellow Book. The intention of the authors of the FIDIC templates was to apply an autonomous multistage procedure (the so-called multi-step clause) for resolving disputes based on arbitration without taking the matter to court. However, the application of the procedure proposed by FIDIC raises controversies of legal and factual nature. The problems concern, in particular: the nature, immediate enforceability, contestability of decisions issued by the Dispute Adjudication Board (DAB) and methods of their reinforcement. Other issues concern the absence of 'standing' or 'full-term' Adjudication Board and the right to arbitration in case when a party violates the internal dispute resolution procedure described in the contract, both for reasons dependent on and beyond its control. The publication is of legal and comparative nature and contains the analysis of related jurisprudence of civil law systems of selected countries.(original abstract)
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem artykułu jest prezentacja uwarunkowań i zasad funkcjonowania chińskiego systemu arbitrażowego oraz wskazanie jego cech charakterystycznych. Szczególną uwagę poświęca się arbitrażowi międzynarodowemu w Chinach. W związku z coraz większą ilością interakcji ekonomicznych z chińskimi podmiotami gospodarczymi wiedza na temat funkcjonowania dostępnych rozwiązań prawnych pozwoli zwiększyć sprawność podejmowanych decyzji gospodarczych w ChRL. (fragment tekstu)
Autor porusza problem arbitrażu, który zaczyna być coraz powszechniej stosowany w sporach handlowych czy gospodarczych. Krótko omawia pracę Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego działającego przy Międzynarodowej Izbie Gospodarczej (ICC) w Paryżu na podstawie danych statystycznych za 2004 rok.
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie kwestii kolizji praw lub samych norm prawnych, które mogą się pojawić w przypadku konieczności stosowania w międzynarodowym sporze inwestycyjnym, rozstrzyganym w postępowaniu przed sądem państwowym lub sądem arbitrażowym, przepisów prawa publicznego (w tym prawa administracyjnego) należących do różnych systemów prawnych. Punktem wyjścia w tego typu przypadkach jest z reguły wykładnia, która przez odpowiednią rekonstrukcję normy znajdującej zastosowanie w sprawie przeważnie prowadzi do uniknięcia pytania o normę kolizyjną (kolizje pozorne), nie zawsze jednak da się tego pytania uniknąć. Kwestię prawa właściwego uregulowano w niektórych wielostronnych porozumieniach międzynarodowych dotyczących ochrony inwestycji. Na skutek rozwoju prawa europejskiego w ostatnich latach wyraźnie zarysowana została tendencja do poddawania inwestycyjnych sporów wewnątrzunijnych rozstrzygnięciu sądów krajowych (europejskich) kosztem arbitrażu. Szereg po-zostających nadal w mocy umów o ochronie inwestycji zawartych pomiędzy RP a państwami spoza Unii Europejskiej zawiera postanowienia dotyczące prawa właściwego. Można prognozować, że w bliskiej lub nieco dalszej perspektywie dojdzie jednak również do ich rozwiązania i zastąpienia w części nowymi umowami, także o charakterze mieszanym. Kolizje praw i norm prawnych w przypadku międzynarodowego sporu inwestycyjnego mogą zachodzić na wielu płaszczyznach. Istnieją odmienności w sposobie stosowania prawa właściwego przez sądy arbitrażowe i sądy państwowe w międzynarodowych sporach inwestycyjnych, co uwarunkowane jest różną naturą tych sądów. Może to mieć znaczenie wobec przekazania kompetencji do rozstrzygania takich sporów sądom państwowym, na przykład w perspektywie wygaszenia wewnątrzunijnych dwustronnych umów inwestycyjnych. Należy postulować, aby w ramach prac nad utworzeniem w przyszłości wielostronnego międzynarodowego systemu rozstrzygania sporów inwestycyjnych, opartego na stałym trybunale, regulacją objąć również kwestie związane z podstawą prawną (poza procesową, także materialnoprawną i kolizyjnoprawną) rozstrzygnięć Trybunału. (abstrakt oryginalny)
Ograniczenia w bezpośrednim komunikowaniu międzyludzkim, spowodowane pandemią COVID-19, wymusiły przyspieszenie rozwoju nowych form komunikacji w obrocie prawnym za pośrednictwem instrumentów elektronicznych. Jednym z problemów związanych z tym zjawiskiem jest kwestia prawidłowości wydawania wyroków arbitrażowych w postaci elektronicznej, to jest w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym lub zaawansowanym podpisem elektronicznym. (abstrakt oryginalny)
Pojęcie interesu prawnego w powództwie o ustalenie zawsze budziło wątpliwości stron procesowych ze względu na wieloznaczną redakcję przepisu art. 189 k.p.c. Autorka postanowiła przeanalizować dane statystyczne dotyczące liczby spraw o ustalenie i sposobu ich rozstrzygania w kontekście zasad sprawiedliwości proceduralnej. Wyniki analizy, zdaniem autorki, zdają się potwierdzać tezę, iż pojęcie interesu prawnego, wyinterpretowane przez sądy na podstawie art. 189 k.p.c. jest nadmiernie restrykcyjne i może stanowić nieuzasadnione ograniczenie prawa do sądu. (abstrakt oryginalny)
W pierwszej części zostały przedstawione podstawowe rodzaje opcji w zależności, na jaki instrument bazowy opcja została wystawiona. Dalsza część pracy to przedstawienie podstawowych kierunków zastosowania opcji (hedhing, spekulacja, arbitraż) wraz z przykładami liczbowymi obrazującymi te sytuacje. Kolejnym tematem poruszonym w pracy są rodzaje strategii opcyjnych. Wszystkie zaprezentowane strategie opcyjne zostały zobrazowane przykładami liczbowymi. Ostatnia część pracy została poświęcona ustalaniu ceny opcji, a więc ustalaniu wartości premii. Cała skomplikowana procedura związana z tym zagadnieniem została przedstawiona na przykładzie liczbowym z uwzględnieniem kolejnych kroków zmierzających do jej wykonania. (abstrakt oryginalny)
Mechanizm rozwiązywania sporów typu państwo-inwestor (investor-to-state dispute settlement, ISDS) jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych punktów negocjacji w sprawie utworzenia TTIP. ISDS jest bowiem instrumentem prawnym, dającym inwestorowi możliwość dochodzenia swoich roszczeń przeciwko państwu przed międzynarodowym trybunałem arbitrażowym. Celem tego mechanizmu jest ochrona zagranicznego inwestora przed regulacjami państwa, które może naruszyć jego interes i zmniejszyć potencjalne zyski. (abstrakt autora)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.