Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Izrael a Palestyńczycy. Wojna i okupacja jako rozwiązanie?

100%

Czapnik S.

Chorzowskie Studia Polityczne

|

2015

|

nr 10 Mniejszości narodowe a bezpieczeństwo państwa

259-273

Celem artykułu jest szkic analizy konfliktu izraelsko-palestyńskiego, zwłaszcza w kontekście sposobu radzenia sobie przez państwo żydowskie z palestyńskim ruchem narodowowyzwoleńczym. W pierwszej części zwrócono uwagę na specyficzne okoliczności powstania Izraela - państwo to miejscowa ludność arabska uznała za ostatni europejski projekt kolonialny. Następnie opisano tak zwaną matrycę kontroli nad Palestyńczykami, którą zaprezentował antropolog i aktywista pokojowy Jeff Halper. W ostatniej części skupiono się na Operacji Ochronny Brzeg i jej ofiarach, głównie palestyńskich cywilach. Artykuł kończy się wskazaniem dwóch generalnych kierunków, w których może ewoluować opisywany konflikt. (abstrakt oryginalny)

2

Abchaskie elity wobec niepodległości

100%

Górecki W.

Studia i Materiały / Polski Instytut Spraw Międzynarodowych

|

1996

|

nr 103

26

Przedmiotem opracowania są ruchy narodowo-wyzwoleńcze Abchazji, poprzednio integralnej części Związku Radzieckiego, a obecnie Gruzji. Autor przedstawił kształtowanie się abchaskich elit i ich specyfikę w okresie Związku Radzieckiego, wydarzenia lat 1989-1992 i wojnę 1992-1993 z Gruzją, a także niepodległościowe dążenia trwające obecnie.

3

Samospalenia Tybetańczyków - już terroryzm czy jeszcze nie?

100%

Bielawski K.

Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku

|

2014

|

31 Holistyczna ocena bezpieczeństwa : aspekt współczesny

323-333

Kwestia niepodległości Tybetu przewija się w dyskursie politycznym od lat. Tybetańczycy wielokrotnie buntowali się przeciw chińskiej dominacji, co zawsze spotykało się z dotkliwymi represjami. Chińska praktyka zwalczania wszelkich przejawów niepodległości doprowadziła do tego, że Tybetańczycy zaczęli poszukiwać nowych metod protestu i w ten sposób narodził się fenomen samospaleń. Samospalenia zyskały na popularności ze względu na swoją doniosłość (w sensie religijnym) i potencjalną medialność. Ponadto chiński aparat represji nie jest w stanie skutecznie przeciwdziałać tej praktyce - samospalenia są bowiem aktem indywidualnym i trudnym do wykrycia w momencie jego planowania. By móc skuteczniej zwalczać tę metodę protestu, Chiny uznały samospalenia za akt terroryzmu. W opracowaniu dokonano próby zarysu analizowanego zjawiska i rozstrzygnięcia, czy samospalenia w Tybecie faktycznie zbliżyły się do obiektywnego, naukowo rozumianego terroryzmu, czy też wciąż jest to tylko polityczna etykieta legitymizująca zwalczanie tybetańskiego ruchu narodowo-niepodległościowego. (abstrakt oryginalny)

4

Suwerenność władzy i demokracja w ujęciu wybranych teoretyków współczesnych ruchów islamistycznych

75%

Mrozek-Dumanowska A.

Prace i Materiały Instytutu Studiów Międzynarodowych / Szkoła Główna Handlowa

|

1997

|

29

157-167

5

Od Federacji Czechosłowackiej do dwóch państw niepodległych

75%

Szczepaniak M.

Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

1995

|

nr 232

39-70

Przedmiotem opracowania jest prześledzenie procesu rozpadu Czechosłowacji, jego historyczne uwarunkowania i działania Słowaków od okresu "aksamitnej rewolucji" do momentu podziału.

6

W poszukiwaniu racji Powstania Warszawskiego

63%

Jarco P.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Nauki Humanistyczne

|

1996

|

2

|

nr 722

177-183

W przedmowie do Filozofii prawa Hegel napisał słynne, rozmaicie interpretowane słowa: "To, co jest rozumne, jest rzeczywiste, i to, co jest rzeczywiste, jest rozumne". Powstanie warszawskie jest faktem historycznym, zatem było dość powodów i racji, by zaistniało. Problem więc nie w tym, czy było ono konieczne, ale raczej w znalezieniu źródeł konieczności tej ogromnej ofiary poniesionej przez nasz naród. Innymi słowy, chciałbym postawić następujące pytanie: jakie aspiracje, nadzieje, wyobrażenia i potrzeby Polaków złożyły się na wybuch powstania i czy te potrzeby zostały spełnione? (fragment tekstu)

7

Kwestia żydowska na przełomie XIX i XX wieku w ocenie tworzącego się polskiego ruchu narodowego

63%

Sobczak M.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Nauki Humanistyczne

|

1996

|

2

|

nr 722

185-199

Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że młody ruch narodowodemokratyczny interesował się postawą Żydów na ziemiach polskich, oceniając ją przede wszystkim pod kątem jej zgodności z interesami i dążeniami Polaków. Uwadze endeków nie uszły też przykłady sięgania po antysemityzm w okresie walk o zwiększenie wpływów politycznych (Galicja). Pierwsze oceny, choć podkreślały różnice zarysowujące się między Polakami a Żydami, nie były kategoryczne. Obok przejawów oddalania się Żydów od polskości (zwłaszcza tam, gdzie ulegali rusyfikacji i germanizacji) endecy widzieli wcale silne ich związki ze środowiskiem polskim w Królestwie i autonomicznej Galicji. Na tym tle zaznaczyła się charakterystyczna, dość jednostronna ocena R. Dmowskiego, który interpretował propolską postawę Żydów z wyraźną podejrzliwością, nie wierząc w szczerość ich ścisłego wiązania się z Polakami. Taki punkt widzenia prowadził do stopniowego zaostrzania stanowiska endecji wobec Żydów. Potwierdziły to lata późniejsze, kiedy przystąpiono do konkretyzowania programu polskiego nacjonalizmu. (fragment tekstu)

8

Służba ideologii i ideologia służby w pamiętnikach działaczy polskiego ruchu narodowego na Śląsku Cieszyńskim sprzed końca I wojny światowej

63%

Szkaradnik K.

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa

|

2021

|

12

126-142

Interesującą egzemplifikację konstruowania tożsamości politycznej - a zarazem ideologicznego potencjału literatury dokumentu osobistego1 - stanowią wspomnienia pionierów polskiego ruchu narodowego i późniejszych polskich działaczy kulturalno-oświatowych na Śląsku Cieszyńskim2. Trzeba zaznaczyć, że liczba tego rodzaju polskojęzycznych tekstów wyróżnia ów obszar nawet na tle Górnego i Dolnego Śląska, czego przyczyn można szukać w zasięgu oświaty ludowej3, a także w innej strukturze społeczno-ekonomicznej i etnicznej oraz w odmiennych warunkach politycznych w monarchii habsburskiej niż pod panowaniem pruskim. Notabene autorzy analizowanych dalej utworów nierzadko operowali pojęciami "Śląsk", "Ślązak" itp., choć mieli na myśli jedynie część regionu leżącą na terenie Austrii (potem Austro-Węgier), toteż ich poglądów czy stwierdzeń - oraz płynących z nich analiz - nie należy rozciągać na historyczny Śląsk sensu largo. Rzecz jasna, w rywalizacji o "rząd dusz" różne stronnictwa posługiwały się głównie publicystyką, niemniej memuary także spełniały funkcje agitacyjno-dydaktyczne, służąc konstytuowaniu wspólnoty wyobrażonej. Inaczej niż autobiograf, piszący pamiętnik jest zorientowany na świat zewnętrzny; przeważnie osadza własny życiorys na szerszym tle historycznym i społecznym, jednak owe realia interpretuje (mniej lub bardziej wprost) z określonej perspektywy ideologicznej. Wykorzystuje rozmaite środki stylistyczno-retoryczne, by oddziaływać na emocje, a perswazyjności jego tekstu sprzyja - przynależny mu z definicji gatunku - status osobistego świadectwa, "zeznań" uczestnika wydarzeń. Dzięki temu memuary krzewicieli świadomości narodowej stawały się kartą przetargową w negocjacjach o uznanie polskiej tożsamości (zob. Kubica, 2011, s. 40). W rozpatrywanych tu pamiętnikach naświetlę dwa aspekty. Po pierwsze, reprezentacje idei, której rzecznikami byli piszący, czyli gloryfikowanego "czucia polskiego" i polskiego języka - w reprezentacjach tych przejawia się tytułowa "służba ideologii". Po drugie, propagowany przez autorów system aksjonormatywny, czyli swoiście pojętą "ideologię służby", nad której specyfiką i rozumieniem szczególnie pragnę się zastanowić. (abstrakt autora)

9

Republika Mołdawii a Rumunia - perspektywa historyczna, czynniki kształtujące relacje dwustronne, aktualny dyskurs zjednoczeniowy

63%

Kamińska A.

Społeczeństwo i Polityka

|

2018

|

nr 4(57)

65-82

Republika Mołdawii położona między politycznym Wschodem i Zachodem nadal poszukuje swojej tożsamości oraz wizji transformacji i rozwoju. Jest ona małym państwem, na którego terenie znajdują się funkcjonujące niezależnie trzy parlamenty, trzy rządy i trzy głowy państw. Tło dla problemów kształtującej się mołdawskiej tożsamości tworzy Rumunia. Idea zjednoczenia Republiki Mołdawii z Rumunią wielokrotnie przeżywała swój renesans. Od czasu ogłoszenia przez Mołdawię niepodległości stosunki między Kiszyniowem a Bukaresztem odzwierciedlają fazy od współpracy do otwartej wrogości. (abstrakt oryginalny)

10

Współpraca regionalna w Europie Środkowo-Wschodniej w koncepcjach Międzynarodowej Unii Chłopskiej

63%

Stępka S.

Społeczeństwo i Polityka

|

2019

|

nr 3(60)

115-127

Międzynarodowa Unia Chłopska w swoim programie za najważniejsze zadania uznała: powstrzymanie ekspansji komunizmu, walkę o wolność i demokrację, rozszerzenie współpracy gospodarczej przez państwa Europy Środkowo-Wschodniej oraz poszukiwanie nowych form działania. Przywódcy Unii zakładali, że po upadku komunizmu i wybiciu się na niepodległość narodów tej części Europy należy przystąpić do zacieśniania współpracy wewnątrzregionalnej i kontynentalnej. Przewidywano utworzenie trzech federacji regionalnych. Zakładano, że będą one współtworzyć strukturę obejmującą cały kontynent europejski. Zgodnie z przyjętymi koncepcjami miały stanowić jedność pod względem politycznym, gospodarczym, społecznym i kulturalnym. Federacje regionalne byłyby swego rodzaju kluczem do przywrócenia politycznej i kulturowej jedności Starego Kontynentu. W wyniku urzeczywistnienia tych założeń Europa Środkowo-Wschodnia miała stanowić pomost między Wschodem i Zachodem. Miała także zabezpieczać ten region przed zagrożeniem ze strony Związku Radzieckiego i Niemiec. (abstrakt oryginalny)

11

"Konarszczyzna" czyli przygotowania do wojny partyzanckiej w latach 1835-1839

63%

Konarski M.

Studia Prawnicze i Administracyjne

|

2017

|

nr 21 (3)

23-41

Wojna partyzancka w historii konfliktów zbrojnych miała miejsce zawsze kiedy dochodziło do okupacji jakiegoś terytorium przez najeźdźcę. Polska w tym względzie nie należy do wyjątków, a najprawdopodobniej ma ona największe tradycje tego rodzaju walki zbrojnej jaką jest zbrojny ruch oporu w postaci partyzancki narodowo-wyzwoleńczej. "Konarszczyzna" - taką nazwę od nazwiska jej twórcy, przybrały przygotowania do wojny partyzanckiej, jakie miały miejsce w latach 1835-1839 na ziemiach (na Litwie i Podolu) zabranych Polsce przez Rosję w drodze rozbiorów, została rozciągnięta na cały ruch spiskowy, stworzony przez Młodą Polskę po upadku powstania listopadowego 1830-1831, której emisariuszem był właśnie Szymon Konarski. W swoim programie Młoda Polska stanowiła, że wszelkiej władzy źródłem jest Lud, jedynym tej władzy wykonawcą Prawo, zaś jedynym prawodawcą Wola Ludu. Podstawami ludowego ustroju miały być: wolność, równość, braterstwo. Szymon Konarski za cel stawiał sobie przede wszystkim oswobodzenie Polski przez wojnę lub rewolucję, ale pisał również o oswobodzeniu ludów północno-wschodniej Europy, oswobodzeniu ludzkości od ucisku tyranów. Jego hasłem było: "Polska i ludzkość".(abstrakt oryginalny)

12

Uwarunkowania funkcjonowania palestyńskiego ruchu narodowowyzwoleńczego w latach 1919-2006

63%

Belica B.

Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny

|

2014

|

nr 3

26-37

Artykuł opisuje budzenie się palestyńskiej świadomości narodowej od czasów Imperium Osmańskiego, poprzez okres mandatu brytyjskiego, powstanie państwa Izrael, aż do czasu podziału palestyńskiej władzy narodowej w 2006 roku. Analiza pozwala stwierdzić, że powstanie narodu palestyńskiego nastąpiło na gruncie sprzeciwu wobec dyskryminacji - społecznej, politycznej oraz ekonomicznej - oraz pod wpływem zagrożenia, jakie spowodowała brytyjska, osadnicza polityka żydów na terenie Palestyny. Autorka wskazuje także na ugrupowania, w jakich grupowało się społeczeństwo palestyńskie oraz na cele i środki do ich dochodzenia. Badania przeprowadzone zostały na podstawie literatury polsko- oraz anglojęzycznej.(abstrakt oryginalny)

13

Służba Bezpieczeństwa wobec środowisk narodowych w latach 1956-1959

63%

Kawęcki K.

Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne

|

2012

|

nr 9 (2)

167-180

Przemiany polityczne w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej po październiku 1956 roku oznaczały symboliczny koniec tzw. stalinizmu. Zmieniły się również formy eliminacji z życia publicznego przeciwników politycznych. Kierownictwo Ministerstwa Spraw Wewnętrznych uznało, że w nowej, popaździernikowej rzeczywistości należy przyjąć inne metody zwalczania niezależnych ośrodków przede wszystkim z uwagi na fakt, że przemiany polityczne po 1956 roku spowodowały, że wiele osób z dawnej sieci agenturalnej odmówiło dalszej współpracy. Zwracano uwagę na niewystarczające organizowanie nowych werbunków i brak prowadzenia planowanej pracy agenturalnej. Ten stan rzeczy potwierdziły kontrole jednostek terenowych SB. Pozytywne oceny MSW uzyskały jednostki SB w Katowicach, Bydgoszczy, Białymstoku, Rzeszowie, Kielcach i Lublinie. Po październiku 1956 roku Służba Bezpieczeństwa odnotowywała ożywienie działalności "elementów endeckich". Wyrazem tej aktywności było nawiązanie kontaktów między narodowcami zarówno w kraju jak i za granicą, rożne spotkania dyskusyjne i próby infiltracji legalnych stowarzyszeń i organizacji przez członków Stronnictwa Narodowego i Obozu Narodowo-Radykalnego - Organizacja Polska. W raportach SB jest mowa o "nielicznych przejawach wrogiej działalności" zwolnionych z więzienia narodowców. Metodą zwalczania środowisk narodowych poświęcona była narada funkcjonariuszy MSW, która miała miejsce w czerwcu 1957 roku w Legionowie. Centrala MSW nakazywała, aby nawet najmniejsze symptomy kontaktów narodowców ze środowiskami emigracyjnymi spotkały się ze zdecydowanym przeciwdziałaniem. Zwracano uwagę na przyjęcie właściwej hierarchii działań operacyjnych. W pierwszej kolejności najwięcej uwagi operacyjnej należało poświęcić tym byłym członkom SN i ONR-OP, którzy wykazali aktywność po październiku 56 roku. Następnie - tym, którzy potencjalnie zdolni są do politycznego działania lub z racji wykonywanego zawodu mają możliwość oddziaływania na otoczenie (nauczyciele, adwokaci, działacze klubów i stowarzyszeń). W dalszej kolejności w centrum zainteresowania miały się znaleźć sprawy związane z konkretnymi osobami, od dawna pozostającymi w zainteresowaniu służb. Chodziło o kontynuację działań operacyjnych w tym zakresie. (fragment tekstu)

14

Z działalności Polskiego Ruchu Wolnościowego "Niepodległość i Demokracja" w Wielkiej Brytanii w latach 1945-1950

63%

Król T.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

1993

|

nr 399

77-83

Omówiono działalność i program polityczny utworzonego w latach 1944-1945 w Londynie Polskiego Ruchu Wolnościowego "Niepodległość i Demokracja". Od 1947 r. NID pozostawał w opozycji wobec rządu emigracyjnego i prezydenta.

15

Terrorism and Right-Wing Extremism: History and Comparative Definitions

63%

Antwi-Boasiako K. B., Hill C. G.

Political Preferences

|

2020

|

nr 26

77-94

Recent narratives on terrorism have focused on the definitions. Terrorism is not a new phenomenon, but the problem resides in its definition and who is defining it. Conceptualizing terrorism depends on which framework one utilizes. The use of different lenses to define the term has contributed to the lack of global acceptance of what constitutes terrorism, hence the difficulty of gathering data for analysis. It is also a conundrum when powerful nations legitimize their terrorist activities against weaker ones. This, unfortunately, has led to the subjectiveness of every attempt in the literature to objectively provide a globally acceptable definition. Using meta-analysis as the methodological approach for the study a number of definitions were scrutinised. This article provides a brief examination of the intersection between right-wing terrorism and ethnic nationalism, and how accelerationism escalates ideology into violence. The paper compares two acts of violence, one traditionally viewed as terrorism and the other labelled solely as a mass shooting. It concludes with a comparative analysis of the definitions provided, utilizing a case study to examine how labels of a terrorist or a freedom fighter impact on one's view of a group's motivation. This is pertinent when analysing ideologically motivated violence.(original abstract)

16

Wierszowana historiozofia wolności (1773-1830)

51%

Waśko A.

Horyzonty Polityki

|

2013

|

4

|

nr 6 Patriotyzm i tożsamość

55-75

Tematem artykułu są związki poezji polskiej epoki oświecenia i wczesnego romantyzmu ze współczesną filozofią dziejów. Obok tematyki historii narodowej w poezji polskiej tego okresu daje się zauważyć także zainteresowanie historią powszechną ludzkości. Poeci polscy starają się określić pozycję Polski - dawnej i współczesnej - w historii powszechnej. Ukazują przebieg dziejów ludzkości oraz w różny sposób odpowiadają na pytanie, czym są dzieje i czy rządzą nimi jakieś stałe prawa. Franciszek Karpiński (1741-1825), wybitny reprezentant sentymentalizmu, opłakuje upadek złotej wolności szlacheckiej po I rozbiorze Polski (1772) oraz ukazuje historię, zgodnie z poglądami Jana Jakuba Rousseau, jako proces stopniowego upadku wolności w miarę oddalania się od pierwotnego stanu natury. Jakub Jasiński (1761-1794) uważa z kolei, że wolność jest prawem naturalnym człowieka, a historia spełni swój cel, gdy prawo to zostanie przywrócone dzięki zwycięstwu rewolucji francuskiej i polskiego powstania przeciwko zaborcom. Julian Ursyn Niemcewicz (1757-1841) twierdzi natomiast, że postęp nie jest możliwy, bo natura ludzka jest pełna wad, a historia ludzkości to "Boże igrzysko". Adam Mickiewicz (1798-1855) i Juliusz Słowacki (1809-1849), najwybitniejsi poeci polskiego romantyzmu, przedstawiają dzieje powszechne jako postęp wolności. Młody Mickiewicz w roku 1822 utożsamia postęp z realizacją haseł rewolucji francuskiej, choć krytycznie ocenia jej przebieg. Natomiast Słowacki w okresie powstania listopadowego (1830) za ideał ustroju gwarantującego wolność jednostki i narodu uznaje brytyjską monarchię konstytucyjną. Analizowane w artykule wiersze dowodzą, że poeci polscy rozpatrują sprawę polską na tle historii powszechnej. Ich spektrum ideowe obejmuje staropolską tradycję republikańską i myśl Rousseau (Karpiński), hasła rewolucji francuskiej (Jasiński, Mickiewicz) oraz liberalizm brytyjski (Słowacki). Niemcewicz natomiast jest pesymistą i nie wierzy w postęp. (abstrakt oryginalny)

17

Ruchy społeczne - ich typologia i schemat analizy socjologicznej

38%

Żechowski Z. A.

Zeszyty Naukowe / Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach

|

2004

|

nr 25 Zeszyt Naukowy Katedry Socjologii i Psychologii

17-48

W artykule rozważane są socjologicznie różne rodzaje ruchów społecznych, głównie tych, które nazywa się "dawnymi". Początkowe trzy rozdziały artykułu zawierają obszerne cytacje (cytaty) z książki prof. Jana Szczepańskiego, mające upamiętnić myśli tego niedawno zmarłego wybitnego uczonego na temat genezy i charakteru ruchów społecznych. Dalej autor artykułu rozważa pojęcia "ludu" oraz mniejszości narodowych i etnicznych, aby wprowadzone tu rozróżnienia wykorzystać następnie do analizy zróżnicowanego podłoża ideowo-motywacyjnego ruchów społecznych. Uwaga autora skupia się kolejno na ruchach narodowo-wyzwoleńczych oraz quasi-narodowych, np. etnonacjonalistycznych, w krajach okupowanych bądź zależnych (skolonizowanych), następnie na terroryzmie jako "narzędziu" walki o różne cele. W artykule omówione są też krótko ruchy antydemokratyczny i alterglobalistyczny. Artykuł zamykają uwagi metodologiczne odnoszące się do kauzalnego (przyczynowego) badania ruchów społecznych. (abstrakt oryginalny)