Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Państwa narodowe czy federacja? Kwestia narodów Europy Środkowej w helweckiej myśli politycznej okresu I wojny światowej

100%

Bednarz P.

Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej

|

2023

|

21

|

z. 3 Wielka modernizacja - Europa Środkowa od połowy XIX do końca lat trzydziestych XX wieku. Państwa i narody

151-173

Na przełomie XIX i XX w. doszło do ukształtowania szwajcarskich partii politycznych. Wykrystalizowały się także podstawowe organy prasowe, które stały się oficjalnymi ogólnonarodowymi tytułami poszczególnych nurtów. Niezależnie od rozbieżności na płaszczyźnie wewnętrznej, większość z tych organów prowadziła dość spójną politykę propagandową w odniesieniu do przyszłości ziem wielokulturowych po zakończeniu I wojny światowej. Jednym z zagadnień wpisujących się w tę tematykę była kwestia pogranicza polsko-rusińsko-litewskiego. Ogół helweckiej opinii publicznej stał na stanowisku konieczności utworzenia w Europie Środkowej federacyjnego państwa, które miało być antidotum na ujawniające się ruchy nacjonalistyczne. Promowanie takiego rozwiązania związane było z chęcią rozpowszechniania w Europie własnych, szwajcarskich rozwiązań konstytucyjnych, które od pół wieku zdawały się sprawnie funkcjonować. W warunkach pogranicza Europy Środkowej taka wizja okazała się nierealistyczna. Ujawniające się tendencje nacjonalistyczne oraz nieskuteczne próby znalezienia rozwiązania kompromisowego pomiędzy obecnymi w Szwajcarii przedstawicielami emigracji poszczególnych narodów doprowadziły do upadku idei promowania federacji w prasie helweckiej. (abstrakt oryginalny)

2

Środkowoeuropejski federalizm: od ideologicznych utopii do państw narodowych

61%

Korolov G.

Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej

|

2014

|

R. 12, z. 7

55-79

Główne pytania badawcze, postawione w niniejszej pracy, brzmią: na czym polega istota środkowoeuropejskiego federalizmu oraz jak kształtował się on od świadomości politycznej i ideologii do utopii. Celem artykułu jest analiza rozwoju idei federalizmu w Europie Środkowej na początku XX wieku pod wpływem kryzysu imperiów europejskich, Wielkiej Wojny i rewolucji. (fragment tekstu)

3

Bezpieczeństwo jako dobro publiczne w warunkach erozji państw narodowych

61%

Leszczyński M.

Studia i Materiały Wydziału Zarządzania i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach

|

2017

|

R. 21, nr 3, t. 2 Myśl ekonomiczna, spółdzielczość, bankowość, samorządność

381-389

Państwu narodowemu tradycyjnie przypisane zostały określone funkcje do wypełnienia. Jedną z nich jest funkcja bezpieczeństwa w rozumieniu bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego. Architektura gospodarki globalnej doprowadziła do zmian w postrzeganiu państw narodowych - ich erozji. Współcześnie państwa (na skutek splotu działań o charakterze ekonomicznym i politycznym) przeorientowały się w kierunku państwa "neoliberalnego". Dysfunkcjonalność struktur państwowych skłania do postawienia pytania o rosnącą rolę instytucji ponadnarodowych w rozwiązywaniu kwestii bezpieczeństwa oraz współczesne postrzeganie tzw. pomocy rozwojowej dla obszarów dysfunkcjonalnych. (abstrakt oryginalny)

4

Nacjonalizm we współczesnej Europie : Wybrane postacie

61%

Drozdowicz J.

Człowiek i Społeczeństwo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Nauk Społecznych

|

2004

|

23 Współczesna Europa w procesie integracji

25-40

Zaprezentowano charakter współczesnego nacjonalizmu. Przedstawiono historyczną analizę postaw nacjonalistycznych w Anglii, Szkocji, Walii, Francji, Belgii. Szczególna uwaga została poświęcona nacjonalizmowi niemieckiemu, oraz nurtom nacjonalistycznym Europy Wschodniej.

5

Anarchokapitalizm a państwo narodowe - utopijna wizja czy realna perspektywa przyszłości.

61%

Ostachowski P.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica.

|

2017

|

18

|

nr 247

103-110

Będący przedmiotem zainteresowania niniejszego artykułu anarchokapitalizm należy, niestety, także traktować w kategorii utopii. By jednak bliżej zrozumieć, dlaczego na to właśnie określenie ten kierunek myślenia o państwie i społeczeństwie zasługuje, konieczne jest bliższe przyjrzenie się jego źródłom, założeniom oraz rozwiązaniom, które przedstawia w ramach alternatywy dla współczesnego, coraz bardziej skomplikowanego świata. Tylko wtedy możemy jasno stwierdzić, że nurt ten wciąż należy jednoznacznie traktować jako utopię, mimo że w skali lokalnej może wydawać się, że jego założenia są w pewien sposób obecne w życiu społecznym, przynajmniej tam, gdzie władza państwo jako podmiot organizujący życie społecznie pozostaje tylko teoretyczna.(fragment tekstu)

6

Państwo sieciowe

61%

Chrisidu B. A.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu

|

2007

|

nr 1184 Zmiana warunkiem sukcesu : przeobrażenia systemów zarządzania przedsiębiorstw

471-478

Państwo sieciowe, to konstrukcja stosunków między podmiotami publicznymi a prywatnymi na różnych szczeblach struktur organizacyjnych państwa oraz na różnych szczeblach ponadnarodowych. To także odpowiedź na zmianę w rozwoju z industrialnej na postindustrialną, gdzie hierarchia i uniformizacja ustępują miejsca zwiększającej się akceptacji dla odmienności i różnorodności. Celem autorki, było przedstawienie podstawowych procesów, jakie muszą być uruchomione w państwie oraz opisanie elementarnych zasad, które powinny być przestrzegane, by stworzyć warunki do rozwoju państwa sieciowego.

7

Bezpieczeństwo społeczne w perspektywie socjologicznej

61%

Baranowski M.

Chorzowskie Studia Polityczne

|

2016

|

nr 11 Zagrożenia bezpieczeństwa na przełomie XX i XXI wieku : uwarunkowania społeczno-gospodarcze i polityczne

31-41

Zasadniczym celem opracowania jest użycie socjologicznego podejścia do analizy kategorii bezpieczeństwa społecznego, przede wszystkim w celu podkreślenia konsekwencji społecznych zmian zachodzących w tym obszarze. Chodzi także o uwzględnienie determinant społecznych przy rozpatrywaniu zagadnień związanych z politycznym czy gospodarczym (a potencjalnie także militarnym) wymiarem bezpieczeństwa. (abstrakt oryginalny)

8

Beyond the Territorial Trap?: The Geographic Interrogation of Sovereignty

61%

Derrick M.

Journal of Geography, Politics and Society

|

2020

|

nr 10(2)

10-15

Sovereignty is now a key concept in geographic scholarship. However, sustained geographic investigation of sovereignty commenced only in the 1990s, after the collapse of the Cold War order. Early, important contributions to the interrogation of sovereignty were historical, providing rigor in understanding the dialectical relationship between space and politics in the development of the state system. By the close of the twentieth century, however, historical complementarity in important geographic tracts on sovereignty, conditioned by new geopolitics of post-communism, gave way to diverging prognostications among academic geographers on the contemporary and future nature and salience of state sovereignty. (original abstract)

9

The Decline of Liberalism in Europe and how to Revive It

61%

Parella J. F.

Comparative Economic Research

|

2019

|

22

|

nr 1

87-106

Liberalny porządek świata przyniósł ogromne korzyści Europie i ludziom na całym świecie. Mający swe początki w XVIII i XIX wieku liberalizm wzmacniał naturalne prawa człowieka do życia, wolności i własności i przekształcał świat w sposób, który umożliwił poprawę materialnych i społecznych warunków życia ludzkości. Ale liberalny porządek, który istnieje w Europie od 1945 roku, po dwóch wojnach światowych, zaczął ulegać rozpadowi. Obecnie ten liberalny porządek poddawany jest różnym siłom. Istotą europejskiego doświadczenia jest rozwój cywilizacji, która uważała się za jednolitą całość, a mimo to ulegała politycznej decentralizacji. Dawne wolne miasta we Włoszech i w Niderlandach stały się bastionami samorządowej klasy średniej w średniowieczu. Jednak z czasem państwa mają tendencję do rozrostu, pozyskują coraz więcej zasobów, co skutkuje wzrostem podatków i wydatków publicznych, nadmierną regulacją, powstawaniem deficytów i długu publicznego. Dochodzi do konfliktu między zwolennikami dwóch różnych wizji Unii Europejskiej: nieliberalnej i liberalnej. Istnieje konsensus, że gospodarka rynkowa jest systemem, który jest najbardziej efektywny i przyczynia się do wyjścia milionów ludzi z ubóstwa. Ale to właśnie nierówny podział wytworzonego bogactwa jest często krytykowany. Zbadano rozkład dochodów przed opodatkowaniem, po opodatkowaniu i transferach kapitałowych, dochodząc do wniosku, że liberalizacja rynku niekoniecznie prowadzi do wzrostu nierówności społecznych. Z drugiej strony, dwa z najważniejszych zagrożeń stanowiących wyzwanie dla liberalnego porządku w Europie to partie populistyczne i protekcjonizm. Wreszcie, autorzy artykułu sugerują drogę ku przyszłej Europie, opartej o pogłębienie jednolitego rynku i integrację gospodarczą, ale dążącej do przekształcenia nieaktualnych i dysfunkcyjnych państw narodowych w inne, zdecentralizowane byty polityczne. (abstrakt oryginalny)

10

Naród i państwo w myśli politycznej Stronnictwa Narodowego (1928-1939)

61%

Kornaś J.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

2005

|

nr 692

21-37

W opracowaniu zaprezentowano transformację myśli politycznej Stronnictwa Narodowego - jednej z największych partii narodowych działających w Polsce międzywojennej. Polski nacjonalizm pod wpływem zdarzeń wewnątrz i na zewnątrz kraju w drugiej połowie lat 20. uległ przemianie od liberalizmu i totalitaryzmu do alternatywnych koncepcji politycznych. Autor w swojej pracy analizuje teorię narodu i państwa narodowego w odniesieniu do obydwóch kierunków politycznych Stronnictwa Narodowego.

11

Państwo narodowe - przyszłość czy przeżytek?

61%

Chojnacka K.

Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2015

|

nr 210

59-68

Po kilkunastu latach, w obliczu kryzysu finansowego w Stanach Zjednoczonych oraz wydarzeń na Wschodzie, nadal na usta cisną się pytania dotyczące roli państwa narodowego. W momencie nasilania się zjawisk kryzysowych pojawiały się głosy o istniejącej potrzebie kolejnego w historii zwrotu w kierunku silnego interwencjonizmu. Zatem celem rozważań będzie próba ustalenia, czy w obliczu zmian zachodzących w życiu gospodarczym, politycznym i społecznym, hasło głoszące upadek państwa narodowego jest nadal aktualne. Poszukiwania odpowiedzi będą prowadzone na kanwie tradycyjnego i współczesnego sposobu pojmowania kluczowych pojęć.(fragment tekstu)

12

Państwo narodowe w procesie globalizacji - zagrożenia i nadzieje

51%

Osadnik M.

Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach

|

2000

|

Państwo narodowe a proces globalizacji

83-93

Przedstawiono kwestie państwa narodowego w postępującym procesie globalizacji. Omówiono pod jaką presją przemian globalizacyjnych stoi państwo, jakie wyzwania i zagrożenia stanowi proces globalizacji dla państwa narodowego. Na koniec artykułu pokazano szansę i możliwości tego procesu oraz konieczność ustanowienia nowego ładu gospodarczego, społecznego i politycznego.

13

"Spóźnieni przybysze" ery nacjonalizmów : przyczynek do dyskursu na temat procesów narodowotwórczych w Azji

51%

Jelonek A. W.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2017

|

nr 3 Andrzeja Kapiszewskiego przekraczanie granic kulturowych

135-154

Jak zauważa w swej klasycznej pracy poświęconej nacjonalizmom Anthony Smith, nowoczesny porządek światowy związany jest nierozłącznie z instytucją państwa narodowego. Jak jednak również wielokrotnie podkreślał, państwo narodowe nie zawsze i nie wszędzie stanowiło podstawowy byt polityczny. O ile według Gellnera era nacjonalizmów w Europie przypadła na wiek XIX, to wiek XX stanowił w historii Azji Wschodniej czas masowych narodzin narodów. System teoretycznie równych suwerennych państw, nazywany w niezbyt adekwatny sposób "systemem westfalskim", kształtował się w Azji jednak znacznie dłużej. Zachodnie pojęcie suwerenności terytorialnej, traktującej państwo jako źródło autonomicznego prawa i przedmiot relacji z innymi suwerennymi państwami, przez wiele stuleci nie było tu wcale takie oczywiste. Oczywista dla nikogo nie wydawała się też zasada wewnętrznej suwerenności - która w lokalnych warunkach gubiła się w rozlicznych sieciach zależności feudalnych oraz złożonych relacjach patronażu i klientelizmu. Niniejszy tekst poświęcony jest zawiłościom procesów narodowotwórczych w Azji Wschodniej z perspektywy klasycznych (zachodnich) teorii nacjonalizmu. (abstrakt oryginalny)

14

Political and National Identity in Ukraine's Regions: Where Does the Center Fit?

51%

Pohorila N.

Polish Political Science Review. Polski Przegląd Politologiczny

|

2016

|

Vol. 4, Iss. 1

18-32

This article is devoted to the issue of national identity and political preferences of the region of Central Ukraine. The essence of the "in-the-middle" position is tested using a national representative survey known as "Ukrainian Society" for the period of 2000-2012. This longitudinal survey allows for the delineation of tendencies of well-articulated political identities. This includes Galicia being compared to Crimea and Donbas. In this study these areas are compared to those of the Center, a region with an identity lacking thorough study. The specific trends in the development of a national identity and of political preferences are defined and compared within rural and urban populations in the analysed regions. Th e Center was chosen as a comparison to other Ukrainian regions as it characterizes the mobilization of political support in the formative years of Ukraine, commencing with the Orange Revolution in the fall of 2004. (original abstract)

15

Państwo narodowe w procesie integracji europejskiej

51%

Sulowski S.

Przegląd Europejski

|

2003

|

nr 2

25-37

Przedstawiono pojęcie państwa narodowego oraz jego przemiany w koncepcjach politycznych po II wojnie światowej. Opisano również pojęcie europeizacji, obszary europeizacji oraz skutki europeizacji. Autor przestawił również kilka sugestii na temat przyszłości państwa narodowego.

16

Polityczno-społeczne i prawne aspekty problemu mniejszości narodowych w pierwszym 10-leciu II Rzeczpospolitej

51%

Kondratowicz J., Wołkonowski J.

Społeczeństwo i Polityka

|

2018

|

nr 2(55)

57-72

II Rzeczpospolita w okresie międzywojennym była państwem, które posiadało w swych granicach duży udział ludności należącej do grupy mniejszości narodowych (ponad 30% ogółu ludności, wyższy udział miała Czechosłowacja i Rosja bolszewicka), której większość zamieszkiwała we wschodniej części kraju. Pokazały to oba powszechne spisy ludności, które były przeprowadzone w latach 1921 i 1931. Należy uwzględnić fakt, że II RP powstała z trzech zaborów, których władze miały jednoznacznie negatywny stosunek do polskości i powstającego państwa polskiego - miało to wpływ na mniejszości na tych obszarach1. Musimy także pamiętać, że Odrodzona Polska powstała tuż po I wojnie światowej - zniszczenia gospodarcze po czteroletniej wojnie były ogromne2, a społeczeństwo bardzo zubożone. II Rzeczpospolita powstawała na ziemiach należących od dawien dawna do polskiej grupy narodowej, jednak 123 lat zaboru odcisnęło ogromne piętno i wniosło znaczące zmiany struktury narodowościowej. Trzeba również odnotować, że w 1918 r. państwo polskie powstawało na zupełnie nowych fundamentach3, jako współczesne, demokratyczne państwo narodowe, gdzie obywatelstwo i narodowość odgrywały bardzo ważną rolę. (fragment tekstu)

17

Rola i zadania państwa w polityce bezpieczeństwa w XXI wieku

51%

Sabak Z.

Przyszłość. Świat-Europa-Polska

|

2017

|

nr 4

66-84

Od czterech wieków państwa narodowe są najważniejszymi uczestnikami systemu stosunków międzynarodowych. Jednym z najważniejszych zadań, które realizowały w swojej działalności była polityka bezpieczeństwa. Narastające wokół tego problemu kontrowersje wskazują na potrzebę pilnego zweryfikowania narodowych i międzynarodowych rozwiązań w dziedzinie bezpieczeństwa oraz podjęcia długofalowych działań definiujących rolę państwa narodowego. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie złożoności problematyki bezpieczeństwa zarówno podmiotów podejmujących decyzje, jak i problemów dotyczących państw narodowych. (abstrakt oryginalny)

18

Wielokulturowość a kultura strategiczna Europy

51%

Sabak Z.

Przyszłość. Świat-Europa-Polska

|

2017

|

nr 1 Miscellanea

43-63

Czynniki, które określają sposób zachowania państwa w środowisku międzynarodowym, tj. prowadzenie polityki zagranicznej, postrzeganie szans, wyzwań i zagrożeń oraz sposoby wykorzystania w prowadzonej polityce siły militarnej są określane jako kultura strategiczna. Celem artykułu jest wskazanie zarówno historycznych, jak i współczesnych cech tożsamości europejskiej i kultury strategicznej. Z tego powodu poruszono w nim szereg różnych wątków. Z pomiędzy nich należy wyróżnić argumenty na rzecz szerokiego podejścia do Europy, analizę szans i zagrożeń dla całej Europy, zarówno w kontekście uwarunkowań zewnętrznych, jak i wewnętrznych oraz prób przedstawienia scenariuszy rozwoju Europy. Szczególną uwagę poświęcono relacji pomiędzy kulturą strategiczną a kulturą bezpieczeństwa. (abstrakt oryginalny)

19

Bezpieczeństwo socjalne w warunkach denacjonalizacji państwa

51%

Leszczyński M.

Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2012

|

nr 101 Dokonania współczesnej myśli ekonomicznej : teoretyczne ujęcie dobrobytu

190-198

Współczesność wyznacza nowe ramy myślenia o państwie narodowym, jego zadaniach, funkcjach i relacjach, jakie zachodzą zarówno wewnątrz w stosunkach państwo - obywatele, ale także w stosunkach zewnętrznych, określonych przez procesy globalizacyje. Globalizacja skutkuje m.in. ograniczaniem wielu funkcji o charakterze socjalnym, które przez wiele lat były wyznacznikiem państwa dobrobytu. Demontaż i urynkowienie polityki socjalnej państw Zachodu odbywa się w dość gorącej atmosferze społecznej (vide strajki we Francji przeciw wydłużaniu wieku emerytalnego). O potrzebie restytucji państwa narodowego wspomina Francis Fukuyama, krytycznie co do przebiegu procesu globalizacji odnosi się z kolei m.in. Ulrich Beck. Nauki społeczne, starając się opisać rzeczywistość społeczną, muszą wykazywać się krytyczną analizą rzeczywistości, bowiem kondycja społeczeństwa przesądza w dużym stopniu o powodzeniu procesów zarówno w wymiarze makrospołecznym, jak i w ujęciu regionalnym, lokalnym, czy wreszcie na poziomie jednostkowym. Dotyczy to także procesów globalizacyjnych, bo dziś nie pytamy już, czy globalizacja?, jest ona pewnym faktem społecznym, ale - jaka globalizacja? (fragment tekstu)

20

Przyszłość państwa narodowego w dobie globalizacji

51%

Choroś-Mrozowska D.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2017

|

Od biznesu międzynarodowego do globalnej gospodarki : wyzwania i problemy w wybranych obszarach

84-93

W XXI w. w efekcie wzmożonej wymiany międzynarodowej świat doświadcza zintensyfikowanych procesów globalizacyjnych. Jednocześnie pojęcie "globalizacji" ewoluuje, nie odnosząc się już wyłącznie do globalnego rynku towarowego czy finansowego, ale także do tworzących się stopniowo globalnych rynków pracy i własności intelektualnej. Jak można przypuszczać, procesy te w dużej mierze determinują otoczenie, w jakim funkcjonują współczesne podmioty międzynarodowego podziału pracy oraz gospodarki światowej. Wśród tych podmiotów szczególne miejsce zajmują państwa narodowe, w rozumieniu kraj owych władz gospodarczych, czyli organów państwowych odpowiedzialnych za gospodarkę i zewnętrzne powiązania ekonomiczne. Rola i funkcje państwa znacznie zmieniły się od ubiegłego stulecia, szczególnie od czasu, gdy na arenie międzynarodowej pojawili się nowi aktorzy, tacy jak korporacje transnarodowe (KTN), międzynarodowe ugrupowania polityczno-gospodarcze czy organizacje międzynarodowe. Podmioty te przejęły część prerogatyw państwa, trwale zmieniając jego charakter. W literaturze coraz częściej stawiana jest więc teza o wycofaniu państwa, jego osłabieniu i niemocy w świetle szybko zmieniających się warunków na arenie międzynarodowej. Szczególnie w kontekście funkcjonowania środowiska międzynarodowego i aktywności podmiotów w gospodarce światowej, to właśnie erozja suwerenności państwowej stanowi zapewne jedną z najważniejszych konsekwencji globalizacji. Wielu ekonomistów uważa więc, iż współcześnie krajowe władze gospodarcze powoli tracą kontrolę nad instrumentami swej polityki, a autonomia państwa jest coraz bardziej ograniczana. Celem artykułu jest więc próba odpowiedzi na pytanie, czy obecnie mamy do czynienia z fundamentalnym kryzysem państwa narodowego, które traci na znaczeniu na rzecz podmiotów ponadnarodowych, czy jedynie z przekształceniem jego formy, która dostosowuje się do zmieniających się warunków w globalnej gospodarce. Ważne jest również, jaką rolę w transformacji państwa narodowego pełni globalizacja. (fragment tekstu)