Uwarunkowania procesów integracji Polski z Unią Europejską na poziomie regionalnym i lokalnym

• Autorzy: Ewa Pancer-Cybulska

Warianty tytułu

Conditions of Poland's Integration with the European Union on the Regional and Local Level.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Omówiono europejski kontekst procesów integracyjnych realizowanych na poziomie regionalnym i lokalnym - najważniejsze instytucje i organizacje zajmujące się promowaniem i umacnianiem idei demokracji, samorządności, integracji. Ukazano działalność Rady Europy i Unii Europejskiej przez pryzmat podstawowych dokumentów o znaczeniu europejskim, opracowanych i upowszechnianych przez te organizacje. Omówiono koncepcje i dylematy modelu polityki rozwoju regionalnego w Polsce poprzez ukazanie różnych stanowisk i poglądów. Scharakteryzowano model struktury administracyjno-terytorialnej wprowadzony przez reformę z 1999 r., koncentrując się na szczeblu województw i powiatów. Przedstawiono zakres współpracy zewnętrznej regionów Polski, służącej do osiągnięcia celów strategicznych zapisanych jako priorytety Narodowego Planu Rozwoju i Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego. Zaprezentowano także kwestie związane z kształtowaniem przyszłych uwarunkowań integracji europejskiej odbywającej się na poziomie regionalnym i lokalnym oraz omówiono Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego na lata 2004-2006.

EN

The Integration of Poland with the European Union is a subject of research mainly on its national dimension which is coordinated on central government's level. Integration processes in local and regional communities are much less analyzed, even though their role is systematically increasing through popularization of democracy standards, partnership, subsidiarity and self-government. This book contains issues devoted to fundamental conditions of the European integration, distinctive for regional and local dimension of such processes. In the book it is applied multidimensional approach to Poland's integration with the European Union because it concerns integration with EU organs and European institutions as well as with other member countries (especially with their local and regional communities). Mentioned conditions, essentially determining Poland's integration with the European Union, are long-lasting. They contain real integration on different levels and with different intensity. They are also described in international, national, regional and local context. Author's intention was to identify, clarify and evaluate how these conditions are tuned to regional and local structures in Poland (on pre-accession and on the first stage of EU membership). This approach allowed to indicate delays, shortages and problems hampering integration processes. It would also allow to propose solutions which could be implemented in a near future. The main subject of surveyed integration processes is a territorial government which operates on lower levels of the state's territorial structure. Experience concerning development policy and the European integration processes of community's, poviat's (district's) and voivodship's self-government in Poland is obviously diversified. Their diverse competences and decisive, organizational and financial abilities determine the range of their activity in this field. When regional and local communities are engaged in integration actions they not only gain but also bear costs. In reality not all forms of cooperation equally are bringing closer Polish citizens to the EU, allowing them to live in satisfactory socio-economic conditions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Integracja gospodarcza i polityczna Europy; Integracja regionalna; Europejska Karta Samorządu Lokalnego; Polityka regionalna; Strategia rozwoju regionalnego; Współpraca gospodarcza; Przegląd literatury; Prawo WE

EN

Economic and political integration of Europe; Regional integration; European Charter of Local Self-Government; Regional policy; Regional development strategy; Economic cooperation; Literature review; European Community law

• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Seria : Monografie i Opracowania (nr 100)
• Rocznik: 2005
• Numer: nr 1065
• Strony: 283

Twórcy

autor

Ewa Pancer-Cybulska

Bibliografia

• A Europe of Regions and Cities. Strategies and Prospects for EU Enlargement. Committee of the Regions, Brussels 2000.
• Ameln von R., Znaczenie integracji europejskiej dla samorządu terytorialnego i polityki komunalnej, "Samorząd Terytorialny" 1995 nr 6.
• A New Partnership for Cohesion. Third Report on Economic and Social Cohesion, Komisja Europejska, Luksemburg 2004.
• Analiza wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2003 r., NIK, Warszawa 2004.
• Angres V., Hutter C.P., Ribbe L., Banany dla Brukseli, EON, Wrocław 2002.
• Autonomia finansowa wspólnot lokalnych w Europie. Raport J.F. Copëgo dla Rady Europy, Poznań 1992.
• Bielecki J., Wielkość na miarę Europy, "Rzeczpospolita" 1998 nr 179.
• Bilans korzyści i kosztów przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Prezentacja wyników prac polskich ośrodków badawczych, UKIE, Warszawa, kwiecień 2003.
• Boćkowska A., Więcej rządu w samorządzie, "Newsweek" z 3.11.2002 r.
• Bokajto W., Dziubko K. (red.), Unia Europejska. Leksykon integracji, Wyd. Europa, Wrocław 2003.
• Borowiec J., Rola Unii Europejskiej w rozwoju lokalnym, [w:] L. Patrzałek (red.), Funkcje układu instytucjonalnego w kreowaniu rozwoju lokalnego i regionalnego, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 753, AE, Wrocław 1997.
• Brol R. (red.), Gospodarka lokalna, AE, Wrocław 1995.
• Brol R. (red.), Zarządzanie rozwojem lokalnym - studium przypadków, AE, Wrocław 1998.
• Brol R., Teoria i praktyka planowania strategicznego na szczeblu lokalnym, [w:] Problemy polityki gospodarczej i gospodarki regionalnej w Polsce w procesie integracji z Unią Europejską, Materiały z konferencji, Szczecin 1999.
• Brzozowska A. (red.), Związki bliźniacze. Współpraca międzynarodowa samorządów lokalnych, Poznań 1998.
• Brzozowy A., Guzek K., Analiza porównawcza "Założeń aktualizacji strategii rozwoju województw do 2020 r.", Departament Polityki Regionalnej MGiP, Warszawa, 10 stycznia 2005.
• Budge I., Newton K., Polityka nowej Europy. Od Atlantyku do Uralu, Książka i Wiedza, Warszawa 1999.
• Building our Common Future. Policy Challenges and Budgetary Means of the Enlarged Union 2007-2013, Komisja Europejska, Bruksela 2004.
• Conference on "Free Local Government: Deregulation, Efficiency, Democracy", Council of Europe, Studies and Texts Series, No. 11, Strasbourg 1989.
• Council of European Municipalities and Regions. Constitution, www.ccre.org.
• Cybulski L., Stan i perspektywy konwergencji regionalnej w Europie (w druku).
• Deklaracja dotycząca regionalizacji w Europie. Zrzeszenie Regionów Europy, Strasburg 1996.
• Długosz D., Regiony wobec integracji europejskiej, [w:] J. Czaputowicz (red.), Integracja europejska. Implikacje dla Polski, Wyd. WAM, Kraków 1999.
• Doliwa-Klepacki Z.M., Encyklopedia organizacji międzynarodowych, Wydawnictwo '69, Warszawa 1997.
• Droga do Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej, PARR, Warszawa 2000.
• Egzamin dla samorządów, "Gazeta Wyborcza" 2003 nr 265.
• Efekty współpracy zagranicznej prowadzonej przez Samorząd Województwa Podlaskiego od 1999 do 2002 r., www. podlaskie.pl.
• Engel Ch., J. van Ginderachter, Trends in Regional and Local Government in the European Community, TEPSA, Acco Leuven/Amersfoort 1993.
• Europe's Agenda 2000. Strengthening and Widening the European Union, Komisja Europejska, Bruksela 1999.
• Europejska Karta Regionów Granicznych i Transgranicznych oraz materiały informacyjne, dokumentacyjne i metodyczne, Wyd. Perspektywy Press, Warszawa 1996.
• Europejska Karta Samorządu Terytorialnego. "Magazyn Samorządowy" 1995 nr 1.
• Euroregiony na granicach Polski 2001, Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Wrocław 2001.
• "Eurostat. News Release" 2004 nr 21.
• "Eurostat. News Release" 2005 nr 13.
• "Eurostat. Statistics in Focus" 2004 nr 37.
• Eurostat Yearbook 2004, Komisja Europejska, Luksemburg 2004.
• Furmankiewicz M., The Effects of Cooperation between Territorial Self-governments in Local and Regional Associations in Poland, [w:] B. Namyślak, R. Kozieła (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych, t. VII, Współczesne procesy transformacji w układach lokalnych i regionalnych w Polsce, Marmar, Wrocław 2002.
• Gabara E., Rada Europy, [w:] T. Łoś-Nowak (red.), Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota - mechanizmy działania - zasięg, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999.
• Gaczek W.M., Zarządzanie w gospodarce przestrzennej. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Poznań 2003.
• Gajl N., Finanse i gospodarka lokalna na świecie, PWE, Warszawa 1993.
• Galster J., Projekt konstytucji Unii Europejskiej, "Państwo i Prawo" 1995 nr 10-11.
• Gilowska Z., Finansowanie rozwoju regionalnego, "Prawo i Gospodarka" 2001 nr 5.
• Gilowska Z., Pożądany mechanizm wykorzystania środków pomocowych UE dla wspierania rozwoju regionalnego, "Samorząd Terytorialny" 2000 nr 6.
• Gilowska Z., Wysocka E., Płoskonka J., Prutis S., Stec M., Model ustrojowy województwa (regionu) w unitarnym państwie demokratycznym. Raport końcowy, Instytut Spraw Publicznych, Program Reformy Administracji Publicznej, Warszawa, sierpień 1997.
• Gminy i regiony Europy. "Wielkość gmin, skuteczność i uczestnictwo obywateli", Strasburg 1995.
• Goldsmith M.J.F. and Klausen K.K., Local Government and the European Union, [w:] European Integration and Local Government, Edward Elgar, Cheltenham 1997.
• Gorzelak G., Rozwój regionalny Polski w warunkach kryzysu i reformy, "Samorząd Terytorialny" 1989 nr 14.
• Gorzelak G., Jałowiecki B., Strategie rozwoju regionalnego województw: próba oceny, "Studia Regionalne i Lokalne" 2001 nr 1 (5), Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego UW, Sekcja Polska Regional Studies Association, Wyd. Naukowe Scholar.
• Green Paper of Innovation. "Bulletin of the European Union, Supplement" 1995 nr 5. European Commission, Brussels-Luxembourg 1996.
• Green Paper on the Urban Environment. Brussels, CCE 1990.
• Grosse T.G., Wpływ procesów globalnych i integracji europejskiej na polski system polityki regionalnej, "Studia Regionalne i Lokalne" 2001 nr 1 (5), Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego UW, Sekcja Polska Regional Studies Association, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Gruchman B., Gospodarka lokalna w świetle nowej reformy administracyjnej Polski, [w:] B. Gruchman, F. Falk, E. Nowińska (red.), Strategie rozwoju lokalnego na przykładzie gmin pogranicza polsko-niemieckiego, Wyd. AE, Poznań 2000.
• Hausner J., Modele polityki regionalnej w Polsce, "Studia Regionalne i Lokalne" nr 1 (5)2001, Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego, Wyd. Naukowe Scholar.
• Hausner J., Kudłacz T., Szlachta J., Instytucjonalne warunki restrukturyzacji regionalnej Polski, Studia PAN KPZK, t. CIII, PWN, Warszawa 1995.
• Hausner J., Kudłacz T., Szlachta J., Identyfikacja nowych problemów rozwoju regionalnego Polski, Biuletyn PAN KPZK, z. 185, Warszawa 1998.
• Hausner J., Marody M. (red.), Trzv Polski: Potencjał i bariery integracji z Unią Europejską EU-monitoring III, Wyd. Fundacja Ericha Brosta przy Fundacji im. Friedricha Eberta, Warszawa 1999.
• Hausner J., Marody M. (red.), Jakość rządzenia: Polska bliżej Unii Europejskiej? EU-monitoring IV, Wyd. Fundacja im. Friedricha Eberta, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej AE w Krakowie, Kraków 2000.
• Hausner J., Mazur S. (red.), Sądecka Miejska Strefa Usług Publicznych. Droga do powiatu! Centrum Studiów nad Gospodarką i Administracją Publiczną, Kraków 1997.
• Hoffschulte H.A., Maastricht II a Europa gmin, "Wspólnota" 1995 nr 34.
• http://biznes.onet.pl.
• Informacja o realizacji współpracy międzynarodowej województwa warmińsko-mazurskiego.
• Izdebski H., Samorząd terytorialny: podstawy ustroju i dzialałności, Wyd. 3, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004.
• Jak efektywnie planować? Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, Warszawa 1997.
• Jasiński P., Ross C., Unia Europejska a władze lokalne i regionalne, "Samorząd Terytorialny a Unia Europejska", z. 2, Dom Wydawniczy "Elipsa", Warszawa 2000.
• Jeżewski J. (red.), Samorząd terytorialny i administracja w wybranych krajach. Gmina w państwach Europy Zachodniej, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999.
• Karpiński A., Jak tworzyć długookresową strategią dla kraju i regionu. Metodyka strategicznego myślenia o przyszłości. Komitet Prognoz Polska 2000 Plus, Dom Wydawniczy "Elipsa", Warszawa 2002.
• Karpus K., Systemy podatków lokalnych w wybranych państwach europejskich, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2003.
• Kieres L., Europejska Karta Samorządu Regionalnego: przyszła konstytucja regionów. Materiały konferencyjne, cz. II, "Wrocławski Biuletyn Gospodarczy" 1998.
• Kieres L., Rozwój samorządności w krajach Europy Środkowej i Wschodniej z perspektywy Rady Europy, "Samorząd Terytorialny" 1997 nr 10.
• Klamut M., Integracja Polski z Unią Europejską a rozwój regionów, [w:] Integracja z Unią Europejską, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica" 2001.
• Klamut M. (red.). Konkurencyjność regionów, AE, Wrocław 1999.
• Klamut M., Partnerstwo publiczno-prywatne jako instrument efektywnego wykorzystania środków pomocowych Unii Europejskiej, [w:] W. Kosiedowski (red.), Międzynarodowe uwarunkowania konkurencyjności regionu, LEGA Oficyna Wydawnicza WTN, Włocławek 2004.
• Klamut M. (red.), Polityka budowy regionu konkurencyjnego. Strategie - modele - postęp technologiczny, AE, Wrocław 2000.
• Klasik A., Kuźnik F., Planowanie strategiczne rozwoju lokalnego i regionalnego, [w:] S. Dolata (red.). Funkcjonowanie samorządu terytorialnego - doświadczenia i perspektywy, t. II, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1998.
• Korzyści i koszty członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Raport z badań. Centrum Europejskie Natolin, Warszawa 2003.
• Kulesza M., Odblokować samorząd, "Wspólnota" 2002 nr 41-42.
• Kulesza M., Galus K., Tułowiecki M., Harmonizacja prawa polskiego w zakresie przepisów dotyczących samorządu terytorialnego, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 2001.
• Latest Regional Statistics Confirm Commission's Proposal on Structural Funds for 2007-2013 (IP/05/107), Bruksela 2005.
• Leach S., Stewart J., Walsh K., The Changing Organisation and Management of Local Government, MacMillan, Houndmills, Basingstoke, Hampshire and London 1994.
• Leonard D., Przewodnik po Unii Europejskiej, "The Economist", Wyd. Studio EMKA 1998.
• Locatelli R., What Future for the European Charter of Regional Self-Government! Assembly of European Regions' newsletter (aer on line), Spring 2000.
• Łoś-Nowak T., Euroregion jako czynnik kreujący tożsamość europejską. Przesłanki, możliwości, zagrożenia, [w:] W. Malendowski, M. Szczepaniak (red.), Euroregiony mosty do Europy bez granic, Dom Wydawniczy "Elipsa", Warszawa 2000.
• Madej T., Regionalne funkcje rozwoju - z uwzględnieniem regionu szczecińskiego, [w:] Problemy polityki gospodarczej i gospodarki regionalnej w Polsce w procesie integracji z Unią Europejską, Materiały konferencyjne, Uniwersytet Szczeciński 1999.
• Malendowski W., Ratajczak M., Euroregiony. Polski krok do integracji, Wydawnictwo ATLA 2, Wrocław 2000.
• Materiały Walnego Zgromadzenia SERG, Szczecin, 7-8 października 2004 r.
• Memo on European Territorial Breakdown, Regional Statistics Section, Eurostat, kwiecień 2001.
• Mienie gmin i powiatów w 1999 r. GUS, US we Wrocławiu, Warszawa 2000.
• Mikołajewicz Z., Gospodarcze funkcje samorządu terytorialnego w nowym systemie administracji publicznej, [w:] S. Dolata (red.), Funkcjonowanie samorządu terytorialnego - doświadczenia i perspektywy, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1998.
• Mikołajewicz Z., Śląsk Opolski w nowej strukturze terytorialnej organizacji państwa, [w:] Z. Mikołajewicz (red.), Podstawowe problemy polityki rozwoju regionalnego i lokalnego, Instytut Śląski, Opole 1997.
• Misiak W., Siemiński J.L., Koncepcje rozwoju regionalnego Polski w świetle doświadczeń integracyjnych Europy, "Studia Europejskie" 2001 nr 3 (19), Centrum Europejskie UW, Warszawa 2001.
• Model ustrojowy województwa (regionu) w unitarnym państwie demokratycznym. Raport końcowy, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, sierpień 1997.
• Myczkowska A., Nieprzygotowani na unijne fundusze, "Rzeczpospolita" 2003 nr 96.
• Myna A., Rozwój lokalny, regionalne strategie rozwoju, regionalizacja, "Samorząd Terytorialny" 1998 nr 11.
• Narodowa Strategia Integracji, UKIE, Warszawa 1997.
• Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2001-2006, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i Budownictwa, Warszawa, grudzień 2000 (MP 2000, nr 43, poz. 851).
• Nicoll W., Salmon T.C., Zrozumieć Unie, Europejską, Książka i Wiedza, Warszawa 2002.
• Niegodzisz W., Lokalna i europejska wizja rozwoju, www.cxo.pl/artykuly/35142.html.
• Niewiadomski Z. (red.), Regionalizacja w Polsce w świetle doświadczeń zachodnioeuropejskich, Biuletyn PAN KPZK, z. 160, Warszawa 1992.
• Niklewicz K., Być eurozaradnym, "Gazeta Wyborcza" z 3.01.2003.
• Norton A., A Comparative Perspective, [w:] R. Batley, G. Stoker (eds.), Local Government in Europe. Trends and Developments, Macmillan Education Ltd, 1991.
• Nowacka E.J., Samorząd terytorialny w administracji publicznej, Wyd. Prawnicze PWN, Warszawa 1997.
• Nowińska E., Strategiczne planowanie rozwoju gmin na przykładzie gmin przygranicznych, [w:] B. Gruchman, F. Walk, E. Nowińska (red.), Strategie rozwoju lokalnego na przykładzie gmin pogranicza polsko-niemieckiego, Wyd. AE, Poznań 2000.
• Ocena stanu współpracy międzynarodowej jednostek samorządowych województwa w 2002 r. (Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego, www.lubelskie.pl).
• Okresowy Raport 2003 Komisji Europejskiej o postępach Polski na drodze do członkostwa w Unii Europejskiej, Bruksela 5 listopada 2003 r., www.ukie.gov.pl.
• Olszewski M., Finansowanie inwestycji samorządowych, "Fundusze Europejskie" 2003 nr 1.
• Opinie o reformie terytorialnej administracji publicznej: Stosunek do wprowadzenia powiatów. Zespół Analiz i Prognoz URM przy udziale Zespołu Programowo-Doradczego KSPRM (27 maja 1996 r.).
• Oświadczenie rządowe z 14 lipca 1994 r. w sprawie ratyfikacji przez Rzeczpospolitą Polską Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego (DzU 1994 nr 124, poz. 608).
• Pancer-Cybulska E., Europejska Karta Samorządu Regionalnego a problemy regionalizacji w Polsce, [w:] S.L. Bogdziński, M. Marszałkowska (red.), Gospodarka - Przestrzeń - Środowisko. Restrukturyzacja transformacyjna i rozwój regionów w perspektywie procesu jednoczenia się. Europy, Wyd. UMK, Toruń 1998.
• Pancer-Cybulska E., Integracja na poziomie miast i gmin, [w:] L. Cybulski, J. Gogolewska (red.), Postęp w integracji europejskiej a rozwój regionów, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 742, AE, Wrocław 1996.
• Pancer-Cybulska E., Kształtowanie systemu dochodów własnych regionów jako czynnik podnoszenia ich konkurencyjności, [w:] M. Klamut (red.). Polityka budowy regionu konkurencyjnego. Strategie - modele - postęp technologiczny, AE, Wrocław 2000.
• Pancer-Cybulska E., Miejskie strefy usług publicznych - doświadczenia i perspektywy, [w:| M. Obrębalski (red.), Gospodarka lokalna w teorii i praktyce. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 785, AE, Wrocław 1998.
• Pancer-Cybulska E., Uwarunkowania samorządności lokalnej i regionalnej w Polsce w aspekcie kreowania i wzrostu konkurencyjności, [w:] M. Klamut (red.). Konkurencyjność regionów, AE, Wrocław 1999.
• Pancer-Cybulska E., Wybrane aspekty przekształceń strukturalnych mienia komunalnego, [w:] B. Winiarski, K. Wilk (red.), Procesy transformacji w krajach postkomunistycznych; ocena, kierunki dalszych działań. Materiały konferencyjne, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 704, AE, Wrocław 1995.
• Państwo sprawne, przyjazne, bezpieczne - program decentralizacji funkcji państwa i rozwoju samorządu terytorialnego - dokument rządowy, "Wspólnota" 1996 nr 37.
• Parchimowicz E., Europejska aktywność, "Samorząd Miejski" 2001 nr 4 (71).
• Purteka T., Planowanie strategiczne w równoważeniu struktur regionalnych, Studia KPZK PAN, t. CVIII, Warszawa 2000.
• Patrzałek L., Finanse samorządowe, AE, Wrocław 1999.
• Pazio R., "Dziura Bauca" wróciła, "Najwyższy Czas. Pismo Konserwatywno-Liberalne" z 22.10.2003.
• Perkowski M. (red.). Integracja europejska. Wprowadzenie, LexisNexis, Warszawa 2002.
• Pietrzyk I., Polityku regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Pietrzyk 1., Polityka regionalna w Polsce. Próba oceny krytycznej, [w:] J.J. Tomidajewicz (red.), Polityka gospodarcza w procesie akcesji Polski do Unii Europejskiej, Wyd. AE, Poznań 2003.
• Pietrzyk I., Teoretyczne podstawy rozwoju lokalnego, [w:] R. Broszkiewicz (red.), Związki polityki gospodarczej z polityką regionalną, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 768, AE, Wrocław 1997.
• Pietrzyk I., Zewnętrzna współpraca samorządów terytorialnych, [w:] Problemy polityki gospodarczej i gospodarki regionalnej w Polsce w procesie integracji z Unią Europejską, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999.
• Płoskonka J., Kultura stosowania przepisów, "Wspólnota" 2002 nr 41-42.
• Płowieć U., Polska i Unia Europejska. Stan obecny i wyzwania na przyszłość, Placet, Warszawa 2000.
• Polsce grozi dopłacanie do Unii, "Rzeczpospolita" 2004 nr 5.
• Polska w Radzie Europy, "Biuletyn Ośrodka Informacji i Dokumentacji Rady Europy" 1992 nr 3.
• Pomoc Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i zasobów ludzkich, Instytut Europejski, Łódź 2000.
• Popularna encyklopedia powszechna. Kontynenty i państwa, Europa, t. II, Oficyna Wydawnicza Fogra, Kraków 2000.
• Porozumienie w sprawie współpracy przy realizacji zadań służących promocji idei integracji z Unią Europejską i ograniczania bezrobocia absolwentów zawarte 26 stycznia 2003 r. pomiędzy J. Hausnerem Ministrem Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej a L. Nikolskim Ministrem - członkiem Rady Ministrów.
• Priorytety współpracy zagranicznej województwa dolnośląskiego.
• Priorytety współpracy zagranicznej województwa lubelskiego, Sejmik Województwa Lubelskiego, Uchwała nr X11/133/99 z dnia 30 sierpnia 1999 r.
• Priorytety współpracy zagranicznej województwa małopolskiego. Uchwała nr XXIII/314/04 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 30 sierpnia 2004.
• Priorytety współpracy zagranicznej województwa opolskiego (uchwalone przez Sejmik Województwa 28 września w roku 1999).
• Priorytety współpracy z zagranicą województwa podkarpackiego (uchwala Sejmiku nr XV1I/170/2000). (www.podkarpackie.pl).
• Priorytety rozwoju współpracy międzynarodowej województwa pomorskiego (www.woj-pomorskie.pl).
• Priorytety rozwoju współpracy zagranicznej województwa zachodniopomorskiego.
• Program Przygotowań Polski do Członkostwa w Unii Europejskiej przyjęty przez Radę Ministrów 5 sierpnia 2003 r., KPRM, Warszawa 2003.
• Program uporządkowania i ograniczenia wydatków publicznych, Rada Ministrów, Warszawa, październik 2003.
• Program wsparcia na lata 2001-2002 z dnia 28 grudnia 2000 r. oraz z dnia 11 kwietnia 2001 r. Rozporządzenie Rady Ministrów (DzU 2001 nr 39, poz. 460).
• Proposal for a Decision of the European Parliament and The Council on the Adjustment of the Financial Perspective for Enlargement, Bruksela 2003.
• Przyborowska-Klimczak A., Skrzydło-Tafelska E. (opr.), Dokumenty europejskie, t. l, Wyd. Morpol. Lublin 1996.
• Przyborowska-Klimczak A., Skrzydło-Tafelska E. (opr.), Dokumenty europejskie, t. 2. Wyd. Morpol, Lublin 1999.
• Raport o polityce regionalnej. Departament Polityki Regionalnej, MGiP, Warszawa 2004.
• Regulation (EC) No 1059/2003 of the European Parliament and of the Council of May 2003 on the Establishment of a Common Classification of Territorial Units for Statistics (NUTS). OJ L 154, 21.06.2003.
• Regulski J., Nie centralizacji, "Wspólnota" 2002 nr 41-42.
• Report on the Preliminary Draft European Charter of Regional Self-Government of the CLRAE. Doc. 7771, Council of Europe, Parliamentary Assembly, 26.02.1997.
• Representative Organisation of European Local and Regional Authorities. CEMR. (www.ccre.org).
• Rocznik Statystyczny RP, GUS, Warszawa 2000.
• Rocznik Statystyczny RP, GUS, Warszawa 2004.
• Rocznik Statystyczny Województw 2004, GUS, Warszawa 2004.
• Rozporządzenie RM w sprawie wprowadzenia Nomenklatury Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NTS) (DzU 2000 nr 58, poz. 685 z późn. zmianami).
• Rudnicki M., Polityka regionalna Unii Europejskiej, Wyd. WSB, Poznań 2000.
• Ruszkowski J., Górnicz E., Żurek M., Leksykon integracji europejskiej, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Samorząd terytorialny. Zbiór przepisów, Wyd. Volumen, Katowice 1996.
• Schmuck O., Europa regionów, [w:] W. Weidenfeld, W. Wessels, Europa od A do Z, Podręcznik integracji europejskiej, Wyd. "Wokół Nas", Gliwice 2002.
• Sixth Periodic Report on the Social and Economic Situation and Development of the Regions on the European Union, Komisja Europejska, Luksemburg 1999.
• Słojewska A., Rośnie dystans do USA, "Rzeczpospolita" 2004 nr 18.
• Spójność u progu 2007, "Inforegio". Biuletyn Informacyjny, Komisja Europejska, Bruksela 2004.
• Stahlberg K., Finnish Local Government in the Postwar Period, Åbo Academy, Åbo 1990.
• Stankiewicz A., Więcej korzyści niż kosztów. Raport instytucji badawczych na temat konsekwencji integracji z Unią Europejską, "Rzeczpospolita" 2003 nr 94.
• Stanowisko w sprawie udziału samorządów w procesie integracji europejskiej, XV Ogólnopolska Konferencja Wójtów. Bunriistrzów, Prezydentów, Starostów i Marszałków. Poznań 2002 (www.zmp.poznan.pl/dane/czenv-02/integrue).
• Stawasz D., Współczesne uwarunkowania rozwoju polskich regionów, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2000.
• Strategia lizbońska. Droga do sukcesu zjednoczonej Europy (pr. zbiorowa), UK1E, Warszawa 2002.
• Strategia rozwoju województwa dolnośląskiego, Sejmik Województwa Dolnośląskiego, Wrocław 2000.
• Strategia rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego, Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Toruń 2000.
• Strategia rozwoju województwa lubelskiego, Urząd Marszałkowski, Sejmik Województwa Lubelskiego, Lublin, listopad 2000.
• Strategia rozwoju województwa lubuskiego, Zarząd Województwa Lubuskiego, 2000.
• Strategia rozwoju województwa łódzkiego, Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego, Łódź, wrzesień 2000.
• Strategia rozwoju województwa małopolskiego. Sejmik Województwa Małopolskiego, Kraków 2000.
• Strategia rozwoju województwa mazowieckiego. Zarząd Województwa Mazowieckiego, Warszawa 2000.
• Strategia rozwoju województwa opolskiego, Sejmik Województwa Opolskiego, Opole 2000.
• Strategia rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2000-2006, Urząd Marszałkowski, Zarząd Województwa Podkarpackiego, Rzeszów, kwiecień 2000.
• Strategia rozwoju województwa podlaskiego do roku 2010, Zarząd Województwa Podlaskiego, Białystok, sierpień 2000.
• Strategia rozwoju województwa pomorskiego. Pomorskie Studia Regionalne, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Gdańsk 2000.
• Strategia rozwoju województwa śląskiego na lata 2000-2015, Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Katowice, wrzesień 2000.
• Strategia rozwoju województwa świętokrzyskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, Kielce 2000.
• Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego, Urząd Marszałkowski, Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2000.
• Strategia rozwoju województwa wielkopolskiego, Sejmik Województwa Wielkopolskiego, Poznań, lipiec 2000.
• Strategia rozwoju województwa zachodniopomorskiego do roku 2015, Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin 2000.
• Structural Actions 2000-2006. Commentary and Regulations, Komisja Europejska, Luksemburg 2000.
• Szczyt w Rzymie: Polskie poprawki, www.onet.pl - Wiadomości PAP, JP/2003.10.04.
• Szeląg K., Unia Europejska - federacja czy konfederacja! "Wspólnoty Europejskie" 2001 nr 9 (121).
• Szlachta J., Interwencjonizm państwa w przebieg procesów rozwoju regionalnego w świetle doktryny neokeynesowskiej i neoliberalnej, [w:] B. Winiarski (red.), Polityka regionalna w warunkach gospodarki rynkowej, Ossolineum, Wrocław-Warszawa -Kraków 1992.
• Szlachta J., Koncepcja polityki rozwoju regionalnego w perspektywie akcesji Polski do Unii Europejskiej, Konferencja nt. Polityka regionalna, strategia, układ instytucjonalny, instrumenty, z 22.11.2002, Warszawa (www.pai.pl).
• Szlachta J. (red.), Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego, Biuletyn PAN KPZK, z. 191, Warszawa 2000.
• Szlachta J., O nowy paradygmat rozwoju regionalnego w Polsce, [w:] Problemy polityki gospodarczej i gospodarki regionalnej w Polsce w procesie integracji z Unią Europejską, Materiały z konferencji, Wyd. Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1999.
• Szlachta J., Polityka regionalna Polski w perspektywie integracji z Unią Europejską, "Studia Regionalne i Lokalne" nr 1 (5)/2001, Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego UW, Sekcja Polska Regional Studies Association, Wyd. Naukowe Scholar.
• Szlachta J., Polityka rozwoju regionalnego Polski w sytuacji dostosowali do Unii Europejskiej, [w:] R. Broszkiewicz (red.), Związki polityki gospodarczej z polityką regionalną. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 768, AE, Wrocław 1997.
• Szlachta J., Programowanie rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej, Studia KPZK PAN, t. CV, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1997.
• Szlachta J., Uwarunkowania wyboru modelu polityki rozwoju regionalnego związane z Unią Europejską, IBnGR, Polska Regionów nr 11, Gdańsk-Warszawa 2000.
• Szomburg J. (red.), Polityka regionalna państwa pośród uwikłań instytucjonalno-regulacyjnych, IBnGR, Gdańsk 2001.
• Szymla Z., Determinanty rozwoju regionalnego, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 2000.
• Szymla Z" Programowanie rozwoju gospodarczego i przedsiębiorczość na szczeblu lokalnym, [w:] Regionalne uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości, Wyd. AE, Kraków 1996.
• Toczyski W., Mikołajczyk A., Polityka regionalna, Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna, Gdańsk 2001.
• Tomkiewicz N., Wielkie nadzieje i skromne możliwości, "Rzeczpospolita" 1998 nr 203.
• Traktat ustanawiający Konstytucją dla Europy, "Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej" 2004/C310/01.
• Układ stowarzyszeniowy między Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich krajami członkowskimi podpisany 16 grudnia 1991 r., ratyfikowany w lipcu 1992 r. (DzU 1994 nr 11, poz. 38).
• Unity, Solidarity, Diversity for Europe, its People and its Territory, vol. 2, Komisja Europejska, Luksemburg 2001.
• Urbanization and the Functions of Cities in the European Community, Brussels, CCE 1992.
• Ustawa budżetowa na rok 2004 z dnia 23 stycznia 2004 r. (DzU 2004 nr 17, poz. 167).
• Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2003 (DzU 1998 nr 150, poz. 983).
• Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (DzU 2003 nr 203, poz. 1966).^ Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (DzU 2003 nr 15, poz. 148 z późn. zmianami).
• Ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych (DzU 2003 nr 223, poz. 2218).
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (DzU 2004 nr 116, poz. 1206).
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DzU 2001 nr 142, poz. 1591 z późn. zmianami).
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (DzU 2001 nr 142, poz. 1592 z późn. zmianami).
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (DzU 2001 nr 142, poz. 1590 z późn. zmianami).
• Ustawa z dnia 23 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (DzU 2003 nr 80, poz. 717).
• Ustawa z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego (DzU 2000 nr 48, poz. 550, ze zm. DzU 2002 nr 66, poz. 596 oraz nr 230, poz. 1921).
• Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o zasadach przystępowania jednostek samorządu terytorialnego do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych (DzU 2000 nr 91, poz. 1009).
• Ustawa z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych (DzU 1997 nr 36, poz. 224).
• Warunki dla efektywnego wykorzystania funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w rozwoju lokalnym i regionalnym. XV Ogólnopolska Konferencja Wójtów, Burmistrzów, Prezydentów, Starostów i Marszałków. Poznań, 14.06.2002 (www.zmp.poznan.pl/dane/fundrozw.).
• Weidenfeld W., Wessels W., Europa od A do Z. Podręcznik integracji europejskiej, Wyd. "Wokół Nas", Gliwice 1999.
• Wich U., Transgraniczny model współpracy Polski w Europie, [w:] Gospodarka i polityka regionalna okresu transformacji. Wydawnictwo UMK w Toruniu, Toruń 2001.
• Winiarski B. (red.), Polityka gospodarcza, PWN, Warszawa 2002.
• Winiarski B., Polityka regionalna, PWE, Warszawa 1976.
• Winiarski B., Polska a Wspólnota Europejska - uwagi o współpracy i integracji gospodarczej, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", Rok LVI, 1994, z. 1.
• Winiarski B., Przestanki, podmioty i instrumenty polityki regionalnej w gospodarce rynkowej, [w:] B. Winiarski (red.). Polityka regionalna w warunkach gospodarki rynkowej, Ossolineum, Wrocław- Warszawa- Kraków 1992.
• Wniosek o odnowienie porozumienia miądzyinstytucjonalnego w sprawie dyscypliny budżetowej i usprawnienia procedury budżetowej. Dokument roboczy Komisji, Komisja Europejska, Bruksela 2004.
• Wojtasiewicz L., Badania regionalne i programowanie rozwoju regionów - nowe koncepcje metodologiczne. [w:] W. Kosiedowski (red.), Gospodarka i polityka regionalna okresu transformacji, Toruń 2001.
• Wojtasiewicz L., Czynniki rozwoju lokalnego - nowe ujada metodologiczne, [w:] W. Maik (red.), Problematyka rozwoju lokalnego w warunkach transformacji systemowej. Biuletyn PAN KPZK, z. 177, Warszawa 1997.
• Wojtasiewicz L., Monitoring gmin regionu Wielkopolski (Centrum Badania Gospodarki Regionalnej AE w Poznaniu, badania własne).
• Wojtasiewicz L., Polityka regionalna w świetle wyzwań rozwojowych Polski (o potrzebie zmian w modelu polityki regionalnej w Polsce), [w:] M. Klamut (red.), Proces globalizacji gospodarki - udział krajów w jej korzyściach i kosztach, AE, Wrocław 2004.
• Wojtasiewicz L., Strategie rozwoju lokalnego - próba podsumowania doświadczeń, [w:] Problemy polityki gospodarczej i gospodarki regionalnej w Polsce w procesie integracji z Unią Europejską, Materiały z konferencji. Szczecin 1999.
• "Wspólnota" 1996 nr 10.
• Współpraca międzyregionalna (www.region.lodz.pl).
• Wybór konwencji Rady Europy, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• Wysocka E., Podstawy metodyczne strategii rozwoju województw i gmin, "Człowiek i Środowisko" 1998 nr 3.
• Wysocka E., Koziński J., Strategia rozwoju województw i gmin. Teoria i praktyka, Zachodnie Centrum Organizacji, Warszawa-Zielona Góra 1998.
• Wyżnikiewicz B., Zmiany strukturalne w gospodarce, PWE, Warszawa 1987, s. 17.
• www.are-regions-europe.org. ł] www.coe.int. 51 www.gov.nn.pl.
• www.kujawsko-pomorskie.mw.gov.pl.
• www.lubuskie.pl.
• www.inazovia.pl.
• www.ukie.pl.
• www.umbrella.org.pl.
• www.wielkopolska.mw.gov.pl.
• Założenia działań informacyjnych i edukacyjnych w okresie poprzedzającym członkostwo w UE (lipiec 2003 - kwiecień 2004). Dokument przyjęty przez Radę Ministrów 5 sierpnia 2003 r.
• Zarządzenie Prezesa Rady Ministrów nr 99 z dnia 30 grudnia 1999 r. oraz nr 20 z dnia 11 lutego 2002 r. w sprawie Narodowej Rady Integracji Europejskiej.
• ZPORR, Uzupełnienie Programu, wersja z 14.04.2003 r., MGPiPS.
• ZPORR - Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego na lata 2004-2006, wersja z 14.02.2003 r., MGPiPS.
• Żebrowska-Cielek J., NUTS - Nomenklatura Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych, PARR, Warszawa 2001.