Działalność banków na rynku papierów wartościowych w Polsce

• Autorzy: Irena Pyka , Joanna Cichorska

Warianty tytułu

Banks and their Activity on the Securities Market in Poland.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem opracowania jest analiza i ocena przebiegu procesów sekurytyzacyjnych na rynku papierów wartościowych. Omówiono warunki i formy uczestnictwa banków w operacjach rynku papierów wartościowych w Polsce. Opisano portfel papierów wartościowych w bankach krajowych oraz transakcje pośredniczące banków krajowych w tym sektorze. Scharakteryzowano dłużne papiery wartościowe emitowane przez banki krajowe, omówiono prawne i ekonomiczne warunki emisji akcji przez banki na rynku kapitałowym w Polsce oraz miejsce i rolę Narodowego Banku Polskiego na rynku papierów wartościowych.

EN

The subject of the article is an analysis and assessment of securitization on the securities market. The author has discussed conditions and forms of banks participation in operations on securities market in Poland. She also described securities portfolio in domestic banks and intermediation transactions of domestic banks in this sector. Indebted securities issued by domestic banks have been described. Legal and economic conditions of shares issue by banks on the capital market in Poland have been discussed together with the role of the National Bank of Poland on the securities market. (AŁ)

Słowa kluczowe

PL

Sektor bankowy; Rynek papierów wartościowych; Sekurytyzacja aktywów; Portfel papierów wartościowych; Transakcje giełdowe; Pośrednictwo finansowe; Banki; Emisja papierów wartościowych; Przegląd literatury; Banki krajowe

EN

Banking sector; Securities market; Asset securitisation; Portfolio securities; Stock exchange dealings; Financial intermediation; Banks; Securities emission; Literature review; Domestic banks

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2005
• Strony: 338

Twórcy

autor

Irena Pyka

autor

Joanna Cichorska

Bibliografia

• Pozycje zwarte
• Baka W.: Bankowość centralna. Funkcje - metody - organizacja. BMiB, Warszawa 2001.
• Bączyk M.: Prawo bankowe. Komentarz. Warszawa l998.
• Bączyk M., Koziński M.H., Michalski M., Pyzioł W., Szumański A., Weiss I.: Papiery wartościowe. Zakamycze, Kraków 2000.
• Biskup R.: Wtórny obrót papierami wartościowymi. Branta, Bydgoszcz-Lublin 2003.
• Cichorska J.: Kredyt hipoteczny w świetle procedur wybranych banków hipotecznych. W: Rynek finansowy, szansę i zagrożenia rozwoju. Zarządzanie finansami przedsiębiorstw i instytucji. Red. P. Karpuś, J. Węcławski. UMCS, Lublin 2005.
• Cichorska J.: Listy zastawne jako metoda pozyskiwania kapitału w bankach hipotecznych. W: Nauki finansowe wobec współczesnych problemów gospodarki polskiej. Bankowość. T. III Red. R. Szewczyk. AE, Kraków 2004.
• Cichorska J.: Sekurytyzacja aktywów i pasywów banku. W: Red. I. Pyka. Przesłanki i formy sekurytyzacji aktywów podmiotów gospodarczych. AE, Katowice, 2003.
• Clist A.: Zasady sekurytyzacji. W: Perspektywy rozwoju sekurytyzacji w Polsce. Materiały z konferencji WSB i MSBiF. Warszawa 1999.
• Czechowska J.D.: Rola depozytów bankowych w strukturze oszczędności gospodarstw domowych. W: Nauki finansowe wobec społecznych problemów gospodarki polskiej. Bankowość. T. III. Red. R. Szewczyk. AE, Kraków 2004.
• Czerkas K.: Project finance w polskiej praktyce. Zastosowanie w działalności deweloperskiej. Twigger, Warszawa 2002.
• Daniluk M.: Rynek kapitałowy. Bellona, Warszawa 1998.
• Dębski W.: Rynek finansowy i jego mechanizmy. PWN, Warszawa 2002.
• Diedrigkeit R.: Rynek pieniądza i papierów wartościowych. BmiB, Warszawa 1993.
• Flejterski S.: Dywersyfikacja struktury sektora i przedsiębiorstwa bankowego. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1998.
• Fojcik-Mastalska E.: Prawo bankowe Unii Europejskiej. Unimex, Wrocław 1996.
• Głogowski E., Münch M.: Nowe usługi finansowe. PWN, Warszawa 1991.
• Głębicki W.R.: Banki i biura maklerskie na rynku papierów wartościowych. Wydawnictwo Park, Bielsko-Biała 1991.
• Gruszecki T.: Teoria pieniądza i polityka pieniężna. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004.
• Gołajewska M., Józefowska M.: Banki komercyjne. W: Bankowość na świecie i w Polsce. Red. L. Oręziak, B. Pietrzak. Olympus, Warszawa 2000/2001.
• Grabczan W.: Zarządzanie ryzykiem bankowym. FRR w Polsce, Warszawa 1996.
• Gradoń W.: Bony pieniężne NBP. W: Rynek pieniężny i kapitałowy. Red. I. Pyka. AE, Katowice 2003.
• Gradoń W.: Charakterystyka instrumentów rynku pieniężnego. W: Rynek pieniężny i kapitałowy. Red. I. Pyka. AE, Katowice 2001.
• Gruszćzyńska-Bożar E., Przybylska-Kapuścińska W.: Rynek kapitałów pieniężnych. W: Rynek papierów wartościowych w Polsce. Wybrane problemy. Red. W. Przybylska-Kapuścińska. AE, Poznań 2002.
• Helin A., Szymański K.G.: Sprawozdawczość finansowa spółek kapitałowych. FRR w Polsce, Warszawa 2001.
• Hempel G.H., Coleman B.C., Simonson D.G.: Bank Management. Textand Cases. Jon Wiley&Sons, New York 1990.
• Iwanicz-Drozdowska M., Lepczyński B.: Doskonalenie regulacji ostrożnościowych. W: Niebieskie Księgi 2003. Polskie Forum Strategii Lizbońskiej, Lizbona 2003.
• Janusz A.: Operacje związane z listami zastawnymi. W: Usługi i procedury bankowe. Red. E. Bogacka-Kisiel. AE, Wrocław 2000.
• Jaworski W.L., Krzyżkiewicz Z., Kosiński B.: Bank. Rynek, operacje, polityka. Poltext, Warszawa 1992.
• Jaworski W.L.: Bankowość. Podstawowe założenia. Poltext, Warszawa 1999.
• Jaworski W.L.: System bankowy - podstawowe problemy. W: Współczesny bank. Red. W.L. Jaworski. Poltext, Warszawa 1999.
• Jurga R., Michalski M.: Papiery wartościowe w obrocie masowym. PWE, Warszawa 1997.
• Kaźmierczak A.: Polityka pieniężna w gospodarce rynkowej. PWN, Warszawa 2003.
• Koleśnik J.: Nowa Bazylejska Umowa Kapitałowa wyrazem gloablizacji bankowości. W: Bankowość wobec procesów globalizacji. Red. L. Pawłowicz, R. Wierzba. CeDeWu, Gdańsk-Jurata 2003.
• Komentarz do znowelizowanej Ustawy o rachunkowości. Red. B. Lisiecka-Zając, E. Walińska, J. Hryniuk. FRR, Warszawa 2002.
• Konieczny J.: Bankowość inwestycyjna na świecie i w Polsce. WSFBiZ, Warszawa 1996.
• Kowalczyk M.: Zarządzanie ryzykiem w "Project Finance". Materiały i Studia. NBP, Warszwa 2002, z. 137.
• Koziński M.H.: Weksle. W: M. Bączyk, M.H. Koziński, M. Michalski, W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss: Papiery wartościowe. Zakamycze, Kraków 2000.
• Kużdowicz D.: Konsekwencje nowych Bazylejskich Umów Kapitałowych (Basel II) dla controllingu w przedsiębiorstwie. (Tekst powielony).
• Kwiatkowska P.: Analiza ryzyka kredytowego towarzyszącego finansowaniu przedsięwzięć inwestycyjnych na zasadach Project Finance. Materiały i Studia. NBP, Warszawa 1998, z. 69.
• Marcinkowska M.: Międzynarodowa standaryzacja norm zarządzania ryzykiem bankowym. W: Bankowość wobec procesów globalizacji. Red. L. Pawłowicz. R. Wierzba. CeDeWu, Gdańsk-Jurata 2003.
• Marszałek J.: Konsolidacja kapitałowa w polskim sektorze bankowym. Łódź 2003 (niepublikowane).
• Matten Ch.: Zarządzanie kapitałem bankowym. Dom Wydawniczy ABC, Kraków 2000.
• Michalski M.: Funkcje gospodarcze papierów wartościowych emitowanych przez NBP. W: M. Bączyk, M.H. Koziński, M. Michalski, W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss: Papiery wartościowe. Zakamycze, Kraków 2000.
• Michalski M.: Inne papiery wartościowe. W: M. Bączyk, M.H. Koziński, M. Michalski, W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss: Papiery wartościowe. Zakamycze, Kraków 2000.
• Mojak J.: Obrót wierzytelnościami. Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2001.
• Nadler P.S.: Banki komercyjne w gospodarce. BMiB, Warszawa 1993.
• Narożny T.: Prawo bankowe. WSB, Poznań 1998.
• Nowaczyk T.: Mechanizm pozyskiwania kapitału przez spółki na drodze emisji akcji. W: Kapitałowa strategia przedsiębiorstwa. Red. J. Sobiech. AE, Poznań 2000.
• Perspektywa rozwoju rynku pieniężnego do roku 2006. Red. A. Sławiński. "Zeszyt Roboczy" 2002, nr 37.
• Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Red. L. Sobolewski. Komentarz. Warszawa 1999.
• Przesłanki ł formy sekurytyzacji aktywów podmiotów gospodarczych. Red. I. Pyka. AE, Katowice 2003.
• Pyka I.: Procesy i instrumenty transmisji pieniądza w gospodarce rynkowej. AE, Katowice 1995.
• Pyka I.: Sekurytyzacja w procesie przemian międzynarodowych rynków finansowych. W: Przesłanki i formy sekurytyzacji aktywów podmiotów gospodarczych. Red. I. Pyka. AE, Katowice 2003.
• Pyka I.: Struktura i kierunki zmian rynku finansowego w procesie globalizacji. W: Rynek pieniężny i kapitałowy. Red. I. Pyka. AE, Katowice 2001.
• Romanowski M.: Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Komentarz. Warszawa 1999.
• Rynek pieniężny i kapitałowy. Red. I. Pyka. AE, Katowice 2003.
• Schaal P.: Pieniądz i polityka pieniężna. P WE, Warszawa 1996.
• Sierant A.: Jak zostać spółką giełdową. FORK, Warszawa 2003.
• Siwek P.: Podstawy prawne i organizacyjne funkcjonowania akcji w Polsce. W: Rynek papierów wartościowych w Polsce. Wybrane problemy. Red. W. Przybylska-Kapuścińska. AE, Poznań 2002.
• Socha J.: Rynek papierów wartościowych w Polsce. Olympus, Warszawa 2003.
• Szczepankowski P.J.: Nowoczesne instrumenty zarządzania aktywami. WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 1998.
• Szpunar P.: Polityka pieniężna. Cele i warunki skuteczności. PWE, Warszawa 2000.
• Szpunar P., Tymoczko D.: Szansę na zniknięcie nadmiaru płynności w systemie bankowym. W: Rynek pieniężny w Polsce. Stan i perspektywy. Red. A. Sławiński. IBnGR, Warszawa 2000, nr 105.
• Szumański A.: Dokumenty oraz zdematerializowane instrumenty finansowe związane z akcją. W: M. Bączyk, M.H. Koziński, M. Michalski, W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss: Papiery wartościowe. Zakamycze, Kraków 2000.
• Szustak G.: Polski rynek bankowy w warunkach nasilającej się konkurencji. W: Tendencje i perspektywy rozwoju rynków finansowych w Polsce. Red. I. Pyka. AE, Katowice 2004.
• Tymoczko D.: Instrumenty interwencji banku centralnego na rynku pieniężnym. Materiały i Studia. NBP, Warszawa 2000, z. 102.
• Usługi i procedury bankowe. Red. E. Bogacka-Kisiel. AE, Wrocław 2000.
• Wacławik A.: Prawo krótkoterminowych papierów dłużnych. Polsko-Niemieckie Centrum Prawa Bankowego UJ, Zakamycze, Kraków 2002.
• Weiss I: Obligacje Narodowego Banku Polskiego. W: M. Bączyk, M.H. Koziński, M. Michalski, W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss: Papiery wartościowe. Zakamycze, Kraków 2000.
• Wierzba R.: Europejski Bank Centralny. Twigger, Warszawa 2003.
• Wyczański P.: Polski system bankowy 1990-1992. Fundacja im. F. Eberta, Warszawa 1993.
• Zalewska M.: Współczynnik wypłacalności w polskim prawie bankowym i dyrektywach Unii Europejskiej. W: Polskie banki w drodze do Unii Europejskiej. Red. W.L. Jaworski. Poltext, Warszawa 1997.
• Artykuły
• Baka W.: Rola banków w rozwoju systemu finansowego w Polsce. "Prawo Bankowe" 1998, nr 3.
• Cichorska J.: Konstrukcja bankowych papierów wartościowych w strukturze oszczędności. "Bank" 2000, nr 6.
• Czerkas K.: Bankowość inwestycyjna w systemie finansowym. Wnioski dla Polski. Materiały i Studia NBP, z. 93.
• Gudaszewski W., Hnatiuk M., Lachowicz A.: Diagnoza światowego i polskiego rynku instrumentów strukturyzowanych. "Rynek Terminowy" 2004, nr 4.
• Jackowicz K., Kowalerski O.: Czas wielkich połączeń? "Gazeta Bankowa" nr 44 (836) z 1.11.2004.
• Janiak A.: Bankowe obligacje antypodatkowe. Replika. "Rzeczpospolita" z 30.12. 2002.
• Jurga R., Michalski M.: Krótkoterminowe dłużne papiery wartościowe w systematyce typów normatywnych papierów wartościowych w prawie polskim. "PPH" 1999, nr 6 (wkładka "Problematyka papierów wartościowych").
• Michalski M.: Konstrukcja bankowych papierów wartościowych w świetle zasady numerus clausus papierów wartościowych w prawie polskim. "Prawo Bankowe" 1998, nr 2.
• Michalski M.: Prawne uwarunkowania tzw. zdolności emisyjnej banków. "Prawo Bankowe" 2003, nr 5(69).
• Pietrzak J.: Jak inwestują zamożni. "Gazeta Bankowa" nr 44 z 1.11.2004.
• Pokojska M.: Z giełdą czy przeciw niej. "Gazeta Bankowa" 2005, nr 4.
• Rączko A.: Bankowość hipoteczna. "Bank i Kredyt" 2001, lipiec.
• Rekordowy debiut. "Rzeczpospolita" nr 265/6948 z 12.11.2004.
• Reksa Ł.: Bariery rozwoju banków hipotecznych i listów zastawnych w Polsce. "Bank i Kredyt" 2002, nr 10.
• Stańczuk M.: Przerwać zaklęty krąg. "Gazeta Bankowa" 2005, nr 4.
• Tradycja kojarzy się dobrze. "Gazeta Bankowa" nr 45 (837) z 8.11.2004.
• Wałasik K.: Nowa forma inwestycji, czyli jak zarabiać duże pieniądze. "Rynek Terminowy" 2004, nr 4.
• Wielce śliska sprawa. „Rzeczpospolita" z 11.12.2002.
• Wojtczak G.: Między hipoteką a obligacją. "Rzeczpospolita - Prawo i Gospodarka" 1999, nr 13/76.
• Wymuszony podział własności. "Gazeta Bankowa" nr 44 z 29.11.2004.
• Zombirt J.: Sekurytyzacja - rewolucja w Bazylei i w Polsce. "Rynek Terminowy" 2004, nr 4.
• Akty prawne
• Druga Dyrektywa Rady z 15 grudnia 1989 r. 89/64b/EWG w sprawie koordynacji przepisów prawa, zarządzeń, postanowień administracyjnych dotyczących podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe, a także poprawek do Dyrektywy 77/780/EWG. OJ nr L 386 z 30.12.1989.
• Kodeks cywilny. Dz.U. 1993, nr 64 ze zm. na 01.01.2003. Dz.U. 2002, nr 141, poz. 1176.
• Kodeks spółek handlowych z 15 września 2000. Dz.U., nr 94, poz. 1037.
• Projekt ustawy o sekurytyzacji. http://ks.sejm.gov.pl/proc4/projekty2080p.htm Uchwała nr 4/2004 KNB z dnia 8 września 2004 r. w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczenia wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka oraz zakresu stosowania metod statystycznych i warunków, których spełnienie umożliwia uzyskanie zgody na ich stosowanie, sposobu i szczegółowych zasad obliczania współczynnika wypłacalności banku, zakresu i sposobu uwzględniania działania banków w holdingach w obliczaniu wymogów kapitałowych i współczynnika wypłacalności oraz określonych dodatkowych pozycji bilansu banku ujmowanych łącznie z funduszami własnymi w rachunku adekwatności kapitałowej oraz zakresu, sposobu i warunków ich wyznaczania. Dz.Urz. NBP, nr 15 poz. 25.
• Uchwała nr 5/2004 Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 8 września 2004 r. w sprawie wysokości, zakresu i warunków pomniejszania funduszy własnych banku o zaangażowania kapitałowe w instytucje finansowe, instytucje kredytowe, banki i zakłady ubezpieczeń oraz zakresu i sposobu uwzględniania działania banków w holdingach przy określaniu sposobu obliczania funduszy własnych. Dz.Urz. NBP. nr 15, poz. 26.
• Ustawa o funduszach inwestycyjnych z 27 maja 2004 r. Dz.U., nr 146, poz. 1546.
• Ustawa o NBP z 29 sierpnia 1997 r. Dz.U., nr 140, poz. 938 z późn. zm.
• Ustawa z 21 sierpnia 1997 r.: Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Tekst jednolity. Dz.U. 2002, nr 49, poz. 447 wraz ze zm. 01.05.2004.
• Ustawa z 29.08.1997 r. Prawo bankowe. Dz.U., nr 140, poz. 939 ze zm.
• Ustawa z dnia l kwietnia 2004 o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz o zmianie innych ustaw. Dz.U., nr 91, poz. 870.
• Ustawa o obligacjach z 29 czerwca 1995, zm. 01.01.2004. Dz.U. 2001, nr 120, poz. 1300.
• Ustawa z 29.06.2000 r. o zmianie ustawy o obligacjach. Dz.U., nr 60, poz. 702.
• Ustawa z dnia 29.08.1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Dz.U., nr 140, poz. 940 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 24.06.1994 r. o restrukturyzacji banków spółdzielczych i BGŻ oraz o zmianie niektórych ustaw. Dz.U., nr 80, poz. 364 ze zm.
• Ustawa z dnia 5.06.1997 r. o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe. Dz.U. 1997, nr 85, poz. 588.
• Załącznik do uchwały nr 29/2003 Zarządu NBP z 12 września 2003 r. "Regulamin prowadzenia przez Narodowy Bank Polski rachunków i kont depozytowych papierów wartościowych oraz obsługi operacji na papierach wartościowych i ich rejestracji na rachunkach i kontach depozytowych tych papierów". Dz.Urz. NBP, nr 15.
• Załącznik do uchwały nr 35/2000 "Regulamin sprzedaży, obrotu oraz otwierania i prowadzenia rachunków i kont depozytowych bonów pieniężnych NBP oraz załącznik do uchwały nr 29/2003 "Regulamin prowadzenia przez Narodowy Bank Polski rachunków i kont depozytowych papierów wartościowych oraz obsługi operacji na papierach wartościowych i ich rejestracji na rachunkach i kontach depozytowych tych papierów". Dz.Urz. NBP, nr 15.
• Zarządzenie nr A/2/95 prezesa NBP z 14 czerwca 1995 r. w sprawie wprowadzenia regulaminu prowadzenia przez Narodowy Bank Polski kont depozytowych bonów skarbowych. Dz.Urz. NBP 1995, nr 15, poz. 34.
• Inne
• Bilanse banków komercyjnych za lata 1997-2002. W: Banki komercyjne - aktywa i pasywa. Statystyka pieniężna i bankowa. NBP, Warszawa 13.04.2004.
• Bilans banków komercyjnych za 2003 rok.
• Bilans zagregowany pozostałych monetarnych instytucji finansowych. Statystyka pieniężna i bankowa. NBP, Warszawa 2004.
• "Biuletyny Informacyjne NBP" 1996, nr 12; 1997, nr 1-12; 1998, nr 12; 1999, nr 8; 2003, nr 12.
• B.P.S. Consultans Poland - Inwestor Indywidualny 2004. Segment klientów zamożnych.
• Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego W. Kwaśniak: Pismo nr NB-BI-III--078-2/02 z dnia 4.02.2002 r. skierowane do prezesów banków w sprawie ryzyka związanego z emisją bankowych papierów wartościowych w formie materialnej w postaci dokumentu na okaziciela. "Prawo Bankowe" 2002, nr 3.
• Informacje ogólne o Banku, http://www.pekao.com.pl/
• Instrumenty polityki pieniężnej na tle płynności sektora bankowego w 2003 r. Warszawa 2004.
• Nowa Umowa Kapitałowa - Wyzwanie i szansa. "Pakiet" nr 16 z 22-24.01.2005.
• Oferta BPH PBK SA i BZ WBK S.A.
• Oferta RHEINHYP - BRE Banku Hipotecznego S.A.
• Plan działalności NBP na lata 2004-2006. Warszawa 2004, luty.
• Prospekt emisyjny akcji PKO BP S.A. z siedzibą w Warszawie, www.pkobp.pl
• Raport o perspektywach największych banków giełdowych. Konkurencja na rynkach będzie coraz większa. "Parkiet" nr 16 z 22-24.01.2005.
• Raport o stabilności systemu finansowego. Styczeń 2000-czerwiec 2001. NBP, Warszawa 2001, grudzień.
• Raport Roczny 2000. KDPW S.A. Raport Roczny 2001. NBP, Warszawa 2002.
• Raport Roczny 2001. NBP, Warszawa 2002.
• "Rating & Rynek" 1999, nr 24.
• Regulamin KDPW.
• Regulaminy poszczególnych banków.
• Reuters: Rynek obligacji. Wprowadzenie. Dom Wydawniczy ABC, Kraków 2001.
• Roczniki Giełdowe GPW S.A. w Warszawie z lat 2000, 2001, 2002, 2003, 2004.
• Rynek finansowy w Polsce 1998-2001. NBP, Warszawa 2002.
• Sprawozdania z działalności NBP za lata 1990-1995.
• Sprawozdanie z działalności NBP w 2002 roku. NBP, Warszawa 2003.
• Sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w 1999 roku. NBP, Warszawa 2000.
• Sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w 2003 r. NBP, Warszawa 2004.
• Sytuacja finansowa banków w 2002 r. Synteza. KNB, Warszawa 2003.
• Sytuacja finansowa banków w 2003 r. Synteza. KNB, Warszawa 2004, maj.
• www.bphpbk.com.pl
• http://giełda.wp.pl/
• www.rhb.com.pl