Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 25

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Parliamentary system
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Dewolucja w Zjednoczonym Królestwie jest jedną z postaci decentralizacji i notabene nie jest jednorodna, można bowiem wyróźnić przynajmniej trzy jej formy: prawodawczą, wykonawczą i administracyjną. Uchwalenie ustaw dewolucyjnych - jak podkreśla autor - znacząco zmieniło system władzy w Zjednoczonym Królestwie. Najbardziej widoczne jest ograniczenie uprawnień zarówno Parlamentu Westminsterskiego (i to pomimo formalnego zachowania zasady zwierzchnictwa parlamentu), jak i rządu centralnego. W Szkocji, Walii i Irlandii Północnej dewolucja spowodowała przybliżenie instytucji prawodawczych i wykonawczych do społeczeństwa. Liczne pytania rodzi brak dewolucji w Anglii, która jest największym elementem konstytutywnym Zjednoczonego Królestwa. (abstrakt oryginalny)
Model rządów parlamentarnych wprowadzony w konstytucji z 17 marca 1921 r. był wypadkową, z jednej strony, doświadczeń parlamentaryzmu z okresu poprzedzającego uchwalenie konstytucji, z drugiej strony, francuskiego wzorca ustrojowego (1875). Określenie rządów parlamentarnych w pierwszej polskiej konstytucji okresu międzywojennego - na tle innych systemów parlamentarnych tamtej doby - miało pewne cechy oryginalne. Przyjęty w Polsce system rządów parlamentarnych - jak wynika z przedstawionych ocen nauki prawa - zawierał jednak wiele rozwiązań wadliwych, które powodowały, że w praktyce ustrojowej relacje między władzą ustawodawczą a wykonawczą nie sprzyjały stabilności i ciągłości władzy publicznej.(abstrakt oryginalny)
Artykuł podejmuje próbę określenia miejsca i znaczenia izb wyższych we współczesnych systemach parlamentarnych państw demokratycznych. Punktem wyjścia podjętych rozważań jest fundamentalna w demokracji parlamentarnej zasada głosząca, że o pozycji ustrojowej organu przedstawicielskiego decyduje stopień jego wyborczej legitymacji. Stąd też wiele miejsca poświęcono procedurom wyłaniania obecnych izb wyższych oraz temu, jak te procedury korelują z posiadanymi przez poszczególne izby wyższe kompetencjami. Artykuł dzieli się na dwie części. W pierwszej dokonano porównania dwóch odmiennych modeli dwuizbowości parlamentu - bikameralizmu asymetrycznego (typowego dla Europy i państw tzw. systemu westminsterskiego) oraz bikameralizmu symetrycznego (charakterystycznego dla USA, państw Ameryki Łacińskiej i Australii). Druga część w całości dotyczy istotnej problematyki funkcjonowania bikameralizmu w Wielkiej Brytanii. Przedstawiono w niej najważniejsze etapy ewolucji i mechanizmy działania obecnych brytyjskich instytucji parlamentarnych, uznając, że są to zagadnienia zasługujące na szerszą, odrębną analizę. Po pierwsze dlatego, że parlamentaryzm brytyjski odegrał ważną rolę w kształtowaniu instytucji przedstawicielskich w licznych dawnych koloniach brytyjskich. Po drugie ze względu na wyjątkowo anachroniczny tryb powoływania i skład brytyjskiej Izby Lordów, w której wciąż z urzędu zasiadają osoby piastujące funkcje religijne i posiadające dziedziczne tytuły szlacheckie. Artykuł wieńczą rozważania o proponowanych w ostatnich latach reformach Izby Lordów. (abstrakt oryginalny)
4
Content available remote Division of Seats in the European Parliament
100%
The European Parliament is one of the most important institutions of the European Union. One of its main tasks is to represent the citizens of the European Union. The representation power of a state depends on its population. Unfortunately the number of inhabitants of states is distinguished by wide dispersion and the most popular methods based on the simple proportionality cannot be used in the European Parliament seats allotment. Therefore, different from proportional method is used - "the degressive proportionality method". (original abstract)
Przez "motywy" bikameralizmu w niniejszym artykule rozumiane są polityczne przyczyny, które przesądzają o istnieniu drugiej izby parlamentu w wielu europejskich państwach, zachowywanej choćby w formie symbolicznej, a nie uzasadnienia racji bytu tej izby.
Artykuł zawiera analizę charakteru debaty sejmowej dotyczącej równouprawnienia kobiet i mężczyzn, z uwzględnieniem problematyki ochrony praw dzieci, która toczyła się w Sejmie Ustawodawczym RP w latach 1947-1952. W podjętych rozważaniach wykorzystano metodę krytycznej analizy treści dostępnych materiałów źródłowych oraz metodę biograficzną, poszukując odpowiedzi na pytanie, kim były posłanki walczące o prawa kobiet w okresie stalinizmu, a także, czy ich aktywność nosiła znamiona sprawczości? Podstawę źródłową stanowią sprawozdania stenograficzne z posiedzeń sejmu, prasa oraz literatura wspomnieniowa. Intencją posłanek, m.in. M. Jaszczukowej, E.Pragierowej, I. Sztachelskiej, S. Garncarczykowej oraz Z. Tomczyk, była realizacja postulatu zmiany przepisów prawnych w taki sposób, aby zasada równouprawnienia kobiet stała się możliwa w praktyce. Było to również sztandarowe hasło przedstawicieli nowej, komunistycznej władzy ludowej i jednocześnie początek okresu określanego w historiografii mianem stalinizacji kraju. Procedowano normy i przepisy, które miały stworzyć warunki prawne, a tym samym urealnić możliwość podejmowania przez kobiety aktywności na różnych polach na równi z mężczyznami. Istniejący dysonans pomiędzy postulatami uprawomocnianymi ideologią a normami kulturowymi nie przeszkodził w nowelizacji prawa. Posłanki inicjujące te zmiany mogły mieć poczucie sprawstwa, a ich działania z pewnością przyczyniły się do zmian na rzecz równouprawnienia płci w Polsce tego okresu.(abstrakt oryginalny)
The Republic of Türkiye was founded on Ottoman parliamentary tradition introduced in 1878. However, debates on system change have always been on the agenda. The Turkish political elite has occasionally presented proposals on the need to shift from a parliamentary to a presidential system. The times of political crises set a suitable ground for such favourable arguments. This article focuses primarily on the realisation of the system change witnessed under Recep Tayyip Erdoğan's leadership. In the first part, it argues that the three-phase strategy of the AK Party has made its political dreams come true. An issue is first popularised, then narrativised, and finally securitised. Consequently, the new presidential government system was adopted with the April 16th, 2017 referendum. The article analyses how the system change has modified the formation of such alliances among the political parties beyond customary ways. It questions to what extent this novel dimension of party politics would be sustainable. The second part thus elaborates on the formation of alliances and the efforts to make them functional on the way to consensual politics. Lijphart's classification of democracies as majoritarian governments versus consensus governments has provided a theoretical base for a discussion on the return to a strengthened parliamentary system. The article sheds light on the new dynamics of government/opposition relations and their influence on Turkish democracy.(original abstract)
Nowa sytuacja w Polskim Parlamencie po wyborach z 2019 roku po raz pierwszy oznacza, że Prawo i Sprawiedliwość, mając większość w Sejmie, nie kontroluje Senatu. Ta sytuacja zwiększyła zainteresowanie dla roli, jaką Senat odgrywa w polskim systemie politycznym. Autor poddał analizie rolę Senatu w procesie ustawodawczym w świetle Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Konstytucja nie przewidziała silnej pozycji Senatu w procesie tworzenia ustaw. Ponadto interpretacja dokonana przez Trybunał Konstytucyjny ograniczyła zakres poprawek, jakie może zgłosić Senat. W tej sytuacji posiadanie większości w Senacie nie daje silnego instrumentu oddziaływania na proces ustawodawczy. Jednakże Senat może wykorzystać 30 dni, jakie pozostają do jego dyspozycji, by opóźnić procedurę i zapewnić pogłębioną analizę ustawy uchwalonej przez Sejm. Może to wzmocnić rolą Senatu jako "izby refleksji", co było głównym argumentem dla przywrócenia Senatu do polskiego systemu konstytucyjnego, a co nie było w pełni realizowane, gdy obie izby były kontrolowane przez tę samą partię lub tę samą koalicję.(abstrakt oryginalny)
Niemiecki system kanclerski ustanowiony przez Ustawę Zasadniczą Republiki Federalnej Niemiec z 1949 r., będący przykładem parlamentaryzmu zracjonalizowanego, stał się wzorcem do naśladowania w innych państwach. Jednak dokonana w Polsce przez Konstytucję RP z 1997 r. recepcja elementów tego systemu jest niekonsekwentna. W artykule przeanalizowano następujące zagadnienia: procedury powoływania rządu; procedury egzekwowania odpowiedzialności parlamentarnej członków gabinetu; uprawnienia rządu związane z postępowaniem ustawodawczym; możliwości działania rządu mniejszościowego; usytuowanie ustrojowe prezydenta. W tym zakresie model polski nie odstaje od niemieckiego jedynie na płaszczyźnie postępowania ustawodawczego.(abstrakt oryginalny)
Przy każdym poszerzeniu Wspólnot Europejskich (EWG i jej poprzedników, a później Unii Europejskiej) pojawiała się potrzeba nowego podziału mandatów w Parlamencie Europejskim między kraje członkowskie. Za każdym razem nowy podział dokonywany był w drodze negocjacji i politycznego uzgodnienia, ale już od lat 70. pojawiały się wezwania, by kwestię tę trwale uregulować poprzez odwołanie do obiektywnej, matematycznej formuły, której najważniejszym elementem byłaby precyzyjna definicja pojęcia "degresywnej proporcjonalności", na której miałyby się opierać podziały mandatów. Aktualnie obowiązujący podział wypracowany w Nicei w 2000 roku nie spełnia wymogów zapisanych w uzgodnionym traktacie reformującym Unię Europejską, stąd też w 2007 roku Parlament Europejski podjął prace nad wprowadzeniem nowego podziału mandatów. Mimo początkowych nadziei związanych z włączeniem pod dyskusję tzw. metody parabolicznej, ostatecznie PE po raz kolejny przyjął podział nieodwołujący się do obiektywnej formuły. W uzasadnieniu tej decyzji stwierdzono, że kwestii politycznej, jaką jest podział mandatów, nie da się rozwiązać jedynie w oparciu o formułę matematyczną. W artykule przedstawiona jest, obok "metody parabolicznej", oryginalna metoda ua, która, w przekonaniu autora, łączy w sobie obiektywizm i bezstronność matematyki z pozostawieniem do decyzji politycznej tych charakterystyk podziału, które powinny być uzgodnione w drodze negocjacji. (abstrakt oryginalny)
Istnienie i funkcjonowanie drugich izb parlamentu należy w państwach unitarnych do najbardziej kontrowersyjnych zagadnień. Dzieje się tak nawet w krajach, w których są one jednymi z najstarszych organów, czego najlepszym przykładem są spory o Izbę Lordów w Wielkiej Brytanii, prowadzące w ostatnich latach do znacznych jej przemian. Dyskusje takie nie omijają i Polski, można nawet powiedzieć, że liczba krytycznych wypowiedzi na temat Senatu ostatnimi laty zdecydowanie narasta. Zabierający głos w naszych polemikach na ten temat, często odwołują się do przykładów z innych państw. Nie uważam jednak, aby porównania te były zawsze trafne, gdyż konfrontacji takich można - w moim przekonaniu - dokonywać tylko wówczas, gdy występują zbliżone warunki, w których funkcjonują te organy. Najczęściej, niestety, nie jest to jednak brane pod uwagę. Szczególnie widoczne to jest w związku z zafascynowaniem konstytucjonalizmem zachodnim i chęcią przenoszenia tamtych rozwiązań na nasz grunt bez dostatecznego uwzględnienia specyfiki każdej sytuacji. Dlatego jestem zdania, na co wielokrotnie już wskazywałem, iż w zbyt małym stopniu bierze się u nas pod uwagę rozwiązania i doświadczenia takich państw, jak Republika Czeska, Republika Słowacka i Republika Węgierska. Nieprzypadkowo tworzymy bowiem wspólnie grupę Państw Wyszehradzkich. W porównaniu z innymi krajami europejskimi różnice między tymi krajami wydają się stosunkowo najmniejsze, a ponadto mamy zbliżone doświadczenia z okresu poprzedzającego transformację ustrojową, słabość systemów partyjnych, nie najwyższy poziom kultury politycznej i prawnej, sytuację ekonomiczną itd. Dla problematyki struktury parlamentu charakterystyczne jest przy tym to, że wśród tych czterech państw dwa zdecydowały się na bikameralizm, natomiast dwa mają tylko parlamenty jednoizbowe. Z tego też względu analizie porównawczo-prawnej poddaję Senat Rzeczypospolitej Polskiej i Senat Republiki Czeskiej. W rozważaniach kładę przede wszystkim nacisk na różnice występujące pomiędzy drugimi izbami w analizowanych państwach. Pomijam natomiast regulacje i rozwiązania, które są identyczne bądź bardzo zbliżone, a przede wszystkim nie mające znaczenia dla porównania tych organów. Stąd nie omawiam statusu senatorów, jak i nie wgłębiam się w kwestię organizacji izb. (fragment tekstu)
12
Content available remote Kompromis z Cambridge - pomiędzy równością a proporcjonalnością
84%
Pomimo wielu propozycji ścisłych rozwiązań zagadnienia alokacji mandatów w Parlamencie Europejskim, zaangażowania matematyków, ekonomistów i polityków nie dopracowano się ustaleń, które zostałyby przełożone na odpowiednie regulacje prawne. Podział mandatów pomiędzy państwa członkowskie według ustaleń Traktatu Lizbońskiego i rezolucji Parlamentu Europejskiego na podstawie raportu Komisji Spraw Konstytucyjnych (AFCO) jest zadaniem na tyle skomplikowanym bądź raczej niewdzięcznym, na ile poruszanie się po ścieżce nierówności jest z reguły bardziej problematyczne niż po ścieżce równości. Zagadnienie uwarunkowane matematycznie nierównościami zazwyczaj prowadzi do większej niejednoznaczności niż w przypadku ograniczeń o charakterze równości. Najprostsze w zastosowaniu (pomijając kwestię zaokrągleń w odniesieniu do dóbr niepodzielnych) są podziały równy i proporcjonalny. Zrozumiały opór do zastosowania każdego z nich (przede wszystkim z powodu dużego zróżnicowania populacji państw członkowskich) zaowocował przyjęciem rozwiązania pośredniego. Podział mandatów do Parlamentu Europejskiego określony jako podział degresywnie proporcjonalny jest zarówno w sensie intuicyjnym, jak i ściśle matematycznym rozwiązaniem pośrednim. W artykule pokazano, jak rozumieć tę pośredniość degresywnej proporcjonalności oraz zaproponowano sposób mierzenia stopnia równości i jednocześnie stopnia proporcjonalności podziału. (fragment tekstu)
Ukraińcy po raz kolejny stanęli przed koniecznością wyboru deputowanych do Rady Najwyższej. Wybory z września 2007 roku nie odbiegały od tych, mających miejsce w marcu 2006 roku - partie polityczne i bloki niewiele się różniły, powstały nieliczne nowe formy współpracy względem tych z 2006 r. Dodatkowo, zdaniem wielu ekspertów, były swego rodzaju papierkiem lakmusowym dla nastrojów społecznych oraz sympatii politycznych, tym samym wskazując na prawdopodobnych zwycięzców przyszłych wyborów prezydenckich w jesieni 2009 r. Warto również zauważyć, iż Ukraińcy zmuszeni byli do wyboru nie tyle pomiędzy opcją tzw. zachodnią i prorosyjską, ile za podziałem na sympatyków obozu "niebieskich" i obozu "pomarańczowych". Dla obozu władzy w obecnym kształcie nie tyle kierunek polityki zagranicznej Ukrainy był najważniejszy, ile "gra interesów", zapewnienie partycypacji w kreowaniu polityki wewnętrznej - w szczególności gospodarczej, a tym samym gwarancja zysków dla danego klanu oligarchicznego. Sytuacja polityczna na Ukrainie (2007 rok) jest wypadkową sytuacji i konfliktów społecznych, ekonomicznych, kulturowo-cywilizacyjnych. Od momentu uzyskania niepodległości Ukraina znajduje się na drodze ku tranzycji systemowej. Przemiany mające miejsce w latach 1991-1996 nie przyniosły zamierzonych skutków w postaci ukształtowania w pełni demokratycznego systemu. Spowodowane było to znacznymi różnicami zdań pomiędzy władzą wykonawczą, ustawodawczą a sądowniczą. Uchwalona w 1996 roku konstytucja nie rozwiązała istniejących problemów, gdyż stanowiła jedynie kompromis pomiędzy władzą wykonawczą i ustawodawczą. Szereg prerogatyw zachował prezydent, wspierany przez grupy oligarchiczno-klanowe. Wydawało się, iż ówczesną sytuację polityczną rozwiążą wydarzenia z jesieni 2004 roku, czyli "pomarańczowa rewolucja". Dokonała ona wprawdzie wymiany ekipy rządzącej1 oraz zmian konstytucyjnych (obowiązujących od dnia 1 stycznia 2006 roku), jednak nie przyczyniła się do zasadniczej reformy systemu politycznego. Celem niniejszej analizy jest ukazanie meandrów sytuacji politycznej na Ukrainie poprzez odniesienie się do wyborów parlamentarnych jako potencjalnej szansy na zmianę zaistniałej sytuacji. Z perspektywy czasu okazuje się, że nie stanowiły one podstawy do zmiany systemu politycznego - wyjścia z sytuacji patowej - a jedynie były rozwiązaniem taktycznym. Warto odnotować, iż rodzą się liczne pytania, a jedno z nich dotyczy tego, czy Ukraina, która uzyskała niepodległość ponad 16 lat temu, nadal znajduje się na drodze ku tranzycji systemowej, czy też obecna sytuacja polityczna jest emanacją sytuacji społeczno-ekonomiczno-politycznej Ukrainy? (fragment tekstu)
Niniejszy artykuł prezentuje relacje telewizyjne po ataku terrorystycznym, który miał miejsce podczas kampanii wyborczej w Hiszpanii w 2008 roku. Punktem wyjścia jest stwierdzenie, że w systemach medialnych określanych jako "spolaryzowany pluralizm" poszczególne tematy ujmowane są przez media w ramy konkurencji wyborczej i przedstawiane z perspektywy stanowisk poszczególnych partii politycznych. Analiza pokazuje, że nawet w przypadku kwestii wyjątkowo istotnych, takich jak terroryzm, dynamika spolaryzowanego pluralizmu wykrzywia przekaz w taki sposób, iż do odbiorców kierowane są odmienne wersje wydarzeń. (abstrakt oryginalny)
15
Content available remote Una interpretación espacial de la formación de gobiernos minoritarios en España
84%
Badacze zajmujący się procesami formowania koalicji rządowych w europejskich systemach parlamentarnych często analizują przypadek Hiszpanii. Od przywrócenia demokracji pod koniec lat 70. XX wieku mniejszość parlamentarna nigdy nie sformowała rządu. Wyłanianiu stabilnego rządu służyły zatem procesy negocjacji w parlamencie, w których formowały się trwałe porozumienia koalicyjne. Istotną cechą tych negocjacji było to, że główne partie ogólnokrajowe rozmawiały jedynie z partiami regionalnymi. Niniejszy artykuł stara się dostarczyć, za pomocą analizy przestrzennej, nowych argumentów służących zrozumieniu tych procesów negocjacyjnych. (abstrakt oryginalny)
W niniejszym artykule autor próbuje znaleźć odpowiedź na dwa pytania: czy w społeczeństwie polskim po 1989 roku istnieje zgodność wyobrażeń o systemie politycznym i ekonomicznym oraz czy istnieje asymetria miedzy poziomem oczekiwań a aktywnością w sferze obywatelskiej. Omówiono stosunek ludzi do rządów demokratycznych, zrozumienie pojęcia demokracji przez społeczeństwo, percepcję systemu parlamentarnego Polski oraz poczucie wpływu na sprawy publiczne, sprawy państwa, miasta, powiatu lub gminy.
17
Content available remote Procedura ustawodawcza w Księstwie Monako
84%
Artykuł zawiera opis i analizę procedury stanowienia ustaw w Księstwie Monako. Punktem wyjścia jest przedstawienie kontekstu ustrojowego tego zagadnienia - autor charakteryzuje pozycję ustawy w systemie źródeł prawa oraz relacje między uczestnikami procedury ustawodawczej. Unikatowa regulacja tej procedury w Księstwie Monako jest konsekwencją ustanowionego w państwie systemu konstytucyjnego, w którym dominująca rola została przewidziana dla głowy państwa. W tym kontekście analizie zostały poddane kolejne etapy powstawania ustawy - przygotowanie projektu ustawy, inicjatywa ustawodawcza księcia, postępowanie w Radzie Narodowej, nadanie ustawie sankcji oraz promulgacja ustawy. Celem pracy jest ocena, czy przyjęte w Księstwie Monako rozwiązania gwarantują demokratyczny charakter procedury ustawodawczej.(abstrakt oryginalny)
In many modern democracies, the leaders who make important influential political decisions are highly likely to be party politicians or indeed party leaders. Very often they cannot prepare an adequate strategy for their political parties because it is usually impossible to find out all necessary elements for projecting the goals. It is not surprising that political parties are the most important organizations in modern politics and in the contemporary world, only a few states do without them. The reason that political parties are well-nigh ubiquitous is that they perform functions that are valuable to many political actors. Political parties play a major role in the recruitment of top politicians, on whom the momentous and painful political decisions often fall. With very few exceptions, political chief executives are elected on the slate of some established political party, and very often the head of government continues to serve as the head of the political party that propelled him or her into office. Democracy may be conceived as a process by which voters delegate policy-making authority to a set of representatives, and political parties are the main organizational vehicle by which such delegation takes place. The main aim of this article is focus on the minority government, which are especially common in the Scandinavian countries. They can be more easily formed and maintained where the party system makes it difficult to secure support for an alternative majority coalition to be formed, a vote of investiture is not required, and a government can stay in office unless there is an absolute majority against it. In the article will be emphasized some case studies of Denmark minority government formation and durability. General findings will be confronted with empirical data, which will allow to formulate conclusions about the specific of minority cabinet in Denmark. (original abstract)
Na rynku wydawniczym w 2013 roku ukazała się książka Bartłomieja Michalaka, pracownika Wydziału Politologii i Stosunków Międzynarodowych toruńskiej Alma Mater, zatytułowana Mieszane systemy wyborcze. Cele, rozwiązania, konsekwencje. Jest to niewątpliwie publikacja godna polecenia wszystkim zainteresowanym problematyką funkcjonowania systemów wyborczych, a szerzej - mechanizmom wyłaniania reprezentacji parlamentarnej. Bez cienia wątpliwości można stwierdzić, że monografia ta stanowi ogromne źródło wiedzy nie tylko dla studentów takich kierunków, jak politologia, stosunki międzynarodowe czy prawo, ale również badaczy teoretyków i praktyków analizujących demokratyczne mechanizmy wyłaniania reprezentacji politycznej we współczesnych państwach. W polskiej literaturze prawniczej i politologicznej niewiele jest książek tak kompleksowo i rzetelnie traktujących o mieszanych systemach wyborczych. Dodatkowo warto podkreślić, że problem wyboru konkretnego systemu wyborczego, jaki ma być stosowany w poszczególnych państwach, wydaje się kwestią najwyższej wagi, determinującą w znacznym stopniu poziom i sposób legitymizacji całego systemu politycznego. (fragment tekstu)
Przedstawiono "horyzontalny" i "wertykalny" sposób sprawowania władzy w Unii Europejskiej. Opisano podział kompetencji w Unii Europejskiej i zasadę subsydiarności. Określono rolę parlamentów narodowych (krajowych) w procesie integracji europejskiej.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.