Udział pracowników i ich reprezentantów w podejmowaniu decyzji socjalno-ekonomicznych, określany najczęściej mianem - "współdecydowania", uważany jest powszechnie za jeden z wyróżników zachodnioniemieckiego systemu społeczno-gospodarczego. Wielokrotnie "współdecydowanie" stawało się przyczyną i treścią doniosłych wydarzeń w życiu politycznym RFN, oddziałując także na sytuację w innych państwach. W programach i praktyce wszystkich liczących się sił politycznych Niemiec Zachodnich zajmowało ono jedno z najważniejszych miejsc, przy czym głównym jej promotorem był ruch związkowy. Uwagę, także badaczy, zwracały jednak na ogół tylko dwie płaszczyzny "współdecydowania" - przedsiębiorstwa - na tle postulatów w skład rad nadzorczych i zarządów oraz zakładów pracy - w związku z działalnością rad zakładowych. Oba te obszary "współdecydowania" zostały w znacznym zakresie objęte normami prawa i przestały być - w przeciwieństwie do "współdecydowania ogólnogospodarczego" - przedmiotem głównie sporów teoretycznych. Trzy co najmniej powody sprawiają, że problematyka "współdecydowania ogólnogospodarczego" również zasługuje na zainteresowanie. Po pierwsze, zawsze znajdowała się ona wśród postulatów uznawanych przez Federację Niemieckich Związków Zawodowych (Deutscher Gewerkschaftsbund - DGB) za najważniejsze. Po drugie, zaobserwować można w ostatnich latach kolejną fazę wzrostu popularności tego "współdecydowania", co przejawiło się m. in. w przedstawieniu przez DGB w 1984 r. odrębnego dokumentu, poświęconego tylko tym zagadnieniom. Po trzecie wreszcie, "współdecydowanie ogólnogospodarcze" dotyczy sfery ogólnopaństwowej - najbardziej istotnej dla określenia i realizowania polityki społeczno-gospodarczej. W polskich opracowaniach poruszających problematykę społeczno-gospodarczą RFN "współdecydowanie ogólnogospodarcze" nieomal nie jest dostrzegane. Nawet obszerna monografia W.M. Góralskiego dotycząca DGB, pomija np. milczeniem fakt uchwalenia dotyczących tylko tych kwestii kilku odrębnych programów. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie głównych celów koncepcji "współdecydowania ogólnogospodarczego", określenie jej miejsca w programach i praktyce DGB, prześledzenie ewolucji do połowy lat osiemdziesiątych. Federacja Niemieckich Związków Zawodowych opierała swą działalność na 3 dokumentach o charakterze długofalowym i kompleksowym (1949, 1963, 1981) oraz na czterech doraźnych - tzw. programach akcyjnych (1955, 1965, 1972, 1979). Pierwsze odnosiły się do podstawowego dla każdego ruchu politycznego zagadnienia, jakim był stosunek do istniejącego porządku społecznego oraz do wynikających z tego celów i zadań zarówno taktycznych, jak i strategicznych. Programy akcyjne natomiast formułowano dla rozwiązania konkretnych problemów, wynikających z bieżącej praktyki. Miejsce pośrednie między oboma rodzajami programów zajmują dokumenty "monotematyczne" poświęcone zwartej, lecz o różnym stopniu złożoności i różnym znaczeniu, grupie spraw. Wśród tych dokumentów znalazło się kilka dotyczących "współdecydowania", w tym i "ogólnogospodarczego". Uchwalenie kolejnych programów podstawowych traktować można jako cezurę w charakteryzującym się wieloma sprzecznościami rozwoju DGB. Ich treść stanowi zarazem dość wyraźne odzwierciedlenie zmienności nastrojów, jakie kształtowały się wśród działaczy Federacji pod wpływem przemian w systemie społeczno-gospodarczym kapitalizmu, w tym zwłaszcza RFN. Ten ścisły związek z bieżącymi wydarzeniami jest równie dobrze widoczny w odniesieniu do "współdecydowania", które - na ogół stale obecne w programach DGB - co jakiś czas stawały się przedmiotem szczególnego zainteresowania. (fragment tekstu)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.