Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Socjalizm rynkowy - system czy polityka? : na marginesie książki Włodzimierza Brusa i Kazimierza Łaskiego

100%

Kowalik T.

Ekonomista

|

1993

|

nr 4

459-476

The article is composed of two parts. In part one the contents of the book Od Marksa do rynku From Marx to Market) by W. Brus and K. Łaski, is related. Stress is put on the theoretical aspect rather than on the critical part of the analysis of historical experience of the countries of real socialism. While passing summarily the problems of the Marxian vision of socialism as a just and a more effective system, and the mentioned critical analysis of East-European experience, the author concentrates his attention on the most original, third part of the book, which is decisive of it's importance. It deals with problems of the post-communist countries. The principal thesis of the authors can be reduced to the statement of an indeterminate nature of socialism as a distinct economic system and of its openness to a pragmatic search of the best Institutional and organizational solutions. From this results a need for the evolutionary approach to the problem of formation of a new system. Abandoning the vision of socialism as a distinct system does not imply, in the authors' opinion, a necessary renouncement of the values considered as socialist. This is, in fact, a question of an adequate socio-economic policy rather than of the |organizational concept of the system. Part two contains a comparative analysis of the Brus-Łaski approach and that of J. Kornai. The article is concluded with asn outline of the evolution "from revisionism to pragmatism" in the views of the two authors (and of W. Brus, in particular). (original abstract)

2

Mechanizm upadku socjalistycznego systemu gospodarczego

100%

Taguchi M.

Ekonomia / Uniwersytet Warszawski

|

2011

|

nr 26

3-28

W artykule spróbuję przedstawić model procesu funkcjonowania systemu gospodarki socjalistycznej na podstawie analizy empirycznej polskich reform gospodarki socjalistycznej. (fragment tekstu)

3

"Mała stabilizacja" w organizacjach powiatowych PZPR - na przykładzie Bochni, Brzeska i Chrzanowa

75%

Drabik S.

Horyzonty Polityki

|

2013

|

4

|

nr 6 Patriotyzm i tożsamość

115-140

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza przez kilkadziesiąt lat w drugiej połowie XX wieku sprawowała w Polsce władzę dyktatorską. Miała ona wpływ na wszystkie dziedziny życia - na politykę, gospodarkę, kulturę, edukację, wymiar sprawiedliwości. Na poziomie lokalnym najważniejszą instancją partyjną był Komitet Powiatowy. W województwie krakowskim w latach 60. XX wieku funkcjonowało 17 organizacji powiatowych. W tym artykule zostały przedstawione trzy z nich: w Bochni, Brzesku i Chrzanowie. Opisano powierzchnię każdego powiatu, ludność oraz charakter gospodarczy. Dwa pierwsze miały charakter rolniczy, a w ostatnim dominował przemysł. Autor przedstawił liczbę członków i kandydatów partii, a także ich skład społeczny. Ważnym czynnikiem był też poziom wykształcenia, jak również wiek. W powiatach bocheńskim i brzeskim partia miała stosunkowo słabe wpływy. Panowało tam silne przywiązanie do tradycji, patriotyzmu i wiary przodków. Natomiast ziemia chrzanowska jeszcze przed 1939 r. przejawiała sympatie lewicowe. Dużą część ludności stanowili robotnicy zatrudnieni w licznych zakładach (kopalnie, huty, elektrownie). Z tego terenu pochodzili znani działacze PZPR. Można tutaj wymienić Franciszka Szlachcica, członka Biura Politycznego i sekretarza Komitetu Centralnego PZPR, oraz Stanisława Spyta, przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej i członka Egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie. Badania nad regionalnymi strukturami partii komunistycznej są ważnym postulatem badawczym. (abstrakt oryginalny)

4

Własność socjalistyczna

75%

Bieda W.

Folia Oeconomica Cracoviensia

|

1960

|

1

|

z. 1

3-23

W artykule omówiono problem własności środków produkcji w systemie marksistowskiej ekonomii politycznej. Formy, w jakich sprawowana i realizowana jest w tym systemie własność środków produkcji uznane zostały przez autora za determinujące dla wszystkich pozostałych elementów stosunków produkcji: stosunków klasowych, stosunków między członkami innych grup socjalnych nie będących klasami, wreszcie stosunki wymiany i podziału wytworzonych produktów. Szeroko rozwodząc się nad pojęciem prywatnej własności środków produkcji autor zauważa, że w marksowskiej teorii rozwoju społecznego, nie ma raz na zawsze ustalonego wzorca socjalistycznych stosunków produkcji z ich determinującym elementem własnościowym. W drugiej część artykułu referuje więc poglądy Marksa i Engelsa na problem własności socjalistycznej odnosząc się różnych ich dzieł i konfrontując je z poglądami pisarzy niemarksistowskich: Saint Simona, Rodbertusa, Dühringa, Mengera, Abramowskiego i Schumpetera. Ostatnia część artykułu zawiera krótką charakterystykę socjalistycznej własności środków produkcji ukształtowaną w praktyce.

5

Problem socjalizmu XXI wieku

75%

Czajkowski W.

Przyszłość. Świat-Europa-Polska

|

2014

|

nr 1

87-106

Doświadczenia socjalizmu XX w. powodują, że idea ta przez długie lata została uznana za niepożądaną. W powszechnej opinii przyjęło się nawet łączyć idee lewicowe z totalitaryzmem. Wydawało się, że w takiej sytuacji istnieje tylko jedna droga rozwoju. Ostatnie lata uświadamiają, że świat współczesny, w którym hasłem naczelnym jest konkurencja, wartością - zadowolenie jednostki, a dominującym typem stosunków międzyludzkich - stosunki przelotne i powierzchowne. Wobec powyższego warto poszukiwać nowej drogi rozwoju opartej na socjalizmie, ale w nowoczesnej formie. (abstrakt oryginalny)

6

Od Kalopei do Rzeczpospolitej Samorządnej... Próba charakterystyki polskich utopii socjalnych.

75%

Śliwa M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica.

|

2017

|

18

|

nr 247

145-159

Utopia oczywiście nie odzwierciedla świata realnego, istniejącego wraz z jego alternatywami. I gdy zyska poparcie szerokich warstw społecznych, wówczas staje się programem politycznym, w przeciwnym wypadku - mitem. Marzenia utopistów jednak się nie spełniają, nie powstaje raj na ziemi, życie biegnie dalej, a więc jedni głodują, drudzy chorują z przejedzenia, jeszcze inni umierają, ludzie nadal wzajemnie się krzywdzą, czyli upadł stary ład, ale nowy wcale nie jest idealny, daleko mu do doskonałości. Dlatego utopie nie mogą uniknąć losu idei, ideologii. Dają one człowiekowi wartości, o które warto walczyć, ale nie mogą mu zagwarantować wszechmocy i wszechwiedzy, że definitywnie spełni się stan szczęśliwości. Jednakże przeciwstawiając staremu porządkowi ideał, czynimy nowy porządek porządkiem idealnym. W ten sposób z utopii rodzi się apologetyka. Pewnego dnia pojawia się przekonanie, że wszystko już osiągnęliśmy, i że teraz najważniejszym zadaniem jest obrona nowego, wspaniałego świata. W ten sposób triumf utopii staje się jej klęską, zaczątkiem jej śmierci.(fragment tekstu)

7

Prawa człowieka po kubańsku

75%

Podsiedlik N.

Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny

|

2013

|

nr 1

88-97

Artykuł zawiera wybrane zagadnienia związane z prawami człowieka na Kubie. Wyjaśnia na jakiej podstawie rewolucyjny rząd kubański aresztował i skazał na długoletni pobyt w więzieniach dysydentów politycznych, "niewygodnych" Kubańczyków oraz obywateli różnych narodowości. Wszyscy oni mieli krytyczne opinie na temat działalności rządów Fidela Castro. Celem artykułu jest przedstawienie istniejących korelacji między rządem a obywatelem kubańskim. Temat jest ważny pod względem prawnym i społecznym, ale ma on także wydźwięk międzynarodowy. Powszechne łamanie praw człowieka na wyspie zmusiło Unię Europejską w 2003 roku do zawieszenia relacji z kubańskim rządem. Niniejszy artykuł podaje przykłady praw i obowiązków jakie ciążą na obywatelu, a które w znacznej mierze nie są respektowane przez władzę. Analizuje przykłady jawnego łamania praw człowieka. Wskazuje problemy, z którymi Fidel Castro nie umiał sobie poradzić, jak, np. homoseksualizm czy polityczni dysydenci. Wyjaśnia i uwypukla także odwieczny konflikt między jednostką a władzą. Artykuł analizuje także wybrane problemy polityki izolacji Kuby. (abstrakt oryginalny)

8

Tendencje rozwoju ekonomiki pracy w krajach socjalistycznych

75%

Piechnik-Kurdziel A.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

1989

|

nr 289 Prace z zakresu ekonomiki pracy i polityki społecznej

79-95

Artykuł ma na celu przedstawienie przedmiotu, zakresu i funkcji współczesnej ekonomiki pracy, jak również głównych kierunków jej rozwoju na przykładzie krajów socjalistycznych, za reprezentantów których uznano ZSRR i NRD - gdzie ekonomika pracy posiada już spore tradycje oraz Polskę i CSRS z charakterystycznym dla nich dynamicznym rozwojem omawianej dyscypliny przypadającym na lata siedemdziesiąte.(fragment tekstu)

9

Jan Drewnowski (1908-2000) - ekonomista na służbie publicznej

75%

Luszniewicz J.

Gospodarka Narodowa

|

2006

|

nr 3

71-109

The article is dedicated to Jan Drewnowski, a Polish economist who was born in Vilnius in 1908 and died in London in 2000. Drewnowski studied at the Warsaw School of Economics (SGH) from 1926. The starting point for his research career was his two-year scholarship at the London School of Economics in 1993-1935. After returning to Warsaw, Drewnowski took a job at SGH. In 1938, he earned a postdoctoral degree. After World War II, which he spent in German captivity, Drewnowski returned to communist Poland. He became a professor at SGH and assumed a high post at the Central Planning Office (CUP). He was linked with the Polish Socialist Party at the time. After the "CUP debate" in 1948 and the nationalization of SGH in 1949, Drewnowski was progressively sidelined. Eventually, he lost his CUP job and the possibility of teaching at SGH. The breakthrough came in 1956 when Drewnowski regained his teaching rights, joined the Economic Council and the Planning Commission and was allowed to travel abroad. His many foreign trips included a yearlong scholarship in the United States. In the late 1950s, the situation in Poland began to deteriorate again. As a result, Drewnowski accepted a job offer abroad. In 1961-1964 he worked at the University of Ghana in Legon and in 1964-1969 he was employed in Geneva at the United Nations Research Institute for Social Development (UNRISD). Problems with extending his passport led to a situation in which Drewnowski finally decided to choose political emigration in 1969. He first lived in the Hague working at the Institute of Social Sciences, and then moved to London in 1979 where was linked with the Polish University-in-Exile. After 1989 he visited Poland several times. In 1994 he received an honorary doctorate from SGH. As an economist, Drewnowski represented the tradition of the "Lausanne school." In the initial period, he was primarily involved in the theory of economics, and his main objective was to make it more realistic. He specifically attempted to do so in reference to the theory of demand, enterprise, central planning and socialist economy. In the following period, from 1964 (when he was employed at UNRISD), he became concerned with social statistics, specifically the methods and application of what were called social indicators. At the time, Drewnowski was widely seen as the creator of the "Geneva method" for examining the standard of living and prosperity. In the last years of his life, Drewnowski took an interest in social prosperity issues. During his political emigration starting in 1970 Drewnowski also worked as a political columnist and expert on Soviet affairs. In his articles, he developed concepts of the "autonomous distribution of Soviet-type systems" and "degradation of the economic fabric" as the main factor behind the decline of economic systems. After 1989 he wrote extensively about the transition in former East Bloc countries, chiefly Poland(original abstract)

10

Principles of Shaping and Composition of the Management Staff of Polish Industry (1945-1956)

63%

Chumiński J.

Studia Historiae Oeconomicae

|

2023

|

41

|

nr 1

79-120

Numerous studies on the economies of socialist countries indicate that one ofthe main sources of their weakness was the attitudes and behavior of "socialist managers".Contrary to the predictions (e.g. by Joseph schumpeter), they were not characterized by entrepreneurship, innovation, the ability to lead changes or the ability to formulate strategies. this was due to the nomenclature system existing in all countries of the soviet bloc.nominations, promotions, but also dismissals were at the discretion of party bodies. it wasthe main source of the communist party's dominance in the country and the fundamental factor guaranteeing control over all spheres of social and economic life. determining why the nomenclature system turned out to be dysfunctional requires considering three issues:what were the goals of the communist personnel policy, what methods were used to im-plement it, and finally who were the people appointed to perform managerial functionsin the economy. We will focus our analysis on the management of Polish industry in theyears 1945-1956. this is because it was the most important sector of the economy of the People's republic of Poland, and the personnel policy mechanisms developed at that time remained valid until the end of the "real socialism" system.(original abstract)

11

Kształtowanie treści ustawy o konsultacjach społecznych i referendum na forum Sejmu

63%

Andrzejewski P., Gołata K.

Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

1990

|

nr 191 Studia z nauk politycznych

64-82

Proces reformowania życia politycznego i społecznego rodzi zapotrzebowanie na teoretyczną refleksję na temat instytucji i form demokracji bezpośredniej. Podstawowe pytania, na które poszukuje się odpowiedzi, można sformułować następująco: na ile istniejące obecnie formy i instytucje zapewniają powszechny udział obywateli w sprawowaniu władzy państwowej i zarządzaniu gospodarką oraz w jakim stopniu całe społeczeństwo lub poszczególne środowiska kształtują treść decyzji politycznych podejmowanych w państwie i w regionie? Najbardziej klasyczną formą demokracji bezpośredniej jest instytucja referendum. Instytucja ta miała już zastosowanie w naszym życiu politycznym bezpośrednio po II wojnie światowej. Z początkiem lat 80-tych pojawiła się ponownie inicjatywa sprecyzowania formy aktu prawnego, zasad i sposobów korzystania w praktyce politycznej z tej instytucji demokracji bezpośredniej. W ten sposób doszło w 1987 r. do uchwalenia przez Sejm PRL ustawy o konsultacjach społecznych i referendum. Celem artykułu jest ukazanie procesu kształtowania się treści tej ustawy, na forum parlamentu. (fragment tekstu)

12

Zrewidowany paradygmat systemowy : wyjaśnienia i dodatkowe elementy w świetle doświadczeń państw postsocjalistycznych - część trzecia

63%

Kornai J.

Zarządzanie Publiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

|

2018

|

nr 1 (43)

7-18

Termin paradygmat został wprowadzony do filozofii nauki przez Thomasa Kuhna, który posłużył się nim do określenia specyficznego podejścia wykorzystanego przez daną szkołę badawczą do analizowania przedmiotu badań. Badacze, używając tego samego paradygmatu, szukają odpowiedzi na podobne pytania badawcze i wykorzystują zbliżone metody i podejścia. W pracy opublikowanej w 2000 roku autor tego eseju wprowadził termin "paradygmatu systemowego" (system paradigm), który odnosi się do systemów funkcjonujących w społeczeństwie. Niniejsze studium rozwija teoretyczne zagadnienia zarysowane we wcześniejszym artykule, uwzględniając doświadczenia z transformacji państw postsocjalistycznych. Pierwsza część jest porównaniem systemu socjalistycznego i kapitalistycznego, autor opisuje ich główne cechy i konkluduje, że system kapitalistyczny został wprowadzony w państwach poprzednio socjalistycznych z wyjątkiem Korei Północnej i Kuby. Część druga to analiza różnych postaci kapitalizmu w świetle typologii zbudowanej na podstawie dominujących form polityki i rządów. Wyróżnione zostały trzy istotnie różniące się między sobą typy kapitalizmu: demokratyczny, autokratyczny i dyktatorski. Huntington pisał o "trzeciej fali" demokratyzacji. Studium to kończyła konkluzja, że trzecia fala dobiegła kresu (has dried up): tylko w jednej dziesiątej z 47 państw postsocjalistycznych społeczeństwa żyją w ustroju demokratycznym, podczas gdy we wszystkich pozostałych państwach tej grupy przeważają autokratyzm i dyktatura. W trzeciej części eseju autor podejmuje wątki aparatu konceptualnego i analitycznego w odniesieniu do Węgier, gdzie funkcjonuje kapitalizm, natomiast przeważającą formą w polityce i rządzeniu jest autokratyzm - tu można znaleźć ważne cechy wspólne dla Węgier i innych państw kapitalistycznych czy innych ustrojów autokratycznych. Taki rezultat jest zgodny z obserwacją, że istnieją mniej fundamentalne cechy typowe dla Węgier ("hungarica"), różne od cech innych państw. (abstrakt oryginalny)

13

Institutional Determinants of Inequality in Chosen Post-Socialist Countries: The Role of Political Freedom

63%

Kuźmar S., Piątek D.

Ekonomia i Prawo

|

2019

|

18

|

nr 3

295-315

Motivation: economic literature indicates that differences in the inequality levels among modern countries can be attributed to many factors or processes such as: economic performance, natural resources endowments, demographical structure or institutional framework. It seems to be important to emphasize that in the case of post-socialist countries where many predetermined trajectories of inequalities were adopted policies and institutions played an important role in shaping inequality. Aim: in this context the question about the role of political freedom - as one of the key aspects of institutional framework - for the levels of inequality in these countries seems to be especially important. The aim of this paper is to evaluate the role of different political institutions adopted in post-socialist countries for the levels of income inequalities observed among them. Results: the obtained results indicate that the post-socialist countries which managed to create more inclusive political institutions experience lower inequalities in the distribution of disposable income. (original abstract)

14

Zatrudnienie socjalne a bezpieczeństwo socjalne

63%

Piątek K.

Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach

|

2003

|

Bezpieczeństwo socjalne

197-213

Opisano zatrudnienie socjalne w okresie realnego socjalizmu w Polsce, w tym koncepcję zatrudnienia socjalnego w gospodarce centralnie sterowanej. Omówiono również zatrudnienie socjalne w gospodarce rynkowej i zatrudnienie socjalne w krajach Unii Europejskiej. Dodatkowo przedstawiono zatrudnienie socjalne jako ważny element instytucjonalny systemu bezpieczeństwa socjalnego.

15

Polityka społeczna w państwie socjalistycznym i socjalnym - elementy analizy porównawczej

63%

Ptaszyńska B.

Polityka Gospodarcza

|

2009

|

nr 17-18

91-99

Bilans kilkunastu lat transformacji nie wypada w opiniach Polaków najlepiej. Szczególnie niekorzystne opinie dotyczą zabezpieczenia społecznego. Tymczasem budżet państwa, mimo reformy emerytalnej, dopłaca wysokie sumy do ubezpieczeń społecznych. Rokrocznie rosną dotacje do FUS. Rosną też roszczenia społeczeństwa. Ich ograniczenie jest trudne i niepopularne politycznie. Część z nich jest "spadkiem" socjalistycznego państwa, część wynika z aktualnej polityki społeczno- gospodarczej. Efektem jest nadal wysoki udział wydatków socjalnych w wydatkach ogółem budżetu państwa i w relacji do PKB, co jest odbierane jako przejaw nadopiekuńczości państwa, ograniczający przedsiębiorczość jego obywateli. Celem artykułu jest prześledzenie zmian wielkości i struktury świadczeń społecznych w okresie transformacji systemowej w porównaniu z wydatkami tego rodzaju w okresie gospodarki centralnie planowanej, by wykazać że prowadzona polityka społeczna przed 1990 rokiem i w okresie transformacji jest porównywalna, tzn. że transformacja systemowa doprowadziła do przekształcenia się państwa socjalistycznego w socjalne. (fragment tekstu)

16

Praktyka transformacji ustrojowej w Polsce i Rosji

63%

Słobodzian L.

Polityka Gospodarcza

|

2010

|

nr 19-20

91-103

Reformy w Rosji przeprowadzane były w sposób bardziej chaotyczny, nie miały tak silnego poparcia społecznego, a polityka monetarna charakteryzowała się brakiem dyscypliny, zwłaszcza w początkowym okresie reform. Nawet w ciągu ostatnich kilku lat, kiedy uczyniono walkę z inflacją jednym z priorytetów gospodarczych, polityka monetarna i kredytowa Rosji nie była tak restrykcyjna i konsekwentna jak w Polsce. Pomimo iż ostatnie lata przyniosły Rosji niewątpliwe sukcesy w walce z inflacją, to w dalszym ciągu utrzymuje się ona na poziomie znacznie wyższym niż w większości krajów Europy Środkowej. Z drugiej jednak strony, zbyt restrykcyjna polityka fiskalna może również niekorzystnie wpłynąć na wzrost gospodarczy, co oznacza, że rząd Rosji najprawdopodobniej nie zamierza walczyć z inflacją za wszelką cenę. Wielu argumentowało, że rosyjskie reformy gospodarcze były zbyt szybkie i radykalne. Terapia szokowa, neoliberalizm, monetaryzm i prywatyzacja stały się obiektem krytyki. Jednakże, załamanie finansowe Rosji w sierpniu 1998 r. udowodniło, że transformacja gospodarcza nie była szybka i radykalna, lecz powolna i niekompletna. Gospodarka Rosji w dalszym ciągu nie ma charakteru liberalnego, a nadmierna ilość przepisów i regulacji sprzyja szerzeniu się korupcji. W dalszym ciągu praktykowana jest ochrona starych przedsiębiorstw, zarówno państwowych, jak i sprywatyzowanych, w formie ulg podatkowych, dotacji, tolerowania zaległości płacowych, czy innych niepożądanych środków. Oznacza to kontynuację miękkich ograniczeń budżetowych w Rosji. Ochrona istniejących firm ogranicza proces powstawania nowych przedsiębiorstw, które mogą być znacznie bardziej efektywne i mieć większy potencjał rozwojowy. Polska o wiele szybciej niż Rosja ustabilizowała swoją gospodarkę i uporała się z inflacją. Proces prywatyzacji państwowego sektora gospodarki został tu również przeprowadzony sprawniej i w sposób znacznie bardziej przejrzysty niż w Rosji. Przyczyn takiej sytuacji upatrywać można przede wszystkim w oporze dawnej radzieckiej nomenklatury wobec szybkiej ścieżki reform. Kryzys finansowy z 1998 r. uświadomił jednak władzom Federacji Rosyjskiej konieczność przyspieszenia i usprawnienia procesu transformacji gospodarczej. (fragment tekstu)

17

Zrewidowany paradygmat systemowy : wyjaśnienia i dodatkowe elementy w świetle doświadczeń państw postsocjalistycznych - część druga

63%

Kornai J.

Zarządzanie Publiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

|

2017

|

nr 4 (42)

7-22

Termin paradygmat został wprowadzony do filozofii nauki przez Thomasa Kuhna, który posłużył się nim do określenia specyficznego podejścia wykorzystanego przez daną szkołę badawczą do analizowania przedmiotu badań. Badacze używając tego samego paradygmatu, szukają odpowiedzi na podobne pytania badawcze i wykorzystują zbliżone metody i podejścia. W pracy opublikowanej w 2000 roku autor tego eseju wprowadził termin paradygmatu systemowego (system paradigm), który odnosi się do systemów funkcjonujących w społeczeństwie. Niniejsze studium rozwija teoretyczne zagadnienia zarysowane we wcześniejszym artykule, uwzględniając doświadczenia z transformacji państw postsocjalistycznych. Pierwsza część jest porównaniem systemu socjalistycznego i kapitalistycznego, autor opisuje ich główne cechy i konkluduje, że system kapitalistyczny został wprowadzony w państwach poprzednio socjalistycznych z wyjątkiem Korei Północnej i Kuby. Część druga to analiza różnych postaci kapitalizmu na podstawie typologii zbudowanej na dominujących formach polityki i rządów. Wyróżnione zostały trzy istotnie różniące się między sobą typy kapitalizmu: demokratyczny, autokratyczny i dyktatorski. Huntington pisał o "trzeciej fali" demokratyzacji. Studium to kończyła konkluzja, że trzecia fala dobiegła kresu (has dried up): tylko w jednej dziesiątej z 47 państw postsocjalistycznych społeczeństwa żyją w ustroju demokratycznym, podczas gdy we wszystkich pozostałych państwach tej grupy przeważają autokratyzm i dyktatura. W trzeciej części eseju autor podejmuje wątki aparatu konceptualnego i analitycznego w odniesieniu do Węgier, gdzie funkcjonuje kapitalizm, natomiast przeważającą formą w polityce i rządzeniu jest autokratyzm - tu można znaleźć ważne cechy wspólne dla Węgier i innych państw kapitalistycznych czy innych ustrojów autokratycznych. Taki rezultat jest zgodny z obserwacją, że istnieją mniej fundamentalne cechy typowe dla Węgier ("hungarica"), które odróżniają się od cech innych państw. (abstrakt oryginalny)

18

Ewolucja alokacyjnej funkcji budżetu państwa w gospodarce polskiej

63%

Owsiak S.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

1991

|

nr 347

5-20

W niniejszym artykule omówiono istotę alokacyjnej funkcji budżetu oraz funkcje budżetu w ustroju socjalistycznym. Przedstawiono budżet w mechanizmie alokacji zasobów w gospodarce oraz mechanizm alokacji zasobów przez budżet państwa. Na koniec przedstawiono zakres oraz ewolucję alokacyjnej funkcji budżetu państwa w gospodarce polskiej za lata 1951-1988.

19

Polityczne poglądy polskiej inteligencji u progu zmian ustrojowych

63%

Chorążuk J., Sirojć Z.

Studia Społeczne

|

2019

|

nr 1 (24)

59-83

Autorzy artykułu prezentują badanie wybranych aspektów świadomości politycznej polskiej inteligencji przed zmianą ustroju politycznego w kraju. Dokonują szczegółowej ich analizy i przedstawiają wynikające z nich wnioski. (abstrakt oryginalny)

20

Zrewidowany paradygmat systemowy : wyjaśnienia i dodatkowe elementy w świetle doświadczeń państw postsocjalistycznych - część pierwsza

63%

Kornai J.

Zarządzanie Publiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

|

2017

|

nr 3 (41)

7-18

Termin paradygmat został wprowadzony do filozofii nauki przez Thomasa Kuhna, który posłużył się nim do określenia specyficznego podejścia wykorzystanego przez daną szkołę badawczą do analizowania przedmiotu badań. Badacze używając tego samego paradygmatu, szukają odpowiedzi na podobne pytania badawcze i wykorzystują zbliżone metody i podejścia. W pracy opublikowanej w 2000 roku autor tego eseju wprowadził termin paradygmatu systemowego (system paradigm)2, który odnosi się do systemów funkcjonujących w społeczeństwie. Niniejsze studium rozwija teoretyczne zagadnienia zarysowane we wcześniejszym artykule, uwzględniając doświadczenia z transformacji państw postsocjalistycznych. Pierwsza część jest porównaniem systemu socjalistycznego i kapitalistycznego, autor opisuje ich główne cechy i konkluduje, że system kapitalistyczny został wprowadzony w państwach poprzednio socjalistycznych z wyjątkiem Korei Północnej i Kuby. Część druga to analiza różnych postaci kapitalizmu na podstawie typologii zbudowanej na dominujących formach polityki i rządów. Wyróżnione zostały trzy istotnie różniące się między sobą typy kapitalizmu: demokratyczny, autokratyczny i dyktatorski. Huntington pisał o "trzeciej fali" demokratyzacji. Studium to kończyła konkluzja, że trzecia fala dobiegła kresu (has dried up): tylko w jednej dziesiątej z 47 państw postsocjalistycznych społeczeństwa żyją w ustroju demokratycznym, podczas gdy we wszystkich pozostałych państwach tej grupy przeważają autokratyzm i dyktatura. W trzeciej części eseju autor podejmuje wątki aparatu konceptualnego i analitycznego w odniesieniu do Węgier, gdzie funkcjonuje kapitalizm, natomiast przeważającą formą w polityce i rządzeniu jest autokratyzm - tu można znaleźć ważne cechy wspólne dla Węgier i innych państw kapitalistycznych czy innych ustrojów autokratycznych. Taki rezultat jest zgodny z obserwacją, że istnieją mniej fundamentalne cechy typowe dla Węgier ("hungarica"), które odróżniają się od cech innych państw3. (abstrakt oryginalny)