Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 31

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Political geography
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Autor pracy przedstawia autorów, zakres tematyczny publikacji i dorobek badawczy opublikowany w tomie "Wybrane problemy badawcze geografii politycznej".
Celem opracowania jest przypomnienie, uporządkowanie i ogólna analiza tych istotnych wydarzeń z początków, trwania, a szczególnie końca państwa radzieckiego. W artykule przedstawiono skrótowo kształtowanie się granic politycznych ZSRR, przyłączanie kolejnych republik do ZSRR, wzrost jego potencjału terytorialnego. Szczegółowiej zaprezentowano fazy rozpadu ZSRR i powstanie WNP, a także najważniejsze polityczno-geograficzne problemy WNP.
Celem artykułu jest porównanie współczynnika rozwoju granic, który dla naszego kraju wynosi obecnie 1,8 z wartościami obliczonymi dla innych państw. Autor przedstawia sposób obliczania współczynnika rozwoju granic oraz współczynniki rozwoju granic państw świata dla 165 jednostek politycznych. W aneksie zawarto tabele z długościami granic i wartościami współczynników rozwoju granic państw świata według kontynentów.
4
Content available remote Human Geographical Ideas of Eugeniusz Romer
100%
Eugeniusz Romer's contribution to the development of Polish geography has been extensively appreciated. Historians of geography emphasized however his contribution in the field of physical geography and map making. Meanwhile, Romer's human geographical concepts seem to be no less original and valuable. One of the most popular ones is the geopolitical controversy between Romer and Wacław Nałkowski concerning the individual character of Polish lands. This broadly commented dispute has been showed as an example of logomachy. On the other hand, the geopolitical concept of Romer, despite the passage of 60 years since his death, should create the basis for a discussion concerning the international position of Poland.
The article analyzes spatial indicators of changing trends in political and geographical subjectivity of Crimea. Linguistic and religious contradictions outlined Crimea among other regions of Ukraine. Limitation of linguistic diversity in Crimea, disregard towards complex contradictions between split Orthodox Christianity and politicized Islam made Crimea create background for separation from Ukrainian project of framing Russophobic state on the territory of modern Ukraine. (original abstract)
W niniejszym opracowaniu chcemy poświęcić uwagę kwestii podwójnego nazewnictwa na ziemi cieszyńskiej od czasów Austro-Węgier, a szczególnie Czechosłowacji i samodzielnego państwa czeskiego w okresie międzywojennych rządów demokratycznych, komunistycznych rządów totalitarnych oraz współczesnych rządów odnowionej demokracji. W kontekście podwójnego nazewnictwa zwrócimy uwagę na rozwiązania legislacyjne poszczególnych rządów oraz na stosowanie w poszczególnych okresach podwójnego nazewnictwa w praktyce. Celowo nie zajmujemy się okresem okupacji hitlerowskiej, kiedy temat ten przybrał charakter zagadnienia innego rodzaju. Jako źródło posłużą nam drukowane dokumenty legislatywne, literatura proweniencji polskiej i czeskiej oraz prasa lokalna. (fragment tekstu)
7
Content available remote Geograficzny bieg dziejów
75%
Autor przeanalizował jedną z koncepcji geograficznych Wacława Nałkowskiego - geograficzny bieg dziejów. Wykazał jej wartość poznawczą, a także udowodnił wielką przenikliwość Nałkowskiego, który potrafił trafnie przewidywać zmiany sytuacji geopolitycznej i rozwój wydarzeń na arenie światowej, jakie miały nastąpić dopiero po kilkudziesięciu latach.
Celem opracowania jest ukazanie konsekwencji tych oddziaływań oraz możliwości rozwoju Polski Wschodniej w warunkach, kiedy wschodnia granica Polski od 1 maja 2004 r. stała się granicą zewnętrzną Unii Europejskiej, a od 21 grudnia 2007 r.- strefy Schengen. (fragment tekstu)
Istnieje kilka podstawowych czynników warunkujących politykę zagraniczną Turcji. Pierwszym z nich są doświadczenia historyczne z okresu Imperium Osmańskiego, które w dużej mierze zostały odziedziczone przez republikę, wbrew regule zrywania z wszystkim, co pochodziło z czasów imperium. Można wskazać na elementy konstruktywne: tradycję funkcjonowania silnego państwa oraz związanych z nim elit cywilnych i wojskowych, mających do niedawna zasadniczy wpływ na turecką politykę zagraniczną, proces westernizacji (obecność Turcji w Europie i Europy w Turcji począwszy od XIV wieku), którego kulminacją były reformy Atatürka i włączanie się w struktury euroatlantyckie po II wojnie światowej oraz realistyczne podejście w polityce zagranicznej. Negatywne uwarunkowania historyczne, dotyczą z kolei złych doświadczeń w kontaktach z sąsiadami i innymi podmiotami zewnętrznymi, wpływające obecnie na problemy w relacjach z Armenią czy Grecją oraz na nieufność do Rosji, ukształtowaną przez stulecia wojen. Tworzą one do dziś syndrom zagrożenia bezpieczeństwa państwa ze strony podmiotów zewnętrznych, które dążą do rozpadu państwa tureckiego czy utraty przez nie suwerenności (tzw. syndrom Sèvres). (fragment tekstu)
10
Content available remote Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce z perspektywy geografii politycznej
75%
Mniejszości narodowe i etniczne, mimo niewielkiego udziału w strukturze ludności współczesnej Polski, przyczyniły się do powstania wyjątkowego pod względem narodowo-konfesyjnym dziedzictwa polskiej przestrzeni. Stosując podejście geograficzno- -polityczne dokonano próby uchwycenia, zrozumienia i wyjaśnienia procesu przemian narodowościowo-etnicznych ludności Polski, prowadzącego do ukształtowania się jej współczesnego oblicza. (abstrakt oryginalny)
Artykuł prezentuje analizę geografii politycznej województwa podlaskiego przeprowadzoną na podstawie wyników głosowań z wyborów samorządowych z 2010 r. i parlamentarnych z 2007 r. Autor podzielił Podlasie - jako region wyjątkowo zróżnicowany pod względem społecznym - na kilka subregionów o odmiennym profilu zachowań wyborczych. Są to: lewicowy południowy wschód województwa, umiarkowanie lewicowa, sprzyjająca ludowcom Suwalszczyzna, liberalny Białystok oraz Białostocczyzna wraz z ziemią łomżyńską - obszar dominacji prawicy. (abstrakt oryginalny)
Zmiany, które zaszły na mapie politycznej świata w ciągu XX w., są ogromne. Zadaniem niniejszego artykułu nie jest sporządzenie szczegółowego kalendarium powstania czy upadku poszczególnych państw i innych jednostek geopolitycznych w tym okresie, lecz sformułowanie kilku uwag na temat tego procesu ze stanowiska prawa międzynarodowego. (fragment tekstu)
The paper describes political support for Polish political parties as aggregated into four principal options (left-wing, liberal, populist, and right-wing) as well as flux in the electorate in Małopolskie voivodship in the last two decades in order to show regions of electoral stability that tend to do favour the four principal social and political options. Stabilization of cultural and political identity and gradual changes therein are shown by comparing dominant political options with selected social and economic data. The comparison should also allow for a reasonable prediction of future gains and losses for each political option. (original abstract)
14
Content available remote Social Planning and European Contact Areas : Political Geography in Place
63%
W artykule podjęto kwestię planowania społecznej i przestrzennej integracji w tak zwanych obszarach stykowych, gdzie różne jednostki polityczne i kulturowe spotykają się i wzajemnie na siebie oddziałują. Badania takich obszarów obejmują zarówno trwałe i immanentne dla ludzkości formy terytorialności oraz narastające problemy funkcjonalnej, społecznej, gospodarczej i przestrzennej (re)integracji. Oba trendy prowadzą do wielopoziomowych i często sprzecznych związków pomiędzy różnymi terytoriami i granicami, które wyłaniają się z równolegle postępujących procesów konwergencji i dywergencji społecznej i przestrzennej. Z tego powodu, zarówno teoria, jak i praktyka geografii politycznej staje w obliczu zmian w polityce integracji i/lub separacji. W związku z tym społeczne i przestrzenne planowanie w europejskich regionach wielokulturowych i pogranicznych wydaje się być trudną, żeby nie powiedzieć, syzyfową pracą. Pomimo to planowanie społeczne jest kluczowe dla stworzenia bardziej stabilnych możliwości, zarówno współistnienia, jak i rozwoju. Artykuł zawiera przegląd rozważań autora o polityczno-geograficznych przemianach i zagadnieniach związanych z europejskimi obszarami kontaktowymi w okresach przednowoczesnym, współczesnym i postmodernistycznym, ze szczególnym uwzględnieniem mniejszości i współpracy transgranicznej. Autor sugeruje, aby promować podejście integracyjne i wielopoziomowe, które mogłyby w jakiś sposób zastąpić klasyczne "narodowe" polityki w odniesieniu do rozwoju obszarów przygranicznych i ochrony mniejszości. (abstrakt oryginalny)
Od schyłku XX wieku w Ameryce Łacińskiej zachodzą radykalne zmiany w funkcjonowaniu systemów politycznych, związane z ukształtowaniem się nowego przywództwa politycznego oraz reorientacją polityki gospodarczej i społecznej. Nowe uwarunkowania wywierają wpływ na charakter i specyfikę stosunków międzynarodowych na całej półkuli zachodniej. VI Szczyt Państw Amerykańskich, który odbył się w kwietniu 2012 r. w Cartagenie w Kolumbii, wyraźnie ukazał, że spadła ranga i znaczenie tego forum dialogu międzyamerykańskiego, w porównaniu z początkiem zbliżenia obu Ameryk w 1994 r., gdy został zwołany przez USA i Kanadę I Szczyt w Miami. W latach 90. XX wieku, bez wątpienia, szczyty przywódców obu Ameryk były kluczowym narzędziem dyplomacji oraz kształtowania geopolityki i geoekonomiki na półkuli zachodniej. W obecnej dekadzie przywódcy większości państw latynoamerykańskich, w tym Brazylii, która jest liderem nowej geopolityki latynoamerykańskiej, podkreślają w wypowiedziach, że szczyty i Organizacja Państw Amerykańskich nie mają już takiego znaczenia w odniesieniu do spraw regionu Ameryki Łacińskiej. Problemy państw latynoamerykańskich są bowiem podejmowane i rozwiązywane przez nowe organizacje i fora, w których uczestniczą państwa Ameryki Łacińskiej i Karaibów, jak Unia Narodów Południowoamerykańskich (Unión de Naciones Suramericanas - UNASUR) oraz Wspólnota Państw Latynoamerykańskich i Karaibów (Comunidad de Estados Latinoamericanos y del Caribe - CELAC). (fragment tekstu)
Henry Kissinger, autor amerykańsko-chińskiego zbliżenia w latach siedemdziesiątych, w opublikowanym w "Foreign Affairs" eseju zwrócił uwagę na fakt, iż "według znaczącego lobby w obu państwach (...) walka o hegemonię między USA a Chinami jest nieunikniona i być może już się toczy. (...) Część amerykańskich analityków strategii przekonuje, iż chińska polityka zagraniczna realizuje dwa długoterminowe cele: zdetronizowanie USA w roli głównego mocarstwa w regionie zachodniego Pacyfiku oraz zjednoczenie całej Azji pod ekonomiczną i polityczną hegemonią ChRL" (...) Potencjalny konflikt między rywalami o tej samej potędze (power) nie zaskoczyłby nikogo. Dlatego szczególnej uwagi wymaga faza poprzedzająca zrównoważenie ich potencjałów. Sytuacja, w której wschodzące mocarstwo rośnie w potęgę w tempie pozwalającym dogonić potencjalnego adwersarza, powinna zaalarmować każdego, kto zna historię. Już Tukidydes uznał, że prawdziwym źródłem wojny peloponeskiej był wzrost potęgi Aten i obawa, jaką wywołało to w Spartanach. Zjawisko to, dobrze znane w teorii stosunków międzynarodowych, określa się mianem dylematu bezpieczeństwa. (fragment tekstu)
The paper is analyzing the contemporary processes inside border areas. Due to different political destinies trough near past, the distinct border sectors developed various types of borderlands: mainly open and structurally asymetric in the west and north and close-like and symetric on the east. The border toward Croatia is the youngest and therefore still in turbulent accomodation to the border-situations. The paper take special attention to recent spatial processes: from close and rich crossborder cooperation to ignorance or abandonding of planning measures and avoidance. Second main attention is taken to the minorities settled inside borderlands and their influence to borderlands. (original abstract)
18
Content available remote Państwo - historia idei
63%
Choć wielu wieszczyło mu upadek, państwo jako zjawisko polityczne, społeczne i gospodarcze ciągle istnieje. Pozostaje ono elementarnym przedmiotem zainteresowań wielu dyscyplin naukowych i to od początku ich istnienia. Zazwyczaj państwo opisuje się trzema cechami - terytorium, organizacją polityczną i społeczeństwem. Szczególnie w Europie państwo utożsamia się z państwem narodowym - ideą, zgodnie z którą każdy naród tworzy swoje własne państwo. Artykuł ma cel głównie dydaktyczny. Stanowi przegląd najważniejszych, ze względu na zakres zjawiska zdecydowanie nie wszystkich, teorii dotyczących państwa. Autorka starała się przedstawić koncepcje mieszczące się nie tylko w nurcie politologicznym, ale także z socjologii politycznej i oczywiście geografii politycznej. Zaczyna więc od Platona by skończyć na współczesnych geografach P. Taylorze i P. Coxie, nie zapominając o Polakach - J. Barbagu i M. Sobczyńskim. (abstrakt oryginalny)
19
Content available remote Roman Umiastowski - zapomniany polski geograf
63%
W artykule przedstawiono drogę życiową i dokonania twórcze polskiego geografa Romana Umiastowskiego (1893-1982). Był on w okresie międzywojennym oficerem sztabowym wojska polskiego w stopniu pułkownika. Równocześnie był z zamiłowania geografem i autorem wielu książek i artykułów naukowych. W części wprowadzającej omówiono jego szlak bojowy na frontach I wojny światowej i walk o niepodległość Polski (1918-1920). Następnie zaprezentowano jego osiągnięcia, jako uczonego, publicystę i wykładowcę w wyższych szkołach wojskowych. Na początku lat 20. ubiegłego wieku napisał m.in. dwie książki - Terytorium Polski pod względem wojskowym oraz Geografia wojenna Rzeczypospolitej Polskiej i ziem ościennych. Były to, nie tylko w polskiej literaturze geograficznej, ale i w światowej, pozycje nowatorskie poświęcone geografii militarnej. Zostały omówione w nich założenia metodyczne oraz walory merytoryczne. Zaznaczono ponadto, że Umiastowski był także autorem opracowań z zakresu geografii politycznej, m.in. rozpatrywał stosunki polsko-rosyjskie i polsko- -niemieckie. Po agresji niemieckiej, a później sowieckiej na Polskę we wrześniu 1939 roku znalazł się we Francji, a później dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie nadal prowadził aktywną działalność publicystyczną. Po wojnie, aż do śmierci pozostał na emigracji, gdzie zajmował się działalnością kolekcjonerską zbierając stare mapy i ryciny, głównie dotyczące historii Polski w XVII i XVIII wieku. (abstrakt oryginalny)
W artykule przedstawione zostało rozmieszczenie największych zakładów zbrojeniowych w Europie, a także specyfika ich zagospodarowania przestrzennego. Celem jest znalezienie różnic i podobieństw między zakładami w tej branży. Biorąc pod uwagę specyfikę każdego z nich, podjęto próbę odnalezienia cech wspólnych. Analiza dokonana została poprzez porównanie zdjęć satelitarnych przedstawiających rozmieszczenie poszczególnych elementów danych kompleksów. Ze względu na ograniczenie objętościowe do analizy wybrane zostały cztery największe zakłady działające w poszczególnych gałę- ziach branży: stoczniowej, lotniczej, pancerno-zmechanizowanej oraz strzeleckiej. Wyniki odzwierciedlają współczesną rolę przemysłu zbrojeniowego w kształtowaniu układów przestrzennych miast, w których działają te zakłady. Temu poświęcono ostatnią część artykułu. Wynikające wnioski, uwagi, konkluzje przedstawiono w zakończeniu. Zawierają one również porównanie z największymi polskimi kompleksami zbrojeniowymi, dużo mniejszymi w stosunku do największych firm w Europie. Pozwoliło to na stwierdzenie, czy rozwój polskich ośrodków zbrojeniowych jest, czy też nie, blokowany poprzez uwarunkowania geograficzne i przestrzenne. (abstrakt oryginalny)
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.