Z pierwszym dniem 1999 r. wprowadzono w życie fundamentalną reorganizację systemu ubezpieczeń społecznych, znacznie zmieniającą dotychczasowe mechanizmy jego funkcjonowania oraz wdrażającą szereg, w większości nieznanych polskiemu prawu, ubezpieczeń społecznych, instytucji i pojęć prawnych. Jakkolwiek od tego momentu minęło już nie-mało czasu, to przyczyny przeprowadzenia owych głębokich przemian, założenia, które miały w ten sposób zostać zrealizowane, a także motywacje i dążenia ich autorów, wciąż budzą kontrowersje oraz są tematem ożywionych debat. Niewiele miejsca poświęca się jednak roli jaką w tym przedsięwzięciu odgrywał i odgrywa główny wykonawca zadań w tej sferze - Zakład Ubezpieczeń Społecznych, którego sytuacja prawna uległa przy tym zasadniczej przemianie, dotyczącej zarówno płaszczyzny zadaniowej, jak i formy organizacyjno-prawnej, i pociągającej za sobą bardzo istotne a wyjątkowo rzadko komentowane i analizowane następstwa, determinujące dalsze jego funkcjonowanie. Niniejszym opracowaniem autor stara się tę lukę wypełnić.(fragment tekstu)