Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Spatial Variability and Economic and Environmental Consequences of Agricultural Acidification of Soils in The Province of Warmia and Mazury

100%

Witkowska-Dąbrowska M.

Ekonomia i Środowisko

|

2018

|

nr 3 (66)

83-92

The aim of this study has been to identify the spatial variability in the acidification of soils and the liming needs as well as the soil availability of fertiliser components in the Province of Warmia and Mazury (województwo warmińsko-mazurskie). The soil spatial variability has been analysed according to the division into administrative districts. The choice of this spatial division pattern was justified by the availability of data and the research subject. The data were obtained from Reports on the Environmental Conditions in the Province of Warmia and Mazury, the database of the Regional Agricultural Chemical Station in Olsztyn and from the Programme for Environmental Protection in the Province of Warmia and Mazury until 2020. The research results showed large differences between the districts, which were mostly due to natural conditions. Because of the high demand for nutrients, it would be advisable to prepare fertilisation plans and to adhere to Good Agricultural Practice recommendations, as this would control the causes and alleviate the consequences of soil acidification induced by farming. (original abstract)

2

Charakterystyka zdolności buforowych gleby oraz możliwości ich poprawy

75%

Skwaryło-Bednarz B., Kopacki M.

Aura

|

2023

|

nr 10

18-19

Zdolności (właściwości) buforowe gleby to jej możliwości do przeciwstawiania się zmianom odczynu po dodaniu niewielkich ilości mocnego kwasu lub mocnej zasady. Zależą przede wszystkim od właściwości fizykochemicznych gleby - zawartości węglanów, pojemności glebowego kompleksu sorpcyjnego, w tym zawartości koloidów mineralnych i próchnicy. W glebach niezawierających węglanów, które dominują w wa****runkach Polski, o odporności gleby na zakwaszenie w znaczący sposób decyduje pojemność glebowego kompleksu sorpcyjnego oraz stopień jego wysycenia kationami zasadowymi. W efekcie czego najmniejszymi zdolnościami buforowymi wobec zakwaszenia cechują się gleby lekkie np. bielicowe, płowe, a najbardziej odporne na czynniki zakwaszające są gleby ciężkie: czarnoziemy, mady i gleby torfowe. Istotne jest, aby zwiększyć właściwości buforowe gleby, przede wszystkim poprzez stosowanie nawozów wapniowych, które prowadzi do "przełamania właściwości buforowych gleby". Taki zabieg wpływa na poprawę właściwości fizykochemicznych, biologicznych gleby oraz reguluje stężenie składników pokarmowych w roztworze glebowym i zatrzymuje jony z nawozów, co poprawia warunki wzrostu i rozwoju roślin, ale też pośrednio zapobiega eutrofizacji wód i przyczynia się do unieruchomienia toksycznych jonów glinu i metali ciężkich, co dodatkowo ma wymiar ekologiczny. Ponadto zwiększa różnorodność i liczebność populacji organizmów glebowych, w tym szczególnie mikroorganizmów oraz zdrowotność roślin, głównie w odniesieniu do chorób grzybowych. (abstrakt oryginalny)

3

Soils from Buffer Zones in the Agricultural Catchment - Selected Physical, Chemical, and Biological Properties

75%

Krasowska M., Tyszkiewicz Z.

Ekonomia i Środowisko

|

2018

|

nr 2 (65)

205-214

The research was undertaken to analyze selected physicochemical and biological properties of soils from the buffer zones of a small watercourse located in the agricultural catchment area of North-Eastern Poland. Research points were located in the buffer zone. Samples were taken from the surface soil level. In samples were measured the pH, organic carbon, total nitrogen, nitrates as well as the emission of carbon dioxide and nitrous oxide. The quantitative and qualitative composition of the microscopic fungi (micromycetes) communities that inhabit the analyzed soils was also determined. It was found that the soil in the buffer zone, which is formed by shrubs and which separates arable land from the river, is more abundant in selected solutes, has a higher carbon dioxide emission, also has a richer quantitative and qualitative structure of fungi. It was found that soils from buffer zones are the place of dynamic processes that affect biological and chemical properties. (original abstract)

4

Analyze of Farm Nitrogen Budget in the Geographical and Historical Land of Wielkopolska in 1843-2012

75%

Kupiec J. M.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku

|

2015

|

15

7-22

Celem pracy była ocena intensywności gospodarowania azotem w rolnictwie na podstawie bilansu na powierzchni pola w zmieniających się granicach regionu Wielkopolski ze stolicą w Poznaniu. Do badań wybrano 14 okresów na przełomie trzech wieków - XIX, XX i XXI. Powierzchnia badanego regionu wahała się od 8151 km2 w 1992 r. do 39 503 km2 w 1946 r. W XIX w. obszar Wielkopolski znajdował się pod panowaniem pruskim. Region ten miał jednak dużo większą autonomię niż ziemie w pozostałych zaborach. Dzięki temu rolnictwo rozwijało się tutaj dość prężnie. Bardzo szybko wzrastała ilość gospodarstw stosujących maszyny i urządzenia rolnicze. To tutaj po raz pierwszy zastosowano motor elektryczny w rolnictwie, czy też wprowadzono aparat udojowy. Zaczęto też stosować zwiększone dawki nawozów mineralnych, które praktycznie do II wojny światowej w wielu regionach kraju były traktowane jako pomocnicze. We wszystkich analizowanych okresach kultura rolna była tutaj dużo bardziej rozwinięta niż w pozostałych regionach kraju. Azot jest jednym z najważniejszych składników plonotwórczych. Jego nadwyżki, niewykorzystane w produkcji rolniczej, ulegają rozproszeniu w środowisku, wywołując w nim niekorzystne zmiany. Obliczony w pracy bilans azotu uzależniony był w głównej mierze od sytuacji gospodarczo- politycznej oraz administracyjnej, która wpływała na stopień intensyfikacji produkcji rolnej tego regionu. Zabory, dwie wojny światowe, zmiana stosunków społecznych na wsi oraz ustroju państwa, przemiany gospodarcze, światowy kryzys agrarny w okresie międzywojennym, nieudolne reformy na wsi w okresie powojennym, wprowadzenie agrominimum w latach 60. XX w., czy nowe problemy gospodarki kapitalistycznej po 1989 r. wpływały na fluktuacje intensywności gospodarowania w rolnictwie. Miało to swoje odzwierciedlenie w wynikach bilansu azotu. Salda obliczonego bilansu wahały się w zakresie od - 33,69 do 103,72 kg N∙ha-1 UR. Do roku 1955 saldo azotu wykazywało wartości ujemne. Z sozologicznego punktu widzenia jest to saldo poprawne, ponieważ nie powstają nadwyżki tego składnika, które mogą ulec rozproszeniu w środowisku i zagrażać jakości ekosystemów naturalnych. Uwzględniając jednak aspekt gospodarczo-ekonomiczny nie jest to sytuacja akceptowalna. Minusowe saldo oznacza, że więcej składnika jest wynoszone z pola niż na nie trafia. W dłuższej perspektywie czasu może to doprowadzić do jednostronnego wyczerpania składnika z gleby oraz obniżenia wskaźników biologicznych i produkcyjnych plonu. Po 1955 r. notowano już tylko salda dodatnie, co było spowodowane wzrostem intensywności gospodarowania, ale także zwiększonym zużyciem nawozów mineralnych.(abstrakt oryginalny)

5

Dynamika zawartości fosforu przyswajalnego oraz aktywności fosfatazy kwaśnej w glebie nawożonej obornikiem i azotem mineralnym

75%

Koper J., Lemanowicz J.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2008

|

nr 4 (1204) Chemia. Związki fosforu w chemii, rolnictwie, medycynie i ochronie środowiska

21-29

W pracy przedstawiono wyniki badań zmian zawartości fosforu przyswajalnego oraz aktywności fosfatazy kwaśnej w glebie płowej typowej pobranej spod uprawy kukurydzy. W doświadczeniu zastosowano zróżnicowane nawożenie obornikiem (0, 20, 40, 60, 80 t • ha-1) i azotem mineralnym (0, 45, 90, 135 kg • ha-1). Stosowanie obornika i azotu mineralnego istotnie wpłynęło na zawartość fosforu przyswajalnego w glebie, przy czym zwiększające się dawki obornika powodowały wzrost PE.R. Maksymalne dawki azotu mineralnego spowodowały spadek oznaczonej frakcji fosforu w glebie. Zawartość PE.R w glebie zmieniała się w trakcie sezonu wegetacyjnego kukurydzy.(abstrakt oryginalny)

6

Oddziaływanie wieloletniego nawożenia mineralno-organicznego na zmiany zawartości wybranych frakcji fosforu i aktywności fosfatazowej gleby

75%

Koper J., Lemanowicz J.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2008

|

nr 4 (1204) Chemia. Związki fosforu w chemii, rolnictwie, medycynie i ochronie środowiska

11-20

Celem pracy było określenie zmian zawartości fosforu ogółem i fosforu związków organicznych w glebie wywołanych wieloletnim zróżnicowanym nawożeniem mineralno-organicznym. W doświadczeniu zastosowano 14 kombinacji nawozowych. Próby glebowe pobierano dwukrotnie: wiosną - w maju, i jesienią - we wrześniu. Stwierdzono istotny wpływ nawożenia mineralno-organicznego na dynamikę zawartości fosforu w badanych frakcjach. Zawartość Pog i Porg, a także aktywność fosfataz glebowych zmieniała się w zależności od terminu pobierania prób. Wartości stosunku Corg:Porg świadczą o intensyfikacji procesów mineralizacji Porg w badanej glebie.(abstrakt oryginalny)

7

Zawartość siarki ogółem i jej frakcji oraz aktywność enzymatyczna gleb płowych

75%

Siwik-Ziomek A., Yatsenko D.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2023

|

nr I/1

154-168

Celem badań była ocena zawartości ogólnej, organicznej oraz przyswajalnej frakcji siarki oraz aktywności enzymatycznej (dehydrogenaz, FDA, β-glukozydazy, nitroreduktazy oraz arylosulfatazy) w glebie płowej pobranej z Minikowa (Polska) oraz Niżyna (Ukraina) spod uprawy jęczmienia zwyczajnego. Przeprowadzona analiza wariancji potwierdziła istotny wpływ lokalizacji oraz terminu pobierania próbek na zawartość siarki i jej frakcji oraz na aktywność enzymatyczną gleb. Ogólna zawartość siarki przyswajalnej dla roślin (10,1 mg.kg-1w Minikowie, 10,9 mg.kg-1 w Niżynie) klasyfikuje te gleby do średniej zawartości tego pierwiastka. W celu zapewnienia roślinom zbożowym właściwego zaopatrzenia w siarkę, według pokarmowych potrzeb roślin wobec tego pierwiastka, badane gleby wymagają uzupełnienia jej zawartości poprzez nawożenie tym składnikiem w ilości 10 kg S.ha-1. Stwierdzona istotna korelacja pomiędzy zwartością siarki ogółem oraz zawartością siarki siarczanowej, a aktywnością badanych enzymów wskazuje na przydatność badań aktywności enzymatycznej jako wskaźnika przemian siarki w glebach. (abstrakt oryginalny)

8

Impact and Range Assessment of Anthropogenic Salinity in the Vicinity of Communication Routes on the Example of National Road no. 79 in Krakow

75%

Jakubiak M., Urbański K.

Logistyka

|

2015

|

nr 4, CD 3

8997-9004

W artykule przedstawiono badania nad wpływem i zasięgiem oddziaływania transportu na gleby w pobliżu tras komunikacyjnych. Głównym parametrem, który analizowano, była zmienność przestrzenna przewodnictwa (zasolenia) gleby. Zasolenie poboczy dróg najczęściej jest powodowane przez używanie do odladzania dróg zimą łatwo rozpuszczalnych soli, głównie chlorków sodu lub wapnia. Otrzymane wyniki wskazują, że trasy komunikacyjne jedynie w niewielkim stopniu zwiększają zasolenie przydrożnych gleb. Podwyższone zasolenie, nieprzekraczające wartości uznawanych za niebezpieczne, odnotowano jedynie w bezpośrednim sąsiedztwie szosy.(abstrakt oryginalny)

9

Zmiany w środowisku glebowym i ich skutki

63%

Gruszczyński S.

Przyszłość. Świat-Europa-Polska

|

2014

|

nr 2

36-63

Gleby ulegają ciągłym zmianom związanym z przebiegiem procesów glebotwórczych oraz oddziaływaniem przedsięwzięć gospodarczych człowieka. Głównym problemem jest przypuszczalnie zabezpieczanie przeciwerozyjne gleb, choć na tle Europy Polska należy do krajów mniej zagrożonych tym zjawiskiem. Stosunkowo duże jest zagrożenie ruchami masowymi. Obserwuje się ubytek węgla organicznego w glebach spowodowany po części wzrostem głębokości uprawy, odwodnieniem, jak też prawdopodobnie podniesieniem się temperatury powietrza. Poza rejonami intensywnego oddziaływania przemysłu gleby można uznać za czyste, choć może budzić niepokój znaczny wzrost zużycia środków ochrony roślin. Obserwuje się silny trend w urbanizacji Polski: w ciągu dziesięciu lat powierzchnia terenów zurbanizowanych wzrosła z poziomu 4,66% do ponad 5,15%, co oznacza ubytek gleb uprawnych kosztem terenów potencjalnie separowanych około 40 ha na dobę. Zagęszczanie jest następstwem unowocześniania i wzrostu masy urządzeń uprawowych; rolnictwo, jako działanie najbardziej dotknięte tym problemem dysponuje środkami technicznymi na przeciwdziałanie jego skutkom. Znaczna część problemów związanych z tymi zagrożeniami może zostać złagodzona dzięki kompetentnie sporządzonym planom zagospodarowania przestrzennego i wdrożeniu metod ochrony przeciwerozyjnej. Pewne możliwości przeciwdziałania ubytkowi glebowego węgla organicznego są dostępne dla gospodarstwa rolnego i leśnego. Doprowadzenie do odpowiedniego stanu obszarów zanieczyszczonych wymaga podjęcia remediacji gleb. (abstrakt oryginalny)

10

Przemiany azotu w glebie - właściwości gleb leśnych w sąsiedztwie Zakładów Azotowych Kędzierzyn

63%

Bubak-Lange J.

Aura

|

2020

|

nr 10

3-7

Celem badań glebowych było określenie wpływu Zakładów Azotowych Kędzierzyn na właściwości gleb leśnych w bezpośrednim ich sąsiedztwie. Właściwości gleb leśnych porównano do właściwości gleb powierzchni oddalonej pięć kilometrów w kierunku wschodnim. Stwierdzono, że gleby w bezpośrednim sąsiedztwie zakładu odznaczają się większą akumulacją materii organicznej. Stężenie azotu w formie azotanowej było wyższe 16-36 razy w porównaniu do gleb oddalonych od zakładu. Dodatkowo w poziomach akumulacji próchnicy stwierdzono obniżenie stosunku C/N. (abstrakt oryginalny)

11

Podstawowe problemy chemicznej degradacji gleb Polski

63%

Mocek A., Mocek A.

Ekonomia i Środowisko

|

2003

|

nr 2 (24)

186-198

Gleby Polski charakteryzują się stosunkowo niewielką ilością materii organicznej bądź próchnicy (stanowi ona 95% wspomnianej materii). Ilość próchnicy w glebach naszego kraju waha się od ilości śladowych do 5-6%, przy czym średnio wynosi około 2,2%. Pod pojęciem próchnicy należy rozumieć mieszaninę (kompleks) związków organicznych i organiczno-mineralnych znajdujących się w glebie - szczególnie w jej wierzchniej warstwie - które stanowią różne etapy przetwarzania resztek roślinnych i zwierzęcych pod wpływem drobnoustrojów glebowych. W ostatnich latach obserwuje się tendencje zagrażające spadkowi tej cennej substancji. Jedną z przyczyn jest bardzo wyraźna obniżka stanu pogłowia, co prowadzi do spadku produkcji obornika. Sprzyja temu także przechodzenie części rolników z obór i chlewni głębokich na bezściołowe. Drugim czynnikiem sprzyjającym spadkowi próchnicy może być ograniczenie stosowania płodozmianów na korzyść monokultury zbożowej. Taki typ gospodarowania, poza brakiem stosowania obornika eliminuje niemal do zera również uprawę roślin na nawozy zielone oraz innych substytutów obornika, na przykład kompostów. Musi to w przeciągu kilkunastu łub kilkudziesięciu lat doprowadzić do spadku próchnicy, a tym samym obniżki produktywności gleb. Pomimo, iż przy pomocy obornika lub jego substytutów trudno zwiększyć ilość materii organicznej w glebie, to mogą one jednak stabilizować ilość tej cennej substancji w określonym czasie i rejonie. (fragment tekstu)

12

Kwaśne deszcze - lekcja dla nas i całego świata

63%

Wójcicki A.

Aura

|

2023

|

nr 1

8-9

Kwaśne deszcze były jednym z najgorętszych tematów w ostatnich dekadach XX wieku i przez wielu traktowane były jako największe zagrożenie środowiska przyrodniczego w tamtym czasie. Przez lata informacje o rybach ginących w strefie przypowierzchniowej u wybrzeży Półwyspu Skandynawskiego czy też zamieranie europejskich lasów regularnie pojawiały się w mediach. Z nie mniejszą uwagą i niepokojem zjawisko to obserwowano także w Ameryce Północnej. (abstrakt oryginalny)

13

Ocena efektów rekultywacji Kopalni "Staszic" w Rudkach koło Kielc

63%

Warda A.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2007

|

nr 1/3

181-196

W artykule przedstawiono charakterystykę złoża pirytu i rud żelaza w Rudkach koło Kielc, warunki jego eksploatacji w latach 1933-1974 oraz wywołane przez wydobycie zanieczyszczenie terenu, szczególnie w rejonie osadników poflotacyjnych i składowiska "Serwis". Omówiono sposób przeprowadzenia rekultywacji tego terenu w latach 1970-1973. Pobrane w 2005 r. próbki gruntu ze składowiska "Serwis" pozwoliły na wykonanie analizy skuteczności rekultywacji. W ramach analizy zbadano skład ziarnowy próbek, wyznaczono gęstość właściwą i objętościową, obliczono porowatość oraz straty prażenia, określono zawartość metali ciężkich, odczyn gleby, przewodność elektrolityczną właściwą (jako miarę zasolenia) oraz zawartość siarki całkowitej i węgla, dzięki czemu było możliwe oszacowanie zawartości materii organicznej. Na tej podstawie sformułowano wnioski dotyczące ekstremalnie kwaśnego odczynu gruntów oraz ich zasolenia, co wskazuje na niepełną skuteczność rekultywacji.(abstrakt oryginalny)

14

Struktura rodzajowo-przestrzenna negatywnych przemian powierzchni ziemi w Polsce

51%

Piontek F., Kusztal J., Lorek E., Lorek D.

Zeszyt Naukowy / Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego

|

1994

|

nr 132

69-81

Celem pracy było określenie rodzajowo-przestrzennej struktury negatywnych przemian ziemi na obszarze Polski oraz zrangowanie województw z punktu widzenia nasilania się tego zjawiska. W pracy dokonano analizy czynników degradujących ziemię, z uwzględnieniem ich struktury przestrzennej, na obszarze Polski. Istota zastosowanej metodyki polega na ustaleniu kolejności (rang) województw według kryterium stanu degradacji powierzchni na zasadzie stopniowej (3-etapowej) agregacji coraz większej ilości wskaźników określających ten stan.

15

Prognoza skażenia gleb terenów rolniczych i możliwości ich rekultywacji

51%

Brogowski Z., Nalborczyk E.

Zeszyty Naukowe / Polska Akademia Nauk. Komitet Naukowy przy Prezydium PAN "Człowiek i Środowisko"

|

1995

|

nr 10

81-86

Autorzy przedstawiają stan skażenia gleb w Polsce oraz możliwości rekultywacji gleb skażonych jonami metali ciężkich przy pomocy zeolitów, a także w wyniku uprawy roślin na cele przemysłowe i energetyczne. Ponadto formułują wnioski, które powinny zostać uwzględnione w polityce rolnej państwa.

16

Wykorzystanie dżdżownic do oceny efektywności bioremediacji gleb zanieczyszczonych benzyną

51%

Kępka W.

Aura

|

2015

|

nr 2

15-17

W Polsce zanieczyszczenie gleby produktami ropopochodnymi dotyczy tysięcy hektarów. Skażenie gruntu osiąga czasem bardzo wysoki poziom, zagrażając wodom gruntowym i powierzchniowym. Rozkład tych produktów, paliw i olejów, trwa latami. Wzmożenie ich rozkładu uzyskuje się przez stymulacje czynnikami fizykochemicznymi i biologicznymi. Jedną z takich technik jest bioremediacja. Autor omawia jedną z prób stosowania tej metody. (abstrakt oryginalny)