Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 29

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Nauki przyrodnicze
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
The author discusses the ever more extensive appliance of experiments and methods of natural sciences to economic agricultural investigations. Alongside of quantitative methods, as the analysis of variance or taxonomic methods, the analogies existing between natural and economic phenomena are ever more extensively applied. Beside the theory of economic equilibrium, of statics and dynamics, the conceptions of space potential and of the field of force deriving from the theory of gravitation are lintroiduced. In economic agricultural research an extensive use is also made of bio-econoimical standards. The most advanced application of analogies takes place in cybernetic investigations which are more constantly applied in economics and in agricultural planning. The increasing influence of natural sciences in economic agricultural investigations results, in the author's opinion, from the specific character of agricultural production based in a considerable measure on biological processes. This influence is at the same time the expression of the tendency towards a synthetic conception of the conquests of science in different domains which appears parallely to specialisation. (original abstract)
W pracy wyjaśniono pojęcie losowości w naukach przyrodniczych od czasów Arystotelesa do Poincarégo. Wyjaśniono związek między losowością i koniecznością w ujęciu Poincarégo, a także bardziej wąskie rozumienie tych pojęć w teorii prawdopodobieństwa i statystyce. Za pomocą przyczyn losowych Kepler wyjaśnił eliptyczność orbit planetarnych, Kant i Laplace podzielali taki punkt widzenia, mimo iż Newton wykazał zależność eliptyczności od prędkości ruchu planet.(abstrakt oryginalny)
Purpose: The article discusses selected methodological issues of natural and social sciences with particular consideration of behavioural economics to highlight the signifcance of experimental research. Design approach: The order of the issues covered is as follows: (a) science as a product of a research community, (b) basic cognitive activities in science, (c) a short description of social sciences, (d) a discussion on the methods applied in behavioural economics. Findings: The article offers a description of research procedure, its objectives and the methods applied therein; it has been stressed that testing theories and hypotheses involves exposing them to falsifcation; it has been emphasised that research conducted within the framework of social sciences is more diffcult than in the case of natural sciences because of the large number of independent variables and the possible interaction between the researcher and research participants. Practical implications: The content presented in the article highlights the value of scientifc fndings as opposed to common-sense knowledge adopted with the disregard of the principles of proper methodology. Value: The authors believe that the emergence of behavioural economics was an attempt to overcome certain defciencies in the methodology of classical economics by means of experimental research. (original abstract)
W pracy przedstawiono i przedyskutowano pojęcia "wiedza" i "zarządzanie wiedzą". Zostały omówione podstawowe definicje tych pojęć i ich związek z danymi i informacjami. Następnie zaprezentowano rozmaite narzędzia wspierające zarządzanie wiedzą oraz ich konkretne implementacje. W końcowej części omówiono perspektywy zastosowania omówionych technologii do zarządzania wiedzą w naukach przyrodniczych a w szczególności w produkcji roślinnej. (abstrakt oryginalny)
5
Content available remote Natural Philosophy in the System of Ideological Orientations of the Individual
61%
W pracy omówiono znaczenie i zasady filozofii przyrody, stanowiącej gałąź nauk filozoficznych, dla racjonalnego pojmowania integralności natury i zasad jej funkcjonowania. Koniecznym więc jest przekazywanie tego typu wiedzy studentom wyższych uczelni, gdyż pomoże im ona w lepszym zrozumieniu otaczającego nas świata w powiązaniu z kierunkiem stanowiącym przedmiot ich studiów. (abstrakt oryginalny)
Since the late 1980s, there has been a considerable growth in the numer of Polish contributions to the Latin American archaeoastronomy. Much of this interest in archaeoastronomy is an outcome of the scientific activities of Professor Andrzej Wiercinski who in the 1970s was fascinated with the claims for sophisticated Megalithic astronomy advocated by early British archaeoastronomers. The paper provides a brief description of the greatest Polish achievements in the field of Latin American archaeoastronomy. (original abstract)
Omówiono istotę i założenia naturalizmu, jako jednej z doktryn filozoficznych. Przedstawiono zagadnienie naturalizmu metafizycznego ewolucjonizmu, naturalizmu jako elementu kryterium demokracji oraz starano się odpowiedzieć na pytania: czy nauki przyrodnicze mogą mieć naturalistyczny charakter? I czy z ewolucjonizmem można połączyć filozofię teistyczną?
8
Content available remote Lekcja przyrody w liceum : tradycja czy nowoczesność
51%
W roku szkolnym 2013/14 rozpoczęliśmy w liceum nauczanie przyrody, nowego przedmiotu, w założeniach reformy programowej z 2009 roku różniącego się w zakresie treści, organizacji i metod kształcenia od tradycyjnych przedmiotów biologii, geografii, fizyki i chemii, a przeznaczonego dla uczniów wybierających pogłębione kształcenie w zakresie humanistycznym. Jak osiągnąć założone cele kształcenia, sprawić, by lekcje przyrody były ciekawe i interesujące dla uczniów - jest przedmiotem dyskusji w niniejszym artykule. Przedstawiono również zagadnienia związane z organizacją i prowadzeniem lekcji przyrody oraz propozycje innowacji w tym zakresie.(abstrakt oryginalny)
9
Content available remote Niekoľko poznámok k príprave budúcich učiteľov prírodovedných predmetov
51%
The author in his work is dealing with the impact of international agreements and laws passed in the Europian Union on the preparation of future teachers of Natural Sciences in Prešovska Universita in Prešov. In his work are presented some experiences from implementating chosen regulations in the lives of university students.(original abstract)
Współcześnie przemysł life science (w tym biotechnologiczny i farmaceutyczny - B&F) uznawany jest za jeden z najważniejszych i najszybciej rozwijających się sektorów gospodarki zaawansowanych technologii. Przemysł ten jest ważnym czynnikiem rozwoju społeczno-gospodarczego poszczególnych krajów oraz regionów i w znaczący sposób wpływa na kształtowanie się gospodarki opartej na wiedzy. Szczególną rolę w kreowaniu rozwoju gospodarczego odgrywają wielkie korporacje międzynarodowe, posiadające bogate zaplecze naukowe i kapitał. Korporacje działające w tym sektorze gospodarki zmuszone są do podejmowania ciągłych działań innowacyjnych, co związane jest z szybkimi zmianami technologicznymi, a tym samym z dużym ryzykiem inwestycyjnym. Przedmiotem przeprowadzonych badań są transnarodowe korporacje biotechnologiczne i farmaceutyczne wyróżnione spośród 2000 największych korporacji różnych sektorów gospodarczych magazynu "Forbes". Celem badań jest określenie prawidłowości przemian, jakie zachodziły w układach przestrzennych oraz w potencjale ekonomicznym transnarodowych korporacji biotechnologicznych i farmaceutycznych. Współcześnie można zaobserwować wzrost znaczenia tych podmiotów wśród największych korporacji światowych. Szczególnie szybko rozwija się przemysł biotechnologiczny (w tym biotechnologia biała), co jest spowodowane m.in. starzeniem się społeczeństwa, chorobami cywilizacyjnymi, wzrostem gospodarczym w krajach rozwijających się oraz zauważalną akceleracją rozwoju nowych technologii. Jako główne rejony rozwoju biotechnologii i farmacji podaje się kraje wysoko rozwinięte (np. USA, kraje Europy Zachodniej, Japonię). Jednak w ostatnich latach można zauważyć nasilający się proces delokalizacji przemysłu (w tym głównie w aspekcie produkcji i badań klinicznych). Proces delokalizacji sektora life science powiązany jest również z powstawaniem nowych rynków zbytu (np. Azja, Ameryka Południowa) i poszukiwaniem przez korporacje regionów proinwestycyjnych (np. Chiny, Indie). Jednakże spośród wszystkich czynników najważniejsza dla rozwoju biotechnologii sektorów life science jest infrastruktura B&R, wysokiej jakości kapitał ludzki i czynniki infrastrukturalne (w tym odpowiednie normy etyczne i prawne).(abstrakt oryginalny)
For nearly six decades, fishery managers and policy makers have used bio-economicmodels and methods as the foundation for their management schemes. These models andmethods are for the most part based on the deductive methodology of economics where centralassumptions are the metaphors of "equilibrium" and "bio-economic equilibrium". Models basedon equilibrium theories are usually deterministic and static whereas the dynamics of theoperations and the markets are a meager part of the problem. Less attention has been offeredto inductive reasoning and modeling within the field of fishery management. The inductivemethod of reasoning is often based on facts and actual observations within the industries,a methodology widely used by engineers and the field of business administration. In thispaper, we introduce and integrate the concept of substitutability of economic resources intoa traditional bio-economic model. The results show that fishery management, which basesdecisions solely on traditional bio-economic models where the dynamics and consequences ofthe operational decision processes of the industry are ignored, may reach decisions that workin opposition to their intended one.(original abstract)
Poznanie świata jako takiego było procesem rozpoczętym właściwie już od czasu "uczłowieczenia" Homo sapiens, co miało miejsce około 200 tysięcy lat temu. Filozofia przyrody lub kosmologia filozoficzna to najczęściej używane nazwy osadzone w tradycji filozoficznej odnoszące się do tzw. "nauk naturalnych", a zatem skupiających się na świecie ożywionym. Początki filozofii przyrody sięgają starożytności, kiedy to wniosła ona do myśli ludzkiej nowy sposób analizowania faktów, podkreślający możliwości ludzkiego rozumu. Dotyczyło to refleksji nad miejscem człowieka w środowisku przyrodniczym oraz nad relacjami świata ludzkiego i przyrody. Myśl filozoficzna była ważna w kształtowaniu się protonaukowej fazy rozwoju przyrodoznawstwa. Współcześni przedstawiciele różnych gałęzi wiedzy w obrębie nauk indukcyjnych, jak np. biolodzy czy fizycy, są świadomi istnienia w obszarze nauk przyrodniczych problematyki filozoficznej, która niejako dała podstawy dla ich wyodrębnienia się i rozwoju. (abstrakt oryginalny)
The article discusses the peculiarities of development of professional competencies of future teachers of Natural Sciences. The concept of "competence approach" is explained. Some aspects of value-based and motivational, cognitive, activity-based and axiological components of professional competence are analyzed. (original abstract)
Fascynacja zjawiskami zachodzącymi na niebie, a także ich wpływem na życie człowieka, stanowiły od najdawniejszych czasów przedmiot zainteresowania i dały początek jednej z najstarszych nauk świata - astronomii. Próby ich zrozumienia i wyjaśnienia od starożytności przez średniowiecze, barok po kolejne epoki podejmowało wielu uczonych. Wśród nich są też Polacy - w tym najwybitniejszy Mikołaj Kopernik, który ogłosił światu, że to Ziemia krąży wokół Słońca. Na terenach przynależnych współcześnie do Polski astronomią parało się wielu wybitnych uczonych, w tym m.in. J. Heweliusz, J. Kepler, M. Cunitz, Jan z Głogowa, C. Malapert czy J. W. Jędrzejewicz. Ich osiągnięcia rozwijały naukę, przenikały do innych dziedzin życia takich jak kultura, sztuka, literatura. Artykuł posiada charakter aplikacyjno-przeglądowy, a uwaga skupiona w nim jest na sylwetkach ww. wybitnych astronomów, miejscach w Polsce z nimi związanych oraz wykorzystaniu ich biografii i spuścizny naukowej dla rozwoju turystyki. Przygotowano go w oparciu o prowadzone w latach 2008-2021 badania pierwotne i wtórne, realizowane stacjonarnie i terenowo z użyciem metody metaanalizy, desk reasearch, studium przypadku, obserwacji uczestniczącej, wywiadu swobodnego i storytellingu. Artykuł wypełnia lukę poznawczą związaną z brakiem literatury dotyczącej rozwoju turystyki poprzez dziedzictwo astronomów. (abstrakt oryginalny)
Pytanie o ludzką cielesność uwikłane jest w tradycji europejskiej w dychotomiczne opozycje natury i kultury, materii i ducha, rozumu i zmysłów. W nowożytnej filozofii i nauce, ukształtowanej pod wpływem dualistycznej koncepcji Kartezjusza, ciało - w odróżnieniu od umysłu - zostało przyporządkowane do kategorii res extensa, a wraz z nią do świata podlegającego prawom fizyki. Tym samym problematyka cielesności zdominowana została przez perspektywę nauk przyrodniczych i medycznych. Jednak pod wpływem m.in. myśli Nietzschego, Freuda, Eliasa, Foucaulta czy feminizmu temat społecznych, kulturowych i politycznych uwarunkowań naszej cielesności zaczął być artykułowany w naukach humanistycznych i społecznych. Jak napisał Chris Shilling, "(...) kiedy socjologia zaczęła kwestionować rozdział natury i społeczeństwa, teoretycy potraktowali ciało jako centralne zagadnienie zarówno dla ludzkiego aktora, jak i socjologicznego przedsięwzięcia". Istotną rolę w "ucieleśnieniu" humanistyki odegrały prace Norberta Eliasa i Michela Foucaulta. Elias przeprowadził historyczną analizę cywilizowania ludzkiego ciała. Foucault natomiast uważał, że ciało jako znacząca całość uzyskuje określony sens (kulturowy, prawny, ekonomiczny, polityczny) pod wpływem zmieniających się w czasie struktur wiedzy, dyskursu oraz powiązanych z nimi stosunków władzy i praktyk społecznych. Podejście to - mimo krytyki, z jaką się spotkało - pozwoliło na nowe, oryginalne ujęcie problematyki cielesności i zainspirowało wielu współczesnych badaczy. Jednocześnie warto zaznaczyć, że autorem, który antycypował współczesny nurt badań nad relacjami kultura-natura oraz wpływem władzy na człowieka i jego ciało, był Fryderyk Nietzsche. (fragment tekstu)
16
Content available remote Uczelnie wyższe w Polsce a kształcenie przyrodnicze nauczycieli
51%
W artykule autorka poddała analizie kształcenie nauczycieli przedmiotu Przyroda, który jest realizowany w szkołach podstawowych (II etap edukacyjny) i ponadgimnazjalnych (IV etap). Skupiła się na kilku aspektach kształcenia przyrodniczego: miejscach - jednostkach uczelni wyższych, w których jest ono prowadzone, w tym na formach, w jakich jest ono tam realizowane, programach studiów i ich zgodności z aktualnie obowiązującymi przepisami prawnymi. Analiza danych dostępnych na stronach internetowych badanych uczelni pozwoliła określić cechy kształcenia przyrodniczego nauczycieli w Polsce. Kształcenie to odbywa się we wszystkich dużych ośrodkach akademickich w Polsce, głównie na wydziałach biologicznych i geograficznych, zarówno w ramach studiów I i II stopnia, jak i studiów podyplomowych. W kształceniu przyrodniczym dominuje przygotowywanie przyszłych nauczycieli przyrody dla szkół podstawowych, co jest zgodne z założeniami ostatniej reformy systemu oświaty. Niepokoją natomiast różnice dotyczące wymagań w stosunku do kandydatów na te studia. Programy niektórych studiów wykazują ścisły związek z jednostkami, w których są prowadzone, a nie zawsze dają przyszłym nauczycielom przyrody pełną podbudowę merytoryczną i metodyczną. (abstrakt oryginalny)
Mówiąc o statystyce mieliśmy dotychczas przede wszystkim na myśli pewien sposób badania naukowego, a więc metodę statystyczną. Wystarczy jednak zwrócić uwagę na dotychczas wydane podręczniki dotyczące statystyki opisowej i matematycznej, jak i rozpraw specjalnych poświęconych różnym zagadnieniom metodologii statystycznej, a można się przekonać, że metoda statystyczna jest metodą skomplikowaną i że nie może ona obyć się bez podbudowy teoretycznej, ; ustalenia zasad, na których jest oparta. Zbiór tych zasad jest określony jako metodologia, albo teoria statystyczna. W tym sensie statystyka jest niewątpliwie uważana za naukę i to naukę formalną. Dwoma powszechnie znanymi naukami formalnymi są logika i matematyka. Zachodzi pytanie, w jakim stosunku pozostaje metodologia statystyki (statystyczna) do tych nauk. (fragment tekstu)
Głównym celem nauczania i uczenia się przedmiotów przyrodniczych jest zrozumienie otaczającej człowieka przyrody - zachodzących w niej procesów, zależności między jej elementami, mechanizmów i prawidłowości nią rządzących. Rozumienie świata przyrody, które jest możliwe przez jej badanie - obserwacje lub doświadczenia - to warunek jej ochrony i otoczenia troską przez człowieka. Te dwie podstawowe metody w naukach przyrodniczych opierają się na określonym porządku logicznym i ustalonych procedurach. Każde badanie wymaga rozumowania, najczęściej złożonego, a umiejętności nabyte w czasie planowania i realizacji procedur badawczych pozwalają rozwiązywać problemy nie tylko przyrodnicze. Niezbędne są też kompetencje społeczne i technologiczne. Bez umiejętności porozumiewania się, dyskusji, wymiany poglądów i opinii, a także bez wsparcia nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) nie można współcześnie poznawać przyrody ani jej chronić. Kształtowanie i rozwijanie umiejętności badawczych, technologicznych i społecznych powinno się odbywać równolegle z powiększaniem zasobu wiedzy ucznia. Priorytet kształtowania i rozwijania umiejętności w kontekście wiedzy jest zgodny z założeniami Europejskiego programu na rzecz umiejętności Komisji Europejskiej oraz Strategii umiejętności Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (ang. Organisation for Economic Cooperation and Development, OECD). Polski rząd w 2020 r. przyjął do realizacji Zintegrowaną strategię umiejętności 2030 - dokument, w którym podkreślono rolę kształtowania i rozwijania umiejętności w ciągu całego życia oraz uwydatniono znaczenie przedmiotów przyrodniczych i ich związków z matematyką, techniką i ze sztuką (ang. Science, Technology, Engineering, Art and Mathematics, STEAM). Umiejętności uczniów służące rozwiązywaniu problemów badawczych są też diagnozowane w międzynarodowych badaniach edukacyjnych: Międzynarodowym Badaniu Wyników Nauczania Matematyki i Nauk Przyrodniczych (ang. Trends in International Mathematics and Science Study, TIMSS) i Programie Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów (ang. Programme for International Student Assessment, PISA). Celem artykułu jest przedstawienie aktualnego stanu nauczania przedmiotów przyrodniczych w Polsce w kontekście wyżej wspomnianych umiejętności.
Współczesne nauki przyrodnicze kładą nacisk na ochronę różnorodności biologicznej naszej planety i równowagi tworzących ją ekosystemów. Celem staje się zapobieżenie niekontrolowanym przemianom o trudnych do przewidzenia skutkach, którym ulegają ekosystemy, gdy równowaga ekologiczna zostaje zachwiana.Dbałość o zapobieganie degradacji środowiska przyrodniczego staje się jednym z kierunków działań organów odpowiedzialnych za tworzenie prawa. (fragment tekstu)
Biotechnologia wykorzystuje nauki przyrodnicze i nowe technologie do opracowania produktów bardziej przyjaznych środowisku naturalnemu i bardziej konkurencyjnych. Dotyczy wszystkich działów biogospodarki - rolnictwa i przemysłu rolno-spożywczego, ochrony zdrowia, medycyny i weterynarii. W rolnictwie służy wytwarzaniu żywności i materiałów paszowych o nowych cechach jakościowych, przy niższych nakładach finansowych w produkcji. Autor omawia problem legislacyjny związany z wprowadzeniem do polskiego prawa ustaw niezgodnych z dyrektywami unijnymi.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.