Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 121

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 7 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Trybunał Konstytucyjny
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 7 next fast forward last
W artykule zostało opisane narastanie konfliktów między Federacją Rosyjską a Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Proces ten skutkował ostatecznie wdrożeniem przez Rosję instrumentów prawnych, pozwalających na niewykonywanie wybranych orzeczeń ETPC pod zarzutem ich niezgodności z rosyjską konstytucją. Główna rola w tym względzie przypadła rosyjskiemu Sądowi Konstytucyjnemu (SK). SK, na wniosek organu władzy wykonawczej, na gruncie obowiązujących przepisów może orzec o niezgodności orzeczenia ETPC z konstytucją FR, co w praktyce uniemożliwia skuteczną egzekucję takiego orzeczenia. Przyjęcie takiego rozwiązania jest niespotykane na gruncie prawodawstwa innych państw członkowskich Rady Europy oraz stanowi istotne pogwałcenie umów międzynarodowych, których Rosja jest stroną. (abstrakt oryginalny)
Glosowanym postanowieniem z 15.07.2020 r. (U 5/19) Trybunał Konstytucyjny umorzył postępowanie dotyczące rozporządzeń określających termin nadania gminie statusu miasta. Postępowanie okazało się bezprzedmiotowe, gdyż rozporządzenie nadające status miasta zostało uchylone. W glosie poruszono problem kontroli konstytucyjności rozporządzeń Rady Ministrów, na podstawie których tworzy się gminy, ustala ich granice lub nadaje gminom status miasta. Problem ten wynika z faktu, że TK może badać tylko takie przepisy, które są źródłem norm generalnych i abstrakcyjnych. W konsekwencji Trybunał odmawia kontroli konstytucyjności wspomnianych rozporządzeń, gdyż wyrażają one normy indywidualne i konkretne. Jednocześnie rozporządzeń tych nie można zaskarżyć do sądu administracyjnego i tym samym nie podlegają one jakiejkolwiek sądowej kontroli. (abstrakt oryginalny)
The term "judicial behaviour" refers to what judges do as judges. The scholarship on higher courts has depicted three ideal types of judicial behaviour: legal, attitudinal, and strategic. Most judges see their own behaviour within the framework of the legal model. Other models are successors of legal realism; the theory that suggests judicial decision making is essentially a matter of politics. In the institutional approach scholars examine judicial decisions as part of a political regime. The Polish Constitutional Court (Trybunał Konstytucyjny, TK) was created during the socialist period and still plays a crucial role in the Polish legal and political system. The paper will try to examine the relationship between the changes in the Polish political environment after the transformation and the legal policy imposed by the TK, and how the former impacted the content of the TK's decisions. The paper will focus, especially, on the disagreement within the TK and the impact of the 2015-2016 constitutional crisis in Poland.(original abstract)
Celem artykułu jest analiza związku integralności sędziowskiej oraz instytucji votum separatum. W pierwszej części dotyczy on związku pomiędzy koncepcjami określonego stosunku do wykonywanej roli zawodowej a instytucją votum separatum. W drugiej zaś autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy faktycznie składanym zdaniom odrębnym w Trybunale Konstytucyjnym można przypisać troskę o zachowanie integralności. Autor próbuje uzasadnić wniosek, że integralność sędziowska nie stanowi głównej funkcji faktycznie składanych zdań odrębnych w Trybunale. Główną przeszkodą jest odczytywanie spraw, w których zostało ono złożone, jako aksjologicznych opozycji. Zdaniom odrębnym można więc przypisać określone wartości, w obronie których są składane, jak np. prawa jednostki czy troska o interes publiczny, jednak związek tych wartości z sędziowską integralnością nie jest oczywisty. Wynika to stąd, że przypisywane zdaniom odrębnym tego samego sędziego aksjologiczne charakterystyki są zmienne. Zmiana ta zaś wynika nie z niespójności poglądów, ale charakterystyki rozpoznawanej sprawy. (abstrakt oryginalny)
Autor niniejszego artykułu zajmuje się kwestią referendum w słowackim porządku prawnym, która od dawna jest przedmiotem licznych debat specjalistów w Republice Słowackiej. Jest to instytucja prawna, która na Słowacji jest stosunkowo problematyczna, ponieważ regulacja prawna dotycząca referendum jest pod wieloma względami napisana niejasno i rodzi wiele pytań z punktu widzenia praktycznego jej stosowania. Z tego powodu w pierwszych częściach artykułu autor analizuje ogólnie regulacje prawne dotyczące referendum w Republice Słowackiej i stawia pytania, na które słowacka nauka prawa nie daje jasnych odpowiedzi. Jednocześnie analizuje ostatnie orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego Republiki Słowackiej, które wzbogaciło omawiane zagadnienie o kilka nowych i niezbędnych odpowiedzi. (abstrakt oryginalny)
Artykuł podejmuje problematykę inferencji modalnej: jeśli adresaci normy mają nakazane coś czynić, zobowiązani są także zrealizować stany rzeczy, które są warunkiem niezbędnym dla zrealizowania zasadniczego obowiązku; analogicznie, są oni zobowiązani do powstrzymania się od zrealizowania stanów rzeczy, które są warunkiem wystarczającym, by zasadniczy obowiązek nie mógł być zrealizowany. Te typy inferencji są nazywane w polskiej teorii prawa "wynikaniem instrumentalnym". Twierdzi się w artykule, że czasami normy instrumentalne muszą być zrealizowane (inaczej: muszą być podjęte "czynności wstępne") zanim zrealizowany zostanie obowiązek zasadniczy. Prawodawca pomaga adresatom poprzez oznaczenie odpowiedniej vacatio legis. To może prowadzić do dalszych paradoksalnych konsekwencji - do kreacji "norm wirtualnych" - norm, które nigdy nie wchodzą w życie, ale ich adresaci są zobowiązani do podjęcia czynności przygotowawczych. Artykuł stara się opisać teoretycznie to zjawisko. W konkluzji postawiona zostaje jedna hipoteza dogmatyczna: czynności przygotowawcze, które nałożyły na adresatów realny ciężar czynności przygotowawczych, mogą rodzić po stronie organów władzy publicznej obowiązek kompensacyjny (art. 4171 § 1 k.c.), jeśli obowiązek zasadniczy okaże się być "wirtualny". W Polsce organem mogącym stwierdzić zajście opisanej przesłanki jest Trybunał Konstytucyjny. (abstrakt oryginalny)
Artykuł odwołuje się do systemu dochodów uzupełniających gmin w Polsce, w szczególności do mechanizmu wyrównania finansowego adresowanego do tych jednostek. Jego celem jest charakterystyka i ocena ministerialnej koncepcji zmian w tym systemie, zaprezentowanej w czerwcu 2015 roku, na tle postulatów teorii federalizmu fiskalnego. W artykule stwierdzono, że proponowane rozwiązania wychodzą przede wszystkim naprzeciw postulatowi wyrównywania różnic w potrzebach wydatkowych gmin. Uwzględnia się w nich też specyfikę niektórych gmin (liczbę ludności w małych gminach, gęstość zaludnienia). Niektóre zmiany odwołują się nie tyle do postulatów teoretycznych, ile do dysfunkcji mechanizmu redystrybucji poziomej, które potwierdził Trybunał Konstytucyjny.(abstrakt oryginalny)
8
Content available remote Podmioty wolności działalności gospodarczej
75%
Zagadnieniem niniejszego opracowania jest krąg podmiotów uprawnionych do korzystania z zagwarantowanej Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. wolności działalności gospodarczej. Jako że wolność ta, obok roli jednego z trzech głównych założeń ustroju gospodarczego państwa - społecznej gospodarki rynkowej, pełni również funkcję jednej z podstawowych, konstytucyjnie chronionych, wolności człowieka i obywatela, której to wolości przypisuje się nadto cechy prawa podmiotowego, nieprzerwanie toczy się dyskusja nad podmiotami uprawnionymi do określania się mianem jej adresatów. (abstrakt oryginalny)
Artykuł jest poświęcony analizie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4.07.2023 r. w sprawie definicji budowli w podatku od nieruchomości, w którym TK stwierdził niekonstytucyjność regulacji podatkowej. Autor krytykuje głównie uzasadnienie wyroku. Bada również kwestię odnoszącą się do skutków klauzuli odraczającej, którą zawiera prezentowany wyrok.(abstrakt oryginalny)
Trybunał Konstytucyjny uznaje szczególną rangę decentralizacji dla kształtowania ustroju RP, posiłkując się wywodzoną z ustawy zasadniczej wolą ustrojodawcy akceptowania decentralizacji jako odrębnej zasady konstytucyjnej. Treści stanowiące o tożsamości zasady decentralizacji zostały ukształtowane przez normy konstytucyjne. Trybunał Konstytucyjny wyróżnia w swym orzecznictwie różne kategorie decentralizacji - m.in. decentralizację ustrojową, decentralizację rzeczową (sektorową) oraz decentralizację administracji publicznej. Szczególne znaczenie Trybunał przypisuje decentralizacji zadań publicznych w odniesieniu do funkcjonowania samorządu terytorialnego, podkreślając także w swoim orzecznictwie konstytucyjne umocowanie ochrony samodzielności prawnej samorządu terytorialnego. (abstrakt oryginalny)
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza charakteru prawnego podstaw funkcjonowania WE i UE, a więc traktatów założycielskich z punktu widzenia polskiego oraz niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego. Zarówno w Konstytucji RP, jak i w Ustawie Zasadniczej RFN nie został określony expressis verbis charakter prawny traktatów założycielskich, a nastąpiło to w drodze twórczej wykładni prawa, dokonywanej przez trybunały konstytucyjne. Określenie charakteru prawnego tychże traktatów przez trybunały konstytucyjne ma nie tylko dalekosiężne konsekwencje prawne, ale także polityczne. Przyjęcie określonej kwalifikacji prawnej traktatów założycielskich nie tylko determinuje ich miejsce w systemie prawa krajowego, ale także zasadniczo wpływa na relacje pomiędzy danym państwem członkowskim a UE. Last but not least kwalifikacja ta wpływa również na pozycję samego trybunału konstytucyjnego w ramach europejskiej wspólnoty sądów konstytucyjnych, a także jest istotna z punktu wskazania, który trybunał ma "ostatnie słowo" w konwersacjach konstytucyjnych w Europie. W artykule analizie poddane zostały wybrane, najważniejsze tezy z orzecznictwa FTK, a następnie polskiego TK, dotyczące charakteru prawnego traktatów stanowiących podstawę prawną integracji europejskiej, a także umów międzynarodowych zawieranych w ramach metody "schengeńskiej". (abstrakt oryginalny)
Zasada poszanowania praw człowieka należy do podstawowych wartości integracji europejskiej. Jednakże stosowanie standardów ochrony praw człowieka, wywodzonych z europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPC) oraz z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wciąż napotyka na ograniczenia w państwach europejskich. Przedmiotem niniejszego artykułu są podstawy prawne stosowania EKPC w niemieckim systemie prawnym, w szczególności art. 1 ust. 2 Ustawy Zasadniczej RFN, ale przede wszystkim orzecznictwo Federalnego Trybunału Konstytucyjnego RFN dotyczącego tego zagadnienia. (abstrakt oryginalny)
W komentowanym postanowieniu Trybunał Konstytucyjny uznał, że rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające granice gminy nie ma charakteru normatywnego, a tym samym nie może być przedmiotem kontroli konstytucyjności. W glosie dokonano syntetycznego przeglądu prezentowanych dotychczas poglądów TK na tę kwestię, z zaznaczeniem zmiany kierunku orzeczniczego, jaki miał miejsce w 2009 r. Kolejno przedstawiono argumenty za normatywnością tego typu rozporządzeń. W szczególności zwrócono uwagę na aspekty związane z doniosłością normatywną modyfikacji przebiegu granicy gminy, z charakterem prawnym rozporządzeń jako źródeł prawa, a także z koniecznością weryfikacji procedury stanowienia tych aktów. (abstrakt oryginalny)
Wcześniejsze emerytury były przyznawane w specjalnych trybach przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, skutkowało to obniżeniem wysokości przyszłego świadczenia wynikającego z prawa do emerytury powszechnej ze względu na pomniejszanie wysokości dostępnego zgromadzonego kapitału ubezpieczonej. Jednak w przypadku kobiet urodzonych w 1953 r. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego skutkowało - przynajmniej pod względem prawnym - zmianą ich statusu. Analiza wyroków wydawanych przez sądy powszechne w zakresie odwołań wniesionych przez niezadowolone z rozstrzygnięć Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczone wskazuje, że poszczególne jednostki przedstawiały znaczne rozbieżności w wykładni przepisów. Choć ustawodawca w ramach nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadził do porządku prawnego nowe rozwiązanie, to do tego momentu (przez ponad rok) realizacja konstytucyjnych praw kobiet urodzonych w 1953 r. dokonywała się w obrębie orzecznictwa sądów powszechnych. Artykuł przedstawia, w jakim zakresie orzecznictwo jest rozbieżne, oraz wskazuje na główne argumenty przemawiające za uwzględnieniem poszczególnych linii orzeczniczych, w tym także na główne tezy przedstawione w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, co może być wskazówką dla orzeczników. (abstrakt oryginalny)
W większości państw europejskich gwarantem przestrzegania Konstytucji jest sąd konstytucyjny. W Polsce sądownictwo konstytucyjne zostało powołane do życia dopiero po roku 1980. Ustawę o Trybunale Stanu uchwalono 26 marca 1982 roku, natomiast ustawę o Trybunale Konstytucyjnym 29 kwietnia 1985 roku, po trzech latach ostrych sporów o jej kształt. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych stanowią rozstrzygającą wykładnię obowiązującego w tej dziedzinie prawa. Autorka artykułu, sędzia Trybunału od 8 grudnia 2006 roku, przedstawia i wyjaśnia zasady, jakimi kieruje się ten organ przy rozpatrywaniu spraw. (abstrakt oryginalny)
Niemiecki Federalny Trybunał Konstytucyjny (FTK) jest tak jak podobne trybunały w innych państwach stróżem krajowej konstytucji. Autor prezentuje orzecznictwo niemieckiego FTK dotyczące integracji europejskiej.
The subject matter of the article are issues related to the enforcement of constitutional responsibility of the President of Slovenia. In Poland, the body authorized to conduct proceedings on the constitutional responsibility of the President is a special court, namely the State Tribunal. The Slovenian legislator introduced a different model for the institution. The legislature chose the Constitutional Court as the body competent to conduct proceedings relating to the President's constitutional liability. Just like the Polish solutions concerning that institution, also Slovenian regulations have drawbacks. In my article, I try to depict the consecutive stages of the procedure concerning the constitutional responsibility of the President of Slovenia, the proceedings in the parliament and before the Constitutional Court. In the end, I present conclusions from the analysis of the collected material. (original abstract)
The judicial decision of the Constitutional Tribunal from 3rd December 2015 (K/34/15) is the subject of the analysis. In this case the Tribunal considered the matter of the constitutional character of the act on the Constitutional Tribunal from June 2015. The authors focused on the question of justification of the Tribunal opinion regarding the regulations which were the basis for the appointment of five judges of the Constitutional Tribunal by the Sejm of VII term. While discussing the justification of the Tribunal the authors emphasize that the Tribunal justified its opinion, according to which it acknowledged the constitutional basis for the appointment of three individuals and questioned the constitutional character of the same regulations in case of two others, in an entirely superficial manner. The authors present as a significant element of their reasoning the circumstances of adopting by the American Supreme Court in 1803 the adjudication in the Marbury v. Madison case in order to emphasize in this context the weight of rational and thorough argumentation of the grave constitutional matters. Taking the above into account, it is even more clearly visible that in the discussed judicial decision the Constitutional Tribunal limited its reaction to the laconic set of arguments regarding this key matter. (original abstract)
19
75%
Autor przedstawia kilka bardzo ważnych kwestii dotyczących rozstrzygania sporów kompetencyjnych między centralnymi konstytucyjnymi organami państwa. Na początku artykułu podaje informacje o historii omawianej materii - sporów kompetencyjnych. Na przykładzie takich państw, jak: Austria, Niemcy, Polska, Hiszpania, Rosja, Węgry, Czechy i Włochy. Wskazuje, że szczególnie to dwa Trybunały Konstytucje: RFN i Austrii stanowią swego rodzaju podstawę dla innych Trybunałów Konstytucyjnych w Europie. Większość z nich ma kompetencje w omawianym zakresie. Lecz nie wszystkie, gdyż inaczej wskazana kwestia jest uregulowana na Litwie, Łotwie, Ukrainie czy w Turcji. Należy również pamiętać fakt, że spory kompetencyjne pojawiły się wcześniej, niż sama idea współczesnych konstytucji. Następnie autor przedstawia kilka kolejnych podstawowych informacji. Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku powierza rozstrzyganie tego rodzaju sporów Trybunałowi Konstytucyjnemu. Zatem, trzeba przyznać, iż był to moment przełomowy w całej historii sądownictwa konstytucyjnego w naszym państwie. Prawo w tym zakresie zawarte zostało w dwóch artykułach - 189 i 192 tego aktu. Pierwszy zawiera informację o tym, iż to Trybunał Konstytucyjny jest wyłącznie upoważniony do rozstrzygania konfliktów kompetencyjnych mających miejsce między centralnymi konstytucyjnymi organami państwa. W drugim wskazano zamknięty krąg organów mogących wyłącznie występować z wnioskami w sprawie wskazanej w art. 189. Są to: Prezydent RP, Marszałek Sejmu, Senatu, Prezes Rady Ministrów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Prezes Najwyższej Izby Kontroli. W sytuacji, kiedy inne organy konstytucyjne nie posiadają takiego uprawnienia zwracają się o pomoc do organów wskazanych w art. 192. Drugim aktem, gdzie możemy odnaleźć informacje dotyczące omawianej materii (kwestii) jest ustawa o Trybunale Konstytucyjnym także z 2015 roku. Zawiera on w odrębnej części trzy artykuły - 113,114 i 115, gdzie znajduje się rozróżnienie na dwa tradycyjne modele sporów - pozytywny oraz negatywny. Natomiast spory pomiędzy lokalnymi i centralnymi organami władzy są rozstrzygane przez sądy administracyjne, zgodnie z art. 166 Konstytucji. Autor ponadto zwraca uwagę na kilka ważnych informacji dotyczących sporów kompetencyjnych w Niemczech, Austrii, Hiszpanii, w kilku państwach Europy Środkowo - Wschodniej oraz Rosji. W zakończeniu przedstawia kilka refleksji odnoszących się do najważniejszych aktualnych aspektów z zakresu powyższej kwestii w Polsce. Rozstrzyganie sporów kompetencyjnych stało się we współczesnym świecie jedną z podstawowych kompetencji, jakie posiada większość sądów (trybunałów) konstytucyjnych. Właściwymi tego przykładami są sądy konstytucyjne w: Republice Federalnej Niemiec i Austrii, we Włoszech, Królestwie Hiszpanii oraz Konfederacji Szwajcarskiej, ale także w państwach Europy Wschodniej i Południowej m.in. w naszym państwie, Chorwacji, na Węgrzech, czy też w Republice Czeskiej. (abstrakt oryginalny)
Jednym z podstawowych uprawnień Trybunału Konstytucyjnego nadanych mu postanowieniami ustawy zasadniczej jest orzekanie w sprawach zgodności ustaw z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Orzeczenia Trybunału odnoszą się również do ustaw podatkowych, co implikuje określone konsekwencje związane z weryfikacją prawidłowości rozliczeń podatkowych dokonanych w oparciu o zakwestionowany przepis i zasadniczo prowadzi do powstania nadpłat. Sytuacje takie w ostatnim czasie nie należą do rzadkości, co uzasadnia głębszą refleksję nad tym tematem w kontekście racjonalności uregulowanych na gruncie ustawy - Ordynacja podatkowa procedur weryfikacji poprawności zobowiązania podatkowego wynikającego z deklaracji lub decyzji. Postawić należy tezę, iż niejednolity charakter orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i różny sposób rozliczenia podatku nie zostały w dostateczny sposób uwzględnione w przepisach tej ustawy. Prowadzi to do określonych problemów praktycznych na gruncie prawa podatkowego, które zostaną zasygnalizowane w niniejszym opracowaniu. (abstrakt oryginalny)
first rewind previous Strona / 7 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.