Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Principium sapienciae

100%

Korczak A.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2012

|

nr 2

121-140

Chociaż ojcem filozofii greckiej nazywamy Talesa, to Pitagoras był pierwszym filozofem, który zauważył, że intelektualne dociekania różnią się od dawnej mądrości. On użył po raz pierwszy słowa "filozofia", które znaczy po grecku miłość mądrości. "Greckie słowo filozof (filosofos) powstało w opozycji z terminem sofos i oznacza tego, kto kocha poznanie (istotę), w odróżnieniu od tego, kto posiadł rezultaty poznania i nazywa siebie «wiedzącym»" - pisze Karol Jaspers [Jaspers, 1998: 8]. Wraz z tym pojęciem skończyła się epoka wieszczów. Człowiek nie jest już natchniony przez Boga, ale o własnych siłach zdobywa mądrość. W historii Europy mieliśmy kilka ważnych stopni desakralizacji. Największy z nich obserwujemy w czasach współczesnych. Stąd tak gwałtowny rozwój nauki w ostatnich stu kilkudziesięciu latach. I odwrotnie to właśnie nauka i technika wymuszając na nas postawy racjonalne wymusza desakralizację. Podobnie działo się w starożytnej Grecji, kiedy nastąpił rozwój matematyki, geometrii, nauk inżynieryjnych dla potrzeb budownictwa marmurowego, rozwój astronomii dla potrzeb nawigacji morskiej. Dziedziny wymagające racjonalnego myślenia zawłaszczyły tak bardzo umysły pewnych ludzi, że zaczęli pytać o tajemnice życia, ludzkiej duszy, tajemnice zastrzeżone wcześniej dla religii i mitologii również w racjonalny sposób. (fragment tekstu)

2

Džejms. Privlekatel'nost' razumnosti i zaŝita "common sense"

100%

Mihina F.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2012

|

nr 2

51-68

The author of the article presents the analysis of the pragmatic position or the classic pragmatists' position concerning rationality and rationalism. Such position is explained with reference to substantialistical thinking interpreted by rationalism which manifests itself not only in the contemporary philosophical thought though. Most attention has been focused on the philosophical conception of W. James. (original abstract)

3

Prawo i racjonalizm

100%

Łuszczyński A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2018

|

65

|

nr 2

161-173

Artykuł jest próbą analizy szczególnych relacji łączących prawo i racjonalizm. W powszechnym odczuciu prawo jest naturalną pochodną rozumu i takie postrzeganie ma bardzo silne oparcie w historii idei (Cyceron, św. Tomasz z Akwinu i inni). Jednakże dziejący się na naszych oczach krach oświeceniowego projektu każe przewartościować wiele sądów. Okazuje się bowiem, że rozum i jego władza w sprawach społecznych są kwestią umowy, konwencji i niekoniecznie przypominają równanie matematyczne. Autor wyraża pogląd, że wiele z fundamentów współczesnych demokracji, również tych wyrażanych przez instytucje prawne, jest jakąś formą nowożytnego mitu, iluzji, przybierającą kształt pozornie rozumowy. (abstrakt oryginalny)

4

Czy filozofia to jeszcze racjonalne zajęcie?

100%

Kwiatkowski S.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Łódzka

|

2002

|

z. 37, nr 900

151-171

Zachodni racjonalizm przechodzi obecnie trudną próbę. Jego uniwersalistyczne powołanie w greckiej filozofii przebrzmiało w oświeceniowym myśleniu w połowie XIX w. Wskazuje na ten fakt koncepcja idei racjonalnej Hegla. Jedną z ważnych prób odbudowania uniwersalnej ważności myślenia jest powrót do greckich źródeł filozofii. Polega on na radykalnie nowym sposobie odczytywania podstawowych pojęć, które kształtowały myślenie Greków. (abstrakt oryginalny)

5

Problem odpowiedzialności w warunkach wielowymiarowej deregulacji. Na marginesie etyki radykalnego racjonalizmu Leszka Kołakowskiego

100%

Lipski A.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2013

|

Odpowiedzialność w przestrzeni społeczno-pastoralnej.

13-30

Odpowiedzialność jest logicznie związana z uporządkowanym środowiskiem społeczeństwa, w którym obowiązuje określony, spójny system norm i wartości prawa zwyczajowego i/lub pisanego. Jest ona pochodną bycia pełnoprawnym(nieubezwłasnowolnionym ) członkiem tego środowiska, które wymaga od niego przestrzegania ustalonych zasad i ponoszenia konsekwencji ich naruszania, w czym się wyraża zewnętrzność i przymus Durkheimowskich faktów społecznych, które regulując zachowania ludzi, czyli ograniczając całkowitą dowolność, chronioną zarazem przed groźbą popadnięcia w niewolę całkowitego chaosu i paraliżując dezorientację. Wolność i związana z nią odpowiedzialność to kategorie, które balansują miedzy biegunami totalnej regulacji i kontroli z jednej strony oraz anomii i permisywizmu z drugiej.(fragment tekstu)

6

Inkontrologiczna koncepcja języka a problem racjonalizmu (część I)

75%

Łukaszyński J.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Nauki Humanistyczne

|

1996

|

2

|

nr 722

63-85

Celem niniejszego tekstu jest próba przedstawienia inkontrologicznej koncepcji języka, jego roli w spotkaniu i pojawiających się w tym kontekście problemów racjonalizmu. (fragment tekstu)

7

Conditionals in Interaction

75%

Trafford J.

Studia Humana

|

2017

|

6(1)

39-49

There are several issues with the standard approach to the relationship between conditionals and assertions, particularly when the antecedent of a conditional is (or may be) false. One prominent alternative is to say that conditionals do not express propositions, but rather make conditional assertions that may generate categorical assertions of the consequent in certain circumstances. However, this view has consequences that jar with standard interpretations of the relationship between proofs and assertion. Here, I analyse this relationship, and say that, on at least one understanding of proof, conditional assertions may reflect the dynamics of proving, which (sometimes) generate categorical assertions. In particular, when we think about the relationship between assertion and proof as rooted in a dialogical approach to both, the distinction between conditional and categorical assertions is quite natural.(original abstract)

8

Koncepcja klastrów terytorialnych w rozwoju miast

75%

Przybyła Z.

Studia Miejskie

|

2010

|

nr 1

163-168

Celem artykułu jest prezentacja ogólnej koncepcji tzw. klastrów miejskich jako odmiany klastrów terytorialnych. Autor przedstawia specyfikę więzi sieciowych miast, uwzględniając proces ich powstawania, organizacje i typologie.(abstrakt oryginalny)

9

Pojęcie kultury organizacyjnej, podstawowe koncepcje i podejścia badawcze - kultura organizacyjna w teorii zarządzania: racjonalizm, funkcjonalizm, symbolizm

75%

Adamus-Matuszyńska A.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2015

|

Kultura organizacji publicznych świadczących usługi społeczne: orientacja, uwarunkowania i efekty

38-46

Przez wiele lat badań nad zagadnieniami organizacji temat kultury był raczej zarezerwowany dla rozważań socjologów czy antropologów, a nie dla badaczy procesów zarządzania. Dopiero w latach 80. ubiegłego wieku rozpoczęto systematyczną analizę wpływu kultury na działalność organizacji i zachowania pracowników [Lau i Ngo, 1996], a w okresie 1983-1986 każde ze znaczących czasopism poświęconych zarządzaniu podejmowało to, wówczas nowe, zagadnienie [Ahmadi, Salamzade, Daraei i Akbari, 2012]. W uznaniu udziału tak zwanych "miękkich" elementów zarządzania, które wpływają na funkcjonowanie organizacji równolegle z tak zwanymi "twardymi" elementami, szczególny udział mieli Peters i Waterman, autorzy modelu 7S [structure, strategy, systems, shared values, skills, staff and style) [Peters i Waterman, 1982]. Wraz z innymi badaczami, takimi jak Deal, Kennedy, Schein, Sergiovanni i Corbally, uznawani są za inicjatorów badań na kulturą w organizacjach. Dziś wiadomo, że zaproponowany model 7S nie zawsze odpowiada na pytanie, co determinuje sukces organizacji na rynku [Dahlgaard-Park i Dahlgaard, 2006], Jednakże miał on fundamentalne znaczenie w podkreśleniu wagi wartości, norm i wzorów zachowań ludzi w organizacji, czyli kluczowych elementów kultury organizacyjnej(fragment tekstu)

10

Umowa społeczna jako przejaw racjonalizmu w refleksji nad państwem i prawem

75%

Łuszczyńska M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2018

|

65

|

nr 2

147-159

Artykuł jest próbą analizy koncepcji umowy społecznej jako szczególnej formy racjonalizacji podstaw życia społecznego. Zdaniem autorki umowa społeczna jest płaszczyzną realizacji idei wolności, w tym wolności politycznej. Retrospektywne spojrzenie na ideę wolności i ściśle skorelowaną z nią ideę równości wskazuje na ich radykalny charakter. Skoro poszczególne jednostki zawierają umowę, to znaczy, że są sobie równe, a jeśli ograniczają swoją naturalną wolność w jednakowym stopniu na rzecz podmiotu sprawującego władzę, to znaczy, iż zakres wolności był jednakowy. (abstrakt oryginalny)

11

Rationalistic Direction in Anglo-American Historiography : Basic Approaches to the Study of German Question in Postwar Decade

75%

Kaviaka I.

Torun International Studies

|

2018

|

nr 1(11)

67-74

The aim of the article is to conduct a comprehensive study of the approaches of British and American rationalist historians to the study of the German question in the postwar decade. The article establishes the prerequisites and conditions for the formation of the rationalistic approach in Anglo-American historiography in postwar period. The main aspects of the German problem, which became the subject of research in Anglo-American historiography, identified. The characteristic features and patterns of the analysis of the German problem in the works of rationalist historians revealed. The article results and conclusions can be used in the further study of the main trends in the development of historical science in the UK and the USA in the postwar period, as well as in analyzing the German problem in the system of international relations in the second half of the twentieth century. (original abstract)

12

Spór o hipotezę racjonalności w teorii ekonomii

75%

Leśkiewicz I., Leśkiewicz Z.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Folia Oeconomica Stetinensia

|

1998

|

nr 4

7-22

Problematyka racjonalności jest jednym z najbardziej interesujących zagadnień w teorii ekonomii i od połowy XIX w. absorbuje największych ekonomistów. O znaczeniu tej problematyki świadczy zainteresowanie renomowanych uniwersytetów oraz przyznane w dziedzinie ekonomii Nagrody Nobla F.A. Hayekowi, H.A. Simonowi, B.M. Friedmanowi, G.S. Beckerowi czy R.E. Lucasowi. Zdaniem autorów, jest to wystarczający powód do tego, aby zagadnieniem racjonalności zajmować się także w Polsce. Założenie o racjonalności sprowadza wszelkie zachowania ekonomiczne do działania jednostek, które maksymalizują swą użyteczność w sytuacji, gdy istnieją ograniczenia w postaci technologii i wielkości posiadanych zasobów. Założenie o racjonalności pojawia się jako ważna przesłanka w każdym rozumowaniu neoklasycznym.

13

Antropologická téma v sociálnej filozofii kritického racionalizmu

75%

Cehelník M.

Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne

|

2008

|

nr 1 (1)

37-48

The work is dealing with the analysis of K. R. Popper´s philosophical concepcion of critical rationalism. Popper´s anthropological concepcion can be viewed against the background of two fundamental areas: 1. General methodological and epistemological issues; 2. Sociophilosophical and political issues. Rather than being viewed as a narrow epistemological standpoint, critical rationalism is conceived of as an approach to life and attitude to life with its specific ethical foundation resulting from a moral choise. Popper´s anthropological conception is a rational conception of survival, based on the idea of criticism.(original abstract)

14

Rewizjonizm jako przejaw racjonalizacji myśli socjalistycznej

75%

Niemczyk M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2019

|

66

|

nr 1 Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Lechowi Dubelowi

331-350

U źródeł rewizjonistycznych prób modyfikacji myśli socjalistycznej leżało przekonanie o potrzebie usprawnienia czy też przystosowania marksizmu do zmieniającej się rzeczywistości. Dlatego, spośród wielu możliwych perspektyw badawczych (politycznej, historycznej, doktrynalnej czy prawnej), rewizjonizm może być traktowany także jako przejaw racjonalizacji myśli socjalistycznej. W artykule przedstawiono główne historyczne i doktrynalne aspekty rewizjonizmu marksizmu na przykładzie dorobku przedstawicieli myśli polityczno-prawnej z takich krajów, jak: Polska, Węgry, Czechosłowacja, Jugosławia. Próby racjonalizowania socjalizmu w tych krajach opierały się bowiem na podobnych założeniach ideowych. Postulowano zatem redefinicję relacji tych krajów z ZSRR, demokratyzację życia społecznego i politycznego oraz reformy ekonomiczne mające zapewnić zwiększenie efektywności gospodarek tych krajów. W opracowaniu również wskazano, iż istotą rewizjonizmu było szukanie dróg, aby w ramach oficjalnej marksistowskiej doktryny funkcjonujący na jej podstawach ustrój uczynić bardziej racjonalnym. Odzwierciedleniem tych wysiłków było hasło tworzenia "socjalizmu z ludzką twarzą". (abstrakt oryginalny)

15

Rational and Emotional Aspects of Consumer Behaviour

63%

Matušínská K., Zapletalová Š.

Forum Scientiae Oeconomia

|

2021

|

9

|

nr 2

95-110

The aims of the paper are: 1) to evaluate the influence of rationality and irrationality on the purchasing decision-making process in terms of selected target groups of customers and product categories in the conditions of a pandemic situation in the Czech Republic, and 2) to design an updated version of the FCB model for Czech consumers and then to compare it with well-known established theoretical assumptions. To meet bothaims, both primary and secondary marketing research were conducted. Secondary scientific research is based on knowledge of marketing communication and consumer behaviour with an emphasis on models of the hierarchy of effects. The primary focus is on the FCB (Foote-Cone-Belding) model which integrates knowledge from different sequential models and offers output in the form of four situations based on two dimensions - involvement (small versus large interest) and thinking versus feeling. Aquestionnaire was used as the means of conducting research. The online questionnaire was distributed to a total of 1100 respondents. The outputs of the primary survey reveal that the design of the FCB model based on research data differs from the defined theoretical framework. The scientific contribution of this paper is the implementation, updating and adaptation of the FCB model to the conditions of the Czech marketing environment to ensure its possible practical applicability. (original abstract)

16

Nauka i sceptycyzm a działanie komunikacyjne na uniwersytecie

63%

Zieliński W.

Annales : etyka w życiu gospodarczym

|

2005

|

8

|

nr 2

67-76

Przedmiotem niniejszej analizy są wybrane aspekty stanu swoistego napięcia etycznego, jakie powstaje w pracy uniwersyteckiej w związku z realizacją dwóch nietożsamych jej celów: rozwoju nauki, z jednej strony, i jej dydaktycznego przekazu umieszczonego w określonej oprawie organizacyjnej, ze strony drugiej. Uwaga autora skierowana jest w stronę dzisiejszego doświadczenia uniwersyteckiego i nawiązuje w tle do dwóch dzieł: Johna Watkinsa, Science and Scepticism i Jürgena Habermasa, Theorie des kommunikativen Handelns; lokują się one odpowiednio w ważnych dla nauki nurtach krytycznego racjonalizmu i krytycznej teorii społecznej. Nauka jako proces poznawczy, którego rezultatem jest system twierdzeń o rzeczywistości, bazuje na metodycznym sceptycyzmie, który zapewnia jej twórcze poczucie ciągłej niepewności co do osiąganych wyników i co do słuszności metod dochodzenia do nich. Z drugiej strony jednak, działanie komunikacyjne, dydaktyczny przekaz i odbiór wyników badań naukowych, motywowany koniecznością godzenia nietożsamych interesów stron nim zainteresowanych, narażony jest na pokusę likwidacji postawy krytycznej. Zdaniem autora analizy, (teza:) naukowy sceptycyzm nie kłóci się z ideą działania komunikacyjnego na uniwersytecie, zaś dochodzenie do porozumienia sceptycyzmu pozbawione, daje w efekcie porozumienie fałszywe. (fragment tekstu)

17

Economics as a Discipline of Instrumental Reason : Looking at Economics as a Science from the Perspective of the Frankfurt School of Philosophy

63%

Komusińska J.

Annales : etyka w życiu gospodarczym

|

2015

|

18

|

nr 4

73-83

The article is built around the analysis of The critique of instrumental reason by Horkheimer, applied to issues connected with the philosophy of economics. Positive economics is under-stood as an example of a discipline where the pragmatic paradigm has been implemented. Therefore, economics functions within the boundaries of what Horkheimer called instrumental rationality. The starting point is the intellectual source shared by economics and the Frankfurt School, namely Kant's philosophy of rationality. In the first part of the article, three of Kant's ideas that are fundamental to economics are presented, and then the development of their application in philosophy of science, as seen by Horkheimer in 1947, is laid out. The second part of the article consists of enumerating various distinctive features of economics that set it apart from other social sciences and which constitute factors for which it can be considered a realm of the reign of 'instrumental rationality', with all the threats such an approach provokes. The above-mentioned features concentrate on treating humans in economics as a means, not as a goal. This aspect of the philosophy of science of the Frankfurt School (unlike its critique of capitalism as an economic system) has not been widely received. (original abstract)

18

Reflections on Rationality, Utility, University, Mass Culture and Unsustainable Society

63%

Śleszyński J.

Ekonomia / Uniwersytet Warszawski

|

2021

|

8

|

nr 55

180-190

This paper is an expression of gratitude, remembrance and honour the jubilee of Prof. Tomasz Żylicz. As I have been invited to write a paper for a special issue of the CEEJ journal, I sincerely wanted to express regarding my friendship and my research that have been binding me with Tomasz in my more than 40-year work in the Faculty of Economic Sciences, University of Warsaw. Our cooperation was varied and rich including joint articles, research projects and our work for the Ministry of the Environment. In this paper, after friendly acknowledgment, I decided to propose my polemical answer to the paper 'Is reason valued now?' written by Tomasz. The subject of my reply is primarily the rationality in general and in the institution of university in the context of teaching and practicing science, including first of all economics and ecological economics. The method applied in this paper is my descriptive and polemical reference to Tomasz's theses with the analytical use of literature, both classics and very current references. The basic topic of the paper focuses on the fact that modernity continues in an increasingly inertial movement towards mass culture and is dominated by three criteria in this mechanism namely usefulness, non-exclusion and accessibility. I analyse these three fetishes in our dynamic times and with particular emphasis on their negative role in academic education. In my conclusions I categorically state that scientific knowledge and education, perfectly represented by universities, were formed and developed in an alliance with usefulness and utility, but never only thanks to them and never only for them. (original abstract)

19

Max Weber, racjonalizm i pytania o przyszłość Europy

63%

Rakusa-Suszczewski M.

Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego

|

2008

|

nr 4

33-55

W pierwszej połowie XX w. Max Weber jeszcze raz sugestywnie potwierdził radykalną tezę, według której postęp racjonalności stanowi najbardziej charakterystyczną tendencję społeczeństw zachodnich, swoisty pigment, który wszystkim podsystemom życia społecznego przydaje specyficznej barwy. Racjonalizm w osobliwych duszach Europejczyków ujawnia się w charakterystycznej postaci Kantowskiej zasady zręczności - imperatywu hipotetycznego, który wyraża kalkulacja, celowe działanie nastawione na efektywność i zysk, generalizacja reguł i ogólne upowszechnienie metodycznego stylu życia. Jeden z krytycznych komentatorów pism Webera twierdzi, że pojęcie "racjonalizacji" w pismach niemieckiego socjologa oznacza w istocie wzrost roli nauki, techniki i sztuki organizacji. (fragment artykułu)

20

Studium przypadku wykorzystania metody racjonalizacji podejmowania decyzji nieprogramowalnych w sektorze publicznym

63%

Męczyńska A., Michna A., Flajszok I.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2013

|

z. 64

179-187

W artykule skoncentrowano się na procesie podejmowania decyzji nieprogramowalnych w sektorze publicznym. Zaprezentowano metodę racjonalizacji podejmowania takich decyzji wraz z narzędziem wspomagającym. Podano przykład zastosowania metody i narzędzia wspomagającego podejmowanie przez dyrektorów szkół decyzji o wyborze nauczyciela, z którym ma być rozwiązany stosunek pracy. W podsumowaniu zawarto m.in. wnioski z weryfikacji przydatności metody w praktyce, odniesieniu do konkretnej decyzji, przedstawionej w przykładzie.(abstrakt oryginalny)