Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Zmiany organizacyjne centralnych władz skarbowych Polski w latach 1917-1927

100%

Kaczor J.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

2000

|

nr 542

31-41

Autorka opisuje przeobrażenia w organizacji centralnych władz skarbowych, jakie nastąpiły w Polsce w latach 1917-1927. Lata te charakteryzują się dużymi zmianami w obsadzie kierownictwa Ministerstwa Skarbu, co oddziaływało ujemnie na rozwój skarbowości.

2

Rola skarbnika w przedsiębiorstwie - ujęcie historyczne i współczesne

75%

Kreczmańska-Gigol K.

Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2012

|

nr 107 Finanse w niestabilnym otoczeniu - dylematy i wyzwania : finanse przedsiębiorstw

179-189

Współczesne przedsiębiorstwa w Polsce, zwłaszcza mikro, małe i średnie, koncentrują się na funkcji rachunkowości finansowej i rachunkowości zarządczej, a przywiązują zbyt małą wagę do zarządzania bieżącymi finansami, czyli funkcji skarbnika. Zarządzanie skarbem nabiera znaczenia zwłaszcza w obliczu problemów z płynnością, jakie zwykle towarzyszą okresom dekoniunktury. Poprzez uświadomienie przedsiębiorstwom znaczenia zarządzania skarbem można spowodować nadanie skarbnikowi odpowiedniej rangi i dzięki temu poprawić skuteczność zarządzania płynnością finansową w przedsiębiorstwach oraz zmniejszyć ryzyko bankructwa. (fragment tekstu)

3

Z badań nad postępowaniem egzekucyjnym władz skarbowych w latach 1947-1950

75%

Witkowski A.

Administracja : teoria, dydaktyka, praktyka

|

2008

|

nr 4(13)

5-54

Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie rozwiązań i funkcjonowania ustawodawstwa normującego egzekucję administracyjną świadczeń pieniężnych w Polsce w latach 1947-1950. W owym okresie przymusowe ściąganie świadczeń pieniężnych, objętych przywilejem egzekucji administracyjnej, uregulowane było przez ustawodawstwo, które zastąpiło obowiązujące dotąd akty prawne sprzed 1 września 1939 r. (wraz z ich nowelizacjami z lat 1945-1946) i należało - co do zasady - do urzędów skarbowych oraz izb skarbowych, zlikwidowanych ustawą z 20 III 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej. (fragment tekstu)

4

The System of the Treasury in Ukraine. Actuality and prospects of development

75%

Kurganskaya E.

Research Papers in Economics and Finance

|

2017

|

2

|

nr 3

15-22

An analysis of the current state of managing financial resources in the system of the Treasury showed that a number of methodological issues are not resolved. Not surprisingly the system requires an adequate solution. The introduction of the Treasury Single Account provided an opportunity to have information on the budget, which has financial levers of macroeconomic regulation, including putting into effect the alignment of potentially financial areas. The State Treasury has introduced changes in the institutional structure and legal relations between all participants of the budget process. Research has shown that free funds have increased to a great extent. (original abstract)

5

Postrzeganie działów skarbu oraz stanowiska skarbnika korporacyjnego w przedsiębiorstwach w Polsce na podstawie przeprowadzonych badań empirycznych

75%

Ziółkowska E.

Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa

|

2018

|

z. 169

19-30

W niniejszym artykule przedstawiono oraz scharakteryzowano funkcję bieżącego zarządzania finansami na przykładzie działów skarbu. Dział skarbu w przedsiębiorstwach jest stosunkowo młodym elementem struktur organizacyjnych, a co się z tym wiąże - mało rozpowszechnionym w naszym kraju. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie zagadnienia skarbowości, począwszy od roli i zadań skarbnika korporacyjnego oraz miejsca działu skarbu w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstw, a skończywszy na przedstawieniu wyników badań dotyczących postrzegania działów skarbu oraz stanowisk skarbnika korporacyjnego w przedsiębiorstwach. Otrzymane wyniki badań wskazują na brak ujednolicenia zarówno zakresu obowiązków skarbnika, jak i nazewnictwa stanowisk skarbnika korporacyjnego oraz nazewnictwa samych działów skarbu. (abstrakt oryginalny)

6

Skarbnik korporacyjny w Polsce - miejsce, zadania, narzędzia

75%

Grzelak F., Kreczmańska-Gigol K.

Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa

|

2012

|

z. 120

39-52

Najważniejsze wnioski, jakie można wyciągnąć na podstawie wyników przeprowadzonych badań ankietowych, są następujące: - ankietowani będący skarbnikami w korporacjach w Polsce to najczęściej osoby z wykształceniem wyższym ekonomicznym (9 na 12 wskazań - 75%), - w większości przedsiębiorstw, w których pracują ankietowani, istnieje podział działu finansowego na: księgowość, kontroling i skarb (9 na 12 wskazań - 75%), - w przedsiębiorstwach, w których pracują ankietowani, najczęściej istnieje wyodrębniony zespół treasury (zwykle w formie osobnego działu w strukturze organizacyjnej podmiotu), który wspiera ich w realizowanych zadaniach. Zespół skarbowości liczy w większości przypadków co najwyżej 5 osób (8 na 12 wskazań - 67%), - zespół pełniący funkcję zarządzania skarbem w przedsiębiorstwie w polskich warunkach ma różne nazwy. Na przykład: "Departament Skarbu", "Dział Skarbowości" lub "Dział Operacji Finansowych". Podobnie jest z określeniami stanowiska skarbnika korporacyjnego, jako osoby stojącej na jego czele - można spotkać się z takimi nazwami, jak np.: "Menedżer Departamentu Skarbu", "Dyrektor ds. Treasury" oraz "Główny Kierownik ds. Rozliczeń" - podmioty, w których pracują ankietowani, to najczęściej duże przedsiębiorstwa zatrudniające więcej niż 500 pracowników (10 na 12 wskazań - 83%), - wśród zadań wchodzących w zakres swoich obowiązków najwięcej ankietowanych wskazało: cash management (w tym m.in.: zarządzanie środkami pieniężnymi na rachunkach bankowych, zarządzanie płatnościami), obsługę w zakresie źródeł finansowania, zarządzanie płynnością finansową, obsługę w zakresie relacji z bankami i innymi instytucjami finansowymi oraz zarządzanie ryzykiem finansowym (m.in. walutowym i stopy procentowej), - zarządzanie płynnością finansową przedsiębiorstwa to w przypadku zdecydowanej większości ankietowanych zadanie w całości lub co najmniej w dużej części przypisane ich stanowisku (11 na 12 wskazań - 92%), - wszyscy ankietowani uważają współpracę z bankami za niezbędną (8 na 12 wskazań - 67%) lub co najmniej ważną (4 na 12 wskazań - 33%) w swojej pracy, - za najważniejsze do realizacji swoich zadań usługi bankowości korporacyjnej ankietowani uważali: rachunki bankowe, usługi z zakresu cash management, produkty i usługi skarbowe (np. zabezpieczanie ryzyka kursowego, wymiana walutowa), produkty finansujące oraz produkty depozytowe i lokacyjne, - najczęściej wykorzystywane przez badanych skarbników w procesie zarządzania płynnością finansową usługi bankowości korporacyjnej to: polecenie przelewu, cash pooling, produkty depozytowe, lokaty, kredyty obrotowe, systemy płatności masowych oraz leasing. (abstrakt autora)

7

Ograniczenia możliwości zastosowania znamienia pochodzenia ,,korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego'' z art. 299 § 1 Kodeksu karnego

63%

Patora K.

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego

|

2019

|

nr 1

13-24

Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule jest wykładnia pochodzenia korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, określonych w art. 299 § 1 Kodeksu karnego w kontekście czynów współukaralnych następczych, możliwości przyjęcia paserstwa, a ponadto wypowiedzenia się czy przestępstwo "prania brudnych pieniędzy" może być przyjęte wtedy, gdy przestępstwem bazowym jest przestępstwo uregulowane w Kodeksie karnym skarbowym, godzące w interesy Skarbu Państwa. Z punktu widzenia praktycznego chodzi o to, aby wskazać, która z czynności podejmowanych przez sprawcę, który pozyskał środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości pochodzące z popełnienia przestępstwa może być ewentualnie uznana za czyn współukaralny następczy, a która może być uznana za wypełnienie znamienia "pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego" i zrealizować czyn zabroniony z art. 299 § 1 Kodeksu karnego. Ponadto nie jest jasna relacja pomiędzy przestępstwem paserstwa umyślnego oraz nieumyślnego do przestępstwa "prania brudnych pieniędzy". Podobnie rzecz ma się z odpowiedzią na pytanie czy przestępstwo "prania brudnych pieniędzy" może obejmować korzyści, jakie zostały uzyskane z popełnienia przestępstw określonych w Kodeksie karnym skarbowym, co łączy się z wykładnią pojęcia czynu zabronionego. Rzecz wydaje się istotna, bowiem popełnienie znacznej ilości przestępstw skutkuje uzyskaniem korzyści, a interpretacja we wskazanych wyżej obszarach wyznacza nie tylko granice przedmiotowe czynności, ale i granice podmiotowe. Stąd też kluczowe wydaje się dokonanie wykładni przytoczonego wyżej znamienia. Słowa kluczowe: czyn zabroniony, czyn współukaralny następczy, przestępstwo bazowe, przestępstwo prania brudnych pieniędzy, korzyści pochodzące z przestępstwa skarbowego.(abstrakt oryginalny)

8

Status prawny Służby Celno-Skarbowej

63%

Laszuk M.

Przegląd Prawa Publicznego

|

2018

|

nr 6

129-138

Od 1.03.2017 r. zaczęła funkcjonować Krajowa Administracja Skarbowa (KAS). W ramach KAS utworzono Służbę Celno-Skarbową - jednolitą, umundurowaną formację, którą tworzą funkcjonariusze tej służby. Ustawa o KAS szczegółowo reguluje zasady zatrudniania funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej, przebieg służby, stanowiska i stopnie służbowe, prawa i obowiązki funkcjonariuszy. Pomimo tak szczegółowej regulacji kwestii związanych z zatrudnieniem i przebiegiem służby, ustawodawca nie określił wyraźnie celu powołania Służby Celno-Skarbowej. Brak jest również wyraźnie wskazanej struktury organizacyjnej tej służby. Przypisany funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej zakres zadań do wykonania również może rodzić niejasności, szczególnie w przypadku zadań realizowanych zarówno przez funkcjonariuszy oraz cywilnych pracowników KAS. (abstrakt oryginalny)

9

Okres budżetowy w ujęciu poznańskiej szkoły skarbowości

63%

Małecki J.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2012

|

nr 4

17-24

Twórcą poznańskiej szkoły skarbowości w 1919 r. na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego był prof. Edward Taylor, mentor naukowy i moralny wielu tysięcy polskich prawników oraz ekonomistów. Po II wojnie światowej aktywność naukowa Katedry Prawa Finansowego Uniwersytetu Poznańskiego przez 50 lat koncentrowała się - z przyczyn politycznych - głównie na prawie budżetowym. Ośrodek poznański był w tym okresie czołowym ośrodkiem naukowym w Polsce zajmującym się finansami państwa i finansami lokalnymi. W opracowaniu omówiono niektóre prace naukowe pracowników Katedry Prawa Finansowego UP, w których podjęto pionierskie wówczas aspekty okresu budżetowego i wieloletniego planowania finansowego. (abstrakt oryginalny)

10

Skarbowość w ujęciu instytucjonalnej teorii kontraktów

63%

Zbroińska B.

Gospodarka Narodowa

|

2012

|

nr 3

85-105

Celem artykułu jest przedstawienie skarbowości jako mechanizmu pozyskiwania i gromadzenia pieniądza w budżetach publicznych, złożonego z kontraktów podatkowego i pożyczkowego. Zastosowano metodę analizy instytucjonalnej, polegającą na przyjęciu transakcji za podstawową jednostkę analizy, usystematyzowaniu instytucji i organizacji, wytypowaniu stron i atrybutów transakcji. Stronami kontraktu podatkowego są Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, podatnicy, a przedmiotem nakładanie, wymiar i pobór podatków. W ramach kontraktu zawierane są umowy publiczne oraz transakcje rynkowe z podmiotami sfery realnej i bankami. Stronami skarbowego kontraktu pożyczkowego są Skarb Państwa, zgłaszający zapotrzebowanie na pieniądz pożyczkowy, nabywcy skarbowych papierów wartościowych i obligacji komunalnych, banki jako kredytodawcy lub nabywcy papierów wartościowych. Państwo zawiera umowy publiczne oraz transakcje rynkowe z podmiotami sfery realnej i bankami, na obsługę obrotu skarbowych papierów wartościowych. Określono cechy instytucjonalne poszczególnych transakcji: specyficzność aktywów umowy, częstotliwość, niepewność. W kontrakcie podatkowym, do transakcji o największym natężeniu cech instytucjonalnych należą: umowa na tworzenie i wdrażanie prawa podatkowego, warunki korzystania z ulg podatkowych, pobór podatków. W skarbowym kontrakcie pożyczkowym są to umowy na sprzedaż skarbowych papierów wartościowych we wszystkich formach oraz umowy na udzielenie poręczenia przez Skarb Państwa i usługi ratingowe. Porównanie kontraktów wskazuje, że w skarbowym kontrakcie pożyczkowym jest więcej transakcji, stron kontraktu, transakcji o wysokim natężeniu cech instytucjonalnych, ale też więcej możliwości negocjacji. W obu kontraktach dochodzi do fundamentalnej transformacji. Początkowe warunki konkurencyjne przekształcają się w bilateralną współpracę i dwustronny monopol, kiedy wraz z realizacją kontraktu rośnie poziom specyficzności aktywów. Transformacja polegająca na związaniu umów zachodzi, gdy warunkiem zawarcia umowy jest zaangażowanie specyficznych aktywów, wykorzystanych następnie w kolejnych umowach niższego rzędu. (abstrakt oryginalny)

11

Problemy skarbowości w działalności Rady Regencyjnej (1917-1918)

63%

Grata P.

Humanities and Social Sciences

|

2018

|

23 (XXIII)

|

nr 25 (3)

65-80

Celem artykułu jest prezentacja podstawowych problemów polskiej skarbowości w okresie istnienia utworzonej przez państwa centralne w 1917 roku Rady Regencyjnej. Mimo skromnych uprawnień funkcjonowanie Rady oraz związanych z nią gabinetów odegrało istotną rolę w przygotowaniu polskiej administracji do przejęcia władzy w niepodległym państwie. Działania prowadzone w dziedzinie skarbowości nakierowane były na budowę administracji skarbowej, w ramach kolejnych gabinetów prowadzona była również bieżąca gospodarka budżetowa. Musiała ona jednak mieścić się w ramach, jakie dla Rady Regencyjnej i jej organów określiły władze okupacyjne. Tylko wybrane dziedziny życia publicznego zostały przekazane polskim ministerstwom (szkolnictwo, sądownictwo), a kwestie skarbowe traktowane były bardzo specyficznie, gdyż polska administracja nie miała własnych dochodów podatkowych. Wskutek tego gospodarka skarbowa była uzależniona od zaborców, którzy swoimi dotacjami określali możliwości wydatkowe polskiego rządu. Mimo zbyt skromnych w stosunku do potrzeb środków należy docenić prowadzoną w anormalnych warunkach gospodarkę budżetową. Widoczna była dojrzałość w prowadzonych działaniach oraz stawianych priorytetach. W dziedzinach przekazanych polskiej administracji wyraźnie widoczne było dążenie do jak najlepszego wykorzystania uzyskanej wolności (zakładanie nowych szkół, kształcenie nauczycieli), w tych nadal nieprzekazanych stawiano na pola najbardziej newralgiczne (potrzeby opiekuńcze i zdrowotne), ale również te stanowiące nośnik modernizacyjnych przemian (wydatki na przygotowania do uruchomienia związanych z ubezpieczeniem zdrowotnym kas chorych, urzędy pośrednictwa pracy, inspekcja pracy). (abstrakt oryginalny)

12

Spółka cywilna a odpowiedzialność karna skarbowa

63%

Sepioło-Jankowska I.

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego

|

2016

|

nr 6

13-16

Kluczowym zagadnieniem niniejszego artykułu jest kwestia odpowiedzialności karnej skarbowej spółek cywilnych, a w szczególności to, czy spółka cywilna w ogóle może być podmiotem ponoszącym odpowiedzialność karną skarbową na podstawie Kodeksu karnego skarbowego.(abstrakt oryginalny)

13

Zastosowanie informatycznego systemu komputerowego do poboru podatków przez urząd skarbowy

63%

Arciszewska K., Dębniewska M.

Zeszyty Naukowe. Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku

|

1999

|

nr 1

7-19

Artykuł zawiera rozważania nad informatycznym systemem komputerowym stosowanym w poborze podatków dochodowych przez urzędy skarbowe w Polsce. Autorki rozwijają następujące tezy: 1. Zmiana systemu społeczno-gospodarczego w Polsce w 1989 r., wymusiła reformę systemu podatkowego, w tym również od dochodów osób fizycznych. 2. Duża liczba podatników spowodowała konieczność opracowania i wdrażania systemu komputerowego dla obsługi ewidencji i rozliczeń podatkowych. 3. Reformy administracji publicznej w 1990 i 1999 roku spowodowały zmiany w systemie administracji podatkowej (rządowej i samorządowej). Reformy te miały bezpośredni wpływ na sposób ewidencji informacji i jej przepływ pomiędzy szczeblami i komórkami administracyjnymi. 4. System komputerowy POLTAX znalazł zastosowanie w przepływie informacji i w systemie rozliczeniowym urzędów skarbowych. Autorki postulują konieczność podjęcia prac nad unowocześnieniem przepływu informacji podatkowej.

14

Stosowanie środków karnych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe. Uwagi na tle unormowań zawartych w Kodeksie karnym skarbowym oraz wyników badań przeprowadzonych w urzędach skarbowych podległych Izbie Skarbowej w Poznaniu

63%

Grabińska B.

Przegląd Podatkowy

|

2019

|

nr 10

6-13

Autorka, analizując poszczególne środki karne na gruncie Kodeksu karnego skarbowego, szuka odpowiedzi na następujące pytania: czy środki karne są stosowane w karaniu sprawców czynów karnych skarbowych? Które ze wskazanych przez ustawodawcę środków karnych są wykorzystywane najczęściej? Które środki karne nie są wykorzystywane przez sądy i organy postępowania przygotowawczego? Jakie postulaty de lege ferenda wypływają z praktyki stosowania środków karnych? (abstrakt oryginalny)

15

Podstawy prawne skarbowości samorządowej w II RP

63%

Tarnowska A.

Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu

|

2013

|

1

|

nr 2

41-59

Autorka przyczynku omawia pokrótce podstawę prawną systemu skarbowości komunalnej w II Rzeczypospolitej. Wskazuje na nieprzezwyciężony do wybuchu II wojny światowej problem partykularyzmów, istniejących na terenie byłych dzielnic zaborczych: pruskiej, austriackiej i rosyjskiej, czy wreszcie autonomicznego Województwa Śląskiego. Ustawa o tymczasowym uregulowaniu finansów komunalnych z 1923 r., w zamierzeniu przejściowa, doczekała się kilkudziesięciu nowelizacji, lecz nie została zastąpiona unifikacyjną regulacją. Z kolei kwestie tworzenia budżetów komunalnych, kasowości unormowane zostały w sposób ramowy w rozporządzeniu Prezydenta RP z 1924 r. o obowiązku i sposobie pokrywania wydatków przez związki komunalne oraz licznych aktach wykonawczych do tego rozporządzenia. Regulacje składały się na system, który zasadnie można oceniać jako skomplikowany, nadmiernie rozbudowany i doraźny. (abstrakt oryginalny)

16

Odpowiedzialność karnoskarbowa za zajmowanie się sprawami finansowymi innej osoby

63%

Świder P.

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

|

2020

|

nr 4

129-145

Niniejszy artykuł odnosi się do kwestii pociągnięcia do odpowiedzialności karnej skarbowej osoby prowadzącej sprawy gospodarcze, w szczególności sprawy finansowe innej osoby, na której spoczywają obowiązki ustanowione przez prawo finansowe. Przyjęcie do prowadzenia takich spraw w pewnych warunkach wiąże się z ryzykiem, ponieważ za ten sam czyn odpowiedzialność karną może ponosić kilka osób, a ewentualna kara wymierzona sprawcy nie depenalizuje zachowania innych osób. Zgodnie z obowiązującym Kodeksem karnym skarbowym za przestępstwa i wykroczenia skarbowe osoba odpowiada jak sprawca, jeżeli prowadzi cudze sprawy gospodarcze, w szczególności finansowe, na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego ich wykonywania. Podstawa prowadzenia spraw nie jest decydująca, istotą odpowiedzialności jest przyjęcie na siebie obowiązków i ich wykonywanie w kontekście nakazów i zakazów ustanawianych w prawie finansowym.(abstrakt oryginalny)

17

Obligacje podbijają rynek papierów dłużnych

63%

Boss-Gospodarka

|

2001

|

nr 30

14

Pogorszenie sytuacji gospodarczej w kraju miało wpływ na rynek pozaskarbowych papierów dłużnych w pierwszej połowie roku 2001. W rezultacie wartość tego rynku wzrosła zaledwie o 8 procent podczas gdy w analogicznym okresie ubiegłego roku wzrost ten wyniósł 34

18

Kontrasygnata skarbnika gminy w procesie tworzenia przez gminę spółek kapitałowych

51%

Chyb N.

Finanse Komunalne

|

2018

|

nr 4

14-24

Zgodnie z przepisem art. 46 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych, do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnika gminy (głównego księgowego budżetu) lub osoby przez niego upoważnionej. Niniejszy artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytania o naturę czynności prawnych powodujących powstanie zobowiązań pieniężnych, charakter prawny instytucji kontrasygnaty oraz konsekwencje jej braku, w szczególności w kontekście znanych prawu cywilnemu rodzajów bezskuteczności czynności prawnych. Przede wszystkim jednak, z uwagi na kreacyjny charakter czynności związanych z tworzeniem spółek handlowych, przedmiotem rozważań jest możliwość oraz skutki prawne stosowania wspomnianego przepisu w sytuacjach dokonywania przez wójta czynności reprezentacji gminy w zakresie tworzenia spółek handlowych. (abstrakt oryginalny)

19

Reprezentowanie Skarbu Państwa przez pełnomocnika ustanowionego przez starostę przy składaniu oświadczenia o wypowiedzeniu wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego

51%

Węgrzynowski Ł.

Finanse Komunalne

|

2018

|

nr 1-2

136-143

Problematyka reprezentowania Skarbu Państwa przez pełnomocnika ustanowionego przez starostę w sprawach dotyczących opłaty rocznej zasługuje na uwagę ze względów praktycznych. Zarzut wadliwej reprezentacji Skarbu Państwa przy czynności prawnej wypowiedzenia opłaty rocznej jest chętnie wykorzystywany w sporach sądowych dotyczących aktualizacji opłaty. To zagadnienie jest również interesujące ze względów teoretycznych. Ocena prawna wymaga bliższego scharakteryzowania zarówno reprezentacji Skarbu Państwa, jak i właściwości sporów dotyczących aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Całość musi być analizowana z uwzględnieniem ogólnych założeń dotyczących reprezentacji publicznej.(abstrakt oryginalny)

20

Problematyka podatkowa dawnej Polski w literaturze historycznej

51%

Nowak A.

Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

1984

|

nr 119 Prace badawcze z historii gospodarczej

5-30

Charakterystyka badań historycznych nad podatkami w dawnej Polsce, a szczególnie ocena ich dorobku, wymaga krótkiego wprowadzenia teoretycznego. Istotną sprawą jest bowiem osadzenie problematyki podatkowej w szerszym kontekście nauki skarbowości, a nawet historii ogólnej, gdyż w kwestiach skarbowo-podatkowych odbijała się wyraziście - jak w zwierciadle - ogólna sytuacja państwa polskiego, szczególnie w epoce nowożytnej. Niezbędne wydaje się również wskazanie na złożoność i wieloznaczność kategorii podatku oraz określenie specyficznych dla feudalizmu czynników utrudniających jej badanie. Otóż władza publiczna, a więc państwo albo inny związek o charakterze publiczno-prawnym (np. samorząd terytorialny, komunalny) dla pokrycia wydatków związanych z utrzymaniem swojego aparatu oraz realizacją zadań wynikających z potrzeb publicznych musi dysponować odpowiednimi źródłami. W nowszej literaturze skarbowej (finansowej) wyróżnia się zazwyczaj trzy zasadnicze ich rodzaje, a mianowicie: a) dochody z gospodarki państwa (domeny ziemskie, przedsiębiorstwa, monopole itp.); b) dochody z danin publicznych (podatki i opłaty); c) dochody osiągane w drodze zaciągania wewnętrznych i zagranicznych pożyczek. W odniesieniu do feudalizmu należałoby tu dodać jeszcze jedną, specyficzną grupę obejmującą łupy wojenne (niewolnicy, kosztowności), haracze i kontrybucje, konfiskaty mienia, kary i grzywny, prawo kaduka, opłaty lenne itd. Dochody te posiadały dużą wagę w czasach wczesnofeudalnych w dalszych okresach traciły stopniowo na znaczeniu. I jeśli nawet niektóre z nich przetrwały aż do rozbiorów, to nie przynosiły większych wpływów pieniężnych. Na ogół też nie rozwinęły się w formę trwałych instytucji skarbowych. (fragment tekstu)