Kto rządzi gminą i jak? Lokalni liderzy polityczni w teorii i praktyce samorządów w Polsce

• Autorzy: Paweł Swianiewicz , Urszula Klimska

Warianty tytułu

Who Governs And How? Political Leadership In Theory And Practice of Local Governments In Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł porusza zagadnienie przywództwa w samorządzie lokalnym. Przy zachodzących współcześnie zmianach, opisywanych czasem jako przejście od tradycyjnie rozumianego samorządu do nowoczesnego zarządzania lokalnego, zmieniają się także pozycja i oczekiwania wobec liderów politycznych. Pojęcie lidera politycznego ograniczone jest do osób mających demokratyczną legitymizację, a zatem nie obejmuje osób wpływowych, ale pozostających poza formalnymi strukturami władzy i administracji. Istotne jest rozróżnienie między typem przywództwa (zależnym od formalnego kształtu instytucji samorządowych) i stylem przywództwa (związanym bardziej z osobistą charakterystyką lidera). Artykuł omawia wybrane koncepcje teoretyczne typów i stylów przywództwa, a następnie odnosi je do wyników badań prowadzonych w polskich miastach. Niektóre z koncepcji teoretycznych zastosowane zostały do opisu sytuacji w Polsce. Ostatnie lata przyniosły przejście od typu przywództwa zbliżonego do "modelu kolektywnego" do "modelu silnego burmistrza". Analiza czterech inicjatyw w dwóch miastach (Poznaniu i Ostrowie Wielkopolskim) pozwala przyjrzeć się ocenom mieszkańców co do rzeczywistych stylów przywództwa. Najbardziej preferowanym przez mieszkańców miast stylem jest postawa koncyliacyjna. Natomiast w rzeczywistych zachowaniach polityków mieszkańcy dostrzegają więcej elementów stylu "bossa miasta" - własnymi siłami realizującego swoją wizję rozwoju. Porównanie oczekiwań z percepcją rzeczywistych zachowań liderów pozwala na skonstruowanie indeksu luki w stosunku do oczekiwań (Expectation Gap Index - EGI). Luka ta jest zazwyczaj niewielka w przypadku budowania ogólnych programów rozwoju, ale zwiększa się przy realizacji konkretnych inicjatyw. (abstrakt oryginalny)

EN

The article discusses political leadership in local government. Change from traditional local government to local governance requires also institutional changes and new roles played by local leaders. The notion of political leader is limited to persons having democratic legitimacy for their role played in local politics. It excludes people, who might be influential but remain outside formal democratic institutions of local government. The article distinguishes between type (which depends on formal institutional settings) and style (more dependent on personal characteristics) of leadership. The article discusses selected theoretical concepts of type and style of leadership and tries to refer them to Polish local governments. Recent Polish reforms have brought a change from the type which was close to a collective model to one closer to a strong mayor form. Analysis of four initiative in 2 Polish cities (Poznan and Ostrow Wielkopolski) allows to formulate some conclusions on citizens' perception of actual styles of local political leadership. The largest proportion of citizens in analysed cities prefers a style which is close to consensus facilitator. But in a real behaviour of leaders, citizens see more of city boss style, which might be characterized by the implementation of an own vision with internal resources existing within local government structures. Comparison of citi/cns' preferences with the perception of actual behaviour of leaders allows to compute an Expectation Gap Index. The gap is usually quite narrow in initiatives focused on the construction of broad development programmes, but it becomes wider if we turn to more concretely focused projects. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Samorząd terytorialny; Przywództwo; Gmina

EN

Local government; Leadership; District

• Czasopismo: Studia Regionalne i Lokalne
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 4
• Strony: 15--40

Twórcy

autor

Paweł Swianiewicz

autor

Urszula Klimska

Bibliografia

• Barber J., 1977, The Presidential Character: Predicting Performance in the White House, New Jersey, N J: Englewood Cliffs.
• Burns J., 1978, Leadership, New York, NY: Harper and Row.
• Edinger L., 1993, "A Preface to Studies in Political Leadership" (w.) G. Sheffer (red.), Innovative Leadership in International Politics, Albany. State University of New York Press.
• Getimis P., Grigoriadou D., 2004, w druku, "Changes in Urban Political Leadership Types and Styles in the Era of Urban Governance" (w.) M. Haus, H. Heinelt, M. Stewart (red.), Democratic Choices for Cities, London: Routledge.
• Gorzelak G., Jałowiecki B., Dziemianowicz W., Roszkowski W., Zarycki T., 1998, "Dynamika i czynniki sukcesu lokalnego w Polsce" (w.) G. Gorzelak, B. Jałowiecki (red.), Koniunktura gospodarcza i mobilizacja społeczna w gminach, seria "Studia Regionalne i Lokalne", z. 25 (58).
• Hambleton R., 1998, "Competition and Contracting in UK Local Government" (w.) N. Oatley (red.), Cities, Economic Competition and Urban Policy, London: Paul Chapman.
• Hambleton R., 2001, "The New City Management" (w:) R. Hambleton, H. Savitch, M. Stewart (red.), Globalism and Local Democracy, Houndmills: Palgrave.
• Hambleton R., 2004 w druku, "Leading Localities - Rethinking the Agenda" (w:) M. Haus, H. Heinelt, M. Stewart (red.), Democratic Choicesfor Cities, London: Routledge.
• Hambleton R., Bullock S., 1996, Revitalising Local Democracy - the Leadership Options, London: Association of District Councils/Local Government Management Board.
• Haus M., Heinelt H., 2004, w druku, "Conceptual Framework for the PLUS Project" (w:) M. Haus, H. Heinelt, M. Stewart (red.), Democratic Choices for Cities, London: Routledge.
• Hersey P., 1984, The Situational Leader, New York: Warner Books.
• Hoffman-Martinot V., 2003, "The French Republic: One Yet Divisible?" (w:) N. Kersting, A. Yetter (red.), Reforming Local Government in Europe: Closing the Gap Between Democracy and Efficiency, Opladen: Leske + Budrich.
• Hunter F., 1953, Community Power Structure, New York: Anchor Books. John P., 1997, "Political Leadership in the New Urban Governance: Britain and France compared", referat przedstawiony podczas International Seminar on "Governing Cities", Brussels, wrzesień.
• John P., 2001, Local Governance in Western Europe, London: Sage.
• Klausen K.K., Magnier A., 1998, The Anonymous Leader. Appointed Chief Executive Officers in Western Local Government, Odense: Odense University Press.
• Klok P.J., 2003, Deliverable 9. Guide for Data Collection, niepublikowany materiał programu PLUS.
• Kotter J., Laurence R., 1974, Mayors in Action. Five Approaches to Urban Governance, London: John Wiley and Sons.
• Larsen H., 2002, "Directly Elected Mayors: Democratic Renewal or Constitutional Confusion?" (w:) J. Caulfield, H. Larsen (red.), Local Government at the Millenium, Opladen: Leske + Budrich.
• Leach S., Stewart J., 1990, Political Leadership in Local Government, Luton: LGMB.
• Leach S.,Wilson D., 2000, Local Political Leadership, Bristol: Policy Press.
• Madgwick P., 1978, "Councillor H.H. Roberts, Cardiganshire and Dyfed: a Modern Leader in Rural Wales" (w:) G.W. Jones, A. Norton (red.), Political Leadership in Local Authorities, Birmingham: INLOGOV.
• Meny Y., 1987, "France" (w:) C. Page, M. Goldsmith (red.), Central-Local Relations in Europe, London: Sage.
• Mouritzen E., Svara J., 2002, Leadership at the Apex, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
• Sashkin M., Sashkin M.G., 2003, Leadership that Matters, San Francisco: Jossey-Bass.
• Stone C., 1989, Regime Politics: Governing Atlanta 1946-1988, Lawrence: University Press of Kansas.
• Sullivan H., 2003, "Local Government Reform in Great Britain" (w.) N. Kersting, A. Vetter (red.), Reforming Local Government in Europe: Closing the Gap Between Democracy and Efficiency, Opladen: Leske + Budrich.
• Swianiewicz P., 2000, "Kto rządzi gminą? Teorie lokalnej władzy politycznej". Samorząd Terytorialny, nr 3.
• Swianiewicz P., 2003, w druku, "Poland - Fashioning Local Government in Time of Transition" (w:) B. Denters, L. Rose (red.), Comparing Local Governance: Trends and Developments, Houndmills: Palgrave.
• Swianiewicz P., Klimska U., 2003, "Czy wielkie miasta są sterowalne? Wpływ sytuacji politycznej na warunki zarządzania największymi miastami Polski", Samorząd Terytorialny, nr 3.
• Yates D., 1977, The Ungovernable City - the Politics of Urban Problems and Policy Making, Cambridge: MIT Press.