PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2004 | nr 1 | 111--129
Tytuł artykułu

Wpływ prywatyzacji na rozwój systemów rachunkowości wspomagających kontrolę kierowniczą w polskich przedsiębiorstwach

Warianty tytułu
The Influence of Privatization on the Development of Management Accounting Control Systems in Polish Enterprises
Języki publikacji
PL
Abstrakty
W okresie ostatnich kilkunastu lat w Polsce, podobnie jak w innych krajach postkomunistycznych, nastąpił bardzo dynamiczny rozwój rachunkowości zarządczej. To wręcz rewolucyjne tempo zmian wymuszane było i nadal jest wpływem istotnych czynników zewnętrznych. Aktualnie w Polsce czynniki te związane są nie tylko z procesami transformacji gospodarczej, ale w coraz większym stopniu są wynikiem zmian dokonujących się w gospodarce światowej. Wśród czynników, które w największym stopniu wpłynęły na rozwój rachunkowości zarządczej w Polsce, prywatyzacja wymieniana jest jako jeden z podstawowych. Pojawienie się w przedsiębiorstwach w miejsce państwa prywatnych właścicieli spowodowało konieczność zupełnie odmiennego zdefiniowania celów działalności oraz opracowania strategii ich realizacji. Wynikiem nowej orientacji działalności przedsiębiorstw były podejmowane radykalne przedsięwzięcia restrukturyzacyjne. Zmiany organizacyjne, w tym znaczna decentralizacja zarządzania, wymuszały zastosowanie nowych instrumentów zarządzania, w tym również tworzenie sformalizowanych systemów rachunkowości wspomagających kontrolę kierowniczą (Management accounting control systems -MACS). W światowej literaturze przedmiotu pojawiają się liczne badania dotyczące powiązań pomiędzy zmianami strategicznymi zachodzącymi w przedsiębiorstwach, a ewolucją MACS. W przypadku polskich przedsiębiorstw zamiast o ewolucji można raczej mówić o tworzeniu takich systemów od podstaw. W artykule przedstawione zostały wyniki studium przypadku Telekomunikacji Polskiej S.A. W badaniach skoncentrowano się na identyfikacji powiązań między procesem prywatyzacji, formułowaniem nowej strategii oraz opracowaniem i zastosowaniem nowych instrumentów w ramach MACS.
EN
Management accounting in Poland, similarly to other post-communistic countries, has undergone a fast development during the last several years. Such a revolutionary pace of change has een and still is forced by significant external factors. Nowadays in Poland these factors are connected not only with the continuation of economic transformation but also to a large extent with he changes taking place in the world economy. Among the factors which influenced most distinctly the development of management ac-ounting in Poland the privatization process should be pointed at. The change in ownership - from state to private ownership and control of an enterprise - has given rise to the need for a completely different definition of company goals as well as for a new strategy of achieving them. In result of this new orientation the radical restructuring process had to occur. Organizational changes, and especially decentralization of management, accelerated the introduction of new instruments supporting management systems, particularly the introduction of formal management accounting control systems (MACS). It is possible to find in the literature of the last years the results of research on the connection between strategic changes in an enterprise and evolution of its MACS. In many Polish enterprises, instead of evolution, the creation of management control systems can be observed. The main aim of this paper is to present the results of a case study analysis which demonstrate the stages of MACS creation and development. As the case company Polish Telecom (TP S.A.) was chosen. Research was focused on the identification of connections between privatization, new strategy and design and implementation of the new instruments of MACS. (original abstract)
Rocznik
Numer
Strony
111--129
Opis fizyczny
Bibliografia
  • [1] Abernethy M.A., Brownell P., The role of budgets in organizations facing strategic change: an exploratory study, „Accounting Organizations and Society" 1999, 24.
  • [2] Anthony R.N., Dearden J., Bedford N.M., Management Control Systems, Irwin, Homewood 1989.
  • [3] Budżetowanie działalności jednostek gospodarczych, część I, pod red. W. Krawczyka, Kraków 2000.
  • [4] Budżetowanie działalności jednostek gospodarczych, część II, pod red. W. Krawczyka, Kraków 2001.
  • [5] Budżetowanie działalności jednostek gospodarczych, część III, pod red. W. Krawczyka, Kraków 2002.
  • [6] Cygler J., Zmiany w strategii rynkowej i systemie zarządzania przedsiębiorstw polskich pod wpływem aliansów z partnerami zagranicznymi, „Organizacja i Kierowanie" 2000, nr 1.
  • [7] Davila T., Wouters M., An empirical study on the creation and use of budget, 2001.
  • [8] Haldma T., Lasts K., Contingencies influencing the management accounting practices of Estonian Manufacturing companies, „Management Accounting Research" 2000, No 4.
  • [9] Hartmann F.G., Moers F., Testing contingency hypotheses in budgetary research: an evaluation of the use of moderated regression analysis, „Accounting, Organizations and Society" 1999, No 24.
  • [10] Jokipii A., A contingency approach to internal control framework, Materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Accounting and Companies' Performance Management", Tartu (Estonia) 2002.
  • [11] Koźminski A.K., Odrabianie zaległości, PWN, Warszawa 1998.
  • [12] Majchrzak J., Przekształcenia polskich przedsiębiorstw w świetle teorii zmian organizacyjnych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2001.
  • [13] Marginson D.E., Beyond the budgetary control system: towards a two-tired process of management control, „Management Accounting Research" 1999, No 10.
  • [14] Obłój K., Strategie, struktury i otoczenie: nietypowa adaptacja polskich firm, „Organizacja i Kierowanie" 2001, nr 3.
  • [15] Otley D., Management control in contemporary organizations: towards a wider framework „Management Accounting Research" 1994, No 5.
  • [16] Otley D.T., Berry A.J., Case study research in management accounting and control, „Management Accounting Research" 1994, No 5.
  • [17] Państwo w polskiej gospodarce lat dziewięćdziesiątych XX wieku, pod red. J. Beksiaka, PWN, Warszawa 1998.
  • [18] Porporato M., A study of the evolution of management control systems literature, artykuł prezentowany na Kongresie EAA, Kopenhaga (Dania) 2003.
  • [19] Radek M., Schwarz R., Zmiany w rachunkowości zarządczej w polskich przedsiębiorstwach w okresie transformacji systemu gospodarczego (na podstawie badań empirycznych), „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom l (57), SKwP, Warszawa 2000.
  • [20] Reid G.C., Smith J. A., The impact of contingencies on management accounting system development, „Management Accounting Research" 2000, No 11.
  • [21] Sobańska L, Wnuk T., Zmiany w praktyce rachunkowości na przełomie XX i XXI wieku, „Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej SKwP", nr 56, Warszawa 2000.
  • [22] Swiątek-Barylska L, Restrukturyzacja prywatyzowanych przedsiębiorstw państwowych, Oficyna Wydawnicza PROXIMA, Łódź 1999.
  • [23] Szychta A., Zarys rozwoju planów kont w Polsce, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 6 (62), SKwP, Warszawa 2001.
  • [24] Szychta A., The scope of application of management accounting methods in Polish enterprises, „Management Accounting Research" 2002, No 4.
  • [25] Vamosi T.S., Continuity and change; management accounting during process of transition, „Management Accounting Research" 2000, No 11.
  • [26] Więckowski J., Efektywność gospodarcza przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Związkowe CRZZ, Warszawa 1971.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000000120418

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.