Gospodarka scentralizowana i jej upadek-próba podsumowania

• Autorzy: Wacław Wilczyński

Warianty tytułu

The Centralized Economy and Its Bankruptcy - an Attempt of Recapitulation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Podjęto próbę historycznej oceny gospodarki scentralizowanej i jej upadku, który nastąpił w wyniku konfrontacji ekonomicznej z gospodarką Zachodu, a zwłaszcza z gospodarką USA. Omówiono najważniejsze cechy gospodarki socjalistycznej: skupienie decyzji na najwyższym szczeblu władzy, odrzucenie pieniądza jako miernika wartości i rynku jako mechanizmu ekonomicznego, likwidowanie podmiotowych praw własności, służebny charakter wobec celów rządzącej oligarchii. Przedstawiono także opinie ekonomistów XX wieku o gospodarce scentralizowanej.

EN

The author's attempt is to offer a historical and theoretical judgment of the bankrupt totalitarian economic system and its structural weakness. The renouncement of microeconomic optimization and of personal freedom of choice was from the beginning one of the main causes of its inefficiency, of lack of effectiveness. The centralized economy was unable to assure a correct economic calculus and, consequently, an accurate economic choice. Walter Eucken was right, when he emphasized that the central planning was not considered most important in the party - dominated economy. In fact, the communist rulers attempted to concentrate all economic decisions on the highest level, independently of formal planning. The aim was to assure the unlimited power of the party leaders. The attempts to make this economy more efficient by mathematical programming and by a limited application of market mechanism were either abandoned or failed. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka rynkowa; Gospodarka scentralizowana; Przekształcenia ustrojowo-systemowe; Historia gospodarcza

EN

Market economy; Centralized economy; Political and systemic transformations; Economic history

• Czasopismo: Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2003
• Numer: z. 11
• Strony: 229--245

Twórcy

autor

Wacław Wilczyński

Bibliografia

• Eucken W., Grundsätze der Wirtschaftspolitik, Tübingen, 1952.
• Hayek F.A., The Road to Erfdom, London, 1944.
• Lange O., Maszyna licząca i rynek, Warszawa, 1965.
• Porwit K., Zagadnienia rachunku ekonomicznego w planie centralnym, Warszawa, 1964.
• Rouvroy de C.H. hr. de Saint Simon, Listy mieszkańca Genewy do swoich współczesnych, 1802.
• Smith A., Badania nad istotą i przyczynami bogactwa narodów, Warszawa, 1954.
• Smith A., Teoria uczuć moralnych, Warszawa, 1989.
• Sismondi de Simone J.C.L., Nowe zasady ekonomii politycznej, Warszawa, 1955.
• Tinbergen J., Economic Policy: Principles and Design, Amsterdam, 1956.