Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Powstawanie i kontynuacja państw Afryki Subsaharyjskiej: od państwa jurydycznego do empirycznego

100%

Srogosz T.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2009

|

80

31-53

Lata dziewięćdziesiąte ubiegłego wieku uwidoczniły wyraźnie problem słabości struktur państwowych oraz jego implikacje dla porządku międzynarodowego. Jest on szczególnie widoczny na terytoriach postkolonialnych. Wystarczy wspomnieć tragiczne wydarzenia, jakie miały miejsce w Rwandzie, Sierra Leone, Liberii, Somalii, Darfurze, Czadzie czy Demokratycznej Republice Konga. Nie bez przypadku wszystkie wymienione państwa położone są w tzw. "Czarnej Afryce" (obecnie, ze względu na pejoratywne brzmienie tego określenia, nazywanej Afryką Subsaharyjską). Zagadnienia przyczyn upadłości państw Afryki Subsaharyjskiej wiążą się ściśle z procesem dekolonizacji. Celem artykułu jest przedstawienie problematyki powstawania i kontynuacji państw Afryki Subsaharyjskiej z perspektywy prawa międzynarodowego. (fragment tekstu)

2

Filozofia i teoria państwa w ujęciu Tomasza z Akwinu

75%

Gołoś M.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2008

|

nr 1

29-45

Tomasz z Akwinu (1225-1274), dominikanin, uczeń Alberta Wielkiego, wykładał teologię w Paryżu, połączył interpretację Pisma Świętego z Arystotelesem. Najważniejsze poglądy zawarł w serii komentarzy oraz Sumie teologicznej i Sumie przeciwko poganom. Jego metafizyczne dokonania określiły stanowisko Kościoła w kwestiach fundamentalnych dla wiary i filozofii chrześcijańskiej. Zajmował się człowiekiem jako jednostką i jako elementem większej struktury. Najważniejsze miejsce w filozofii zostawił jednak dla Boga. W odniesieniu do filozofii polityki, jak i w innych przypadkach, Tomasz posłużył się Arystotelesem modyfikując jego stanowisko przez pryzmat chrześcijaństwa. Arystoteles twierdził, że jednostka wypełnia swój cel najlepiej w ramach społeczności, że jest z natury bytem społecznym i tylko w ten sposób może się realizować najpełniej. Tymczasem Tomasz przejmując zasadniczą tezę Arystotelesa dodaje, że celem tak jednostki jak i społeczeństwa jest zawsze Bog. Stąd najwyższą władzą na ziemi jest Kościół - jako najbliższy Bogu. Wyższość władzy kościelnej, duchowej nad świecką, ludzką zakłada się zdaniem Tomasza na trosce, jaka przypisana jest właśnie Kościołowi o najwyższy cel, czyli Boga. (fragment tekstu)

3

Raison d'état - Research Challenges

75%

Sanecka-Tyczyńska J.

Humanities and Social Sciences

|

2015

|

20 (XX)

|

nr 22 (2)

123-132

Artykuł jest podzielony na dwie zasadnicze części. Pierwsza - odnosi się do problemów i wyzwań badawczych, które napotykają politolodzy, zajmując się racją stanu jako kategorią badawczą. Można je ująć w trzy grupy. Pierwsza jest związana z wyzwaniami natury definicyjnej, druga obejmuje problemy teoretyczne, trzecia - metodologiczne. W drugiej części artykułu zawarta jest odpowiedź na pytanie: dlaczego warto badać rację stanu jako kategorię współczesnej polskiej myśli politycznej? Wskazano na specyfikę i oryginalność pojmowania racji stanu przez polskie elity polityczne oraz jej aktualność w XXI w. W badaniach politologicznych rację stanu można traktować dwojako. Po pierwsze - jako jedyną i obowiązującą normę, dyrektywę w działaniu władz państwowych. W dokonaniu podstawowych ustaleń empirycznych przydatna będzie analiza dokumentów państwowych, strategii, aktów prawnych odzwierciedlających rację stanu danego państwa). W drugim ujęciu racji stanu - jako kategorii myśli politycznej - należy kierować się przekonaniem, że każda partia na swój sposób definiuje i formułuje własną koncepcję racji stanu. Niezbędna będzie analiza nie tylko świadectw myśli politycznej, ale też jej śladów, czyli decyzji podejmowanych przez polityków, którzy byli aktywni na arenie politycznej bądź uczestniczyli w sprawowaniu władzy. Ponadto wyzwaniem dla badacza niewątpliwie będzie rozpoznanie, które elementy składają się na rację stanu w myśli politycznej danej partii, gdyż politycy chętnie uciekają się do pojęć ostatecznych, zazwyczaj pojmowanych arbitralnie, jak "racja stanu" lub "interes narodowy". Racja stanu jest jednocześnie argumentem w debacie politycznej - każdy, kto ma inne zdanie, jest traktowany jako "dyletant" lub "zdrajca". Niezależnie od poziomu debaty politycznej, pytanie, na które muszą odpowiadać politycy, brzmi: co należałoby zmienić w polskiej rzeczywistości, aby zrealizować cele uznawane za strategiczne, czyli te, które gwarantują realizację racji stanu? (abstrakt oryginalny)

4

Kelsen, Carré de Malberg - prawo tworzące państwo, czy państwo tworzące prawo?

75%

Studia Prawnicze i Administracyjne

|

2015

|

nr 13 (3)

59-67

Koncepcja państwa, kształtowana w ciągu wieków przez zarówno procesy historyczne jak i relacje międzynarodowe, bytowała jako zjawisko prawne, które nabierało stopniowo coraz bardziej konkurencyjnego znaczenia w stosunku do prawa. W konsekwencji, relacja pomiędzy państwem i prawem stała się poważnym i istotnym problemem dla jurysprudencji. Istotne jest jednak, by postrzegać to zjawisko jako problem kompleksowy, bowiem rozróżnienie prawnych i politycznych elementów nigdy nie było proste, a w kilku przypadkach wręcz niemożliwe. Głównym celem tego artykułu jest zatem dokonanie kompleksowego porównania dwóch (Hansa Kelsena i Raymonda Carré de Mlaberga) koncepcji dotyczących relacji między państwem i prawem. Ponadto, mimo że Carré de Mlaberg klarownie wskazuje na supremacje państwa, podczas gdy Klesen zakłada preponderancje prawa, obaj są przedstawicielami pozytywizmu prawniczego. Potwierdza to w doniosły sposób tezę o różnorodności pozytywizmu prawniczego i jego istotnym wpływie na rzeczywistość polityczną. (abstrakt oryginalny)

5

Państwowość kazachska: historia i rzeczywistość. Przyczynek do teorii państwa

75%

Osiński J., Baigunakov D., Sabdenova G.

Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace / Szkoła Główna Handlowa

|

2015

|

nr 1

151-170

W opracowaniu przedstawiono zarys historii państw, które istniały i rozwijały się dawniej na terytorium obecnego Kazachstanu. Poprzedzały one powstanie Chanatu Kazachskiego i stanowią o genezie wielowiekowej państwowości Kazachów. Autorzy postawili sobie za cel prezentację i analizę długiej historii oraz ciągłości państwowości kazachskiej, której korzenie sięgają daleko w przeszłość. W związku z tym, że w ostatnim czasie znów zaczęto podnosić kwestie związane z państwowością państw postsowieckich oraz następują kolejne przypadki politycznego kwestionowania historycznych wydarzeń i procesów dla uzasadniania aktualnych celów politycznych przez władze Rosji opracowanie w obrębie stosunków międzynarodowych ma również zwrócić uwagę na wygłaszanie nieprawdziwych i bezprawnych stwierdzeń oraz wysuwania przez niektórych polityków rosyjskich roszczeń wobec północnych ziem Kazachstanu, ale także innych terytoriów Azji Środkowej, Ukrainy czy republik bałtyckich. (fragment tekstu)

6

Sovremennye koncepcii bezopasnosti i ih značenie dlâ teorii gosudarstva i prava

75%

Iroshnikov D. V.

Przegląd Europejski

|

2021

|

nr 2

39-50

Security is an interdisciplinary scientific category with deep potential for study by philosophers, political scientists, and other representatives of the social sciences. Security issues are also linked with the science "Theory of State and Law", which studies the general principles of the emergence, evolution, functioning and interaction of state and law. At the same time, the concepts (schools) of security existing in the world, while remaining widely studied in political sciences, have not yet been studied by the theoretical science of state and law. The aim of the article is analysis of the basic concepts of security through the prism of the science "Theory of State and Law", which will enrich the science with new theoretical and methodological material, opening new space for interdisciplinary studies of security from the standpoint of legal and political sciences.(original abstract)

7

Problem narodzin i obumierania państwa w myśli Fryderyka Engelsa. Kontekst historyczny i współczesny

75%

Michalczenia J.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2012

|

nr 9

169-187

W artykule przedstawiono wpływ myśli Fryderyka Engelsa na klasyczny marksizm. Autor artykułu polemizuje z powszechnymi poglądami, według których marksizm jest doktryną opartą wyłącznie (lub niemal całkowicie) na dorobku Karola Marksa. W takim ujęciu rola Engelsa jako niekwestionowanego klasyka marksizmu miała polegać głównie na wspieraniu finansowym żyjącego w ubóstwie Marksa oraz na popularyzowaniu jego idei. Autor artykułu stoi na stanowisku, że marksizm Marksa i Engelsa stanowi mniej lub bardziej spójny konglomerat poglądów tych dwóch myślicieli. W artykule zdecydowano się jednak zrobić pewne ustępstwo od stanowiska, że istnieje tylko wspólny marksizm Marksa i Engelsa. Uczyniono to po to, by zadać kłam tym historykom marksizmu, którzy twierdzą że Engels niewiele wniósł oryginalnego do marksizmu, zaś jego własna myśl jest anachroniczna i mało wartościowa. Zrobiono to dzięki zrekonstruowaniu Engelsowskiej teorii państwa, zwłaszcza przedstawiając problem jego narodzin i obumierania. Autor uważa bowiem, że właśnie ta teoria, a nie "dialektyka natury" przesądza o klasyczności Engelsa oraz stanowi istotny wkład tego myśliciela do marksizmu i filozofii społecznej w ogóle. Po rekonstrukcji postarano się odnieść Engelsowską ideę obumierania państwa do czasów współczesnych. (abstrakt oryginalny)

8

Państwo demokratyczne a neutralne światopoglądowo

75%

Chrzanowski W.

Zeszyty Fundacji Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji

|

1998

|

z. 27

9-18

9

Państwo jako agent i pryncypał w świetle teorii PAT

75%

Riedel R.

Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego

|

2009

|

nr 3

87-105

Celem niniejszego opracowania jest próba pogłębionej analizy roli państwa w modelu principal - agent przez zwrócenie uwagi na rozbudowany model principal - supervisor - agent zdolny do uchwycenia ambiwalentnej roli zwierzchnika (państwa członkowskiego) ewoluującej na poszczególnych etapach procesu decyzyjnego: decyzja - implementacja - sankcja. Zmodyfikowany model PAT pozwala zaobserwować również dualistyczną rolę Komisji Europejskiej, odmienną od tradycyjnego jednorodnego ujęcia agenta, i jednocześnie bardziej szczegółowo odnieść się do układu instytucjonalnego na obydwu poziomach - narodowym i ponadnarodowym, dzięki dostrzeżeniu ich specyfiki i zmiennego charakteru. Rozważania prowadzone są w kontekście przeglądu głównych propozycji analitycznych z zakresu integracji międzynarodowej, co pozwala umiejscowić model PAT w złożonej mozaice dotychczasowych perspektyw teoretycznych (i ich ewolucji). (fragment tekstu)

10

Zagadnienie bezpieczeństwa w teorii umowy społecznej Jana Jakuba Rousseau

75%

Drabik K.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2010

|

nr 7

31-36

Jan Jakub Rosusseau był pedagogiem, filozofem, ale wzbogacił również dorobek myśli politycznej i społecznej. Kontynuował refleksję nad koncepcją umowy społecznej, która choć przed nim znalazła się w centrum rozważań społeczno-politycznych (Tomasz Hobbess, John Locke), to jednak nadał jej oryginalny wymiar. Myślą przewodnią niniejszego artykułu jest znalezienie związków teorii państwa Rousseau z zagadnieniem bezpieczeństwa personalnego i strukturalnego. Ściślej, chodzi o identyfikację wpływu koncepcji woli powszechnej na stan bezpieczeństwa jednostki i zbiorowości społecznej.(fragment tekstu)

11

Instytucjonalne teorie państwa - przegląd wybranych koncepcji

63%

Wilkin J.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Ekonomia

|

2009

|

3

|

nr 74 Mikroekonomia i ekonomia instytucjonalna

77-90

Przedmiotem rozważań w tym opracowaniu jest koncepcja państwa i rola państwa w różnych nurtach teoretycznych współczesnej ekonomii. Przede wszystkim konfrontowane jest ujęcie roli państwa w ortodoksyjnej teorii ekonomii (klasycznej i neoklasycznej) z ujęciem prezentowanym w różnych nurtach ekonomii instytucjonalnej. Autor opracowania formułuje tezę, że presja globalizacji, a także analiza obecnego kryzysu gospodarczego, skłaniają zarówno do zbudowania nowego paradygmatu ekonomicznej roli państwa, jak i do znalezienia nowych podstaw symbiozy państwa, rynku i społeczeństwa obywatelskiego. (abstrakt oryginalny)

12

Państwo jako przedmiot poznania prawnego w świetle teorii Hansa Kelsena

63%

Radziewicz P.

Samorząd Terytorialny

|

2003

|

nr 10

3-16

Treść niniejszego opracowania oparta została na założeniach metodologicznych charakterystycznych dla normatywnego podejścia nauki prawa. (...) Pojęcie państwa, które zostanie zaprezentowane w dalszej części opracowania, posiada wymiar ściśle prawny. Zakres przedmiotowy opracowania nie obejmuje tym samym ani socjologicznej, ani też politologicznej natury państwa, jako pewnej rzeczywistości społecznej, istniejącej w danym miejscu i czasie. (fragment tekstu)

13

Długofalowy wzrost gospodarczy jako fundament stabilności politycznej państwa

63%

Dokurno Z.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Ekonomia i Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze

|

2007

|

14

|

nr 1164

195-207

Próba podania koncepcji pojęcia współczesnego państwa, w historycznym kontekście filozofii politycznej, skłoniły autora do postawienia pytania o program polityczny takiego państwa, w szczególności zaś do pytania o pewne elementy uniwersalne takiego programu, bez względu na rodzaj opcji politycznej podejmującej się jego realizacji. W końcowej części autor określił przesłanki stabilności politycznej współczesnego państwa oraz jak długookresowy wzrost gospodarczy wpływa na stabilność polityczną państwa.

14

Państwo liberalno-demokratyczne

63%

Kaniowski A. M.

Zeszyty Fundacji Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji

|

1998

|

z. 27

33-51

15

Tragedia państwa : prolegomena do teorii państwa i policentrycznego społeczeństwa

63%

Willke H.

Zarządzanie Publiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

|

2007

|

nr 1 (1)

125-140

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy współczesne państwo, zaangażowane w skomplikowane funkcjonowanie społeczeństwa, ciągle stanowi oddzielną i autonomiczną całość. Opisano również niektóre właściwości systemów złożonych, takie jak: samoodniesienie, saimoopisanie i dziwne zapętlenia.

16

Państwo - historia idei

63%

Klima E.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2009

|

nr 10

3-20

Choć wielu wieszczyło mu upadek, państwo jako zjawisko polityczne, społeczne i gospodarcze ciągle istnieje. Pozostaje ono elementarnym przedmiotem zainteresowań wielu dyscyplin naukowych i to od początku ich istnienia. Zazwyczaj państwo opisuje się trzema cechami - terytorium, organizacją polityczną i społeczeństwem. Szczególnie w Europie państwo utożsamia się z państwem narodowym - ideą, zgodnie z którą każdy naród tworzy swoje własne państwo. Artykuł ma cel głównie dydaktyczny. Stanowi przegląd najważniejszych, ze względu na zakres zjawiska zdecydowanie nie wszystkich, teorii dotyczących państwa. Autorka starała się przedstawić koncepcje mieszczące się nie tylko w nurcie politologicznym, ale także z socjologii politycznej i oczywiście geografii politycznej. Zaczyna więc od Platona by skończyć na współczesnych geografach P. Taylorze i P. Coxie, nie zapominając o Polakach - J. Barbagu i M. Sobczyńskim. (abstrakt oryginalny)

17

Podporządkowanie Trybunału Konstytucyjnego organom władzy politycznej w Polsce po 2015 roku - przyczynek do rozważań

63%

Opaliński B.

Ius Novum

|

2022

|

16

|

nr 3

146-166

W artykule poruszono problematykę wpływu polskiej władzy ustawodawczej na funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego, zapoczątkowane jesienią 2015 roku. Analizie poddano wszystkie ustawy uchwalone na przestrzeni lat 2015-2017, wprowadzające zmiany w ustroju i funkcjonowaniu Trybunału Konstytucyjnego oraz modyfikujące status sędziów tego organu. Przy prowadzeniu badań posłużono się nowatorską metodą opracowaną przez prof. Pawła Chmielnickiego, polegającą na badaniu materialnych źródeł prawa, tj. faktycznych przyczyn uchwalenia danej ustawy. Analizie poddano między innymi materiały opracowane przy udziale specjalistów zatrudnionych w Centrum Badań Procesu Legislacyjnego w Uczelni Łazarskiego, w gronie których jest również autor tekstu. W tekście wykazano, że zmiany w obrębie Trybunału Konstytucyjnego nie służą realizacji praw obywatelskich. Ich celem jest wzmocnienie władzy politycznej (parlamentu i - stanowiącego jego emanację - rządu) kosztem władzy sądowniczej. Wpisuje się to w ogólną tendencję widoczną po wyborach parlamentarnych w 2015 roku, nakierowaną na osłabienie pozycji władzy sądowniczej oraz personalny wpływ legislatywy na tę władzę. Działania te nie mieszczą się w konstytucyjnej regule podziału władzy oraz pozostają sprzeczne z zagwarantowaną konstytucyjnie zasadą odrębności i niezależności sądów i trybunałów. Mając na względzie, że w warunkach ustroju demokratycznego władza ulega zmianie, jedynym panaceum na przywrócenie dawnego kształtu i autorytetu Trybunału Konstytucyjnego jest zmiana władzy. Taka możliwość zaistnieje jesienią 2023 roku. (abstrakt oryginalny)

18

Umowa społeczna Locke'a - spojrzenie z perspektywy prawnej

63%

Stępkowski A.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2014

|

91

|

cz. 1

153-163

The paper provides systematic analysis of the Locke's social contract theory with the legal means of construction. The analysis is performed within the context of Hobbes' theory which is believed to be opposed by Locke in his Second Treaties. The paper focus on two specific questions: 1) whether the social contract, as conceptualised by Locke really allows to dispose with natural freedom only to certain extent?; 2) whether the Sovereign, as created by the social contract, is really bound by its provisions? Detailed analysis of the Locke's Second Treaties of Government ends with negative answer to both above asked questions. Locke had acknowledged (although in a slightly hidden way) that in ordered to build a society by means of voluntary agreement, individuals must dispose of all the natural freedom they posses. It is also to be accepted that political power created by means of social contract, being not a party to the contract, is not bound by its conditions. Locke appears to be unsuccessful in inventing a social contract which would considerably differ from the one proposed by Hobbes. There are even premises allowing to assert, he was aware of that.(original abstract)

19

Tomistyczne ujęcie genezy państwa u Feliksa Konecznego

63%

Nowik A. M.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2012

|

nr 9

203-209

W artykule przedstawiono teorię genezy państwa w ujęciu polskiego myśliciela Feliksa Konecznego. Teorię tę można zaliczyć do ujęć tomistycznych z powodu filozoficznej podstawy jego metodologii historii, w oparciu o którą dokonywał badań w zakresie dziejów różnych społeczności, w tym również w zakresie genezy państwa. Koneczny na etapie tworzenia syntezy historycznej widzi szczególną potrzebę odwołania się do filozofii, do filozoficznej koncepcji człowieka, jego poznania i decyzji, opowiada się jednoznacznie za koncepcją tomistyczną. Według Feliksa Konecznego rodzina jako pierwsza i najprostsza społeczność, wprost wywodząca się z natury człowieka, ze związku mężczyzny i kobiety, z ich dzieci, z relacji małżeńskiej i rodzicielskiej, rozradza się w ród, wspólnotę rodową. Społeczeństwem nazywa Koneczny daną społeczność wtedy, gdy nastąpi jej zróżnicowanie pod kątem zawodowym, a narodem nazywa społeczność dopiero wtedy, gdy jej cele staną się wyższe niż sprawy bytowe, co ma być możliwe tylko w cywilizacji łacińskiej. Państwo może powstać już we wczesnej fazie rozwoju społeczności, w oparciu o wspólnotę rodową. Przedstawiając państwo od strony struktury Koneczny stwierdza, że o państwie można mówić tam, gdzie jest administracja, która umożliwia pośrednie sprawowanie władzy. (abstrakt oryginalny)

20

Geneza zasady suwerenności narodu

63%

Kos A.

Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy

|

2015

|

nr 15

35-47

Artykuł został poświęcony genezie zasady suwerenności narodu. Analizując problem suwerenności, należy uwzględnić, że chodzi tu o termin, który występuje w wielu znaczeniach i kontekstach, rodząc spory interpretacyjne. Suwerenność jest kategorią teoretycznoprawną, charakterystyczną dla różnych dziedzin prawa. Wraz z rozwojem cywilizacyjnym następuje jej reinterpretacja, redefinicja oraz zmiana percepcji. We współczesnych, demokratycznych konstytucjach zasada zwierzchniej władzy narodu, albo inaczej mówiąc - suwerenności narodu w państwie, jest nie tylko powszechnie obecna, jest także punktem wyjścia wszelkich konstrukcji demokratycznych systemów władzy. Jednak jego interpretacja nastręcza wiele trudności i należy do szczególnie kłopotliwych. Jaki jest charakter tej formuły, jaka jest jej treść, a przede wszystkim jej prawne i polityczne konsekwencje? Stwierdzenie tego jest utrudnione z uwagi na wieloznaczność samego pojęcia władzy suwerennej - koncepcja suwerenności ma za sobą kilka wieków rozwoju, w ciągu których rozwijały się, nie zawsze harmonijnie, poszczególne jej elementy. Efektem jest sytuacja, w której hasło "suwerenność władzy" obejmuje różne problemy, zasadniczo wymagające odrębnego traktowania i odrębnej terminologii.(abstrakt oryginalny)